بازگشت
به بهانه هشتاد سالگی لتا منگیشکر
میهن فدا -- محشور میهن فدا -- محشور

80

LATA                 MANGISHKAR 
بانو اند هیرا گا ندهی فرهیخته زن خا ور زمین ,

این شق وپارچه کننده پدیده شوم ساخت انگریز یعنی  پاکستان, در گفت و گویی با خبر نگاران درسال ۱۹۸۲ طی بر شماری دستاورد های کشورش گفت : (( آنچه ما داریم  دیگران نیز کم و بیش دارند  اما دو داشته ی  بیما نند  ما را هیچ کشور و مرد م  دیگر نه دارد و نه خواهد داشت .

 و آندو ، تاج محل و لتا منگیشکر  میباشند  .   ))

 

اگر اخرین آهنگهای این بانوی بی همتا را بشنوی گمان میکنی  كه از حنجره دوشیزه جوانی سرود 

دلپذیری ، گوش هایت را مینوازد .

 آری لتا منگیشکر این بلبل خوش الحان دنیا ،

 هفتم میزان سالروان خورشیدی ,هشتاد سالگی خودرا  در حالی جشن گرفت  كه دارای ,

 چار  ریکارد جهانی درموسیقی  بوده ویک عشق ناکام و نا فرجام را پشت سر گذاشته است . نام و آواز لتا جی (درین نوشته به همین نام یاد خوهد شد ) نه تنها در کشور ما  كه در منطقه ، آسیا و حتی در جهان نا آشنا نیست . نسل های به دنیا آمده در دهه های بیست و سی و چهل خورشیدی آهنگ (( گهر آیا میرا پردیسی - پیاس بچهی میری اکین کی )) ( یار مسافرم به خانه آمد و عطش دیده گانم را فرو نشاند )درحالیکه اکثرا 

معنا یش را نمیدانستند نسبت دلپذیر و مستانه بودنش، میپسند ید ند و زمزمه میکردند  این آهنگ را

لتا جی در سال ۱۳۲۹ خورشیدی برای فلم آواره كه نرگس هنر پیشه نامدار بالیود آنرا 

،،لبسنگ ،، کرده بود، سروده است .    

خاطرات لیسه حبیبیه ، جاده مندوی  ، دکانهای عاریتی پل باغ عمومی و... پسانتر میایند . ولی آیا میدانید كه لتاجی ،کسیکه آوازش زنگ از دلها و غم از خاطرها میزدود و میزداید ، در ابتدا هنگام مراجعه به بالیوود ، از طرف کار گردانان فلم و موزیک سازان با این ایراد كه صدایش بسیار  (( زیر )) و نازک است باخشم و استهزا رد گردید ?. پس بخوانید :

 

زندگینامه  لتا جی  :---     

 

لتا منگیشکر  نخستین فرزند دومین همسر دینانات منگیشکر بروز1929 28 sep ترسایی  در محله سیک  شهرک اندور ایالت مدهیا پردیش به دنیا آمده , مادرش سهدا متهی نام داشت .

 پدرش  اصلا از شهر ((goa )) گوا ،از متصرفات پرتگا ل درا نوقت   بود  . لتا جی سه خواهر و یک برادر داشت .  

پدر لتاجی كه خود هنر مند نا تک و تیاتر بود ، اورا به سن پنج سالگی در تیا تر به کار گماشت و او  تمرین آواز خوانی را نیز در همین وقت  شروع کرد . لتاجی  همزمان كه در سنگیت  ناتک کار میکرد اولین درس  های  موسیقی را نزد پدرش میآموخت . پدرش از هما ن  ابتدا مخالف آواز خوان شد نش  در فلم ها بود . 

لتا جی اولین آهنگ  خود را به زبان مرا تهی برای فلمی بنام   kuti hasal در آغاز سال ۱۹۴۲ ترسایی ، سرود . ولی در آخرین لحظات آوازش از فلم حذف گردید . 

پدر لتا جی در سال ۱۹۴۲ از یک بیماری قلبی بمرد ، و مسوولیت تمام فامیل به دوش او گذاشته شد ، او برای روزی رسانی به خانواده ، تصمیم گرفت كه با ادای نقش های کوچکی در فلم های مراتهی و هندی امرار معاش نماید . ولی دست آوردش درین گستره ناچیز بود . 

لتا جی كه بعد ها نامهای چون ملکه میلودی ، بلبل دنیا و... را کمایی کرد و هنر مندی گردید كه هیچکس  را توان رقابت با او نبود ، در حال فقر و تنگد ستی در تلاش روزی بود .

