بازگشت
چه کسی پیروز خواهد شد؟ گولن یا اردوغان !
خلیل الرحمن سلحشور خلیل الرحمن سلحشور

طی یک هفته گذشته اخیرا اوضاع سیاسی و امنیتی در ترکیه بشدت متشنج و دیگرگون شده است ، پولیس شهر استانبول عملیاتهای همزمانی را علیه تعدادی از نزدیکان و سه فرزند وزرای کابینه هریک صالح کعان چاغلیان پسر ظفر چاغلایان وزیر اقتصاد ، بارش گولر پسر معمر گولر وزیر امور داخله، اغوز بیرق دار پسر اردوغان بیرق دار وزیر شهرسازی و محیط زیست و افراد نزدیک به رجب طیب اردوغان صدراعظم ترکیه آغاز کرد و بیش از هفتاد نفر را ظاهرا به اتهام فساد مالی وسوء استفاده از وظیفه ایشان دستگیر کرده تحت نظارت پولیس قرارداده اند، اما این عملیات فراتر از یک عملیات علیه فساد مالی و رشوت تلقی گردیده است و هدف بدون شک رجب طیب اردوغان صدراعظم ترکیه و نزدیکان وی بوده تلاش برای برهم کوبیدن حزب حاکم عدالت و توسعه ازسوی مخالفان ریشه ای داخلی و خارجی بوده است ، همزمان با آغاز دستگیری ها رسانه های همسو با جماعت گولن ، همچنین رسانه های تحت کنترول احزاب مخالف ، همچنین مسئولان این حزب، موج تبلیغاتی وسیعی را علیه اردوغان آغاز کردند ، حتی حزب جمهویخواه خلق بلافاصله خواستار استعفای رجب طیب اردوغان صدراعظم این کشور شد ، بدون اینکه افراد دستگیر شده محاکمه شوند. جماعت گولن و احزاب مخالفان دست به دست هم داده تا حکومت اردوغان را سرنگون کنند، حتی فراموش نکنیم که هیاتی از حزب جمهوری خلق به ریاست کمال قلیچ داراوغلو رئیس این حزب اخیرا سفری به امریکا داشت و در آنجا علاوه بر مقامات امریکایی تماس هایی را با فتح الله گولن رئیس جماعت نور که در ایالات پنسیلوانیای آیالت متحده امریکا اقامت دارد برقرار کردند، ظاهرا هماهنگی ها برای انجام عملیات ضد حزب حاکم در امریکا صورت گرفته است، به همین خاطر می توان گفت که امریکا و لابی صهیونیستی آیپک در پشت وقایع اخیر ترکیه قرار دارد. اعضای جماعت گولن که در انتخابات ۲۰۰۲ از رجب طیب اردوغان حمایت کرد ، در ابتدا به شکل بسیار گسترده ای در سازمان ها و نهادهایی دولتی و عمومی این کشور نفوذ کردند ، بگونه ای که پولیس و سیستم قضایی این کشور تقریبا بدست جماعت گولن افتاده است، حتی یک دادستان نزدیک به جماعت گولن چندی پیش حکان فیدان رئیس اطلاعات ترکیه را که به دادگاه فراخواند که با حمایت های اردوغان ، حکان فیدان از دام گولنی ها نجات یافت. حتی اخیرا نیز شاهد آن بودیم که بار دیگر محافلی در امریکا و اسرائیل به حکان فیدان حمله ور شدند و وی را به همکاری با ایران متهم کردند که در آنجا نیز حکومت ترکیه بشدت از فیدان حمایت کرد. رودرویی حزب حاکم ترکیه و جماعت گولن از زمان حکم احضار فیدان علنی شد و آنچه که امروز در ترکیه رخ می دهد ادامه همان روند است. اما در ترکیه ای که اداره های امنیتی و پولیس تحت نظر معمر گولر وزیر کشور است چطوری فرزند گولر نیز دستگیر می شود بدون اینکه گولر از ماجرا آگاهی داشته باشد، ماجرا