بازگشت
گنجینه و پُند ک،اثر استثنائی هنر موسیقی کشور ما
فضل الر حیم رحیم فضل الر حیم رحیم

گنجینه و پند ک ، یک اثر استثنائی هنری است که بشکل سی– دی ، به علا قمندا ن موسیقی افغانستان در همین تازه گی ها عرضه گردید ه است . این البوم دلچسپ موسیقی که شامل دوازده پارچه از اهنگها و نغمات ناب موسیقی کشورما است به همت وتلاش اواز خوان خوش صدا و نوازنده ء ماهر  دکتور سلامت شیفته ، که سالیان دراز ی به اثر فعالیت های هنریش مردمان  بسیاری  از کشور های اروپائی ، با  هنر و فر هنگ وطن ما اشنائی حاصل نموده اند ، اجرا  ترتیب و تنظیم گردیده است . بنا بر ویژه گی ، دلچسپ بودن و تنوع ساز ها در این البوم گفت وشنودء را با دکتور سلامت شیفته  انجام داد ام که توجه عزیز خوانده را به ان معطوف میدارم .  

- داکتر صاحب سلامت شیفته ، می شود در مورد انتخاب نام البوم هنر ی تان" گنجینه و پند ک"معلومات ارایه نماید ؟

-  من بالای انتخاب نام این البوم از د قت و توجه لازم کار گرفته ام تا که نام البوم با محتوای که در داخل ان گنجانیده شده رابطه ء مستقیم داشته باشد . تمام اثار باستانی ، هنری و تاریخی گنجینه ء پر بهاء کشور ما را تشکیل مید هد که در دسترس ما قرار دارند .در این جا هد فم از کار برد " گنجینه " همان اهنگها و نغمات قدیمی سا خته های استادان نامدار موسیقی کشورما است که من دراین البوم بعضی از ان اهنگها و نغمات را بشکل جدید تر ان باز خوانی نموده ام و پند ک ، به مفهوم انکشاف است .چون من با فرهنگ سرزمین خود افغانستان و هم با فر هنگ اروپایان اشنائی دارم با استفاده از همین امکانات با اجرای موسیقی مشترک با اروپایان زمینه موثر انکشاف موسیقی وطنم را مساعد می سازم . و انتخاب نام " گنجینه و پندک " را بر اساس همین اندیشه بر گزیده ام .

- شما  به باز خوانی و نغمات بستانی وطن و سروده های تان به شکل جدید  ان در این البوم اشاره نمودید اگر ممکن باشد به صورت مختصر در رابطه به هر اهنگ که در این البوم جا دارد توضیحات ارایه نماید ؟

- پارچه اول: اهنگ خرابات نام دارد . این اهنگ یاد اوری  از استادان  قدیم هنر موسیقی افغانستان است  که به اساس کمپوز استاد نامداراستاد قاسم ، در راگ " بیرمی " به شکل جدید انر اجرا نموده ام . البته قابل یاد اوری میدانم که من رباب انرا توسط رباب دست ساخت استاد واصل که او مشهور ترین رباب ساز قرن 19 در کشور ما بود و با پیروی از اسا ساتی که از استاد محمد عمر و استاد عیسی قاسمی که نزد وی فرا گرفته ام نواخته ام .

- پارچه دوم:  پسر دو جهان نام دارد . شعر این اهنگ از خودم است و تر جمه ان قبلا از طریق مطبوعات و رسانه ها اقبال نشر یافته است . این اهنگ به سر نوشت هم میهنانم که در غربت زمین پناه اورده اند رابطه دارد که در غربت مسکن جدیدی یافته اند با اختلاف فرهنگی و عنعنوی  مواجه اند و سالهای اول از هر نگاه  رنج می برند .

این است مطلع ان :

نه افغانم نه المانی ، نه این استم  نه ان استم        نه خاک دشت  ان میهن نه ابر اسمان استم

- پارچه سوم:  پله بریان نام دارد . که در این اهنگ  با طبله و زیر بغلی به شکل بسیار ماهرانه  جوشیدن  و بریان شدن  دانه های جواری ، بر روی اتش که از ان پله بریان تولید می شود . تمثیل گردیده است .

- پارچه چهارم: عشقه بیچان است . که کمپوز این اهنگ از ساخته های خودم است با گردشهای ازاد در راگ بیرو که با مفکوره ء  جدید با ارمونیکا ء دهنی ،  ویلن و زیر بغلی ، امادگی زمین ، نمو گل ونبات  و انکشاف  بعدیش را بدور ساقه که  بیچیدن ان  شباهت به رقص والچر دارد  در ضرب دادره  نواخته  شده.

- پنجم: اهنگ شمالی است . یکی از پارچه های موسیقی فلکوریک وطن ماست که " شمالی لاله زار باشد" نام دارد این  اهنگ را با رباب  ، تنبور و ضر بها نواخته شده است .

- پارچه ششم: خاند ن قرصک پنچشیری می باشد  که  یادی است از " پردل خان "  اواز خوان محبوب زمانش .این پارچه مشهور وی را بطور سو چه با دایره و قرصک اجرا نموده ام که مطلع اهنگ ان از این قرار است :

مر  دم زغمت یار سبزینه

پیش من بیا  دل بی  کینه

دست ات گل نار کرد ای خینه

اهسته بیا گل خندا نم

- پارچه هفتم: سوار کاران  چنگیزخان نام دارد . در این اهنگ حالت عبور سوارکاران  چنگیز از بین درهء بامیان و حرکات قشون او با صدای سم اسپ های شان ، تخیل را به گذشته ء این منطقه باستانی و تاریخی کشورما رهنمائی می کند . در این اهنگ در اول  از جام طنین انداز بودائی که این دین زمانی  درانجا مروج بود استفاده نموده وبعدا با امیزش دو پارچه پی در پی زیر بغلی  حرکات قشون را مجسم کرده ام .

- پارچه هشتم:  اهنگی بسیار قدیمی هزارگی است که ممکن به فراموشی سپرده شده باشد و این اهنگ از اوان طفلیت به گوشهایم طنین انداز بود. این پارچه ء نادر رابا  دنبوره و غیچک و ضربها  اجرا نمود ایم که چند فرد ان قرار ذیل است :

در این  دیگ دلده گو

پاچهء مرغه  میده  گو

کابل موره اتیء تو

پیسه میره  بلدیدء تو

بندک می زند پیشنه ء تو

- پارچه نهم: یک اهنگ تصوفی است که شعر ان از سروده های خودم می باشد و به اساس میلودی  کلاسیک اجرا شده .این است شعر مکمل ان  :

انان که نور عشق تو نادیده ، دیده اند            صد نام ناشنیده تهء دل شنیده اند

عطر وجود و لمس عد  راز کائنا ت             اهل تصوف از می این حق چشیده اند

سر را بدرد دادی و عقلت نشد فروغ             ارامی است بالو فقیران پریده اند

موج نظر کف است  شنو حرف عمق بحر      راز فروتنان چو  به  گوهر رسیده اند

هر زره عالمیست پر گنج معرفت                در رقص صوفیان ز شجر غنچه چیده اند

ادیان صفت  ز اوج برازندگی کنند               مردان دیر و راه طریقت خمیده اند

                            دوری نما "سلامت " از ان  که این زمان

                            از حرص روی و قلب  زمین را دریده اند

- پارچه دهم: دوست گمشده نام دارد .کمپوز ان از ساخته های خود ام است و این نغمه  ناشی از حس قلبی است که در ان درد دوری  دوست  و امید وصالش ابراز می شود .

- پارچه یازدهم:  سوخته لاله زارمن نام دارد . که یاد اوری  از استاد سر اهنگ است . این اهنگ را با ارمونیکاء دهنی مخصوص دوازده  سره با گردشهای ازاد اجرا نموده ام که یماکریم مرا با نواختن  طبله همرای کرده  . قابل تذکر میدانم این سبک از ده سال به اینطرف به سبک خاصی من در اروپا بنام " افغان بلوز یا افغان جایز" مقبول خاطر اهل طرب واقع گردیده است .

- پارچه دوازدهم:  تا ترا دیدم نام دارد . این پارچه که بیشتر از نیم قرن است که محبوب خاطر شنوندگان واقع گردیده است اینک  من انرا با رباب ، ویلن و زیربغلی  دوباره خوانی نموده ام .

- چیزی جالبی دیگری که در این البوم وجود دارد ، حضور یکتعداد از نوازگان خارجی است که شما را حین اجرای موسیقی همرای نموده اند. ممکن است گروپ همکاران تان را که شما را در این البوم یاری رسانیده اند معرفی نماید؟

- می خواهم قبل از این که به معرفی همکارانم بپردازم ، خاطر نشان سازم که هر یک این ارجمندان در شهر های مختلف المان زندگی می کنند که گرد امدن ما برای تمرین و ظبط البوم خالی از مشکلات فاصله راه  ترانسپورت و سایر موارد نبوده ونیست ولی با وصف این همه چون من عاشق هنر و فرهنگ کشورم هستم . تقبل این همه مشکلات به هدف معرفی  هنر پر بار کشورم بدون در نظر داشت مفاد و عایده مادی ان برای من ، فرض و   دینی است که باید انرا انجام دهم . همکارانم را به ترتیب ذیل به معرفی می گیرم :

- یما کریم ، طبله نواز چیره دست کشورما

- حنس برند نبور گر، المانی تبار ، نوازندهء  تنبور ، دلربا غیچک و ضمنا شرق شناس که به زبانهای پشتو و دری تکلم کرده می تواند .

- کلود یا ویلکوویچ  ، نوازنده ء دهلک و دایره ، المانی یوگوسلویا تبار

- تهوماس کاگرمن ، ویلن نواز  المانی

- حکیم پروانی ، زیربغلی نواز

- بر دهلد کمپینه ، نوازنده ضرب باب  المانی فرانسوی تبار

- این چند مین البوم هنری شما است که به هنر دوستان عرضه میدارید ؟

- از سال 2002 عسیوی این سومین البوم هنری ام است که به علاقمندان موسیقی افغانستان تقدیم نموده ام قبلا دو البوم بنامهای " موسیقی و شعر افغانستان  و تصوف مولانا و عارفان دیگر"  به دوستان هنر اهدا گردیده است . البته البوم های مشترکی با هنر مندان  اوروپائی نیز ظبط نموده ام که ذکر ان در گفت وشنود حاضر نمی گنجد .

 

- محترم دکتور سلا مت شیفته از شما سپاسگذارم که به  این گفت و شنود  با من حاضر شدید .

 

فضل الر حیم رحیم خبر نگار ازاد

 

 

 


December 23rd, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسايل هنری