گوهر اصیل آدمی چگونه کشف شد و چه پیامد هایی به دنبال خواهد داشت؟
شرمندهء آن عده عزیزان اهل دانش و احساس و دور اندیشی استم که طی هفته الطاف زیادی به شمول ابراز آماده گی ها برای کمک های پولی در راستای بالنده گی و درخشش هرچه کاملتر«گوهر اصیل آدمی» بر بنده مبذول داشته اند. از این میان فقط به پیام ناب و نازنین یک دوست مردمی ـ حاجی ...( حاجی حج نکرده؛ ولی حاجی شده با قبول و عنایت تودهء مردم)؛ مکث میکنم که به هر دلیلی تصور فرموده اند؛ کشف «گوهر اصیل آدمی» چیزی در راستای شبیه سازی هاست و لذا توسط عزیزی که سرِ هفته به هند آمد؛ تأکیداکید فرموده بودند که نباید این کشف را طوری عرضه کنم که «خبیث ها» (نیروهای اشغال و استعمار) از آن به نفع خود و نیات غیر انسانی شان بهره برداری نمایند.
با اینکه در پیام شان نوعی تفاهم قابل بحث وجود دارد و اینهم به دلیلی است که ایشان موضوع را توسط فرزندان یا برادر زاده هایشان که سر و کاری با انترنیت و به ویژه فیس بوک دارند؛ دریافت داشته اند؛ معهذا من این مورد را کمال موفقیت ممکن در لحظات جاری میدانم که کسی از متن تودهء مردم؛ اینچنین برای یک اندیشه ور و دانش پژوه خویش ارج و منزلت و قیمت و قدر قایل شود و با این طرز جالب؛ پیغام رسانی کند.
سوای این مختصر؛ با کمال تأسف و تألم عرض میدارم که خلاف هفتهء ماقبل که جناب احمد سعیدی آَنرا « هفتهء خوب برای افغانستان» خوانده بودند؛ هفتهء سپری شده؛ شاید یکی از شومترین هفته ها در تاریخ و حیات مردم افغانستان بود. درین هفته؛ شنیع ترین طرز بینش و تفکر حاکم در افغانستان کنونی از مقام نامنهاد «اکادمی علوم افغانستان» خود نمایی کرد و به ویژه در هیأت به اصطلاح کتاب «اطلس اتنوگرافیکی اقوام ساکن در افغانستان"غیر پشتون ها"» که مسبوق و مربوط به «بازی های عدد» در چاپ جدید "دایره المعارف آریانا" بود؛ نشان داد که در حال حاضر علم و مدعیات علمی و اکادمی و ریسرچ و تحقیق... در رژیم مافیایی جمهوری اسلامی افغانستان؛ چه هست و چه میتواند باشد؟!
همچنانکه در پروژهء رسوای طالبان و منجمله عملکرد فوق جاهلانه و اولترا وحشیانه شان در فجایع قرغه و سوانح در پشاور و کویته پاکستان که ظرف همین هفته وقوع یافت؛ دیده میشود؛ تلاش مصرانه ای میخواهد نشان دهد که لااقل بخش هایی از اینکشور به لحاظ رشد تاریخی در کدامین مراحل قرار دارد و یا میخواهند؛ چنین تلقی ای از آن بیرون دهند تا مبتنی بر آن در آتی؛ پلانها و پروژه های شومتری را به منصه اجرا درآورند!؟
ولی شومی و شناعت قطعاً نومید کنندهء هفته؛ چیز دیگر و آنهم برآمد ظاهراً غیر مترقبه و پر سر و صدا و پر طنطنه و دبدبهء رئیس جمهور نامنهاد کشور؛ در گردهم آیی قوای سه گانهء دولت پوشالی یا دومین "دولت فاسد" و ششمین "دولت ناکام" جهان بود.
متعاقب کنفرانس سران ناتو در شیکاگو و خاصتاً پس از کنفرانس سازمان «پیمان شانگهای» که افغانستان به عنوان عضو ناظر آن نیز پذیرفته شد ؛ این تصور پدید آمد که اینک؛ علاوه بر ناتو؛ تشکل جهانی دیگری – البته به سبک و سیاق خود- آماده شده است؛ نظری مجدانه و مثمر بر این سرزمین نفرین شده داشته باشد؛ ممکن است دولتمردان افغانستان؛ حد اقل، حد اقل، حد اقل اهلیت و درایت و سیاست و کیاست نشان دهند و حرف و حدیثی شائیستهء نام و حیثیت آدمی درین فرصت «ازغیب» فراهم آمده؛ بر زبان آورند.
هیاهوی حامد خان کرزی از بیجینگ پایتخت چین مبنی بر لغو رخصتی تابستانی به اصطلاح پارلمان و فراخواندن اعضای آن برای مشوره عاجل ملی؛ این انتظار را شدیداً چاق کرد.
به هر حال روز موعود فرا رسید؛ ولی فقط و فقط و فقط برای اینکه بار دیگر تسجیل و تثبیت و نقش کالحجر گردد که «شتر؛ اهل ابریشم کاری نیست!»
جناب حامد کرزی؛ طی این سخنرانی چپنکی و لومپن وار و بی بهره از کوچکترین ارزش ها و ارزش نما های منطقی و تعقلی و علمی؛ آخرین آب سرد را بر روی دست همه ریخت؛ آخرین حد ممکن یأس و نومیدی و سرخورده گی در کشور و اطراف آن را تثبیت و تحکیم نمود مبنی بر اینکه در ارگ و دم و دستگاه حاکمهء کنونی از درایت و عقلانیت و حساب و کتاب مورد نظر و حرمت بشر امروز و دنیای امروز اصلاً و ابداً خبری نیست اگرهم سردمداران «جهان نو» و مهد علم و تکنولوژی؛ این موجودات عجیب الخلقه را در افغانستان بر سر کار و قدرت و مقام و منصب آورده اند؛ شاید هم نیتی جز باز سازی فیلم «جنگل ژوراسیک» نداشته اند!
لهذا شاید از اینکه جناب حامد کرزی؛ ضمن توهین و تحقیر و تذلیل ملت افغانستان؛ آنان را نیز اهانت نمود و دشنام داد؛ خمی به ابرو نیاورند.
خوشبختانه در کان و کیف ماجرا خیلی از مبصران و صاحب نظران کشور؛ تحلیلات و تفصیلات روشن و کافی و شافی بیرون داده اند و این میتواند؛ عذر بنده را پذیرفتنی کند که بیش از این وقت گرانبهای وقف شده به امر جلیل و کبیر دیگر را؛ به آن ضایع ننمایم؛ به ویژه دو طنز بیحد جذاب و رسا از جناب شمس الحق حقانی در مورد دیدنی و خواندنی است!
لذا اجازه دهید به علم باز گردیم؛ چه به نفع و چه به زیان ما و چه به وفق طبع ما و چه بر خلاف خواست و اراده و تمایل و آرمان و باور ما !
علم – در مفهوم دقیق کلمه - نام دیگر انسانیت و نام دیگر«گوهراصیل آدمی» است. صرف به همین دلیل و برهان ساده؛ که جز بشرِ انسان؛ هیچ موجود حیه ای در دنیای دیروز و امروز قادر به تولید و کار برد علم نشده است.
++++++++++++++++++
- ادامهء گفتار چهارم –
آیا موفقیت ها در شبیه سازی گیاهی و جانوری؛ میتواند به تولید انسان هایی چون "اینشتاین" بیانجامد؟
به نظر دانشمندان؛ دوگانه گی ها پدیده ای بسیار عادی، ولی پیچیده در طبیعت استند.
البته دو نفر دقیقا شبیه با هم؛ به راحتی از سوی جامعه بشری پذیرفته می شوند. اما هرگاه به جای دو نفر، ۲ هزار نفر آدم شبیه به هم در یک جامعه وجود داشته باشند، آن موقع چطور این تعداد انسان مشابه؛ تحمل خواهند شد؟
علم شبیه سازی، علمی است که ظرفیت چنین کاری را دارد و اگر صاحبان قدرت از آن در راستای اهداف بعید استفاده کنند، می توانند روزی ۱۰ هزار نسخه از یک نفر را تولید کرده و آنها را از یک تا ۱۰هزار نامگذاری کنند. فاجعه است، اما دست یافتنی!
از این رو آشنایی با "شبیه سازی" چندان هم بی مورد نیست.
شبیه سازی یا همان کلونینگ، بزرگ ترین اتفاق علمی دهه ۹۰ میلادی به شمار می رود که به لطف فیلم "ژوراسیک پارک" با اقبال عمومی هم مواجه شد. پس از آن، انتظارات مردم از این شاخه علم ژنتیک بی هیچ پشتوانه و دلیل بالا رفت.
مردم دیدند که در فیلم ژوراسیک پارک؛ دانشمندان با استفاده از Dna مگس هایی که میلیون ها سال پیش دایناسورها را نیش زده بودند، دوباره دایناسورها را شبیه سازی کردند. این سوژه سینمایی باوری را برای مردم به وجود آورد که حالا که دایناسورهای میلیون ها سال پیش، از طریق Dna حشرات بازسازی شده اند، بازسازی حیوانات و سازه های زیستی که مثلا ۳۰ سال پیش منقرض شده اند، که مثل آب خوردن است.
"دالی" ، گوسفند شبیه سازی هم مزید بر علت شد تا مردم یکباره از دانشمندان ژنتیک بخواهند یک انسان شبیه سازی شده از کلاه جادوگری شان بیرون آورند، اما اکران ژوراسیک پارک، آغاز تاریخ شبیه سازی به شمار نمی رود.
آغاز داستان شبیه سازی به اوایل قرن بیستم باز می گردد؛ جایی که آدولف ادوارد دریش، تخم یک جانور دریایی را به دو تکه جداگانه تقسیم کرد و آنها را جداگانه رشد داد. در آن زمان خود آدولف هم نمی دانست که این عمل او پایه گذار علم شبیه سازی است. پس از او اتفاقات بسیار زیاد و مهمی در این زمینه افتاد که مهمترین آنها که باعث ایجاد جهش بزرگی در شبیه سازی شد، شبیه سازی گوسفند دالی در اسکاتلند بود.
اینکه چرا این شاخه پیچیده دانش بشری با چنین اقبالی مواجه شده است جای بحث زیادی دارد.
مسئله مهم در اینجا این است که دانش بسیار پیشرفته تر از باور عمومی رشد کرده است، اما دانشمندان جادوگر نیستند که هرآنچه که مردم می خواهند با یک تردستی انجام دهند. به بیان ساده تر علم پیشرفته است، اما نه تا آن حد که فیلم های تخیلی نشان می دهند.
یکی از وسوسه انگیزترین شبیه سازی ها، شبیه سازی حیوانات ما قبل تاریخ مانند دایناسورها است، بدین ترتیب که با استفاده از دی اِن اِی بازمانده از آنها در سنگواره ها، شاید بتوان آن ها را شبیه سازی کرد.
هنگامی که این فرضیه مطرح شد، موافقت ها و مخالفت های زیادی با آن پیش آمد، اما این التهابات به زودی فروکش کرد، چون این موجودات بیش از ۶۵ میلیون سال پیش از بین رفته اند و این در حالی است که دی اِن اِی، فقط ۱۰ هزار سال عمر می کند.
نظریه بعدی شبیه سازی ماموت ها بود که کمتر از ۱۰ هزار سال پیش زندگی می کرده اند. با این حال پیدا کردن دی اِن اِی مناسب ماموت ها غیرممکن به نظر می رسد.
مفهوم سلول بنیادی stem cell:
سلول بنیادی در پستانداران به سلولی گفته میشود که قابلیت تقسیم شدن و تبدیل به سلول های تخصص یافته و تمایز یافته را دارا باشد.
تخمک لقاح یافته این توانایی را در حد بالایی داراست، زیرا بالقوه میتواند تقسیم شود و به صورت یک موجود زنده کامل تکوین یابد. تخمک لقاح یافته چند ظرفیتی است بدین معنی که از هر نظر توانایی رشد و تکامل را دارد.
این توانایی پس از تقسیم شدن تخمک به یک یا حتی چهار سلول به قوت خود باقی بوده به گونه ای که هر کدام از سلولها پس از جدا شدن قادر به رشد و تبدیل به یک جنین کامل می باشند.
از راه این فرآیند دو گانه گی ها و چند گانه گی ها بوجود می آیند، این چند گانه گی ها؛ موجودات شبیه سازی شده طبیعی هستند که دارای ساختار ژنتیک و سیتوپلاسمی یکسان میباشند.
پس پدیده شبیه سازی؛ پدیده ای نو و باورنکردنی نیست و از آغاز حیات در سیارهء زمین رخ میداده است.
سلول های بنیادی یا stem cell در کودکان و بزرگسالان وجود دارند. سلولهای بنیادی در مغز استخوان و به تعداد کمتری در جریان خون هر کودک و بزرگسال یافت میشود.
سلولهای بنیادی "رویان" انسان میتوانند بالقوه به صورت هر یک از 210 نوع سلولی که جسم یک انسان را تشکیل میدهد رشد یابند.
در حال حاضر شبیه سازی به سه شیوه انجام میگیرد:
1. شبیه سازی "رویانی"
2. شبیه سازی DNA فرد بالغ
3. شبیه سازی درمانی؛ که در این نوع شبیه سازی هدف تولید انسان به صورت کامل نیست بلکه هدف تولید سلولهای بنیادی "رویانی" است که برای اهداف درمانی به کار می رود.
مراحل شبیه سازی موجود زنده:
1. هسته زدایی از تخمک گیرنده
2. انتقال سلول دهنده به درون تخمک گیرنده توسط میکرومانیپولاتور
3. ایجاد پیوستگی بین سلول دهنده و تخمک گیرنده توسط اتاقک آمیختگی
4. کشت "رویان" به دست آمده در انکوباتور به مدت 5 -3 روز
5. انتقال "رویان" در حال رشد به داخل رحم (مادر میزبان)
به منظور تداوم بخشیدن به قابلیت حیات سلول؛ منجمد کردن و نگهداری آن در دمای بسیار پایین؛ شیوه ای است که دانشمندان از سال 1700 به کار گرفته اند؛ این فرآیند قابلیت حیات سلول را تا زمان نا محدودی به حالت تعلیق در می آورد. این فن آوری به طور معمول برای نگهداری semen، رویان و انواع سلول و بافت های انسان و حیوانات کاربرد دارد و سلول ها میتوانند بیش از نیم قرن
قابلیت حیات خود را حفظ کنند.
مزایای شبیه سازی :
1. تولید گونه های تراریختی(ترانس ژنیک): به این معنی که یک گونه حامل ژنهایی از گونه های دیگر باشد مثلا گاو ها، گوسفندان و بز ها می توانند به این طریق تولید کننده مواد لبنی دارویی باشند. از جمله آنها میتوانند شیرهایی با ویژگی های زیر تولید کنند:
- شیر حاوی فاکتور انعقاد برای درمان هموفیلی
- شیر حاوی انسولین برای درمان دیابت؛ وغیره
بزهای تراریختی که در شیرشان پروتئین آنتی ترومبین (ضد تولید لخته خون) تولید می کنند.
2. شبیه سازی رویانی حیوان
3. شبیه سازی رویانی انسان
با پیشرفت چشمگیری که در مورد سلول های بنیادی "رویان" انسان حاصل شده است میتوان با کشت این سلول ها بافت ها یا اعضای مصدوم را ترمیم یا جایگزین نمود، میتوان پوست برای قربانیان سوختگی و سلولهای مغزی و طناب نخاعی برای افرادی که از گردن به پایین فلج شده اند تولید نمود.
با استفاده از این فن آوری زوج های نابارور میتوانند بچه دار شوند و پزشکان میتوانند به جای استفاده از موادی که برای بدن جنبه بیگانه دارند؛ استخوان، چربی، بافت همبند یا غضروف تولید نمایند.
میتوان برای افرادی که دچار سرطان خون هستند مغز استخوان تولید نمود .
توصیه میشود برای افرادی که در مراحل وخیم بیماری قلبی هستند و در انتظار دریافت قلب پیوندی به سر میبرند در کنار تجویز داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی از روش پیوند سلول های بند ناف به عنوان یک روش کمکی استفاده شود.
بر این اساس این ایده در دنیا مطرح شده است که نمونه سلولهای بند ناف هر شخص در ابتدای تولد گرفته شود و برای سالهای بعد برای خود فرد ذخیره شود. با این عمل بیمار شانس بیشتری برای زنده ماندن تا زمان دریافت قلب را خواهد داشت.
این روش به ویژه در بیماران کهنسال که سلول های بنیادی مغز استخوان آنها برای پیوند کافی نیست، اهمیت بالاتری دارد.
پس از آشنایی جزیی با روش های مختلف شبیه سازی، بعضاً این سؤال مطرح می شود که اصلاً چرا انسان باید شبیه سازی شود؟ و یا این که آیا تا به حال هیچ انسانی شبیه سازی شده است؟
در مورد شبیه سازی انسان باید گفت که تا به حال (زمان نگارش) هیچ انسانی از کشت سلول های یک انسان دیگر تولید نشده است. اما در مورد این که چرا انسان باید شبیه سازی شود، گروهی از دانشمندان موارد ذیل را ذکر می کنند:
یکی از کاربردهای شبیه سازی می تواند برای زوج ناباروری اتفاق بیفتد که تمایل بسیار زیادی به بچه دارند. این بچه که از یکی از والدین شبیه سازی می شود، مسلماً در دوران کودکی فشار های فیزیولوژیکی بسیار زیادی را متحمل خواهد شد.
کاربرد دیگر شبیه سازی می تواند شبیه سازی استعداد های بشری برای چند نسل باشد.
مثلاً می توان با استفاده از دی ان ای اینشتین، وی را شبیه سازی کرد، اما هیچ تضمینی نیست که اینشتین جدید همانند آلبرت با هوش ما همان راهی را برگزیند که اینشتین به خاطر آن به شهرت رسیده است. یکی دیگر از موارد شبیه سازی تولید جنین های تحقیقاتی است.
http://blogve.blogsky.com/1390/02/23/post-39/#
*****
یک خبر نمونوی از اخبار مربوط به شبیه سازی
تولد 'دومين انسان شبيه سازی شده'
گردآوري: مهندس آرش جوانمرد
برطبق كتابهاي مقدس ديني؛ آدم اولين انساني بود كه پا به زمين نهاد و همه انسانها را به وجود آورد. در روايات آمده است كه خداوند متعال آدم را در 6 روزآفريد و از روح خود در آن دميد. خداوند انسان ديگري از جنس مخالف براي مصاحبت با آدم(حوا) را نيز آفريد و به علت اينكه حوا به آدم از ميوه هاي درخت ممنوعه داد خداوند به جهت اين نافرماني آنها را از درگاه خود طرد نمود.از اين دو قابيل و هابيل به وجود آمدند و قابيل پس از قتل برادرش در زمره زيانكاران در آمد و پس از مدتي ساير انسانها را نيز به وجود آورد.
هر چند در سالهاي اخير اخباري از كلونينگ انسان تا 14 روزگي در انگلستان شنيده شد اما در خبر هفته گذشته واقعا نگرانيهاي مجامع علمي انكار ناپذير بود:
شرکت آمريکايی کلونايد که مدعی خلق نخستين انسان شبيه سازی شده است اعلام کرده که دومين نوزاد شبيه سازی شده در اين شرکت جمعه شب گذشته (سوم ژانويه) سال 2002 از ساعت 55/11 قبل از ظهر به وقت محلي از يك زن هلندی 31 ساله متولد شده است.اين بچه يكشنبه بيمارستان را ترك كرده است. وزن اين كودك حدود هفت پوند مي باشد و از سلامتي كامل برخوردار است نام مستعار اين دختر EVE مي باشد كه بر گرفته از نام حوا مي باشد. اين انسان توسط شركت كلونايد بوجود آمده است كه در آن اكثر طرفداران فرقه رائل فعاليت مي كنند.