بدین شکل است که معاون پولیس استانبول بدون اینکه با رئیس پولیس استانبول که از نزدیکان اردوغان محسوب می شود هماهنگی کند و از وی اجازه بگیرد دستور عملیات های همزمان را صادر کرد و با آغاز دستگیری ها، رسانه های حامیان با جماعت گولن و جناح مخالف بطور هماهنگ شده تبلیغات وسیعی را ضد حکومت حزب عدالت و توسعه آغاز کردند تا بتواند ضربه مهلکی را به اردوغان وارد آورند. ازسوی دیگر این عملیات از سوی افرادی در داخل دولت که هوادار طریقت نور و جماعت فتح الله گولن هستند، صورت گرفته است.جماعت فتح الله گولن که از 10 سال پیش از دولت اردوغان حمایت می کرد، اخیرا با دولت انقره دچار اختلاف شده اند. چند روز پیش از ین ماجرا حکان شکور فوتبالیست سابق و نماینده پارلمان بزرگ ترکیه و پروفیسور ادریس بال نماینده پارلمان از حزب اردوغان که طرفدار فتح الله گولن هستند، از حزب حاکم ˈعدالت و توسعهˈ استعفا دادند. اما رجب طیب اردوغان صدراعظم ترکیه بلافاصله موضعگیری بسیار قاطعی در پیش گرفت و این عملیات را یک عملیات بسیار کثیف ارزیابی کرد و گفت ، این مسئله ابعاد بین المللی دارد. صدراعظم ترکیه همچنین تاکید کرد، دولت در درون دولت ترکیه وجود دارد و این عملیات ها کار همان شبکه است. اردوغان بطور قاطعانه گفت که این شبکه را برملا خواهند کرد. اردوغان ضمن اشاره به جماعت فتح‌الله گولن که حاميانش در قوه قضائيه و نيروي پولیس اين کشور تاثير بسياري دارند، تصريح کرد، افراد پشت اين تحقيقات کثيف در تلاشند تا دولتي در داخل دولت تشکيل دهند. اردوغان افزود، اين افراد در خارج از ترکيه هستند و نفوذ بسياري در داخل کشور دارند. در همين حال "اورهان اردملي" وکيل گولن در بيانيه‌اي گفت، فتح‌الله گولن در اين تحقيقات دست ندارد. او هيچ اطلاعي درباره اين تحقيقات و مقام‌هايي که آن را انجام مي‌دهند ندارد. تنش‌ها در ماه‌هاي اخير ميان دولت اردوغان و جنبش گولن برسر برنامه‌ تعطيلي مدارس خصوصي که نوجوانان را براي آزمون‌هاي رقابتي لیسه ها و تحصیلات عالی آماده مي‌ کرد ، افزايش يافته است. بلافاصله پس از این سخنرانی شاهد عزل و برکناری شمار زیادی از سران و مدیران پولیس بودیم. حکومت ترکیه فقط به برکناری مدیران امنیتی استانبول بسنده نکرد و در دیگر نقاط ترکیه نظیر انقره، کوجا ایلی و ترابزون شمار زیادی از مدیران امنیتی را برکنار کرد. اردوعان با متهم کردن برخی از سفرای خارجی به اقدام تحریک آمیز علیه انقره تهدید کرد که این سفرا از جمله ریچاردونی سفیر امریکا را از کشورش اخراج کند. با اشاره به پیشینه سفیر امریکا در مداخله در امور داخلی ترکیه از جمله موضوع واگذاری طرح تامین سامانه دفاع موشکی ترکیه از سوی چین، تظاهرات ˈپارک گزیˈ استانبول، پرونده های موسوم به گارگنه کنˈ و ˈبالیوزˈ که در آن شماری از سران ارتش ترکیه به براندازی دولت انقره متهم شده بودند، وی بزودی به وزارت خارجه ترکیه احضار خواهد شد. سخنان ریکاردونه به دنبال دیدار