 او در سال ۱۹۴۵ ترسایی ، با میانجیگری وواسطه غلام حیدر ، نزد s . mukar  ji  رفت . حیدر از مکرجی تقاضا نمود كه در فلم هایش یکی دو آهنگ لتا جی را قبول کند ، نامبرده پس از شنیدن آواز لتا جی با خشم و سبکسری آنرا رد نمود .  خود لتاجی  طی گفت و شنودی یکروز پیش از جشن هشتادمین سالگردش با  bomby  ta lkies  كه یک بنگاه  پخش فلم و موسیقی میباشد درین مورد چنین گفت :      ((حیدر صاحب در حالیکه دست مرا گرفته  و به طرف ایستگاه

راه آهن روانه بود گفت : بیا لتا  جان كه برویم ، ولی بیادت باشد  كه یکروز فلم و آهنگ سازان برای اینکه برایشان بخوانی به پاهایت خواهند افتید  .((

در همین گفت و شنود مطالب دلچسپ دیگر نیز گفته شد كه میخواهم قبل ازتکمیل زندگی نامه, بازتاب دهم . لتا جی به پاسخ این پرسش كه چرا هنر پیشه سینما یا تیاتر  نشد گفت : ((از همان اول از ,,میک اپ ،، خوشم نمیآمد درگریه وخنده خراب میشد باید هرلحظه تازه میشد، آدم را آزار میداد .)) پیرامون رقابت ها یش بویژه با آشا بهو سلی خواهرش,  لتا جی  گفت :

(( آشا مانند اولاد منست من با او رقابت ندارم اما شوهرش نمیدانم چرا در اوایل ازمن خوشش نمیآمد . او ۱۲ سال اجازه نداد كه آشا را ببینم  من  آشا  را  دوست دارم. )).

لتا جی اضافه کرد : ((  برخی هنر مندان فکر میکنند كه من از موزیک سازان میخواستم ،  تاپارچه هایشانرا به انها ندهند .درحالیکه این یک تصور نادرست بود . یکی از موزیکسازان به من گفت كه ما برای اینکه ساخته های مارا تو بخوانی به آواز خوانان دیگر بهانه میکر دیم كه لتا از  ما میخواهد كه آهنگ های خود را به شما ندهیم  وما آزردگی او را نمیخواهیم )).  زمانیکه پرسشگر نام آنها را پرسید لتا جی به این بهانه كه حالا خوب نیست و دیر شده است ، طفره رفت .

لتا جی دارای سه خواهر به نام های آشا منگشکر ، اوشا منگشکر  و مینا منگشکر ویکبرادر بنام  هر ید ا یا نت منگشکر میباشد.  كه خواهر دوم پس از ازدواج ، بخاطر نام شوهرش آشا بهوسلی نامیده شد . نام نخست فامیلی  لتا جی ،(( هریدایا )) بود . پدرش به خاطر یکه  نام شهر زاد گاهش در گوا، (( منگیشی )) بود ، نام خانوادگی را به (( منگیشکر )) تبد یل نمود .

در پایان این بخش اولین ریکارد جهانی لتا جی را  پیشکش میکنم . روشن شدن ریکارد های دیگرش  را برای  بخش های آینده میگذاریم .

 لتا منگیشکر كه آواز خوانی را با قبول محنت و محرومیت در سیزده ساله گی آغاز کرد ،   در موجودیت حریفان نامداری چون شمشاد بیگم ، نور جهان  بیگم ، گیتا رای (پس از ازدواج با گرو دت ، گیتا دت ) ، ثریا و زهرا بایی امبلی والی  ، موزیک سازان در اوایل کمترین آهنگ  خودرا جهت اجرا به او  میدادند، پس از چند سال محدود اوضاع قسمی بدل شد كه کمتر موزیک سازی آهنگهای خودرا  به غیر از لتاجی به دیگران میداد ند . لتاجی تا سال ۱۹۸۴ جمعا سیهزار  پارچه آهنگ سروده بود كه این رقم در سال ۱۹۹۶   به  ۴۵۰۰۰ و تاامروز به زیاد تر  از پنجاه هزارآهنگ به زبانهای گوناگون مردم هندوستان رسیده است . برخی روایت های جدید این تعداد را شصت هزار میگوید .  بهر صورت لتا جی  با سرودن

  پنجا هزار آهنگ یا بیشتر ازان،  ریکا رد دار (( آواز خوان  دارای بیشترین آهنگ در طول  تا ر یخ جهان  )) میباشد .

                                                                                                                                                    تا هفته آینده


December 5th, 2009


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسايل هنری