بريژيت بواسليه مدير عامل شرکت کلونايد كه يك متخصص مشهور شيمي مي باشد و سالها در كلج هاميلتون نيويورك سابقه تدريس دارد اما هرگز در پزشكي و فيزيولوژي توليد مثل فعاليت نداشته است پيشتر در گفت و گو با شبکه تلويزيونی بلژيکی و.ت.ام گفته بود که دومين نوزاد شبيه سازی شده دختری است که در کشور هلند متولد خواهد شد اما در مصاحبه ای که پس از تولد نوزاد با خبرگزاری فرانسه انجام داده حاضر به افشای محل دقيق تولد اين نوزاد نشده است.
اين زن DNA خود را براي پروژه كلونينگ در اختيار اين شركت گذاشته است و پس از ايجاد جنين مجددا با كاشت جنين و طي مراحل آبستني زايمان نموده است. بريژيت بواسليه اظهار داشت كه اگر تاييد شود كه اين بچه داراي DNA مضاعف از مادر است ، مشخص خواهد شد كه اين دختر با مادر خود دوقلوي يكسان خواهد بود. بريژيت بواسليه نام پدر و مادر را فاش نكرد و در سخنان خود اظهار نمود كه اين مادر به اين علت به كلونينگ به عنوان آخرين حربه متوسل شده است كه شوهر او عقيم بوده است. او افزود كه اميدوار است كه والدين كودك تعهداتي را كه قبل از تولد كودك متقبل شده اند؛ فراموش نكنند چون هزينه اين پروژه بالغ بر 130000 دلار بوده است.
شبيه سازی انسان در کشور هلند ممنوع است اما هيچ قانونی که تولد انسان شبيه سازی شده در اين کشور را منع کند وضع نشده است.
کلونايد وعده داده بود که با آزمايش ژنتيکی و رشته د. اِن. اِی ادعای خود را ثابت خواهد کرد اما روز جمعه (سوم ژانويه) پس از اينکه شکايتی عليه والدين نوزاد شبيه سازی شده در دادگاهی در شهر ميامی ايالت فلوريدای آمريکا طرح شد، اين شرکت اعلام کرد که آزمايش را به تأخير خواهد انداخت.
مدير عامل شرکت کلونايد حاضر نشده است محل دقيق تولد دومين انسان شبيه سازی شده را فاش کند.
شرکت کلونايد از تولد انسانهای شبيه سازی شده ديگری نيز خبر داده که قرار است در آينده نزديک متولد شوند .اين انسانهاي شبيه شده در راه تولد؛ در آمريكاي شمالي، اروپا و دو بچه در آسيا مربوط اند.
در تكنيك اخير از تكنيكي شبيه به لقاح خارج رحمي (IVF) استفاده شده است به اين صورت كه پدر اين دختر DNA استخراج شده از سلولهاي بالغ پوست را در اختيار متخصصان قرار داده است و سلول تخم مادر بعد از تخليه محتويات هسته آن و وارد كردن DNA پوست و دو باره فعال كردن ژنها؛ منشاء جنين اين دختر شده است.
بيشتر متخصصان صاحب نظر و به وجود آورنده گوسفند معروف دالي اظهار داشتند كه با توجه به علائم پيري زود رس دالي و اختلالات و ناهنجاريهاي كلونهاي متعدد دامهاي اهلي؛ ادعاهاي شركت كلونايد چند صباحي بيش تداوم نخواهد داشت.
اين شرکت به پيروان فرقه رائل تعلق دارد که معتقدند بشر 25 هزار سال پيش به دست موجوداتی از ساير کرات و به شيوه شبيه سازی خلق شده است.
به طور كلي هرچند كه كلونينگ در قرن اخير بسيار مورد توجه قرار گرفته و آرزوهاي همچون داشتن افراد مشابهي مانند آلبرت اينشتين را دست يافتني ساخته است اما جنبه هاي اخلاقي مسئله بحث عمده مجامع مختلف بوده است.
http://kasra13.persianblog.ir/post/50
حالا لطف نمائید به طریق مشروحتر و سیستماتیک؛ این بحث را به انجام رسانیم تا به پاسخ پرسش اساسی نزدیگ گردیم :
واژه Cloning، به معناي شبيه سازي، برگرفته از كلمه يوناني "Klon" است و به معني شاخه كوچكي كه مي تواند خود را تكثير نموده و تبديل به يك درخت بارور گردد، مي باشد. شبيه سازي در حقيقت توليد مثل غيرجنسي و يا تكثير كپي يا كپي هاي متعدد از يك ارگانيسم است که غالباً از طريق انتقال DNA سلول سوماتيك به تخمك MII فاقد هسته تحقق مي يابد. عليرغم مزايا و کاربردهاي گسترده اين فناوري ليکن بازده نامناسب آن به ويژه در توليد نتاج با قابليت حيات قابل قبول، کاربرد آنرا همچنان با چالشي جدي مواجه نموده است. هدف از اين گردآوري، طرح عوامل تاثيرگذار بر کارايي روند شبيه سازي با تاكيد بر تغييرات اپي ژنتيك مي باشد.
دانش مهندسی ژنتیک توسط یک راهب اتریشی به نام گرگور مندل پی ریزی شد.او کارها و تحقیقات خود را در سال 1865 در مجلۀ «علوم طبیعی برون» منتشر کرد؛ ولی ارزش کار بزرگ او در سال 1900 یعنی 16 سال پس از مرگ وی مشخص شد. کشف قوانین مندل در سال ۱۹۰۰میلادی سبب تولد علم ژنتیک گردید. این علم جدید در سه سال اول حیاتش با سرعت تعجب آوری رشد کرد و با کشف نقش DNA بشر وارد دومین عصر بزرگ ژنتیک شد .
طی سال های۱۹۵۲ تا ۱۹۶۶ ساختمان DNA درخشید؛ کُد ژنتیکی شگوفا گردید و فرآیند های رونویسی و ترجمه شرح داده شدند. پس از آن در سالهای ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۳ بررسی ژنتیکی مجددا با سرعت شگفت آوری به جریان افتاد که میتوان آن را فقط به عنوان یک دگرگونی در بیولوژی مدرن توجیه کرد. یک متدلوژی کاملا جدید توسعه یافت و امکان داد تا آزمایش هایی که قبلا عملی نبودند با موفقیت طرح ریزی و انجام شوند.
این روش ها تحت عنوان علم بیوتکنولوژی نامیده شده اند و سومین عصر بزرگ ژنتیک را درخشان کرده اند و ما تازه در اواسط راهی استیم که توسط این دگرگونی ایجاد شده و هیچ پایانی برای دورنمای مهیج آن قابل تصور نیست!
تعریف کلونینگ در علم ژنتیک:
واژۀ کلونینگ از ریشۀ یونانی کلون به معنی دو قلو گرفته شده است و در زبان انگلیسی به معنای کپی گرفتن می باشد. واژه های شبیه سازی، همانند سازی ژنتیکی، همانه سازی و همتا سازی به عنوان مترادف های آن در فارسی به کار می روند. کلونینگ یا شبیه سازی ژنتیکی فرآیندی است که طی آن یک یا چند موجود زنده از یک یا چند سلول سوماتیکی یا رویانی حاصل می شود که از لحاظ ژنتیکی کاملاً مشابه سلول والد خود هستند.
انواع کلونینگ:
الف- کلون سازی رویانی:
این روش؛ روشی است که در طبیعت در تولد دوگانه گی ها یا چند گانه گی ها رخ می دهد. در این روش در شروع مراحل تقسیم جنینی بعد از لقاح، یعنی زمانی که هنوز سلول های جنینی تمایز نیافته اند یک سلول را جدا و با تحریکات، این سلول را به ادامه تقسیم تا حد به وجود آمدن یک جنین مستقل وادار می کنند.
ب- کلون سازی تولیدمثلی:
هدف از این روش، تولید موجودات زایا با استفاده از سلول های سوماتیک(سلول غیر جنسی) است. در این روش در مرحله خاصی از تقسیم سلولی، هسته سلول های سوماتیک را که حاوی تمامی ژن های موجود استند جدا کرده و پس از تیمار الکتریکی یا شیمیایی این هسته را در داخل یک تخم لقاح نیافته که هسته آن قبلاً خارج شده قرار می دهند سپس مجموعه حاصل را در رحم مادری که به طور مصنوعی شرایط آبستنی در آن القا شده لانه گزینی می کنند که در نهایت موجود جدید کاملاً شبیه فردی خواهد شد که سلول سوماتیک از آن اخذ شده است.
ج- کلون سازی درمانی (Therapeutic Cloning):
در این روش ابتدا با استفاده از سلول های سوماتیک یک فرد، شبیه سازی انجام می شود و در مرحله اولیه جنینی از رویانی که حاوی چند سلول است تعدادی سلول جدا و در محیط کشت اختصاصی، سلول، بافت یا اندام مورد نظر تکثیر می شود. هدف از این روش تولید بافت یا عضوی است که فرد از دست داده است؛ مثل پوست تحلیل رفته در نتیجه سوختگی، کلیه(گُرده)، کبد(جگر)، مغز استخوان، قلب، سلول های عصبی یا عضلانی.
واضح است پیوند اعضای تولید شده به خود شخص، به دلیل قرابت ژنتیکی به مراتب موفقیت آمیزتر است و بعد از پیوند نیازی به مصرف داروهای مضر به منظور جلوگیری از دفع پیوند به مدت طولانی وجود ندارد. جهت پرورش سلول های پوست و غضروف به این شیوه عمل شده است اما پرورش اعضاء پیچیده تر هنوز با مشکل مواجه است.
روش انجام کلونینگ:
در این روش هسته یک سلول سوماتیک بدن فرد درون یک سلول تخمک که هستۀ آن خارج شده است، قرار می گیرد. سلول دهنده هسته می تواند از یک شخص زنده، از سلول هائی که در محیط کشت مناسب زنده نگه داشته شده و یا از یک بافت منجمد شده در یک شرایط خاص انتخاب شود. سلول گیرنده نیز ممکن است از یک شخص زنده که توانائی حمل و به دنیا آوردن نوزاد را دارد و یا یک بافت منجمد شده و یا حتی شخص سوم گرفته شود. کلونینگ به وسیلۀ این روش می تواند باعث نگه داری ذخیرۀ ژنتیکی گونه های مورد استفاده شود.
اولین مرحله انتخاب سلولهای سوماتیکی از حیوانات می باشد. انواع سلولهای مختلف در این روش می تواند مورد استفاده قرارگیرد. دومین و شاید حساس ترین مرحله در این روش، حذف DNA از سلول تخمک انتخاب شده می باشد. در این هنگام سلول تخمک در شرایط کشت مناسب قرار گرفته ؛ این عمل اجازۀ حذف مکانیکی 15- 5 % از سیتوپلاسم تخم را که شامل DNA مادری نیز می باشد،
می دهد. بدین منظور تخمک را حدود 24 ساعت قبل از هسته زدائی در ظروف آزمایشگاهی قرار می دهند تا DNA در مرکز هسته متمرکز شود. سپس به کمک یک پیپت بسیار نازک و ایجاد مکش ملایم در درِِ آن، محتویات از تخمک خارج می گردد.
مرحلۀ سوم در این روش، وارد کردن هسته های سلول های سوماتیکی حاوی اطلاعات ژنتیکی درون سیتوپلاسم سلول تخمی است که هسته آن برداشته شده است. در بیشتر گونه های مزرعه ای این عمل به وسیلۀ القای الکتریکی ایجاد شده که باعث تقسیم سلولهای سوماتیک در سیتوپلاسم سلول تخم
می شود. سپس این دو سلول با یکدیگر وارد فاز الکتریکی میگردد که اثر آن بستگی به اثر متقابل سلول سوماتیک و سیتوپلاسم سلول تخم، شکسته شدن غشاء هسته و متراکم و فشرده شدن کروماتین دارد.
دالی اولین پستاندار شبیه سازی شده:
یان ویلموت از انستیتوی Roslin واقع در اسکاتلند در ادامۀ پروژۀ سال 1986 شروع به فعالیت کرد. هدف او ایجاد گوسفند بالغی بود که بتواند رشد کرده و شیر تولید کند. او سلولها را در محیط عاری از مواد غذائی قرار داد یا به عبارتی به آن ها گرسنگی دهد تا آن ها را وادار به مرحلۀ G کند که همان خواب سلولی می باشد. این تکنیک احتمال زنده ماندن سلولهای کلون شده را افزایش داد. در پنجم جولای سال 1996 یان ویلموت با استفاده از سلولهای تمایز یافتۀ غدد پستانی یک گوسفند موفق به کلون اولین پستاندار شبیه سازی شده با نام دالی شد.
جهت کلونینگ دالی که در مؤسسۀ رازلی اسکاتلند صورت گرفت، پس از کسب اووسیت های مورد نیاز از میش های صورت سیاه اسکاتلندی، محتویات هسته آن ها با ایجاد مکش ملایم خارج گردید. سپس هستۀ سلول سوماتیکی تمایز یافته غدد پستانی به هر یک از تخمکهای هسته زدایی شده، انتقال یافت.
برای انجام همانند سازی گروه تحقیقاتی یان ویلموت مجبور بود سلول را دوباره جوان کند، یعنی به دوران قبل از بلوغ برگرداند و بدین منظور سلول را گرسنگی می داد. در ادامه جهت امتزاج سلولها و القای تقسیم سلولی به آنها شوک الکتریکی داده شد. پس از کِشت این سلولها در محیط آزمایشگاهی و بررسی نهایی آن ها در زیر میکروسکوپ،277 رویان مناسب به نا مادری ها که از نژاد صورت سیاه اسکاتلندی بودند، منتقل گردیدند و نهایتاً پس از طی 5 ماه دورۀ آبستنی به این ترتیب در سال 1996 «دالی» به عنوان اولین پستاندار شبیه سازی شده؛ متولد گردید.
برای خلق دالی گوسفند همانند سازی شده ۲۷۷ مورد تلاش در مرحله آزمایش گاهی صورت گرفت و تنها ۱۳ مورد آنها به حاملگی گوسفند مادر ختم شد. در نتیجه یک گوسفند همانند سازی شده به دنیا آمد.
نکته مهمی که دانشمندان به آن اشاره میکنند، این است که دالی یا هر موجود دیگری که با استفاده از تکنولوژی انتقال هسته ای تولید شده، ۱۰۰ درصد مشابه موجود اولیه نیست. این شباهت چیزی در حد ۹۹/۷ درصد است، زیرا در این تکنولوژی تنها هسته سلول دهنده؛ وارد تخمک بدون هسته میشود، حال آنکه مقداری از مواد ژنتیکی مهم در خارج از هسته و داخل میتوکندریها وجود دارند.
میتوکندریها قسمتی از سلول هستند که خارج از هسته و داخل سیتوپلاسم یک سلول قرار دارند و به عنوان منابع تولید قدرت، انرژی و متابولیزم سلولی عمل میکنند. میتوکندریها دارای قطعات کوچکی از DNA هستند و برخی از مواد ژنتیکی در فرآیند شبیه سازی از میتوکندریهای سیتوپلاسم می آیند. اینکه این موضوع به چه مقدار تغییرات در یک موجود شبیه سازی شده منجر میشود، در حال بررسی است.
کلونینگ در ایران:
در سال 1383 (2004 میلادی) کلونینگ با کار بر روی موش در پژوهشکدۀ رویان آغاز گردید. اما به دلایل برخی مشکلات و محدودیتهای کلونینگ موش مانند راندمان بسیار پائین، کار بر روی کلونینگ دام در مرکز تهران، بر روی گوسفند و در مرکز اصفهان بر روی گاو در اواخر سال 1383 ادامه پیدا کرد.
در مرکز رویان تهران با استفاده از سلول فیبروبلاست گوش یک قوچ نژاد افشاری اقدام به شبیه سازی ژنتیکی شد. در نتیجۀ 230 رویان منتقل شده به 77 نا مادری، 8 رأس دام آبستن شدند که یک مورد از میش ها دو گانه آبستن شده بود. پس از طی دورۀ آبستنی تنها دو بره از دو نامادری متولد شد. برۀ اول در یازدهم مرداد سال 1385(2006 میلادی) به وزن 4 کیلوگرم متولد شد که از لحاظ سلامتی مشکلی نداشت. این بره که اولین موجود شبیه سازی شده در ایران است،"رویانا" نامیده شد.
شبیه سازی انسان:
دکتر بریژیت، مدیر شرکت آمریکایی کلوناید، تولد نخستین انسان شبیه سازی شده را با استفاده از سلول پوست تن زن آمریکایی ۳۱ ساله ای در روز ۲۷ دسامبر ۲۰۰۲ در یک کشتی نزدیک واتیکان با زایمان سزارین اعلام کرد. این نوزاد دختر به نام حوا هنگام تولد ۳ کیلو و ۲۰۰گرم وزن داشت. کمی بعد در سوم ژانویه ۲۰۰۳ دومین نوزاد همانند سازی شده به دنیا آمد. در پی انتشار این اخبار، ادعاهای دیگری نیز از جانب کشورهای مختلف اروپا و آمریکا در مورد جنین های شبیه سازی شده مطرح شد.
به اعتقاد بعضی، همانند سازی انسان مدتها پیش از اعلام عمومی آنها به وقوع پیوسته است:
پیشرفت سریع علم ژنتیک بشر کنجکاو را در بسیاری از زمینه ها توانا ساخته و به احتمال زیاد این انسانها سالها قبل متولد شده اند . پیش از تولد موفق اولین نوزاد همانند سازی شده، تعداد زیادی نوزاد ناقص به وجود آمده و از بین رفته اند که دانشمندان به علت ترس از مخالفتهای جهانی از اعلام خبر آن خود داری کرده اند.
مزایا و معایب کلون سازی:
مزایا:
از مزایای تکنیک کلون سازی سلول های حیوانی این است که به ما اجازه می دهد گونه هایی از موجودات زنده را که در خطر انقراض قرار دارند نجات دهیم. یک مشکل دیگر به ویژه در مورد همانندسازی گونه های منقرض شده آن است که در این موارد به طور طبیعی نمونه منفرد شبیه سازی شده به تنهایی قادر به خلق یک جمعیت بارور کننده دیگر نخواهد بود. علاوه بر این، حتی در صورتی که هر دو جنس مذکر و مونث آن موجود زنده وجود داشته باشند، معلوم نیست که آیا آنها در غیاب والدینی که بایستی به آنها رفتار طبیعیشان را بیاموزند قادر به زندگی خواهند بود یا خیر.
از اهداف کلون سازی در آزمایشگاه های کشورهای مختلف؛ می توان به امکان بازیابی جوانی، کمک به پیشگیری حملات قلبی، استفاده از سلول های بنیادی برای ترمیم سلول های مغز و بافت های سوخته، درمان نازایی، درمان ژن های معیوب، درمان سرطان و کاربرد های محرمانه نظامی اشاره کرد.
معایب:
الف: همانند سازی یک فن آوری جدید است که به ویژه در مورد همانند سازی انسان به جای آن که با سرعت بتازیم باید کمی بایستیم و فکر کنیم، به عنوان مثال هیچ کس دقیقاً نمی داند فرآیند پیری چگونه اتفاق می افتد، آیا فردی در 40 سالگی همانند سازی شود ممکن است در بدو تولد به اندازۀ یک فرد 40 ساله آسیب ژنتیکی دیده باشد، یا 40 سال از عمر طبیعی او کم شود؟ در واقع دانشمندان هنوز به حیات طولانی مدت و سلامت حیوانات کلون شده اطمینان ندارند. این به دلیل آن است که سلول هایی که عمر بالایی دارند و در معرض اشعه تیمار می شوند ممکن است حاوی جهش های مضر در ژنوم گردند.
در هر حال غالب دانشمندانى که کلون سازى پستانداران را تجربه کرده اند در پرتو مشکلات مربوط به تکوین تخم کلون شده و همچنین سایر مشکلات مرفولوژیک و فیزیولوژیک با انجام چنین اقدامى در مورد انسان مخالفند.
ب: کارایى بسیار پایین این روش است. نوعاً براى هر کلون سازى موفقیت آمیز از مرحله انتقال هسته سلول تا وضع حمل به ۱۰۰ سلول تخم نیاز است به عبارت دیگر مى بایست ۱۰۰ بار سلول تخم را تخلیه و هسته سلول سوماتیک را به آن تزریق کرده و سایر مراحل را طى کرد تا بتوان یک بار موفق بود. بنابراین کارایى این روش تنها یک درصد است. در میان پستانداران مختلف کارایى کلون سازى در بهترین شکل خود از سه درصد بیشتر نیست؛ چنانچه کلون کردن انسانى نیز داراى این معضل باشد مى بایست سلول هاى تخم فراوانى براى این منظور در نظر گرفت. در هر حال باید در نظر داشت که در سایر شیوه هاى IVF (لقاح در لوله آزمایش) نیز تعداد قابل توجهى سلول تخم مورد نیاز است و از آنجا که در هر بار عمل جراحى نمى توان بیش از ۱۰ الى ۱۵ تخمک را از تخمدان جدا کرد ممکن است بیمار چندین بار مورد عمل جراحى قرار گیرد.
ج: مشکل علمى که در فرآیند کلون سازى انسان وجود دارد فراوانى نقص عضوهاى تکوینى است که در سایر پستانداران مشاهده شده است. اخیراً در کنفرانس آکادمى ملى علوم آمریکا تعمیم اطلاعات به دست آمده از کلون سازى پستانداران به انسان مورد بحث قرار گرفته است.
دانشمندانى که در این کنفرانس با کلون سازى انسان مخالفت ورزیدند مدعى بودند که پستاندارانى که از طریق کلون سازى به دنیا آمده اند داراى نقص عضو بوده اند. غالب این نقص عضوها از گروه نشانگان نوزادان درشت (LOS) هستند.
این دانشمندان معتقدند که ممکن است انسان کلون شده نیز دچار عوارضى شود. این سندرم مشتمل بر مجموعه عوارضى است که عموماً شامل بزرگ شدن اعضاى بدن و همچنین مشکلات تنفسى و گردش خون است. به زعم برخى دیگر از دانشمندان هر یک از ۳۰ هزار ژن انسانى ممکن است در فرآیند کلون سازى دچار این مشکلات شده و عوارض سندرم نوزادان درشت را موجب شود.
همین گروه از دانشمندان برآنند که طى ۲۳ سال تجربه IVF و سایر تکنیک هاى تولیدمثلى شرایط کِشت بافت بهبود قابل توجهى یافته است. البته برخی از دانشمندان معتقدند که وقوع نقص عضو LOS در پستانداران همبستگى قدرتمندى با حضور نوعى ژن (RI2GF) دارد که در انسان و سایر انسانریخت ها وجود ندارد.
نسبت وقوع نقص عضو در موش هاى کلون شده ۱۲ درصد و در بزها ۳۸ درصد است. بنابر این بسیارى از دانشمندان معتقدند که شانس نقص عضو در پستانداران به طور عموم ۳۰ درصد است.
اگر بپذیریم که وقوع این نواقص با تظاهرات ژنى در ارتباط است که در انسان وجود ندارد بنابر این مى بایست شانس وقوع نقص عضو در انسان هاى کلون شده بسیار کمتر از ۳۰ درصد باشد.
احتمال وقوع نقص عضو در افرادى که به طور معمول تولید مثل مى کنند ۳ درصد است.
در نهایت اعداد و ارقام ناشی از همانندسازی نیز همواره نشان می دهد که احتمال موفقیت در همانندسازی در بهترین حالت ۵ الی ۱۰ درصد است و در حدود ۷۵ درصد کلون ها در دو ماه اول زندگی از بین می روند.
دستیابی به تکنیک های این روش توسط بزهکاران (بخوانید: جانیان هستریک؛ باند های تروریستی و مافیایی گوناگون) نیز تهدید جدی و نگران کننده عمده ای است که ممکن است جهان را با نابودی مطلق روبه رو کند.
بیش از ۹۵ درصد تلاشهای شبیه سازی برای تولید یک موجود زنده شکست میخورند و ممکن است بیش از ۱۰۰ فرآیند انتقال هسته ای برای تولید یک موجود شبیه سازی شده، لازم باشند. دالی پس از ۲۷۷ مرتبه تلاش برای عوض کردن هسته تخمک، به دنیا آمد. این ۲۷۷ تخمک در مجموع ۲۹ رویان تولید کردند و از میان آنها تنها دالی زنده ماند.
علاوه بر این، تنها ۷۰ گوساله پس از ۹ هزار مرتبه تلاش برای همانندسازی به دنیا آمدند. یک سوم از این گوساله ها طی مدت کوتاهی جان خود را از دست دادند و بسیاری از آنها در هنگام مرگ به طور غیرعادی بزرگ بودند. بد نیست بدانید که اولین اسب شبیه سازی شده یعنی پرومته پس از ۳۲۸ بار تلاش به دنیا آمد.علاوه بر شانس موفقیت کم، بررسی ها نشان داده اند حیوانات همانند سازی شده غالبا عملکرد ایمنی مختل شدهء بیشتر و میزان بالاتری از ابتلا به انواع عفونت، سرطان و سایر اختلالات را دارند.
دامهای کلون شده در طی دوران آبستنی مشکلات جفتی فراوانی دارند.عمدۀ این مشکلات به علت عدم رشد کافی جفت در حین آبستنی، به خصوص در مراحل اولیه رشد جنین و وجود خون مردگی در جفت نا مادری های حامل کلون ها است.
اسیدوز متابولیکی نیز عموماً در کلون ها به خصوص به علت عدم تکامل شُش ها دیده می شود. همچنین به دلیل عدم کار آئی مناسب کبد، کاهش قند خون(هایپو گلایسمیا)در آن ها بسیار معمول است.
شایستگی کلونینگ سلول های سوماتیکی به معنای آمادگی فیزیولوژیکی سلول دهنده در برنامه ریزی مجدد در طی کلونینگ است. سلول های سوماتیکی مختلفی به طور موفقیت آمیزی جهت انتقال هسته استفاده شده اند.اما هنوز بررسی مستدلی انجام نشده تا مشخص کند کدام نوع از سلول ها بهترین شایستگی را در انتقال هسته دارد.
یک مشکل اصلی در شناخت عواقب شبیه سازی آن است که متاسفانه بسیاری از حیوانات شبیه سازی شده به اندازه کافی زنده نمانده اند. این موضوع باعث شده است تا دانشمندان اطلاعات کافی در مورد اینکه حیوانات شبیه سازی شده چگونه زندگی کرده و پیر میشوند، به دست نیاورند.
سالم به نظر رسیدن در سن کم به تنهایی یک نشانه خوب برای بقای طولانی مدت موجودات شبیه سازی تلقی نمیشود. در حقیقت این حیوانات به دلیل مردن اسرارآمیز شان شهرت دارند. به عنوان مثال، نخستین گوسفند شبیه سازی شده استرالیایی پیش از مرگ کاملا سالم و سرحال به نظر میرسید و نتایج کالبد شکافیها نتوانستند علت مرگش را مشخص کنند.
در سال ۲۰۰۲، پژوهشگران موسسه وایتهد در ماساچوست آمریکا اعلام کردند که رگهای موشهای همانندسازی شده دارای اشکالاتی هستند. آنها در تجزیه و تحلیل بیش از ۱۰/۰۰۰ سلول کبد و جفت موشهای همانندسازی شده، متوجه شدند که در حدود ۴ درصد از عملکرد ژنها غیرعادی بوده است. به عقیده دانشمندان تغییراتی در فعالیت طبیعی آنها و یا بروز یک سری ژنهای خاص علت بروز این اشکالات هستند.
مخالفت اصلى که با شیوۀ کلون درمانی از مداوا صورت مى گیرد از این واقعیت ناشى مى شود که این شیوه متضمن به وجود آوردن یک جنین انسان و سپس از بین بردن آن براى به دست آوردن سلول هاى بنیادى است. این مخالفین معتقدند که گزینه هاى دیگرى براى به دست آوردن سلول هاى بنیادى وجود دارد که متضمن از بین بردن جنین نیست. مجادلات علمى پیرامون کلون سازى انسان بر حول محور حقوق یک فرد نازا یا یک زوج که خواهان بچه دار شدن بدون دخالت دولت هستند، دور مى زند. در این میان دولت یا سیستم هاى قانون گذار از حقوق کودکى دفاع مى کنند که ممکن است با مخاطره قابل توجه نقص عضو ناشى از اقدامات مربوط به کلون سازى رو به رو شوند. واضح است آنچه مخاطره قابل توجه اطلاق مى شود مفهوم دقیق علمى ندارد. افرادى که ممکن است والدین بالقوه اى باشند تحت شرایط مختلف ادراک متفاوتى از مخاطره تولیدمثل خواهند داشت.
درک یک زوج چهل سال به بالا از مخاطره به دنیا آوردن یک نوزاد ناقص الخلقه از ادراک یک زوج ۲۰ ساله متفاوت است. اگر ثابت شود که مخاطره داشتن نوزاد ناقص الخلقه پس از کلون سازى کمتر از ۳ درصد است در آن صورت؛ بخش بزرگى از مخالفت هاى علمى با این روش متوقف خواهد شد ولى بدون شک مخالفت هایى که جنبه هاى مذهبى و اخلاقى دارند همچنان باقى خواهند ماند.
یک راه حل قاطع براى از میان بردن تردید علمى در مورد این تکنیک این خواهد بود که آزمایشات جامعى در زمینه کلون سازى انسانریخت ها صورت گیرد.
بدون شک در حال حاضر شواهد علمى لازم براى تائید و رد این تکنیک در دست نیست. مجادله علمى درباره کلون سازى درمانى انسان بر حول محور منافع پزشکى این شیوه در مقابل هزینه هاى از میان بردن یک جنین در مراحل اولیه تکوین آن دور مى زند. بسیارى برآنند که جنین؛ یک انسان است و بنابراین تمام حقوق انسانى را بدان نسبت مى دهند.
از دیدگاه این گروه از میان بردن یک جنین جنایت است. در هنگام مجادله درباره حقوق جنین چندین نکته مى بایست در نظر گرفته شود. مراحل اولیه جنین در پستانداران؛ توده اى سلولى است که حتى فاقد سلول هاى اولیه عصبى است. بنابراین به سادگى نمى توان حقوق اساسى فرد را به این توده سلولى بخشید.
حقوق مربوط به سقط جنین در بسیارى از کشورها زوجین را در سقط جنین مجاز شمرده است. بیش از ۷۰ درصد از جنین هایى که محصول روابط جنسى طبیعى اند شانس اتصال به دیواره رحم را پیدا نمى کنند. اگر هر یک از این جنین ها صاحب حقوق اساسى انسانى بودند؛ مى بایست شکست تلاش هاى پزشکى در بقاى آنها را معادل جنایت تعریف کرد.
این واقعیتى است که ملاحظات اخلاقى مى بایست واقعیت هاى جامعه را درک کند. ارزش کدام یک از این دو در یک جامعه بیشتر است؟
به طور خلاصه باید در نظر داشت که ریسک کلون سازى در انسان به طور کامل مشخص نشده است. بدون شک تحقیقات آتى مى توانند ایمنى روش هاى کلون سازى براى مادر و نوزاد را مشخص سازند، ولیکن سایر اعتراضات به ویژه اعتراضات دینى و اخلاقى باقى خواهند ماند. اما از طریق این تکنولوژی می توان نسل های در حال انقراض را نجات داد. از مزایای شبیه سازی در پرورش دام های اهلی می توان به استفاده از تعداد محدودی از حیوانات پر تولید با هزینۀ نگهداری کمتر و افزایش سریع پیشرفت ژنتیکی گله اشاره کرد.
ارائه دهنده پژوهش تفصیلی: دکتر محمدرضا بهروزیان
http://www.vet.mihanblog.com/post/649
+++++++++++++++++++++++++
بدینگونه ؛ ما برای اینکه به اصطلاح بیگدار به آب نزنیم و در مورد کشف و تعریف گوهر اصیل آدمی؛ ژرف ترین ملاحظات علمی را در نظر داشته باشیم؛ پس منظر گسترده؛ فراهم ساخته ایم!
June 25th, 2012
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
- تبصره از : دکتور طاوس وردکسناریوی صلح در افغانستان از نظر مسکین یار
- نویسنده : دکتور طاوس وردک بینوایان افغان درزمستان سرد ، در خیمه ها
- نوشته: سلیم لمرانی۲۵ واقعیت در مورد جایگاه زنان در جامعهٔ کوبا
- ترجمه توسط حمید محویمبارزۀ طولانی افغان ها در بلژیک
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکچیرته ولاړشو؟
- محمد عالم افتخار«تارزان» سلطان جنگل و «انومان» خدای جهان؟؟!
- محمد عالم افتخار«تبار باوری» جهل ناگزیر و «گوهر»شناسی؛ دانش بینظیر است!
- سرلوڅ مرادزید ژوندون ټلویزیون پر وړاندې د پردیپالوغوغا
- پوهندوی شیما غفوریآب بازی زنان در شهرماربورگ پانزده ساله شد
- نویسنده : دکتور طاوس وردک ژورنالست فیاض به شیاطین پیوست
- محمد عالم افتخار« سلام علی جان؛ غلام علیکم!! »
- محمد عالم افتخارتبصره ارتجالی سیاسی
- نوشته : نسرین مفیدبه بهانه ای روز جهانی مبارزه با خشونت بر زنان یا خیزش بر ستیزه خویی با زنان
- سید احمد ضیا نورینقش جوانان در اجتماع، عدم تفاهم، عدم ارتباط، و هویت یابی در محیط و دنیای مدرن امروز
- پوهنمل امیلیا اسپارتکخشونت در مهاجرت
- محمد عالم افتخار اکرم اندیشمند و «گذر از فرهنگ جهالت و لجاجت...»
- شکلگیری ساختارجدید بدگمانیهای قومی درافغانستانمحمد عوض نبی زاده
- نصیراحمد ـ مهمنددهم محرم یا روز عاشورا
- محمد عالم افتخار...پس «اجماع ملی» زلمی خلیلزاد؛ چه شد؟!
- نشریه کودکان مقدمند شماره ١۰۹ منتشر شد
- رستم زابلیزهر پاشی تلویزیونهای خارج کشوربرای نفاق ملی
- الحاج امــیـن الـدیــن » سعـیـدی – سعید افـغــانی«جواب سلام دادن در وقت نماز
- محمد عالم افتخاردر ادامه چهل و هشت ساعت با استاد میر اکبر خیبر
- Nangialy Hashimiمادر دوستت دارم!!!
- محمد عالم افتخارمژده که رهبران و سازنده گان افغانستان نو ظهور میکنند!
- محمد عالم افتخارچرا اندیشه های حزب دموکراتیک خلق؛ نیازمند نقد است؟(بخش سوم)
- امان معاشرحج و ثواب؟ آن
- محمد عالم افتخاربا مصطلحات جا افتاده و مقبول نباید بازی کرد!
- عبدالقیوم معلمداخترمبارکي
- به قلم الهه افتخارروز معلم؛ روز تعلیم و تربیت و روز آدمیت را گرامی داریم!
- محمدعالم افتخارحقیقت و دروغ در باره حج قرآنی و حج صفیانی ـ مافیایی!
- به قلم الهه افتخارانسان تر می شویم یا وحشی تر؟
- محمد عالم افتخارچرا اندیشه های حزب دموکراتیک خلق؛ نیازمند نقد است؟(بخش 2)
- محمد ضیا ضیا پیروزی فتبالیستهای تیم ملی افغانستان
- Siamak Bahariنشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰۸ منتشر شد
- محمد عالم افتخارعصیانی علیه «حماقت بشر»
- لیکونکۍ : پوهندوی دکتور طاوس وردکتصفیه او محاسبه ضرور ده
- اسماعیل محشور افغانپور : مردی از تبار نیکان
- سید احمد ضیا نوریفوتبال
- روح اعتماد به نفس و خود باوری در کالبد فرسوده و بی امید افغانستان
- Written by Maryam Baryalayچندگانگی واحزاب سیاسی درافغانستان
- صیام الدین پسرلیافغانان پخپله ځانونه غرقوي
- سید احمد ضیا نوریاندوه که بر من پایانی ندارد
- لیکوال : پیرمحمد کاروانراځی ذهنونه له غباره و څنډو
- محمد ضیا ضیاآیا شیوه های رایجی که در جهت صلح وآشتی میان خانواده ها یا اعضای آن به کار برده میشود، درست است؟
- 4محمد عالم افتخاردستگیر نایل و 101 زینه تا جهانشناسی ساینتفیک
- محمد عالم افتخارچرا اندیشه های حزب دموکراتیک خلق نیازمند نقد است
- پروفیسور هاله، بُرد فتبالیست های افغانی
- محمد عالم افتخار(مکثی ضروری بر پیام تاریخی ی محترم عارف عرفان)
- به قلم الهه افتخاراز زن آزاری و زن ستیزی تا زن ـ کفانی و زن ـ جهادی
- محمد ضیا ضیا مضحکۀ دیگر زیر نام (دانشگاه) و(پوهنتون)
- عزیزه عنایت خشونت دربرابرزنان را متوقف سازيد!
- محمد عالم افتخاریک پیام و تحلیل و ارزیابی تاریخی
- سید احمد ضیا نوریعید رمضان کریم خجسته باد
- عزیزه عنایت عید سعید فطـر !
- سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰٦ منتشر شد
- محمد عالم افتخارحقیقت و دروغ در مورد روزه و رمضان بر وفق قرآن
- فرزاد رمضانی بونشبسترها و چشم انداز مهاجر فرستی افغانستان به خارج
- حمید محویواکنش مردم فرانسه علیه تصویب لایحۀ قانونی برای ازدواج همجنسگرایان
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکمالګه ( نمک)
- الهه افتخار انسان و انسان بودن و آزاد بودن
- ضیامعاشرت در غرب
- محمد عالم افتخاریک تجربه نادر و جذاب ـ هزار سال پیش و پس!
- نویسنده : دکتور طاوس وردکدزدي جنت
- نویسنده: مهرالدین مشیدماۀ رمضان ماۀ خود سازی انقلابی و بلند بردن ارزش های انسانی پله به پله تا مقام آدمیت
- نویسنده : دکتور طاوس وردک بالای با د نوشتم
- محمد عالم افتخار (بخش پنجم) سیمای تاریخی و تکامل معاشی و عقلی مخاطبان قرآن
- عتیق الله مولویزاده تکمله دیگر بر نگارش دین پروری ...تادین فروشی
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردکانتخاب
- حسن پیمانشخصیتهای شائیستۀ مردمی چرا وچگونه به حاشیه رانده میشوند؟2
- نشریه کودکان مقدمند شماره ١۰٥ منتشر شد
- لیکونکۍ : دکتور طاوس وردک دافغانستان دخلکو له پاره کوم کار لومړي توب لري
- پوهندوی شیما غفوریدین، روشنفکری و مسئلۀ زن در کشور
- محمد عالم افتخاربازتاب تصورات آرمانی بدویان شبه جزیره بیابانی عرب!
- داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذچپاولگران ورهزنان فرهنگی
- نجیب الله جویانیکپیان درانتخابات ریاست جمهوری چه نقش خواهند داشت!
- محمد عالم افتخاراگر قرآن؛ غیرِعربی می بود؛ عربها به آن ایمان نمی آوردند!
- حسن پیمانشخصیتهای شائیستۀ مردمی چرا وچگونه به حاشیه رانده میشوند؟
- Alaha AhrarMy Father is an Afghan Man
- ایرس معاشردوستت دارم پدر روزت مبارک
- محمد عالم افتخارآیا قرآن؛ از آیات بیشتر خداوند در کتابی برتر سخن نمیگوید؟
- محمد ضیا ضیاتروریست نمایی افغانها !!
- شبيراحمدد پغمان مېلې د چا له پاره؟!!!
- محمد عالم افتخارسیمای تاریخی و تکامل معاشی و عقلی مخاطبان قرآن
- عزیزه عنایتقانون منع خشونت علیه زنان !
- حسن پیمانمقام زن مقام مادر است4
- محمد عالم افتخار آیا احکام قرآن؛ تابع زمان و مکان هست، نیست؟
- حسیب شریفی، داستان نویس و روزنامه نگاربرای مردی که گریستم
- سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰٤ منتشر شد
- حسن پیمانچرا زن را مادر خطاب میکنند؟ 3
- عبدالقیومڅلرمه اوورستۍ برخه
- نویسنده: مهرالدین مشیدخشونت علیه زنان در شرق سخت افزاری و اما در غرب نرم افزاری است
- محمد عالم افتخارآیا پیامبر اسلام کاتب حدیث و حافظ حدیث داشت؟
- نوشته : دکتر اسد محسن زادهچرا یک جوان افغان دریون تال دهنش را بخیه کرد ؟
- شیرین نظیریناقضین زن وحقوق بشردرپارلمان
- عزیزه عنایت وضع اجتماعی افراد درشرایط جنگ !
- محمد عالم افتخار شفیع عیار؛ حجت را تمام؛ و گِره را باز کرد!
- عبدالقیومدڅلوروپښتنو دجواب په لټه دریمه برخه
- حسن پیمانچرا زن را مادر خطاب میکنند؟
- نصیراحمد- مهمند نکاتی پیرامون اهمیت خانواده ورسالت ومسوولیت های والدین
- آبسکاتلندیها زیر دامن خود چه می پوشند؟
- عبدالقیومدڅلورو پوښتنو دځواب په لټه دوهمه برخه
- نصیراحمد ــ مهمند دمورمقام دستاینی وړدی
- انجنیر فضل احمد افغان روز مادر مبارک باشد
- پوهندوی شیما غفوریهر عمل در مجموع جامعه تاثیر گذار است
- عبدالقیومدڅلورو پوښتنو دځواب په لټه
- محمد عالم افتخار جنرال قادر؛ با بال هایی بر فراز تاریخ قرن ما
- محمد ضیا ضیاخود ما!! دیگران هیچ ...
- محمد عالم افتخارمکث ضروری بر واکنش ها و یک هدیه تاریخی
- سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰٣ ویژه اول ماه مه٬ منتشر شد
- محمد عالم افتخاربخش3مبانی حقیر و فلاکتبار ایدئولوژیهای منم گویان افغانستان
- جلال بايانیفرهنگ پريشان و پريشاني فرهنگی افغانها در داخل و خارج کشور
- انجنیر فضل احمد افغانعلت بدبختیهای افغانان جعلکاری،دروغګویی و فریبکاری میباشد
- ترجمه توسط حمید محویاز افغانستان تا سوریه حقوق زنان بهانه ای برای تبلیغات جنگی و سی آی ای
- داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذشتر بانان پرافتخار دیروزوقایق نشینان بی سرنوشت امروز
- محمد عالم افتخاربخش2 مبانی حقیر و فلاکتبار ایدیولوژیهای منم گویان افغانستان
- محمد عالم افتخار مبانی حقیر و فلاکتبار ایدئولوژیهای منم گویان افغانستان
- استاد محمد زمان مزملچى دموکراسى ده
- مترجم: پيام پرتوى تجارت برده و نژادپرستى بعنوان خاستگاه سرمايه دارى
- سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰۲ منتشر شد
- نصیراحمد- مهمندهمه چیز است خوانصاف نیست !!!
- اسدالله جعفریچرا هزاره بودن در افغانستان جرم است
- حسن پیماننوروزمیراث کهن سلطان زمین(دهقان)را گرامی داشت
- ترجمه توسط حمید محویرهبران اروپائی و تقویت شوینیسم علیه مهاجران
- نگارنده : زلمی رزمینوروزباستان این یادگارکهن را گرامی میداریم
- سید احمد ضیا نوری نوروز فرازمند مبارک باد
- ف. بریبخوانید و به دیگران نیز بگویید!
- عبدالو کیل کوچی ارمغان نوروز
- محمد عالم افتخار به حکم قرآن؛ نادان؛ مسلمان نیست!
- مولانا کبیر فرخاری فیصله های شورای وزیران و یا رها کردن باد در هوا
- انجینر نصرالله (نصرت) چه وقت متوجه شهر خود شویم
- نویسنده : مهرالدین مشیدباروری ارزش های اسلامی؛ تقویت حقوق بشری و محو خشونت بر ضد زنان
- آصف بره کیاسرار و مزایای پشم
- نگارنده: زلمی رزمیدر گرامیداشت ۸ مارچ روزهمبستگی بین المللی زنان
- اسماعیل هوشیارموضوع انشاء: می خواهید چه کاره شوید؟
- ا. م. شیریفرخنده باد روز جهانی زن!
- علی رستمینقش جنبش هشت مارچ وفمینیسم در رهایی زنان جهان
- عبدالو کیل کوچی نقش تاریخیء زن در سیر تحولات سیاسی
- نادیه کوچی آموزه ها واندوخته هایی از هشتم مارچ
- امان معاشرخانم عایشه (برلاس) در دوخت یک پیراهن به هفت کلیو وزن
- شیرین نظیریهشتم مارچ، روزآزادی ومبارزه با خشونت دربرابرزنان جهان:
- شیرین نظیریهشتم مارچ، تاریخ ماندگارازمبارزات جهانی زنان
- عزیزه عنایت به استقبال ازهشتم مارچ روزبین المللی زن !
- داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذهجوم کلمات خزنده و لغات بیگانه د رزبان ؟
- عزیز آریانفرافراط گرایی مذهبی
- محمد عالم افتخار «اُم ایمن د رسوال الله غول خورلی دئ نه متیازی!»
- عتیق الله مولوی زاده کشتار هزاره ها درکویته ویا تکرار تاریخ
- نوشته کریم پوپل من اگررئیس جمهور شوم چه خواهم نمود
- سیامک بھارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ١۰١ منتشر شد
- محمد عالم افتخارتجدد و رونسانس
- انجنیر رحمت الله روند سخنی درباره شخصیت فرهنگی کشور محمد عمر ننگیار
- نویسنده : مهرالدین مشیداینسو هیاهوی رسانه یی، در میان خط قرمز و آنسوتر ارزش ها و منافع ملی
- شیرین نظیری فعال حقوق زنگفت و گو با منیژه نادری
- ازپوهندوی شیما غفوریتغیر نام انجمن صنایع دستی افغانی به انجمن مدد رسانی افغانی
- اسدالله جعفریکویته خون می گرید خدا کجاست
- به قلم الهه افتخارکودکان و جوانان ما قربانی اوامر نمرود ها و فرعون ها
- محمد عالم افتخار بشر که فقط 2% به کمال میرسد؛ آیا ناقص الخلقه است؟
- انجنير سيدعبدالقادر تر څنګ يي دملي شتمنيو اقتصادي جنايتکاران !
- داکتر سخی اشرف زی سید کاغذالقا ب قلابی علمی و عناوین اهدائی
- محمد عالم افتخارگوهر اصیل آدمی؛ چگونه کشف شد و چگونه پیامد هایی خواهد داشت؟
- سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند شماره ١۰۰ منتشر شد
- اسماعیل هوشیارتابوهای دوران پارینه سنگی
- ارسالی صمیمیراضیه ابراهیم زاده؛ فراز و فرود هفتاد سال زندگی سیاسی
- اسدالله جعفریسلام برخروش غیرت محقق
- محمدکاظم وحیدیچنگ و دندان نشان دادن صالح، واکنشی به انزوای کنونی
- نویسنده : مهرالدین مشیدافشای فهرست غاصبان زمین سناریوی دیگری برای به فریب کشیدن افکار عامه وجهانیان
- اسدالله جعفریداستان امر الله صالح، (داستان سگ زرد برادر)شغال است
- نوشتهء الهه افتخاربه من چی گفتن ـ یک خصلت غیرانسانی است
- محمد عالم افتخارافغانستان؛ به رونسانس؛ هم ضرورت دارد و هم لیاقت!
- عطا احمدینخستین ولسوال زن در تاریخ افغانستان شروع بکار نمود
- محمد عالم افتخارشفیع عیار؛و کشف حقیقت قرآن و حدیث در اَبَر لابراتوار افپاک
- عزیزه عنایت مصونیت قضایی سربازان امریکا درافغانستان !
- اسدالله جعفریشهادت هزاره های پاکستان ورسالت هزاره های جهان
- سید احمد ضیا نوریزن و جامعه افغانستان
- میر عبدالواحد ساداتمن شهزاده بودم ، مُلی خور نبودم
- شیرین نظیریزن دردوران ماقبل تاریخ
- عبدالو کیل کوچی میرغیاث الدین خان نجرابی پیرمردی که تاریخ زندهء عصر خود بود
- عزیزه عنایت خشونت روز افــزون دربرابرزنان افغانستان !
- محمد عالم افتخارقاضی القضات افغانستان و «برهان قاطع» مافیای پنجشیر!
- اسدالله جعفریمهاجرت هزاره ها در چهار سوی جهان
- نویسنده: هاکان مسعود نوابیاین یک حقیقت است
- محمد عالم افتخار آیا گوهر اصیل آدمی؛ همان «نفخهء روح خداوندی» است؟!
- سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند٬ شماره ۹۹ منتشر شد
- غلام مصطفی بیدارطفل فروشی در افغانستان ویا فشار سیاسی برکرزی
- عبدالو کیل کوچییادی اززنده یاد خلیل الله کوهستانی
- محمد عالم افتخار چه باید کرد؟
- شغنانتراژیدی آمدن دزد وشبخون درخانۀ افغان
- محمد عالم افتخار مقدمه بر: برای اینکه تاریخ؛ لاشهِ «سگ مرده» نشود!؟
- نورجهان اکبر ـ کنشگر حقوق زن افغانستاناز اینکه در برابرت خاموش نبودم، پشیمان نیستم!
- محمد عالم افتخار برای اینکه تاریخ؛ لاشهِ «سگ مرده» نشود!؟
- عبدالحی نزهتشهادت مظلومانهءانیسه خاموشی وسکوت با معنی !
- محمد عالم افتخارفتنه هایی که پیامبر اسلام را به فغان آورده بود؛ چه ها بودند و به چه ها منجر شدند
- محمد عالم افتخارآیا دنیا و بشریت؛ در 21 دسامبر (یکم جدی) نابود خواهد شد؟
- سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند
- نصیراحمد ـ مهمنددهم محرم الحرام یا روز عاشورا
- نویسنده : مهرالدین مشیدحسین نه به شیعه تعلق خاص داشت و نه به سنی ، بلکه او از راه روان راستین پیامبر بود
- نوشته : ابوبکر فیض به امید دستیابی بهتر به زندګی تلاش میکنیم
- شیرین نظیری فعال حقوق زن25 نوامبر، روزجهانی محو خشونت علیه زنان
- محمد عالم افتخار تبصره و فراتر از تبصره پیرامون حماسهِ ملاله
- محمد عالم افتخارعمده ترین آسیب مغزی ـ روانی ی سیاسیون و نخبه گان فرهنگی ی افغانستان
- نظرمحمد مطمئن خانه کرائي House For Rent
- به قلم الهه افتخار چیز هایی که از کودک نوزاد خانه مان الهام می گیرم
- محمد عالم افتخار برخورد دانشمندانه و کارستان هیجان انگیز آقای نادر نورزایی
- محمد عالم افتخاراگر بناست؛ بشریت را نجات دهید؛ کودک را نجات دهید!
- عزیزه عنایتفیصلۀ علمای دینی ولایت فاریاب بخاطرمنع دخول هنرمندان مرد،درعروسی هاومحافل زنانه !
- الحاج اسرار خواجهزیستن با كار و خلاقیت و یا زیستن برای مصرف و مصرف برای زیستن
- محمد عالم افتخار طالبان ـ جلادان امپراتوران زمین ـ را بهتر و بیشتر بشناسید!!!
- داکتر سخی اشرف ی سیدکاغذتعدد احزاب تخته خیز سیاسی است نه اجماع ملی
- محب الله الله يارد علم زانګو او بې ((اخباره)) قلموال
- محمد عالم افتخارمسلمانان به برائت گرفتن از کشتن کاران؛ احتیاج تاخیر ناپذیر دارند!
- به قلم الهه افتخارفکر ها در باره بدبختی های زنان و برپایی حکومت قانون
- عنایت الله پویان په یوې ماشومې جلکۍ وسلوال برید
- کارگران بازنشسته ذوب آهن اصفهان رئیسا دزدند، کارگرا بی مزدند
- بصیر دهزادنسل بالنده و ایده های تابنده
- دوکتور سید احمد جهشتبصره ای پیرامون برخی از نوشته های اخیر آقای عالم افتخار و اماـ اگر های بعضی از خواننده گان محترم
- اسدالله جعفریخفاشان دیده ی خورشید بین ندارند(درحاشیه ی نجیبه ها معلم بشریت هستند)
- اسدالله جعفرینجیبه ها معلمان بزرگ بشریت هستند
- محمد عالم افتخارمکث کوتاه بر «پرسش های که بی پاسخ ماندند (نادر نورزایی)»
- عزیزه عنایتحفاظت ازسالمندان بدون اقارب در افغانستان !
- عبدالو کیل کوچی یادی ازافسرپیلوت عبدالواسع کوهستانی
- امان معاشر ، خبرنگار آزادرفتن به حج و نادیدن حقوق مردم
- انجینر محمود صافیبی خندا مملکت «وطن »
- محمد عالم افتخار دمی دیگر با پرسش یا درد «معشوق رحیم» گرامی
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغانی مکثی بر بحث روشنفکران
- حسن پیمانمکث موجز پیرامون برخی دیدگاه های مخالف وموافق نظام مردمسالاری فدرالی درافغانستان
- اسدالله جعفریبمناسبت تقدیم جایزه حقوق بشر به نجیبه وظیفه دوست دختر هزارستان
- اسدالله جعفری(یاد ی از عالِم عامل، حاج شیخ حسن فاضل یکه ولنگی (ره))
- نجم کاويانیواژهها مرز نمیشناسند
- تکثیراز جهانگیر محبیزیارت خدا باید از همین جا شروع کرد...
- بقلم نثار احمدکميسيون فرهنگی مجلس يا اتاقکی وابسته به آی. اس . آی ؟
- محمد عالم افتخاریک یاد داشت بسیار ضروری
- سید احمد ضیا نوری صدای رسای که در گلو خفه شد
- فخرزادعلت گسترش بیکاری خونریزی و بیماری در کشور چیست؟
- الحاج امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«ما مسؤل رفتن مردم به جنت نمی باشیم
- سلیمان کبیر نوری نقد «اثر عالم افتخار» یا تخطئه و نفی و اعدام انسانیت؟؟!
- نویسنده : مهرالدین مشیدبرای تفکیک مجاهدین از غارتگران جهاد به قرائت تازه نیاز است
- ترجمه و افزوده از: ا. م. شیریجوانان و جامعه مدنی
- سلام خاندنوبل د جایزی کاندیده هم په فساد کی ککړه ده
- امین الدین سعیدی - سعید افغانیعوض محمد درگی هم به حق رسید!
- نجیب الله جویا نهم سنبله 1391 مصادف است به بیست نهمین سالگرد شهادت فرزند اصیل نیکپـــــــی برخوردار بزرگ!
- امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«به پول زکات مسجد ساخته نمیشود!
- سلیمان کبیر نوریموج تازه ای از گنداب ارتجاع سیاه را باید شناخت و جدی گرفت!
- محمد عالم افتخار مدال طلای افغانستان در المپیاد لندن!
- محمد عالم افتخاردمی با «معشوق رحیم» گرامی در باب بود و نبود و چون و چرای گوهر اصیل آدمی
- نوشته کریم پوپل مرگ دارنده ونادار
- حزب کارایران(توفان)تاریخ جوامع تاریخ زندگی مردم و مبارزه طبقاتی است
- حزب کارایرانورزش و نقش آن در جامعهﻯ سوسیالیستی
- سلیمان کبیر نوریشکست سکوتی که دنیا و عرش را به لرزه در میآورد!
- اسدالله جعفرینیاز جامعه ی امروز افغانستان
- عنایت الله پویان از بت شکن تا بت فروش فاصله
- کرایگ هایبرچهل عادت انسانهای موفق
- سیامک بهاریسکوت علامت رضاست!
- سیامک بهاریبيانيه جبهه ملی درمورد افغانها ها و فاشيسم ايرانی
- شباهنگ رادجمهوری اسلامی و افغانهای مقیم ایران
- برگردان : دکتر اسد محسن زاده« اینجا زود تـر میتـوان مُـرد »
- دکتر خاکسترمن زاینده ام و او ...
- ویدا میرزایی24 نشانه خانواده های خوشبخت
- محمد عالم افتخارنام و تئوری علمی «بوزون» متعلق به دانشمند فیزیکدان هند و شرق است!
- سیدعارف گهریکاوزبیک خلق مثل لری
- مصلح سلجوقیمن ، منم ها
- محمد عالم افتخارکشف «ذرهء خدا»
- عنایت الله پویانتصوف
- اسدالله جعفریمیلاد گل نرگس
- کریم پوپلجنبش کوپراتیفی در افغانستان
- محمد عالم افتخارآیا موفقیت ها در شبیه سازی گیاهی و جانوری؛ میتواند به تولید انسان هایی چون اینشتاین بیانجامد؟
- نویسنده نجیب الله جویاجوانان ومشکلات کنونی شان درجامعه اتنیکی افغانستان
- الحاج امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«خیر وشر
- نجیب الله جویا اولین سالگرد درگذشت استاد عبدالله نیکپی
- ترجمه : کیوان شفیعی یکی ازراهکارهای این حمایت،مبارزه برای لغومجازات اعدام است
- محمد عالم افتخارگوهر اصیل آدمی؛ چگونه کشف شد و چه پیامد هایی به دنبال خواهد داشت؟ - گفتار چهارم
- تتبع ونگارش :الحاج امـیـن الـدیــن» سعـیـدی ــ سعید افـغــانی«در دیـن مقـدس اسلام هرروز، روز مادر است!
- قیوم بشیرمسئلهء اعدام و سیاست یک بام و دو هوا
- محمد عالم افتخارگوهر اصیل آدمی چگونه کشف شد و چه پیامد هایی به دنبال خواهد داشت؟ گفتار سوم
- محمداسحاق فیاضمهاجران افغان، تحمل فشارها و سختی های آوارگی
- حقــــــــ(شـــمس الحـــق)ـــــــانیحفـــظ محیــــط زیســـت در خــــرابه هــــای بهســــود
- نصرت شادباکرههای سرخ آنارشیسم
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزادمسموم کردن شاگردان مکتب بخشی از پلانهای است برای تداوام زندگی مردم ما در سیاه روزی و بدبختی
- محمد عالم افتخارهمذاتی های سرسام آور بشر با سایر جانداران؛ و همه به زیان!
- الحاج امین الدین « سعـیـدی- سعید افغانی »زن مراسم تعزیه داري و جـنازه
- بقلم : ديده بانتهاجم يک « رسانه ء وابسته » به خانم های وکيل پارلمان !
- محمد عالم افتخار گوهر اصیل آدمی؛ چگونه کشف شد و چه پیامد هایی به دنبال خواهد داشت؟
- عبدالسلام (ضعيف)د يوه افغان په توګه
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعیدافغانی مکثی کوتاه بربعضی جوانب دزدي ها درکابل بانک
- ولی محمد «نورزی»ژړااوخندا؛
- امــیـــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«چشم چرانی
- نوشته کریم پوپلوضیعت معیشت در افغانستان
- شیرین نظیری نگرانی زنان افغانستان
- اشرف فروغاما من؟
- امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«لیلام وسایل کار شیطان
- نو شته نذ یر ظفرمادر : ملائکهء در زمین
- رجنی کمارپرانترس مادر
- نصرت شادزنان شورشگر ، - از پطروگراد تا شیکاگو
- حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراتوری دهقان برزمین است قسمت(7)
- سیامک ستودهروز جهانی کارگر و وظیفه واقعی ما
- نگارش : خسروصادقی بروجنیمفهوم واقعی طبقه کارگر
- عزیزه عنایت اول می, روز همبستگی کارگران جهان !
- عبدالو کیل کوچیجنبش جهانی کار گری وباز تاب آن در افغانستان
- حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراتوری دهقان برزمین است قسمت -6
- شباهنگ رادروز جهانی کارگر، اوّل ماه مه، مظهر پایداری و اتحاد!
- انجینرمحمود صا فیاول می جشن همبسته گی کارگران و زحمتکشان جهان
- ع . باغبانتسلسل جنایات دشمنان علم ومعارف با پیروی ازمکتب حسن امیری ادامه دارد
- حزب کارایران(توفان)فرخنده باد اول ماه مه بشارت دهنده بهاررهائی بشریت
- عزیزه عنایت بررسی وضیعیت حقوق زنان درافغانستان !
- حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراتوری دهقان برزمین است قسمت-(5)-ر
- نظرمحمد مطمئند کابل ښاري ځوانان د افغاني کلتور استازيتوب نه کوي
- اسدالله جعفریداغ هجران فاطمه (س) وشهیدان هزاره بررخسار خورشید است
- دګروال عنایت الله پویان ګریز
- حسن پیماننوروزمیراث نخستین امپراطوری دهقان برزمین است قسمت(4)
- ترجمه توسط حمید محویباز نمائی جنسیت و سادیسم فرهنگی
- اسدالله جعفریچراتاریخ هزاره با خون رقم می خورد؟
- نجیب الله جویاباید جاویدان ماند
- دوکتور علوم جلال بايانیتيکه دارن اسلام ســـــلفی و ديوبندی
- الهه افتخاراگر با مغز سر و مغز استخوان خود رنسانس نکنیم؟؟
- نوشته نذیزظفرساعتی با همه
- حسن پیماننوروز میراث عنعنوی نخستین امپراتوری دهقان برزمین است
- نگارش : شیده رخ فروزتداوم شکنجه ومرگ خاموش کودکان درایران
- حرفهای بر یک خبر تلخفضل الرحیم رحیم خبرنگارآزاد
- حسن پیماننوروزمیراث عنعنوی نخستین امپراتوری دهقانبرزمین است قسمت-2
- حسن پیماننوروزمیراث باستانی امپراتوری دهقان برزمین است
- عبد الرحمن ابراهيم خيلد ميرويس جان په ځواب کې د کرزي ليک
- عبدالو کیل کوچیسال نو تان مبارک باد
- سید احمد ضیا نورینوروز فرازمند مبارک باد
- الماس فرضی (صمد)نگاهی به وضعیت زنان افغانستان
- انجینر محمود صافید ۱۳۹۱ نوی کال ،نوی سپرلی ،او نوی هیلی
- اسدالله جعفریرسالت ناتمام پدرمزاری
- حسن پیمانخشم انقلابی زنان ومادران
- دوکتور صلاح الدین سعیدی – سعید افغاني مجبوریت های محترم ح. کرزی و تحفـﮥ ۸ مارچ وی
- نوال سعداویما هرگز امید را از دست نخواهیم داد!
- ب. الف. بزرگمهرزن در آیینه ی تاریخ
- زلیخا پوپلهشتم مارچ مبارکت باد
- حزب کار ایران سمت درست مبارزه زنان برای تحقق حقوق دموکراتیک آنها
- نویسنده: حمیرا ثاقبنقدی بر مصوبه شورای علمای افغانستان در مورد زنان
- فرامرز دادرس تاریخچه هشتم مارس،روز جهانی زن
- انجینر محمود صافید ما رچ اتمه ،افغانی ښځی، اواجتماعی عدالت
- جلال پیروزاگر میدانی که مادری !
- نگارش : خسرو صادقی بروجنیزن؛ درجستجویِ رهايي
- محمد عارف عرفان هشتم مارچ گذرگاهی بسوی آزادی زنان جهان
- صالحه رشیدیزن موجود بهشتی
- سهیلا اصغري وردک(نظیمي)ولې مو په لوی لاس خپل نیم وجود له کاره غورځولی؟
- نوشته کریم پوپلقصه ملنگ در لباس پلنگ
- عبدالو کیل کوچیچرا فقط هشتم مارچ
- سلیمان راوش درسرزمین ما پنجم ماه حوت (اسفند ماه) روز زن یا مادر بوده است
- علی رستمی زن درائینه تاریخ
- تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت چهاردهم
- نویسنده: دکتور شهیر نثارییک نهال ، یک نَفَس
- محمد همایون سرخابیدکتر محمد صادق برنا به جاودانه گی پیوست
- محمد حریف (حریف )جايگاه و نقش زن معاصر افغان !
- انجنیرعبدالقادرمسعوداستاد دوکتورمحمد سعید(سعید افغاني)د پوهې، علم او ادب د پیاوړي قلم خاوند
- لیکونکې : محمد رحیم « یوسفي »د ارواښاد مولانا ډاکتر محمد سعید « سعید افغاني » د کار او جدو جهد په باب زما دسترګو لیدلې حالات
- تتبع و نگارش از ع. بصیر دهزادحقوق طفل
- نبی حیدری معلم ازکلوخ آتش میپرد
- ولی محمد نورزی دکابل خلک دواوري او یخني د ستونځو په منځ کي
- تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت دهم
- نصیراحمد – مهمندکوتاه سخنانی بمناسبت بزرګداشت میلاد مسعود وسیرت پیغمبرجلیل القدر«ص»
- سلیمان کبیر نوریذلیل سازی مردم افغانستان با ریش و ریشخند
- الحاج امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«انـســـان بی ایـــــمان
- تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت دهم
- شیرین نظیریپیشینه چادری در افغانستان
- تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت هشتم
- محمد اسحاق فیاضحق ارث زن، قربانی باورهای سنتی جامعه
- تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت هفتم
- سیدجواد( سیغانی )سیمای حسن امیری سیغانی درآئینۀ تاریخ
- ب. الف. بزرگمهر تن فروشی، کارگری نیست!
- گزارشگر: فاروق ثوابشگوفه یی که پرپر شد
- محمد اسحاق فیاضزن، خشونت و رنجی بی پایان در جامعه افغانی
- تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت ششم
- البرز- پلخمریپا سخ به جعلیات ودروغ های سادات ستیزانه
- صالحه رشیدیسال نوعیسوی متصادف با مرگ مادر
- سید احمد ضیا نوریجنایت فجیع و هولناک
- ن . دروازیوطن فروشی ، برای برخی ها ، افتخار است !
- تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت پنجم
- اسدالله جعفريبابه علي يار، بايد بوداي ديگر باشد
- کاوه هامونیبیرون راندن نا جوانمردانه و غیر انسانی شهروندان افغانی
- تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت چهارم
- تتبع و نگارش: رستم پیمانمجموعه حقوق زن – قسمت سوم
- Najibullah Joyaوالدین چگونه به تفاوت ها و ویژگی های فرزندان خود پی ببرد!
- تتبع و نگارش: رستم پيمانمجموعه حقوق زن – قسمت اول
- اسدالله جعفريخون امام حسين درجان خلق هزاره افغانستان جاريست
- مولانا عبدالکبیر فرخاریخجسته روز ولادت زن نامدار کشور ، دوکتورس اناهیتا راتبزاد مبارک باد!
- سهیلا دهماسیباز هم درباره جنبش زنان !
- دیپلوم انجنیر نورضیاء فرینهشتاد سال زندگی افتخار آمیز
- نجیبه آرشزنان و کنفرانس « بن دوم»
- سلیمان کبیر نوریشاد باش هشتاد سالگی و سرشک تلخ
- صالحه رشیدیشیطان کی است ؟
- نویسنده : مهرالدین مشیدتبعیدیان تاریخ حماسه آفرینان و قهرمانان واقعی تاریخ هستند
- برگردان ناهيد جعفرپوربخاطر زن بودن بقتل رسيدند
- ناهيد جعفرپور خشونت عليه زنان در کشورهای خاورميانه
- نوشته : اسد محسن زادهبه جوانان بیندیشیم
- تهيه و تنظيم: آزاده ارفعاستثمار بی رحمانه زنان کارگر برای انحصارات معروف مد در دنيا!
- شباهنگ رادفقر فزاینده در امریکا
- عنایت الله پویانشاهد جرمی
- اکرم پدرامنیانمایش ناگوار فمنیسم نولیبرال ایران
- برگردان باخیش سببیاز پان ترکیسم تا نژادپرستی (2) (بخش آخر)
- نورمحمد غفوریشخصی ګټې، ګروپي ګټې او عامې ملی ګټې
- سید احمد ضیا نوریخجسته باد عید سعید قربان
- برگردان باخیش سببیاز پان ترکیسم تا نژادپرستی (1)
- داکترآرینسیاست اجتماعی بخش چهارم
- نوشته : اسد محسن زاده به جوانان بیندیشیم
- برگردان میم حجریجبهه متحد اعتراض بر ضد جنگ و اشغال
- سید احمد ضیا نوریخشونت
- ترجمه توسط حمید محویپایان مالکیت خویشتن
- نویسنده : مهرالدین مشید این گونه حادثه آفرینی ها بحران زدا نه؛ بلکه بحران آفرین هستند
- به قلم الهه افتخاربعضی های ما در عصر «جاهلیت» پیش از اسلام زندگی میکنیم !
- الف - محشور سونامیی که پس از ویرانگری نمایان میگردد
- محمد اسحاق فیاضو بازهم روایتی از کوکنار و مواد افیونی!
- عزیزه عنایت مادری در وادی مرگ و زندگی !
- ولی محمد نورزیسیمین بارکزی د مرګ او ژوند په منځ کي
- ترجمه رویا صحراییزنان و قوانین قدیم و جدید ترکیه
- برگردان میم حجریوضع کنونی زنان افغانستان (2) (بخش آخر)
- عدالتحرامزادههای «تیپارتی»
- بهرام رحمانیطرح حکومت اسلامی برای اخراج صدها هزار افغان از ایران!
- فریده ثابتیکار کودکان
- برگردان میم حجریوضع کنونی زنان افغانستان (1)
- کریم پوپلمعادن فروشان قرن بیست ویک
- نگارنده : زلمی رزمیاینجا کابل است
- لیکوال متفاعد ډګروال پویان سپینې خبرې او اترې
- اسدالله جعفریکشته شدن آقای برهان الدین ربانی وبار مکافات عمل
- د مولانا دوکتور محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهزړګیه !
- رسول پويانانگيزه های جنبش و شورشگری در هرات
- حسیب شریفیتطبیق 24 پروژهی مختلف برای کمک به زنان تخار
- محمد اسحاق فیاضبنادرآبی، پاشنه آشیل فشارهای سیاسی برافغانستان
- کودکان کار طول عمر نرمالی ندارند
- ترجمه بهرام قدیمیچه آموختیم؟ دنیای جدید کار
- ترجمه آزاده ارفع لباس های کثيف!
- محمدالله نصرتویژگی های مراحل رشد درکودکان
- ترجمه توسط حمید محویطبقۀ کارگر در اروپا و ایالات متحده، راست، چپ و خنثی
- نوشته از ع . بصیر دهزادبحثی در مورد عوامل تمائلات رادیکالیزم و جرائم جنائی در میان جوانان افغان
- سید احمد ضیا نوری سالروز خاموشی شهید سید حامد نوری
- رستم پیماناختلاف در حلول ماه رمضان و شوال؛ و سرنوشت وحدت ملی و اسلامی ما!
- سید احمد ضیا نوریعیدانه
- سلیمان کبیر نوری زند گینامه ی دلچسپ و الهامبخش محمد عالم افتخار
- برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (7)
- عزیزه عنایت افطاریه یا سفرهء بینوایان !
- نصیراحمد «مهمند » زبان ملی پښتوونقش واهمیت آن درتفاهم ووحدت ملی
- امیــن الــدین « سعـیـدی- سعید افغانی »روزۀ مسافـر
- برگردان میم حجری کار زنان و سیاست کمونیستی زنان (6)
- برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (5)
- برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (4)
- برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (3)
- سلیمان راوشماه رمضان خلاف حقیقت ماه قرآن خوانده شده است
- امین الدین « سعـیـدی-سعید افغانی »قبول وصحت اعمال با نیت است
- الهه افتخارظالمان و منافقان ؛ « خدا داده گان» نیستند!
- برگردان شین میم شینراندمان کار
- برگردان شین میم شینروند کار
- برگردان میم حجریدولت، انحصارات، امپریالیسم (3)
- برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (2)
- محمدالله نصرتماه مبارک رمضان و فواید آن
- برگردان میم حجریکار زنان و سیاست کمونیستی زنان (1)
- عبدالو کیل کوچی استقلال وآزادی
- امین الدین « سعـیـدی-سعید افغانی »حکم آذان برای افطار دررمضان
- امین الدین « سعـیـدی-سعید افغانی »روزه بدو ن نماز
- پژوهشی کوتاه از دُکتر خلیل ودادحقایق تلخ و نگران کننده از زندگی مهاجران در هُلند
- سهیلا وحدتی سند بین المللی درباره کودکان سرباز و مسئولیت دولت ها
- شیرین نظیریمبارزه با خیابان آزاری
- برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار کارگران (4) (بخش آخر)
- مترجم: بابک پاکزاد قانون زنان را به حاشیه می راند
- تتبع ونگارش: امین الدین « سعـیـدی – سعيد افغانی مــاه رمضــــان مـــاه تـقــوای
- ډاکتر سيد نصير احمدبي بي حاجي ډاکتره عاقله حکمت چې ما پېژندله
- محمد یوسف هیواددوست د یو غوره پښتو ټلویزیون د خپرونو اړتیا
- نصیراحمد -- مهمند ماه صیام
- دکتر بیژن بارانعشق اول و آخر فروغ فرخزاد
- حسینه روفی جهان شیفتۀ چشمانش شد که در آن راز های ویرانی یک سرزمین نهفته است
- برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار کارگران (3)
- نگارش: فریده ثابتیجنگ و زنان
- برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار کارگران (2)
- Alaha AhrarNurture your Love for your Country
- برگردان میم حجریرهائی زنان در کنار پرولتاریا (1)
- د. صلاح الدین سعیدی تعصب از نظر دین مبین اسلام
- بهمن شفیقاز عروسی خوبان و سهم عدالت برای محرومان
- امين الدين(سعيدى –سعید افغانی ) نـكاح در اسلام
- برگردان و توضیح: ا. م. شیرینیمی از پناهندگان جهان را فراریان جنگهای آمریکا تشکیل می دهند
- محمد جوادی احمدینيم نگاهي به زندگي عالم سپيده بر دوش آيت الله تقدسي (رحمت الله عليه)
- نوشته حفیظ الله حبیبیآسیب شناسی مطبوعات زرد
- میرعبدالواحد ساداتیاد و خاطرات زنده یاد فرید مرید را گرامی میداریم
- نصیراحمد ــ مهمنداعتیاد وانحراف جوانان وعوامل آن
- مترجم: بابک پاکزاد هفت گام برای حل مساله بحران غذا
- نگارش: غلام رضا بقاییزندان و تأثیر آن بر رشد کودکان!
- نوشته کریم پوپل تاریخ اتحادیههای صنفی افغانستان
- ولی محمد نورزی د آریا نا (بیات)د تلویزیون ځیني خپروني د افغانانو په ګټه نه دې
- سیامک بهارینشریه کودکان مقدمند
- امین الدین «سعیدی - سعید افغانی»بدعت بدعت است، حسنه ندارد
- نصیراحمد -- مهنمدمطبوعات یاآیینه تمام نمای جامعه
- محمد اسحاق فیاضمواد مخدر؛ درآمد تضمینی، اشتغال سه میلیونی و مبارزه دشوار
- جلال پیروزرسانه های لگام گسیخته - وآیندهء ملت !
- عبدالحسیب شریفیخشونت علیه زنان در تخار کاهش یافته است
- الف.آناهیتازنان وجنبش آنان درمقابل دوگزینه
- نصیراحمد ــ مهمند دموردستاینی او ویاړ په خاطر
- برگردان میم حجریزن در کشورهای سوسیالیستی (1)
- نصیراحمد-- مهمندافغانهاوفرهنګ وکلتور بیګانګان
- سوسن بهارهمبسته و پیوسته، همصدا و همگام، نه به کار کودک، آری به حق کودکی!
- برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (7) (بخش پایانی)
- مهران فرجی۴۰۰ هزار کودک افغانی در تهران
- برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (6)
- نگارش: م.آذرآیا مبارزه برای لغوِ کارکودک،بخشی ازمبارزه طبقاتی نیست؟
- برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (5)
- عبدالحسیب شریفی وضعیت زندانیان تخار نگران کننده است
- برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (4)
- نوشته : برهان الدین « سعیدی » ورزش رزمی تکواندو در افغانستان
- برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (3)
- برگردان میم حجریفرهنگ کوچک ایمانسیپاسیون زنان (2)
- نگارش: سوسن بهارممنوعیت کارکودک
- مصاحبه کننده: نجیبه آرشزنی با اسطوره فداکاری
- امــیـن الـدیـــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«مـقــام – مــادر
- امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«زنان شما گشتزار شما انـــــد؟
- برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (4)
- برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (4) (بخش پایانی)
- داکترآریندرباره سیاست اجتماعی
- برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (3)
- محمدنبی عظیمی سازمان نظامی ومسأله انظباط و مورال رزمی
- برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (3)
- نوشتهء دکتور فرید طهماساسد میوند مُرد؟
- رستمیروزجهانی کارگران گرامی باد!
- برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (2)
- برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (2)
- برگردان میم حجریفمینیسم مارکسیستی (1)
- برگردان میم حجریطبقه و جنسیت به مثابه ابعاد حاکمیت کاپیتالیستی (1)
- محمد اسحاق فیاضافغانستان، بحران بیش از هفت میلیون انسان گرسنه
- ماریا دارو تاریخ شهادت میدهد
- برگردان میم حجریگرسنگی تقصیر گرسنگان ست!
- محمد اسحاق فیاضافغانستان در تحولات اجتماعی و اقتصادی سال گذشته
- محمد عالم افتخار معجزهء ریاضی ؛ یا جادو گریی پر فاجعه با قرآن !؟
- امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«قرآن کریم را نه ببوسید ونه بسوزانید بلکه مطابق حکـم آن عمل کنید!
- عبدالحسيب شريفيمعلولين را با القاب زشت آزرده نسازيد!
- نوشتهء آموتخنیک ، ملاء وتکرار تاریخ
- سلیمان راوشسیزده بدر
- سلطان علی کشتمندنوروز را گرامی بداریم وسال نوخوش برای همه آرزو نماییم
- آصفه صبا گویید به نوروز که امسال نیاید
- دکتر حمیدالله مفیدجشن نوروز راهش را از میان سده ها می یابد
- نجم کاويانی نوروز، جشن جهانی
- سلیمان راوشنوروز
- ل . کریمی استالفیدعا کنیم ، بهار بی غبار برگردد !.
- رحمت اله روان نوي ۱۳۹۰ کال دافغانانو ترمنځ دنفرت اوکینی ځخه لیری کال غواړم
- رستم پیمانآیا سُونامی جاپان ناشی از تقصیر رُبات ها است؟
- نجیبه آرشنوروز فراتر از تاریخ است
- نویسنده فرامرز دادرس نوروز جشن باستانی ،هیچ پیوندی با اسلام ندارد
- عبدالو کیل کوچی بهار انتظار
- محمــــدالله نصــرتمراسم جشن باستانی نوروز در افغانستان وبدخشان
- دکتور شهیر نثاریبیایید مقدم بهار را به فال نیک بگیریم
- ولی محمد نورزی نوی کال نوی ورځ او نوي پسر لي
- اسدالله جعفریتا خود زنان به مقام مرجعیت علمی و دینی نرسند، سخن گفتن از حق زن دروغ ترین سخن ها است
- نجیبه آرشبه استقبال ازمارش زنان رزمنده ی شهر کابل
- داکترآریندرباره سیاست اجتماعی
- سوسن دادرسآتش حلال و آتش حرام
- دکتر بیژن بارانعشق زن در قرن 20م خاور میانه
- عزیز آریانفرگلی برفت که ناید به صد بهار دگر
- محمد همایون سرخابی فرخنده باد هشتم مارچ روز همبستگی بین المللی زن
- عبدالوکیل کوچیهشتم مارچ تا ریخ همبستگی ومبارزه
- ارسالی ج.پآيا 8 مارچ جشن است يا ادامه ای مبارزه دادخواهانه؟
- ډاکتر سيد نصير احمدډاکتر همايون کامران چې ما پېژانده
- کریمه کشتمندهشتم مارچ، روز جهانی زنان خجسته باد!
- شیرین نظیریصدمین سالگرد هشت مارچ به همه خواهران عزیزمبارک باد
- شیرین نظیری تاریخچه جنبش زنان در افغانستان
- نجیبه آرشصدمین سال هشتم مارچ
- عزیزه عنایت به استقبال از روز بین المللی زن
- فرستنده – جلال پیروز غمشریکی بازن افغان
- سید زبیر واعظیصــــــــدیقه و خیـــــــــــام
- لیکونکي : مولانا دکتور محمد سعید « سعید افغاني »د بشر سعادت په څه کی دی ؟
- نویسنده : ماریا دارو سنگسار انسانیت
- سید ضیأالدین «قطبی»خـــــــــــــانه وخـــــــــانـــــــواده
- نوشـتهً : انجنیـر خلیـل الله روًوفـیفرهیخته مردی ازتبارفرهنگ دیگردرمیان ما نیست
- الهه افتخاردزد هم میگوید خدا و کاروان هم
- اسدالله جعفریسیدعبدالقیوم سجادی، سنی شدتارئیس مجلس شود!!
- ډاکتر لمرافغانستان نه د وېشنې بلکې د ورکېدنې په درشل کې
- نوشته سید ضیأالدین قطبیسخنان آموزنده
- تهیه و ترتیب توسط محمدالله نصرتمراحل عشق وعاشقی از دید دانشمندان
- نوشته از: الهه افتخارپسمانی ما از نادانی ماست
- دوکتور صلاح الدین سعیدی - سعید افغانی چرا علماء متفق رأی وهمنظر نیستـند؟
- سلام خان افغاني کډوال په داخل اوخارج کی د مصيبتونو سره مخامخ دي!
- تهیه و ترتیب توسط محمدالله نصرتازدواج های اجباری و عوامل آن
- نوشته : امین الدین ( سعیدی- سعيد افغانی )از فقر به الله پناه میبریم
- عبدالو کیل کوچی پناهندگی حق است یا تحفه
- سرلوڅ مرادزی پښتانه او په کور دننه دوه لويي ستونځې
- نوشته : دکتر اسد محسن زادهدژ و انسان
- ګزارش : خالدهادي حیدري د هندپه جیلونوکي دافغان بندیانوکرږي به څوک واوري؟
- انجنیر نسرین منصورافزایش خشونت های سیاسی و دولتی علیه زنان
- عزیزه عنایت نوعی از خشونت دربرابرزنان
- نگارش از ع بصیر دهزادتوضحی بر خشونت و خشونت فامیلی
- عبدالو کیل کوچیکودکان آسیب پذیر ترین قشر جامعه
- نــوشـتـه از:مصلح صــيــغــه ويــابــه اصطلاح ازدواج مـــؤقـــت
- بیژن بارانیادها- دکتر غلامحسین ساعدی
- عبدالو کیل کوچی عید قربان در ماتم قربانیان بیگناه میگذرد
- الف - میم انسانی که باید میبود
- اسدالله جعفریاسلام از “شرت» داشتن«خر»ها تا فوتبال بازی زنان
- ج- پ – س مرا ببخش
- ج – پ – س زمانه
- عزیزه عنا یت مـوثـریـت جـوانـان در اجتماع
- سید احمد ضیا نوریشهید سید حامد ( نوری) مردی بر فراز قله های دانش و فهم
- نوشته : شغنان « احــدزاده »توصیۀ یک دختر افغان به گردانندگان سازمان ملل بمناسبت شصت وپنجمین جلسۀ عمومی ملل متحد !
- نوشته : دکتر اسد محسن زادهزبان جنگ و دود آتــش *
- بچه بازی یا لوط در اسلامامین الدین سعـیـدی
- انجنیر محمد عبید شاغاسینقش جوانان در سیاست
- محمد امین بخشی کودکان میهنم از شیرخوارگی؛ معتاد به مواد مخدر میشوند + فلم
- داکتر محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهراتلونکې دنیا
- نگارنده : زلمی رزمیدلم تنگ شده
- نوشته نذیر ظفرمسلمان بینی برید و کافر بینی ساخت
- انجیلا هاشم هدایتتقاضا و آرزوی کمک
- انجنیـر خلیـل الله روًوفـی مردیکه سرافراز زیست وسرافراز به ابدیت پیوست
- د داکتر محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهد پردی؛ آخوا او دی خوا
- نویسنده : ل . کریمی استالفی رجم انسان و تاریخ ، از یهودیت تا افغانیت !
- عبدالو کیل کوچی ورزش مایه تندرستی ، دوستی و بهترین گزینه همبسته گیست
- نوشتۀ: شهاب الدین سرمندحزب واحد وجوانان
- نوشته: جیران پیله وریآسیب های جسمانی کاربه روی کودک
- عبدالاحد برين مهرقرآن نمي سوزد
- تهیه کننده : امین الدین سعیدی – سعید افغانیازدواج مرد آلمانی با پشک
- صور اسرافیلابتذال در برخی برنامه های تلویزیون تا چه وقت ادامه پیدا خواهد کرد؟
- قاضی دادگر کتابخانه ای در یک سطر!!
- نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت هشتم »
- نوشته نذیر ظفرجواب تائییدی
- سيد عليشاهسخن مختصردرباره ًقتل فجيع سيدحامدنوری
- سید احمد ضیا نوری شهادت جانگداز فرزند برومند و با رسالت، پارهء تنم سید حامد ( نوری)
- امین الدین « سعـیـدی- سعید افغانی »قــرآن ما از سوزانــدن نــیـــست
- م۔ا۔كرگرټولنپوهنيز - كلتوري بحث
- نوشته نذیر ظفرعید
- نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت هفتم »
- د دوکتور محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهکاشکې !
- امیرخان جوینده صبروشکیباََیی
- م۔ا۔كرگر ملا دروحانيت اوجومات نه په جلا تله كې
- عبید الله شیوه کیرادیوی آتش
- سیامکفیلم مستند همجنس بازی در افغانستان
- اسدالله جعفری درس های امام حسن برای جامعه ی هزاره
- نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت ششم »
- نوشتهء خلیل ودادماما بهتر از کاکا بود
- نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت پنجم »
- نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت چهارم »
- کاکوجان نیازی تاسیس اتحادیه ی بین المللی مهاجرین در مسکو گامی به سوی اتحاد افغانهای بیرون از مرز افغانستان
- انجیلا هاشم هدایت حقوق زن و خانمان فراموش شده معیوب افغان
- فرانک مجیدیعایشه: چهرهی یک زن، قربانی طالبان بی فرهنگ
- نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی » طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت سوم »
- الف - محشور بیاد فرید مریدی که نامراد شد
- انجیلا هاشم هدایت معیوبین و معلولین فراموش شده افغان در کنفرانس کابل
- داکتر خاکسترحکم ثانی با رزاق مامون
- نوشته : دوکتور محمد سعید « سعید افغانی » طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟« قسمت دوم »
- فضل الحق( ملکزاده)چرا آب بحر شور است ؟
- تتبع و نگارش : برهان الدین « سعیدی »خانم رابعه « العدویه » اولیـن زن صوفی
- عزیزه عنایت زنـــان د ر بــرا بـــر بی عــدا لتــی هـــا !
- دکتور محمد سعید « سعید افغانی »طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟
- حمیدالله حمیدفقدان قوه درک و تفکر اجتماعی
- ویدا میرزایی نگاه اجمالی به روان شناسی کودک
- ویدا میرزایی سخن آموزی در کودکان
- ا.م.احمدیمیگویند مسوولین تعدادی ازرسانه ها سواد کافی ندارند!
- ارسالی انیسه وطنیارمولانا ,,, كیمیای مراقبه
- سارینا پیکرمبارزه براي رفع ستم و نابرابري از زنان، مبارزه براي تقويت صفوف كارگران است
- عبدالوکیل کوچی یک نظر خیر خواهانه ودلسوزانه
- محمد الله وطندوستدر اندوه نبود یک استاد،یک همسنگر و یک همکار
- د دکتور محمد سعید « سعید افغاني » لیکنهد واقعي ملي رهبر هڅې او هیلې !
- شهاب الدین سرمند مادر روزت مبارک
- نوشته ی:چریک فرهنگییکی بگو، چند تا بشنو!
- علی فرماندهلغو مجازات اعدام:مانیفست سیاسی یا مانیفست انسانی؟
- محمد همایون سرخابی مرور کوتاهی به زندگی سیاسی دوکتور برنا آصفی بنیان گذار صحت روان نوین افغانستان
- عبدالوکیل کوچیمروری بروضعیت کودکان درافغانستان
- نوشته نذیرظفر بارش درزندان
- عبدالرحیم احمد پروانیبی دقتی در تهیه گزارش ها نه تنها سوال برانگیز که فاجعه بار است
- داکتر و.خاکسترجواهر مکنون
- صالحه رشیدیدوستان عزیز! روز مادر است
- نوشته از: ع. بصیر دهزاد معضله پناهجویان افغان در هالند و تابوی 1-اف (1-F)
- سید احسان» واعظی«مادر مهربانم
- شهاب الدین سرمند مادریعنی فرشته آسمانی
- صباحروزخجسته مادرمبارکباد !
- انجینر محمود صافی د مور ورځ
- په ایران کې افغاني مهاجرین، اعدام او په افعانستان کې ایراني مهاجرینلیکوال : کوشان ساپی
- عبدالوکیل کوچی فرخنده باد روز مادر
- حکمیمور جا نی
- نگارنده : فضل الحق ملک زادهبهترین روز برای مردن !
- عبدالو کیل کوچی تامین حقوق کارگر، تجلیل از روز کارگر است
- الف – محشور اول می : دریچه ای بسوی روشنایی
- تا بــــــش ومـــــن بهــــــار را دوســـــت میدارم...
- نگارنده:زلمی رزمیعلیه اعدام هموطنان خویش درایران بپاخزیم
- هوشنگ معین زاده استاد شجاع الدین شفا، پدر حرکت روشنگری عصر کنونی ایران رخت از جهان بر کَِند و به جاودانگی پیوست
- اسدالله جعفریغروب خورشید بام جهان،بامیان
- محمد اسحاق فیاضفقر و بیکاری بزرگ ترین چالش اجتماعی مردم افغانستان
- اسدالله جعفریدرسوگ عالم آل رسول (آیت الله رضوانی یکاولنگی)
- نوشته : انجنیر صدیق قیام حوادث طبیعی ، کثرت نفوس و بلند منزل های کابل
- محمد امین بخشی نقش رسانه ها در ایجاد نفاق و شقا ق
- صالحه رشیدیعصر طلایی تاریکی
- سلیمان راوش سیزده بدر
- نوشته : انجنیرعبدالقادر مسعوداحمــد غــوث زلــمی :بهار نــو ، سال نـو و نوروز آزادی برایت نیک و مبارک بـاد
- میهن فدا - محشور گوش به آواز پای بهار
- صباحبهاردلنشين وخوشبختي همقرين باد
- زلمی رزمینوروز باستان این یادگار کهن را گرامی میداریم
- انجینر محمود صافیجشن نوروز سال 1389
- محمدالله نصرتنوروز
- محمدنبی عظیمیبه یاد آن رزم آور ازدست رفته
- امان معاشر نامۀ مـادر داغــدیـده
- سلیمان راوشچهارشنبه سوری یا پیشوازینه گل سوریی جشن نوروزی
- عزیزه عنایت نوروز با ستــــا ن
- اسدالله جعفریمزاری برای آرمان های بزرگ شهید شد
- اسدالله جعفریپرستو ای پیامبر بهار
- اسماعیل محشور وای ! اگر زن ، خود نجنبد ؟
- الف -- میهن فدا ښځه د ناوړو دودونو په لومو کی
- سيد احسان واعظیسیمای زن در اسطوره و تاریخ آریايی
- محمد ا صغر ( عبا دی ) بمنا سبت روززن !!!
- انجینر محمود صافیمبارزه به خاطر تساوی حقوق مدنی و اجتماعی زنان افغان در افغانستان
- ل . کریمی استالفی یک قطره عطر ، زن را بدوزخ میکشاند ؟! .
- عبدالوکیل کوچیبه استقبال هشتم مارچ
- امان معاشر خبر نگار آزاد آرزوی های زنان در هشتم مارچ یکی اند
- علی رستمیکلاراتستکین بنیان گذار هشت مارچ!
- سلیمان راوش به مناسبت 8 مارچ
- نوشته : برهان الدین « سعیدی »هــفـت وادی عــرفـان « هـفت شهــرعشـق »
- هدایت حبیب فرا رسی روز همبستگی وتجلیل از پیکار مادران و خواهران را تبریک و تهنیت میگوییم !
- اسدالله جعفریاومحمد است واحمد، گل باغ «احد»
- میر محمد شاه رفیعیواقعیت های زندگی زنان افغانستان و تجلیل هشت مارچ
- اشرف هاشمیعاقبت رحیم دوزنه
- نوشته شده توسط پاییز کهساری زندانیی بیگناه پلچرخی و شهید مظلوم حادثۀ سالنگ
- صالحه رشیدیای زن
- احمدمنصور احمدیچی کسی مسوول سرقت آثار تاریخیست ؟
- تهیه وکمپیوتراز توسط محمدالله " نصرت "مولود نامه حضرت محمد رسول الله
- اسدالله جعفریمولوی ها وآخوند های سکولار وحقوق بشر پرستان بخوانند
- داکتر ظا هرحکمینگا هی به نقد (انتقاد) و نقادان
- سرفراز مومندزه یو څوک پیژنم
- تهیه و ترتیب : برهان الدین « سعیدی »بـیـسـت و پنجمین سالگرد وفات علامه دوکتور محمد سعید « سعید افغانی»
- ماریا دارودر آستانه هشت مارچ
- صالحه رشیدی! ضعف استقلال زن
- عزیزه عنا یت پـس از وقــوع حــادثه ی یــازدهــم ســبتــا مـبـــر
- محمدنبی عظیمی فریادی که خاموش نخواهد شد
- میر محمد شاه رفیعی در انتظار برگشت با عافیت عزیزان در غربت
- لیکونکی : مولانا سعید افغانید بشر سعادت په څه کی دی ؟
- دکتر بیژن باران مقام زن در تاریخ
- صالحه رشیدیخبر درناک تراشیدن موی سر زنی را شنیدم
- اسدالله جعفریهمایش«زنان در افغانستان؛ فرصتها، چالشها و راهکارها»
- سید احمد ضیا (نوری) خانواده و نوجوان
- صالحه رشیدیتساوی در کسب کمالات و فضایل انسانی
- نگارنده : زلمی رزمی وجدان سفیدو زخم سیاه
- صالحه رشیدیتساوی از نظرخلقت
- اسدالله جعفریبی توجهی آقای رئیس کرزی و وزرایش در قبال مهاجرین
- صالحه رشیدیغم نامه من در سوگ مادرم
- محمدعوض نبی زاده برخی اندیشه ها درموردهویت وخاستگاه تاریخی جامعه هزاره
- تتبع ونګارش : امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«مناره مساجد در سویس در مخالفت با دموکراسی شد!?
- اسدالله جعفریحق چیست و در کجاست؟
- تهیه کننده : لامیه بکتاش « شیر افغان » در مسابقه قهرمانی اروپائی سال « 2010 » اشتراک مینماید
- الف - محشور نه باور نمیکنم !
- صالحه رشیدیعظمت عید قربان
- دکتر بیژن بارانزن و مدرنیزم در فلات
- صالحه رشیدیخشونت در کشور ما به یک فرهنگ مبدل شده
- تتبع ونګارش :امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«مــقــام زن در دیـــن مـقــدس اسـلام
- امان معاشر، خبر نگار آزادهموطن منور و نابینای ما، سند فراغت کمپیوتر را بدست آورد
- نگارنده : زلمی رزمیخشونت قابیلی درقرن بیست ویک
- برگردان از آلمانی: نیلاب موج سلام« به آنسو دیدن و گام برداشتن »
- صديق وفا ازنفی خشونت تا حقوق بشر
- عزیزه عنایت خشونت علیه زنان درجها ن
- عبدالوکیل کوچیعید قربان و عید ماتم زدگان
- صالحه رشیدیاد رفیق نبی جاودان باد
- داکتر خاکستر افراط در جبران
- عبدالصمد ازهرضایعۀ المناک
- خامه ی از سمونوال و حیدالله مفید دلیر مردی از تبار خرد چهره به نقاب خاک سپرد
- نگارنده : زلمی رزمی سگهاوآدمها
- اسماعیل محشور حبیب من ، حبیب تو ، حبیب همه
- تتبع ونگـارش :امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«اعتدال در دوستی و دشمنی
- لیزا سروشروابط ابزاری هند با افغانستان
- عبدالوکیل کوچیمبارزه بر ضد خشونت علیه زنان
- تتبع ونګارش :امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«آداب صـحـبـت
- محمد نادر ظهیر چه کسی مسئول گرایشات غیراسلامی بعضی از نوجوانان مهاجرما درغرب است
- محمد عوض نبی زا ده نگاهی برشرایط کاری و تحصیلی مهاجرین افغان در ایران
- دکتور فرید طهماسغوث زلمی ژورنالیست است و ژورنالیست ، نباید به زندان افکنده شود !
- محمدنبی عظیمی گزارشگر امروز
- انجنیر عبدالقادر مسعود فریاد همدردی برای رهائی غوث زلمی
- حقيقت جومساله دفاع حقوقی از پناهجويان افغان در يونان، ايتاليا، سويدن، هالند وفرانسه بايد جدی گرفته شود!
- عزیزه عنایت غوث زلمی شخصیت شناخته شدهء کشور
- مرکز کلتوری دحق لارههموطنان عید مبارک
- اسدالله جعفریعید به گل نشستن فطرت بربرزگران فطرت مبارک باد!
- رحمت اله رواندکوچنی اختر مو مبارک شه
- صديقه ابراهيم زاده روزه درمانی بيماري هاي روحی و جسمی
- تتبع ونګارش : امــیـن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«صـدقـه فطــرو عید فطر
- محمدنبی عظیمیصندوق های جادویی
- دوکـتــور صلاح الـدین سـعـیـدی (سعید افغانی)نــظر خـــیـر خـــواهــــانـــه
- محمد تقى جعفرىابعاد شخصيت على (ع)
- اسدالله جعفریعلی (ع)راز سربمهر هستی
- تتبع ونگارش:امـیـن الدین « سـعـیـدی- سعید افغانی »ســـعــادت چــیــــست ؟
- نوشتهء دکتور فرید طهماسمصاحبه با حزب دموکراتیک خلق افغانستان
- عزیزه عنایت ماه مبارک رمضان پرفضیلت ترین ماه سا ل
- لیزا سروشمبارزه برای حقوق برابر و آزادی زن نیاز پایدار جامعه معاصر است
- اسدالله جعفریبهار قرآن بر امت قرآنی مبارک باد!
- تتبع ونګارش :احمد « سعیدی »بوسه هم حرام شد !
- هژبرشینواریکارتون های انتخاباتی
- نگارنده : زلمی رزمی رهنمایی کی توانی _ ای که راه خود ندانی
- عزیزه عنایت زبان وسیله ی انتقال مفا هیم
- فرامرز دادرسسبز ایرانی یا سبز اسلامی
- اسدالله جعفریچرا ماهزاره هااختلاف داریم؟
- صالحه (رشیدی)زن افغان از حقوق شرعی و قانونی خود بر خوردارنیست
- صالحه رشیدیهستی ساز بشریت
- عزیزه عنایت زنان و اطفال بی بضاعت در روی جاده ها !
- محمدنبي عظيميروزگار دوزخی
- وکیل کوچیروز پدر به همه مبارک باد
- صالحه ( رشیدی )باز هم یادی از روز مادر !
- اشرف هاشمیهمصدا با هموطن
- نوشته : زلمی رزمی میراث فرهنگی
- کامراندر پی کشتن چراغ وانکوور (قیام) برآمده اند
- بقلم محمد نادر ظهیر منادیان هدایت
- نوریمهمانان نا خوانده !
- ا. م. شیریاوّل ماه ژوئن- روز جهانی حمایت از کودکان
- ظاهر افق کانديداکادميسن ستاره اڅکزۍ نه يوازي تروردوحشت قربانی شوه ، بلکه ددولتی ـــ ناټو يي ادارې دبې همتۍ اوتګمادۍ ثمره هم وګڼله شوه ،
- نگارنده : زلمی رزمی نیازبه یک بازنگری همه جانبه
- اشرف هاشمی ...میخواست مرامجاهد بسازد إماخود ملحد شده برگشت
- تهیه و ارسالی از: سیده طلوعبمناسبت روز مقد س ما در
- فرستنده : زلمی رزمی بمناسبت روزخجسته مادر
- غزال عثمانی مادر برخیز
- نوریافغانی مهاجر یا مهاجم
- دوکـتـورصلاح الـدیـن( سعـیـدی- سعـیـدافـغـانی)عـــــــــفــــــــــــت کلام و آزادی بــیـــان ؟
- اشرف هاشمیسرګذشت ّ واقعی
- یزدان ظفری قانون احوال شخصیه شیعیان افغانستان!
- اسدالله جعفریدیدار آیت الله هاشمی رفسنجانی باآیت الله العظمی فیاض ودرس های آن برای جامعه هزاره
- از دوکتور صلاح الدین سعیدی عـــــــــفــــــــــــت کلام ؟
- محمد عوض نبی زا ده دیدگا ه های برخی احزاب سیاسی در مورد موقف اجتماعی زن در کشور
- ازشفيعيکارتون جالب
- اسدالله جعفریفصل بهارو موسم می زدن وبوس وکنار آمدباز
- اسدالله جعفریدرحاشیه قتل معلم «رقیه رضایی» درحجله زفاف :
- م ی هادیسلیقهء انتخاب مردم سلیقهء مسلط به جامعه است
- ص. وفالغو رسمی آپارتايد درافريقای جنوبی به معنای پايان آپارتايد نيست!
- نوشته از ع. بصیر دهزادانجمن حقوقدانان افغان در اروپا بحیث یک تحرک انساندوستانه، منورانه وطنپرستانه، ترقی و تجدد طلبانه
- نو شته نذیر ظفرهشت مارچ و دشمنان زن
- دیپلوم انجنیر نورضیا فرینبه مناسبت روز همبسته گی بین المللی زن
- محمد یعقوب هادی تجدید پیمان سی وچهار ساله واقعیت زن امروز است
- پژوهشي ازصباحتقدس مادروعطوفت زن دوکلمه دريک مفهوم « قسمت دوم »
- صباححقوق بشرچيست؟ونقض کنندکان حقوق بشرکيست؟ بخش نخست
- ازشفيعيکارتون جالب
- نویسنده : ماریا دارو خجسته باد روز همبستگی زنان جهان
- عزیز نوری نوشته ای در باب حق مندی کارگران افغانی در ایران
- شورای اروپايي نهضت فراگير8 مارچ مبارک باد!
- ا. م. شیزلی روز جهانی زن گرامی باد!
- هدايت حبيب روز همبستگي جهاني زن ( هشتم مارچ ) به همه زنان شجاع وستمديده افغان مبارکباد !
- نوشته : زلمی رزمی یکصدویکمین سالگرد ٨ مارچ
- مشعل8 مارچ فرخنده باد
- اشرف هاشمیروز زن ٬ به زن ها مبارک
- پژوهشي ازصباحتقدس مادروعطوفت زن دوکلمه دريک مفهوم
- عزیزه عنایت به استقبـــــال از هشتم مارچ
- تتبع ونگارش :امین الدین « سعـیـدی » زن ونبـــــــــوت
- ازشفيعيکارتون جالب
- د افغان ستراتیژیک څړنی مرکز د سولی او تفاهم دلیاری مبلغ عـلامـه محمد سعید « سعید افغانی »
- اسدالله جعفریعلماءمنشاء صلاح و فساد امت هستند
- ازشفيعيکارتون جالب
- اسدالله جعفریدروغ های شاخدار یک وکیل خواب آلود پارلمان
- امان معاشر سخنی بامعلم، ادیب، شاعر ومهربان هموطن ما محمد اسحق (ثنا)
- تتبع ونگارش :امین الدین « سعـیـدی »خودکشی یا عمل انتحاری
- اسدالله جعفریحقوق والدین از دیدگاه اسلام
- تتبع ونګارش: امین الدین) سعیدی)فتوای شرعی مفتی جامع الازهر مصر در موردحکم بوسیدن بین دختر وپسر جوان
- ازشفيعيکارتون جالب
- کوهی بیک "گدا"انتخابی از کاروان رفته گان
- وحيدعزيزکارتون جالب
- ازشفيعيکارتون جالب
- اسدالله جعفری مبارک بادت این سال وهمه سال
- اسدالله جعفریبتول قرآن بخوان، تا فرشتگان گلویت ببوسند!
- نیلاب موج سلامدر ستیز با بی عدالتی
- ب. د . گذرگاهی" پوليس مخفی هالند محاکمه شد!؟"
- ازشفيعيکارتون جالب
- نویسنده: ماریا دارو انگیزه های اساسی خشونت زنان علیه زنان
- نوشتهّ اشرف هاشمی نامهّ زندانی بدخترش
- ازشفيعيدو کارتون جالب
- سيد احسان واعظیوطن فرزندان اصيلش را فراموش نميکند
- خوشه چينادارۀ مهاجر پذیر
- م ی هادیبازی با ریش بابا کار کودکان است
- اسدالله جعفری پاسخ به برادر گرامی احمدطارق
- اسدالله جعفریحزب وحدت را،نسل هزاره نخواهد بخشید
- عزیزه عنایتجوانان در بین دو کلتور
- ازشفيعيسه کارتون جالب
- صالحه رشیدی قصه های من
- بقلم : محمد نادر ظهیرحـــــسن ظـــن یا گمان نیکو
- نوشتهء دکتور خلیل ودادبرگهایی از تاریخ سازمان دموکراتیک جوانان افغانستان
- نو شته نذیر ظفر جشن خون
- محمد یعقوب هادیاین یادداشت را در اعتراض به برنامه دیدگاه تلویزیون آریانا به مناسبت ششم جدی وبرنامه سازآن آقای میرزائی ومهمان آن آقای مامون بخوانش میگذارم
- نو شته نذیر ظفر ایران همسا یه همد ین و همز بان
- محمد عوض نبی زا دهچشم انداز تاریخی تحمیل خشونت وستم برزنان کشور
- محمدنبي عظيمي" - باد رنج ناروای خلق را پایان " *
- نوشته : زلمی رزمی سپید چون برف
- ارسالي صميميهژدهم دسامبر روز جهانی مهاجرت
- ص.وفافصلنامه بانوارگان نشراتی انجمن همبسته گی با مهاجرين افغان
- داكتر زرمینه ز مان وطن یار گزارش سالانه انجمن خیریه اطفال به ما نیاز دارند
- اسدالله جعفريعيد غدير بر مشعل بدوشان آزادي مبارك باد!
- نو شته نذیر ظفراخلاق ژور نا لیستی ...
- محمد اسحاق فیاضسرمای زمستان و موج تازه اخراج مهاجرین از ایران
- صالحه رشیدی چرا زن به عنوان جنس دوم یاد شده ؟
- الف . سپید سنگ زن حق گپ زدن ندارد ؟!
- اسدالله جعفريبحثي در هجرت-هويت نسل مهاجر هزاره بخش سوم
- عزیزه عنا یت مها جریـن و مردم بی بضاعت در افغانستان
- خوشه چينمشت زن
- محمد یعقوب هادی به پیشگاه عزیزانی که درکشور شاهی هالند مارش عدالت خواهی وحق خواهی را بر گزار نموده اند
- زبیر شیرزادد اختر ټال
- صديق وفاسرَدرُگمی ها و تنگناههای جوانان بيگانه در محيط ميزبان
- اشرف هاشمیمصاحبه با خدا
- نوشته : زلمی رزمی شصتمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر
- بصیر دهــزاد اشتراک در مظاهره دهم دسامبر بخاطر دفاع از حق مشروع پناهنده ګان افغان در هالند دین اخلاقی و افغانی ماست، در آن اشتراک نمايید
- صالحه ( رشیدی ) خدایا ! خشونت ، خشونت وباز هم خشونت
- اسدالله جعفریبحثي در هجرت – هويت نسل مهاجر هزاره )بخش دوم(
- اسدالله جعفريخفاشان، با سیاه چشمان قندهار چه کردند؟
- نوشته : ماریا دارو قطع خشونت علیه زنان
- صالحه (رشیدی ) باز از جسم لطیف زن بهره برداری سیاسی
- ظاهردقیق تاریخ معاصرهزارهها قسمت ششم
- صديق وفا ازنفی خشونت تا حقوق بشر
- زرغونه ژواکد کندهار پر نجونو د تيزاب شيندل
- اشرف هاشمیجنازه یی مادرم ګم شد
- صالحه رشيدیای زن !
- کلال سرپلی خانه علم و فرهنگ مرکز مواد مخدر
- نیلاب موج سلامدر مورد « شورای همبسته گی زنان افغانستان در آلمان » چه میدانیم؟
- اسد بوداسرزمینِ گل های بدی
- اسدالله جعفريبحثي در هجرت-هويت جامعه هزاره
- اسدالله جعفرياحوال شخصيه اهل تشيع افغانستان وبازي كثيف سياستمداراني با پوستين خدا بر تن
- نوشته از: ظاهردقیقتاریخ معاصرهزاره ها (قسمت پنجم)
- ظاهر دقیقتاریخ معاصر هزارهها
- نوشته اشرف هاشمیاسارت در بهاران
- صالحه ( رشیدی )ای زن ، ای خواهر ، ای دخت افغان !
- الف. سپیدسنگکامبخش،نوجوان پژوهشگر و دگرانديش
- نجیب الله عظیمیثمرهء همکاری های متقابل
- حضرت ظریفی 20 سال زندان برای هيچ!
- عبدالوکیل کوچینشانه های از تاریخ
- اسدالله جعفريبدرود، مادر، فضيلت ها
- غلام دستگير هدايتبايد به شفاخانه های دولتي و شخصي توجه بيشتر مبذول داشت
- محمد اسحاق فياضواگويه هاي تاثيرات رواني جنگ درافغانستان
- عزیزه عنایت خــــــــزان , پیــک زمستـــــان
- از قلم : ماریا دارو شهید خانم ملالی کاکر
- د مولوی داکتر محمد سعید « سعید افغانی » ليکنهپه لغمان کی اوسیدونکی قامونه او پرګنی
- اسدالله جعفريعيد عاشقان بر عاشقان مبارك
- نوشته : امین الدین «سعیدی »دين اسلام دين شمشير نيست لااکراه في دين
- نو شته نذ یر ظفرعيدمبارک
- م ی هادیصفرهء برنامه" مهمان یار" تلویزیون طلوع و چهره های درخشان؟
- انیسه دهزادانجمن زنان روشن
- اسدالله جعفريماه رمضان فصل عاشقي
- ترجمه توسط حمید محویجنگ اتمی آغاز شده است
- نوشـتهً انجنـیر خلیل الله روًوفیافسـرنازنین دیگری را ازدست دادیم
- لطیف کریمی استالفیحج تفریحی و حجاج کیسه بُر!؟ .
- نذ یر ظفرسلام بر روزه داران
- نسيم سحرامکان صدور اقامت براي پناهجويان افغان بعد از انتقاد کميسارياي عالي ملل متحد در امور پناهندگان
- اسدالله جعفريشيعه مذهب اميد به آينده برتر
- هوشنگ معین زاده نگاهی به مقاله«خدمت نا خواسته ولایت فقیه به سکولاریسم!»نوشتۀ دکتر اسماعیل نوری علا
- مر دم عزیز وگرا می افغانستا ن در 28 اسد سا ل 1387 هشتا دو نهمین سا لگرد استقلا ل خویش را تجلیل میکند
- محمد ا صغرعـبا د ي تا ریخ با زیها ی اُ لمـپیک
- باغبانمسلمان بایدمعنی ومفهوم اسلام وکلام الهی رابداند
- انجمن افغانها در سويدنحکم جدید دادگاۀ عالی ادارۀ مهاجرت برای یک پناهجوی افغان
- امان معاشر سفیر افغانستان در ازبکستان نیز عضوی شورای موسفیدان افغانی درشهر تاشکند است
- اسدالله جعفریدر سوگ مرد از تبار ابوذراستاد علي اكبر مهدوي
- محمد عوض نبی زاده هشتادومين سالروزوفات علامه فيض محمد کاتب هزاره مورخ سترگ و بی بدیل تاریخ معاصر کشورخجسته و پر بار باد
- موسسه غیر انتفاعی کوچهازخانه تاخیابان یک در فاصله است
- پیام نهضتآگاهي
- فدراسیون فرهنگی غرجستا ناعلامیهء
- هيأت رييسه مجلس موسسان نهضت فراگير پيام تسليت
- شلیزارسمینار مورخ 27 جون
- سکرتریت کمیسیون رسانش و فرهنگ شورای اروپايي نهضت فراگیرسمینار « وضع سیاسی و وظایف مبرم نهضت فراگیر » دایر گردید
- مشعلپيام تسليت
- ی هادییک پرداخت ادبی در باره ای گفتگوهای انترنت
- اسدالله جعفريسلام بر دختران ستاره بر دوش هزارستان
- اسدالله جعفريفاطمه(س)(س) ملتقاي سنت ومدرنيسم
- میوند ایالات متحده امریکا ، ناتووجامعه جهانی تعهدات خودرا علیه تروریزم باید عملي کرد!
- محمد عوض نبی زادهطالبان کوچی نما با تهاجم درهزاره جا ت امنیت کشوررا تهدید میکند
- عبدالشکور خوشه چينگفت که....؟
- محمدالله وطندوستدر باره وحدت و اتحاد نیروهای چپ،دموکرات،ملی و مترقی کشور
- صباحافغانستان درگردابي ازتنشها وتشنجها
- م ی هادی گذشتۀ مشترک یا انديشۀ مشترک
- لیکنه او تولوونه : امین الدین « سعیدی »مصلح او مجاهد ملانجم الدين اخند زاده
- اسدالله جعفريدر حاشيه ملاقات محمد محقق باحضرت آيت الله فاضل ورسي
- اکبر سید آبادیفساد در دولت یا دولت فاسد ؟
- نوشته: و حيد احمد جلال زادهمعلم
- اسدالله جعفريصدشاخه گل تقديمتان باد اي دختر هزاره
- اسدالله جعفریمعلم :دعاءملت ورحمت خدا بر توباد
- عارف جهشمادران من روزتان فرخنده و شاد باد !
- تتبع ونګارش : امين الدين ( سعيدي )دين اسلام دين تروريست نيست
- اسدالله جعفريزينب (س)الگوي زنان در ايجاد جامعه مدني
- ایرس معاشر اخلاص دختران سنمگان به فال حافظ شیرازی
- تتبع ونګارش : امين الدين ( سعيدي )ازدواج پدر با دختر
- زلمی رزمیروزمادر، بمادران میهنم خجسته باد
- عزیزه عنایت اعدام ها در افغانستان روبه افزا یش است
- محمد ا محمد اسحاق فياضمهاجرين افغاني، استرس هاي بازگشت و وعده هاي سرخرمن
- امان معاشرافتادن حجاب از سر زن مسلم سبب مرگش شد
- امان معاشرخانم افغانی در کانادا بعد از نابینا شدنش مجله تاسیس نمود
- امین باوري د غوایې ورځ
- نويسنده: حسين زاهدیدین که در نیم متر تکه خلاصه شود...!؟
- اشرف هاشمی راستی رضائی ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
- عظیم لمرتقدیم به زنان آزاده
- عبدالله رسولي نوروز مبارک باد
- عبدل نصرتزن افغان درأَئینه روزجهانی زن
- ارسالی : ولایت بی بی نوروز یا نگارينه نگاری از هویت ملی ، آيينی وفرهنگی عجمیان
- نوشته : زلمی رزمی نوروزباستان این یادگارکهن را گرامی میداریم
- محمد عوض نبی زاده ضرورت احیا وانکشاف شهری وشهرک سازی عصری درهزاره جات
- محمد اسحاق فياضزنان، تقابل سنت و تجدد درافغانستان
- شها ب الدین سرمند گرامی داشت از ۸ مارچ روز همبستگی زنان جهان
- بابه قوی مستا نتبصره بر جشن بزرگ بخاطر حلول سـال 1387
- نویسنده :- محمد عوض نبی زادهشهید مزاری منادی برابری حقوق زنان د رافغانستان!
- راحله اکرم جلال زادههشتم ماه مارچ مبارک باد
- عزیزه عنایت از دواج های اجباری دختران جوان و زنان بیوه ء افغانستان
- نسيم سحرمبارزه متقاضيان پناهندگي افغان وارد مرحله جديد گرديده است
- آصفه یامان هشت مارچ ، افغانستان ، مرد سالاری ، زن ستیزی و دیگر هیچ
- سخی ارزگانیتحفه های خونین به پیشواز روز جهانی زن در افغانستان
- دو کتو ر؛ م؛ پکتیا و ا لد ښځو د حقوقو؛ خپلواکۍ د سلمې کا لیزې د د رناوې د نما نځلو په ویاړ
- نسرین مفید فرخنده باد هشتم مارچ
- اتحاد زنان آزاديخواهیک قرن مبارزه در راه رهایی !
- سیده«طلوع» صد سالگی هشتم مارچ را گرامی داریم
- نفس جهیدهشت مارچ را گرامی ميداريم
- تهيه وپژوهش ( نبرد – همگا م )جستجوي نقش زن درصفحات تاريخ وادبيات( بخش دوم)
- تهيه وپژوهش ( نبرد – همگا م ) جستجوي نقش زن درصفحات تاريخ وادبيات
- زلمی رزمی صدمین سالگرد ٨ مارچ نوشته
- اشرف هاشمی خاله بد بخت
- سخی ارزگانیگنجینه های از فرهنگ عامیانه مردم افغانستان
- سید احمد ضیا نوری به مناسبت هشت مارچ روز بین المللی همبستگی زنان
- م ي هاديدرباره برنامه های سیاسی تلویزیون های بیرون مرزی
- اسدالله جعفرينقش زنان در نهضت هاي آزادي بخش
- نو شته نذ یر ظفر نشرات مبتذل
- خوشه چينصدامیکشم
- ظاهر دقیقسیاستها وتاریخ معاصر هزاره ها
- اشرف هاشمیمولوی کافر و کمونيست حاجی شده
- سلیمان کبیر نوریروز گار آيینه را محتاج خاکستر کند
- ظاهر دقیقسیاستها وتاریخ معاصر هزاره ها
- سخی ارزگانیانگیزه های افزایش خود سوزی زنان در افغانستان
- سلیمان راوشبه یاد داشت
- راه نهضتپرویز کامبخش نباید نابود شود !
- ترجمه از دکتور اسدزيرکبگذار پناهجویان افغان اقامت بگیرند!
- قادر یاماندر حاشیه ای " دنیا به بلای روشنفکران " نوشته عصر دولتشاهی
- اداره سایت: «کاتب هزاره»آقای سید پرویز کامبخش باید طبق قانون اساسی و مدنی آزاد گردد!
- سلیمان راوشعدم پیگیریی تلاش، برای رهایی کامبخش،تسلیم شدن به دیو جهالت خواهد بود
- ماریا دارو رهایی ژورنالست جوان آقای سید پرویز کامبخش را خواهانم
- نيلاب سلامداغ دیگر بر سینۀ لالۀ آزاد؟
- قادر یامان آزادی بیان در گرو جلادان
- انجنیر سخی ارزگانی دلالان مذهبی باید حکم اعدام سید پرویز کامبخش را لغو و اورا از زندان آزاد نمایند
- سلیمان راوش آیا باید پرویزکامبخش اعدام شود؟
- سخی ارزگانیتجلیل از روز عاشورای حسینی فصل جدید در جهــت همبستــگی مذهبـی در افغانستـان
- صديق، وفا درسها وآموزه هايیاز تظاهر اعتراضی 18 جنوری 2008 افغانها در هالند
- ع. بصیر دهزاد مظاهره ۱۸ جنوری مظهر خواست و اراده واحد
- محموددر عاشوراء چه باید کرد؟
- نو شته نذ یر ظفرسیدالشهدا
- نبی قانع زاده فرهنگ عزاداری درعاشورا چگونه است ؟
- داکترغلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری وجوانمردی
- دستگېر خروټیدا اپارتايد دی
- صديق وفاراهکار های دفاع از منافع حقوقی و قانونی پناهنده گان سياسی افغان
- ارسالي صميمي توانخواهی و توانبخشی در اروپا
- نسرین مفیدروز جهانی خشونت علیه زنان
- جـميله پلوشـهبه ياد نسيمه عزيز که به جاودانگی پيوست
- مينا يوسفی (رحيمی) در عزای دوست عزيزم نسيمه غياثی
- داکترغلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری وجوانمردی
- صوفياخانواده درچين وآمريکا
- زيميرواسکاريآيا زند گي درغربت مرگ تدريجي نيست؟
- رضاضیایی ستیغ عزت هزاره، وتندرهای وحشی تبعیض و تنفر !
- صوفيا برزنان چه ميگذرد ؟
- نیلاب سلاممنی، که گرد را از دامنم، می زدایم!
- اسدالله جعفریزن ‘در اسلام خلیفه خدا است نه ماشین تخلیه شهوت وحیوان زاینده
- ساحل عشق ، محبت ودوست داشتن
- داکترغلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری وجوانمردی
- راد مرد احسان الله بيات کيست ؟
- اسد بوداسيزيفِ كوچك کابل
- عارف جهشدوست من
- محمد عوض نبی زاده رمان کاغذ پران باز- مروج هزاره ستیزی وبدبینی قومی
- تلخيص و نگارش از عارف جهشافسانهً پروانه
- دکتر کامران امین آوهبازتاب روانی فیلم، موزیک و بازیهای خشن ویدیویی در اندیشه و رفتارکودکان و نوجوانان
- فضل الر حیم رحیم ادریس برمک رزمنده ، در جستجوی ارزویش
- عارف جهشکارنده درختي باشيم که ديگران ثمر آن را خواهند خورد!
- انجنیر سخی ارزگانینمای غم انگیز از دختران پشتاره بدوش افغانستان
- نذ یر ظفر شهید نطق مهدی ظفر
- انجنیر غلام سخی ارزگانیمسؤلیت زنان در شرایط کنونی
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آئین عیّاری و جوانمردی
- ماریا دارو یاد نثار علی فریاد گرامی باد
- محمد عوض نبی زا ده جوانان جامعه ءهزاره قربانیان اصلی بحرانها و تبعیض قومی در کشور
- محمد عوض نبی زا دهمردم هزاره قربانی تفا سیرعوامانه ونا همگون وحدت ملی در کشور
- داوی روشان زنان قربانی ادیان ابراهیمی
- نذيراحمدظفرشبکه های تلو یز یو نی ا جیر
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آئین عیّا ری و جوانمردی
- صوفيا راد مردخشونت وزنان
- محمد اسحاق فياضبه احترام قانون، در اماكن عمومي سگرت نكشيم
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آئین عیّا ری و جوانمردی
- تهيه وپژوهش زيميرواسکاريازدرد بي پناه ترين انسانهاي روي زمين
- تهيه وپژوهش زيميرواسکاريازدرد بي پناه ترين انسانهاي روي زمين
- تهيه وپژوهش زيميرواسکاريازدرد بي پناه ترين انسانهاي روي زمين
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- انجنیر سخی ارزگانیاخراج اجباری مهاجرین کشور ما از ایران
- سید احمد ضیا نوریمها جرت پر ملال
- محمد اسحاق فياضايران در برابر اخراج مهاجرين موضع دوپهلودارد
- پروانه بیناایران خودی و غیر؟؟
- ارسالي صميميتاریخچه روز مادر
- انجنیر سخی ارزگانیبه مناسبت ارج گذاری و گرامی داشت روز مادر
- محمد اسحاق فياضبني آدم اعضاي يك ديگراند
- محمداسحاق فياضاخراج مهاجران از ايران و ضروت يك طرح جامع
- نويسنده: حامد شفايينگاه به اخراج مهاجرين افغاني از ايران
- عزیزه عنا یــــتمها جرین افغان زیر چماق وشلاق پولیس ایران
- محمد اسحاق فياضچرا افغان ها دوباره مهاجر مي شوند؟
- محمد اسحاق فياضافغانستان، چالش مرگ مادران وافزايش جمعيت
- عزیزه عنایت شـــلاق عبـــــــــرت
- اسدالله جعفریاخلاق جهاني يا جهان اخلاقي ؟
- اسحاق فياضاول ثورآغاز گسترده و اجباري مهاجرين افغان از ايران
- سید احمد ضیا نوری تراژیدی جانگداز
- نیلاب سلام سرو بلندی تخته ای گور شد
- محمداسحاق فياضبيست ميليارد تومان بودجه اخراج افغانها ا زايران
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- ارسالي صميميدولت بايد در اقدام استفاده از آبهاى کشور تعلل نکند
- بصير دهزادوجود يك نهاد اجتماعي اقليت افغان در اروپا٬ يك ضرورت مبرم
- کارگر سیاســت و خوشـبختی
- انجنیر غ . سخی ارزگانی جوانان، رهبران آینده جامعه شان هستند
- فضل الر حیم به بهانهء فرا رسیدن نوروز
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- غفار عريف "سلام به بهار ، سلام به نوروز ! "
- محمد اسحاق فیاضچگونه روز کرامت و آزادی زن را جشن بگیریم؟
- فضل الر حیم رحیمروز جهانی زن به همه زنان افغان مبارک با د
- مشعلفرخنده باد هشتم مارچ روز جهانی زن
- مختصر زندگینامه خانم نفس جهد
- رمضانعلی شفیعیوای ازغم بی کسی
- انجنیر سخی ارزگانی روزجهاني زن مبارک باد
- محمدنبي عظيمي یک د امن گل نسرین برای ناهید
- دستگېر خروټید پوهنې خپلواکي
- محمد عوض نبی زاده کوچ اجباری و اثرات فرهنگی واجتماعی آن بر جامعه هزاره
- عزیزه عنایتگرامی داشت از هشت مارچ
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- محمدعوض نبی زا ده ساختار قومی و نهادهای سیاسی- اجتماعی مردم هزاره
- انجنیر سخی ارزگانیدختر فروشی از اثر گرسنگی و جبر روزگار
- بقلم حامد شفايياوضاع مهاجرين افغانستان
- عزيزه عنايتقربانیان آرمان و اراده
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- محمداسحاق فياضمشاركت سياسي زنان در قانون اساسي افغانستان
- محمد اسحاق فياضريشه هاي تروريسم در منطقه نخشكيده است
- محمد امين ميرزادسير نزولي فرهنگي به كجا خواهد انجاميد؟
- نوشتهء امام عبادیمستثني !
- را د مردزند گي درغروب غربت
- محمد اسحاق فياضمهاجرين افغاني به كجا پناه ببرند؟
- انجنیر سخی ارزگانی مهاجرت غم انگیز خانواده های هزاره از مناطق شان
- انجنیر سخی ارزگانیماجرای وحشت انگیز فروش و اسارت دختر یازده ساله
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- محمد اسحاق فياضبرف، سرما، سيل؛ آيا مردم را پناهي است؟
- عزيزه عنايتمردم استبدادزدهء افغانستان درپنجهء گرسنگی
- نویسنده: ماریا دارو حقیقت پنهان نمی ماند
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- شورای سراسری زنان افغان در آلمان بر پایی روز جهانی برعلیه خشونت برزنان
- حقيقتآزادي بيان، حقوق انسان ورسالت بي پايان
- انجنیر غ . سخی ارزگانیروز بین المللی رفع خشونت علیه زنان
- عزيزه عنايتانگيزه های خودکشی وآتش سوزی زنان
- محمد اسحاق فياضجامعه افغانی، سنت حقیر انگاری کودکان و نوجوانان
- محمد امين ميرزادكميسارياي عالي! مهاجرين فاقد مدرك هم انسانند
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- صديق وفا نگاهی؛ بر دشواری هايی ناشی از مهاجرت وپناهنده گی در ميان خانواده های افغان
- حسين زاهدیاخراج اجباری مهاجرین افغان حق مسلم رژیم اسلامی ایران
- ماریا دارو خدمات فراموش نا شدنی
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- محمد اسحاق فياضآیا نظام تعلیم و تربیه متحول خواهد شد؟
- د وکتور ؛م؛ پکتیاوال ازادي حق تاریخي انسان است ؟
- محمدعوض نبی زاده هزاره جات منطقه کا ملآ فرا موش شده برای انکشاف در نیم قرن اخیر
- عزيزه عنايت عيد سعيد فطر
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- ماريا داروروان شهید صفیه (عمه جان) شاد باد
- دپلوم انجنیر خلیل الله معـروفیشش سال جهاد و یک عـمر شکست
- لطیف کریمی استالفیغنچه مغموم
- داکتر غلا م حيد ر « يقين »آیین عیا ری و جوانمردی
- عزيزه عنايتمادران رنج ديده ء جنگ درافغانستان و جهان
- لطیف کریمی استا لفیتلخترین شام غریبان
- نوشته لطیف کریمی استا لفیناقص العقل به معنی «هیچ » شمردن !
- صديق وفا تقبيح بازگردانيدن جبری پناهجويان افغان از آستراليا
- فريد نظری پيشينه ء بُرقه- چادری در افغانستان
- اسکاريدرد جانگدازتبعید شد گان
- عارف سیامکعشق خاکی و عشق افلاکی خداوند
- ا- صمشعل پنجره ي گشوده اي رو به مردم
- داکترظاهر حکميیو اجتماعی او سو لیز ژ وند به جاری وی
- صديق وفا تهاجم به حقوق پناهنده گی دراوج ناامنی ها در افغانستان
- بابك خرم نمد سياه نگردد سفيد
- خوشه چين چپ را ستی
- محمد عوض نبی زادههزاره ها و میراث فرهنگی با میان, قر بانی قرنها افراطیت دینی, تبعیض, تعصبات قومی و نژادی شده است.
- محمد عوض نبی زادهمظلوم و مغضوب وا قع شدن مردم و سر زمین هزاره جات در ادوار گو ناگون تاریخ
- خا نم شهر ستا نی شهید مزا ری، جا یگا ه ز ن ا فغا نستا ن و شکستن مرزها ی تبعیض
- استا د (صباح) روزمعلم تبريک وتهنيت با د
- جليل پرشورمردم ما می گويند: آش از روی کاسه خورده می شود
- جليل پرشور خراسان تاریخ وافتخار ماست ولی افغانستان زادگاه ووطن فعلی ما
- حضرت ظريفي ناقضین حقوق بشریا : (فدراسیون ساز مانهای پنا هندگان افغان در اروپا)
- فضل الرحيم رحيمزن گلي از جمال و معصوميت
- سلیمان راوش نوروز یا نگارينه نگاری از هویت ملی ، ايينی وفرهنگی عجمیان
- جلیل پرشورنوروز تاریخی وسال نو تان مبارک
- ارسالي فرشته ميتراپيا م عيد
- خوشه چين بها ر نو می آ ید
- جلیل پرشور جابران ،سلاطین ظالم ،بنیاد گراها و مقام زن
- سخی ارزگانی هشتم مارچ ؛ مسؤلیت مردان و زنان
- دیپلوم انجینرنورضیا فرینبه پیشوازروزهمبستگی بین المللی زن
- انجنیر سخی ارزگانی وضعیت رقتبار زنان و ضرورت مبارزات ملی ، سیاسی و فرهنگی در افغانستان
- صديق وفادفاع از منافع حقوقی وقانونی پناهنده گان افغان را بايد ادامه داد!!!
- زرقا فروغزن، فحشا، و تجارت سکس
- ارسالي اميد دوستچهاردهم فبروري روز والنتاين يا روز عشاق
- دكتور همت فاريابيسخني چند پيرامون مهاجرين و كنفرانس مهاجرين افغان درهالند
- انجنیر سخی ارزگانی زن در پرتو تاریخ قسمت چهارم
- زرقاحجاب و حجاب کودکان
- هارون نجفی زاده"همجنس بازی" در افغانستان
- زرقامهریه و جهیزیه!
- نجلا باخترآب و بی آبی
- داکترمحمدشعیب مجددیاعتصاب معلمین هرات بازگشای یک بحث جدید
- نوشته دوكتور كاروان بهبود معارف و بررسي وضع معلولين جنگي
- انجنير سخي ارزگانيزن در پرتو تاریخ
- انجنير سخي ارزگانيزن در پرتو تاریخ
- شمشادانسا نها وحقوق بشر
- ارسالي خسرو ميوندامنيت ملي تابع امنيت انساني
- ارسالي افسانههوتل پنج ستاره در کابل
- ارسالي جواد نصريانروز جهانى حقوق بشر: سالگرد تصويب اعلاميه جهانى حقوق بشر سازمان ملل متحد
- ارسالي بهمن بهمنييونيسف و روز جهانى كودك
- شهرام عدیلی پورهر چه هست از قامت نا ساز بی اندام ماست
- ارسالي جواد نصريانامنيت انساني؛ آنگاه امنيت دولت
- ارسالي بنفشه ميترااول دسامبر ، روز جهانی ايدز
- انجنير سخي ارزگانيزن در پرتو تاریخ
- ارسالي خسرو ميوندهمبستگي و امنيت ناپايدار
- جانباز نبردفراگيرترين مصداق نقض حقوق بشر
- ارسالي منصور معجوب نقش دولت و ساختار دمکراتيک آن برای تثبيت و تقويت رواداری از اهميت درجه اول برخوردار است.
- حامد شهابجامعه مدنى در جهان سوم شعار است
- ارسالي بنفشه ميتراآنچه اززندگي آموختم !
- بصير شررفلسفه ، نااميدي و بدبيني روشنفكري
- انجنير سخي ارزگانيفروش اجباری زنان شوهردار در افغانستان( و یا کشف نوینی دیگری از جنایت در حق زنان )قسمت سوم :
- ارسالي ساجدهضرب المثل هاي مشهورجهان درموردازدواج
- پوهنيار بشير مومنسپاهي گمنام
- انجنير سخي ارزگانيفروش اجباری زنان شوهردار در افغانستان( و یا کشف نوینی دیگری از جنایت در حق زنان )
- عبدالروف نيک منشتأمل و نگرشي بر گدايان و گدايي گری
- انجنير سخي ارزگانيفروش اجباری زنان شوهردار در افغانستان( و یا کشف نوینی دیگری از جنایت در حق زنان )
- انجنير سخي ارزگانيچگونگی موانع مشارکت سیاسی زنان در حاکمیت دولت
- خجستهزنان وخشونت هاي فاجعه آميز
- نواب شاه حاکميت ، نظام مردم سالاري وحقوق انسان
- ارسالي نعيم وليدچند قانون آداب معاشرت
- شمشادانتخابات چگونه برگذارشود؟
- ارسالی انجینیر جمشیدی حکم بين المللي شطرنجبیائید شطرنج بيا موزیم
- شمشادانسا نها وحقوق بشر
- شيوانگاهي به سير تاريخي قاچاق زنان
- داکترصيقلسفرد رتاريکي يا زند گي د رغربت
- تهيه و تدوين ازجواد نصريانحقوق بشر، دموکراسي وانتخابات
- ارسالي خديجه سالارمروری برزند ه گی ا نسان های بزرگ دنیا