پنجشنبه گذشته وی با ˈکمال قلیچدار اوغلوˈ رهبر حزب مخالف ˈجمهوریخواه خلقˈ در اقامتگاه سفیر در انقره ، ماهیت پشت پرده عملیات ارتشا و فساد در ترکیه را افشا می کند. وی افزوده است ، ما به دقت افرادی را که در عملیات مقابله با فساد مالی در ترکیه دستگیر شده اند و تحولات مربوط به آن را از نزدیک تعقیب می کنیم. ریکاردونه با گفتن اینکه مبارزه با فساد موجب تقویت دمکراسی خواهد شد، آشکارا از این عملیات که دولت ترکیه را هدف گرفته، حمایت کرد و این حمایت را ترجیح داد که به واسطه حزب جمهوریخواه خلق نشان دهد. این مسئله نشان می دهد که اردوغان نیز شمشیر را کشیده است و دوست ندارد شاهد تکرار شدن وقایع روز سه شنبه این کشور باشد. بدون شک پس از این حکومت ترکیه انتقام های بسیار جدی را از جماعت گولن خواهد گرفت. بار دیگر باید تاکید کنیم که هرچند ممکن است فسادی در کار باشد اما عملیات مذکور چیزی فراتر از یک عملیات ضد رشوه و فساد است ، هدف این عملیات اردوغان است ، می خواهند به اردوغان ضربه های سنگینی در آستانه انتخابات محلی وارد آورند، هرگونه شکست اردوغان در انتخابات محلی هرچند کوچک هم باشد در سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری و همچنین انتخابات سراسری این کشور تاثیر زیادی خواهد داشت، به همین خاطر پیش بینی می شود که اردوغان قبل از انتخابات محلی در ساختار حکومت از بالا تا پایین تغییرات قابل توجهی انجام دهد. بی شک توانائی دولتمردان ترکیه در قانع سازی افکار عمومی در مبرا بودن متهمان به فساد مالی دستکم در بین اعضای حزب حاکم و همچنین عزم دولت در مبارزه با فساد ،می تواند رقیبان و مخالفان دولت را خلع سلاح نماید. در غیر اینصورت می توان پیش بینی کرد که عملیات پولیس علیه مفسدان مالی و اقتصادی که از جمله برخی از آنها از دست اندرکاران دولت و حزب حاکم هستند، می تواند لرزه ای جدی بر تمامی ارکان حزب ” عدالت و توسعه ” آنهم در آستانه انتخابات سرنوشت ساز سال ۲۰۱۴ میلادی بیاندازد. بنابراین عملیات اخیر پولیس بخشی از جنگ قدرت و یا جنگ روانی بین ” اردوغان و گولن ” و تبلیغاتی طراحی شده برای بدنام کردن دولت است. به هر حال، به نظر می‌رسد، اردوغان پس از رویارویی با دو چالش مهم طی حدود یک سال اخیر (یکی به واسطه ناکامی‌هایش در عرصه بین‌المللی و به ویژه وضوع سوریه و دیگری در اثر شورش‌های برآمده از ماجرای پارک گیزی)، اینک با سومین بحران خود ـ که شاید تأثیرات منفی بسیار بیشتری ‌نیز برایش ‌‌داشته باشد ـ روبه‌رو شده است. تأثیرگذاری این بحران به خصوص از آنجا افزایش می‌یابد که هنوز عناصری از دولت ترکیه و حزب عدالت و توسعه، به گولن وفادار هستند و همین موضوع می‌تواند در صورت تشدید بیشتر اختلافات میان گولن و اردوغان، آن‌ها را به جدایی از حزب سوق دهد و به این ترتیب، شکافی جدی در بدنه دولت ترکیه ایجاد شود.
December 23rd, 2013


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی