بازگشت
ادبیات رئالیستی در روسیه تزاری
نصرت شاد نصرت شاد

ادبیات و انقلاب

 

در تاریخ ادبیات روس، خواننده شاهد سه دوره ادبی –از روشنگری تا دوره رمانتیک ، از رمانتیک تا دوره رئالیسم ، و از رئالیسم تا شروع انقلاب ، میشود . ایمانوئل وگمن در کتاب تاریخ ادبیات روس مدعی است که مکتب ادبی رئالیسم ، ادبیات انقلاب بود . او به وقایع تاریخی آنزمان اشاره میکند و مینویسد که در سال 1851 با اطلاع پیشین تزار آلکساندر اول ؛ که حاکمی لیبرال و روشنگر بود ، تزار پاول اول ؛ که حاکمی مستبد بود ، بقتل رسید .

این دوره، زمان خلاقیت ادبی پوشکین و جنبش اجتماعی دکابریستها بود . بلینسکی ، منقد ادبی معروف ، به ترجمه آثار مشهور غربی مانند – گلداسمیت ، والتر اسکات ، بایرون ، گوته ، شیلر ، فونتان ،پارنی ، هومر ، و ورژیل پرداخت .

نیکلاوس اول که میان سالهای 1855-1825 تزار روسیه بود ،در دوره حاکمیت خود دستور به اعدام 5 مبارز دکابریست داد . دکابریستها میگفتند که در روسیه تاج و سربازخانه بر مردم حکومت میکنند و سانسور تا مرز آبزورد پیش رفته است .

در این دوره از طریق آثار گوگول ، لرمانتف ، و پوشکین ، ادبیات تبدیل به سلاحی اجتماعی شده بود . هرتسن غیبگویانه مینویسد که چون حاکمان آزادی را از مردم ربوده اند ، ادبیات تنها تریبونی است که از آنجا میشود فریاد زد . منقدین ادبی به نقش پوشکین ، گوگول و لرمانتف در رشد رمان روسی و عبور ادبیات رمانتیک به ادبیات رئالیستی اشاره میکنند .

پوشکین میان سالهای 1837-1799 زندگی نمود . در این زمان بلینسکی به کوشش نقد ادبی، نیرویی تازه داد و نویسندگان مکتب ادبیات طبیعی و اهل قلمی مثل گوگول ، لرمانتف ، و پوشکین راه مکتب رئالیسم را در روسیه هموار کردند .غیر از فعالیتهای ژورنالیستی در این دوره ، ادبیات نیز به طرح پرسشهای سیاسی اجتماعی پرداخت . نویسندگانی مانند هرتسن ، چرنیشفسکی و دوبرولیب از طریق آثارشان ، راه رفرم اجتماعی سال 1861 را صاف کردند .

سرانجام زمانی که در سال 1855 آلکساندر دوم و اصلاحگرایی اش جانشین نیکلاوس اول شد ، روسیه نفس نسبتا تازه ای کشید . در این دوره پوپولیستها نیز وارد مبارزه اجتماعی شدند و میخواستند تا روسیه را از طریق انقلاب اجتماعی نجات دهند . پلخانف با اشاره به آنان میگفت که ترور شخصی حاکمان نقش مثبت انقلابی ندارد . لنین در سال 1903 نخستین بار سخن از انقلابیون حرفه ای راند که در یک سازمان آهنین،فعالیت سیاسی اجتماعی می نمایند .

امروزه اشاره میشود که از طریق آثار ادبی تورگنیف ، خواننده اطلاعات زیادی در باره روسیه پیش از انقلاب و بعد از آن  بدست آورد . نویسندگان بعد از رفرم ، پیشگامان رمان و ادبیات پرولتری قرن بیست شدند . در دهه 50 قرن 19 ، مکتب ادبی " هنر برای هنر"  نیز در روسیه تزاری بصورت مکتبی مستقل فعال بود . اسلاوگرایان ناسیونالیست و غرب گرایان لیبرال در ادبیات این زمان بسیار فعال بودند . در پایان این سالها دو نویسنده مهم روس مانند داستایوسکی و تولستوی که در تاریخ ادبیات جهان ، لقب غولهای ادبی گرفته اند ، آغاز به خلاقیت رمان و ادبیات جاودانه کردند .


February 22nd, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
شعر،ادب و عرفان