وظیفه ء ما این نیست که هنر خود را تا پائین ترین قشر جامعه ، وبه سطح آدمهای که از سواد بی بهره هستند، پائین بیاوریم بر عکس وظیفه و رسالت ما این است تا ذوق آنها راتا بالاترین سطوح هنر بالا بکشانیم . اگر همه ئی هنر مندان ما در انجام رسالت خود چنین عمل نمایند من باورکامل دارم که در ظرف چندسال آینده ما شاهد موسیقی خوب وبا کیفیت افغانی خواهیم بود . |
- از کدام سالها و چی انگیزه ء باعث شد که شما سراغ موسیقی را گرفتید . از آن سالها زمانی زیادی می گزرد برداشت شما چیست که شما به سراغ موسیقی رفته بودید و یا موسیقی به سراغ شما آمده بود ؟
- خوب به یادم نیست و نمی دانم که من به سراغ موسیقی رفته ام یا اینکه موسیقی به سراغ من آمده بخاطریکه یادم می آید و حتا بیشتر از آن من علاقمند موسیقی بود م ، از زبان بزرگان فامیل شنیدم که از سنین دو ، سه سالگی که هنوز یاد خودم نیست هر آهنگ را که از تیپ و یا رادیو می شنیدم من از پشت همان آهنگ زمزمه می کردم ویک عشق عجیب و غریب به هنر موسیقی داشتم و دارم . انگیزه اش برایم تا به حال معلوم نیست ولی احساس می کنم که با موسیقی پیوند عمیق دارم و فکر می کنم از روز تولد تا حال با موسیقی هستم و امیدوارم که با موسیقی باشم تا زمانیکه حیات دارم .
- آیا در تحکیم و دلبستگی شما در پیوند با موسیقی پشتکار و تلاش شما مثمر ثمر واقع شده ویا تشویق اعضای خانواده و دوستان تان؟
- هردو ، به نحوی . عشق به هنرموسیقی از اول بامن بوده و بعداً تشویق فامیل و دوستان و تلاش که خودم به خرچ دادم به آموختن موسیقی و زحماتی که کشیدم باعث شده که پیوندم با موسیقی بیشتر تحکیم پیدا کند .
- از نخستین باری که جرئت کردی تا در مقابل جمعی از حاضرین بنوازی و بخوانی بگوئید خود درچی وضعیت قرار داشتید واستقبال آنها چگونه بود وآیا بیاد دارید که کدام آهنگ را اجرا نمودید ؟
- اولین بار در محفل عروسی مامایم ، که تعداد بیشتراز تقریباً 50 ،60 نفر ازاعضای فامیل خود ما حضور به هم رسانیده بودند و دو تن از دوستان مامایم آرمونیه و طلبه می نواختند و همزمان می خواندند. من هفت یا هشت سال بیش نداشتم که مادرم بشکل شوخی آمیز برایم گفت : " در خانه همیشه زمزمه میکنی حالا که آلات موسیقی همین جاست اگر جرئت داری بیا بخوان که همه بشنوند." مادرم فکر می کرد که من شاید خجالت بکشم و بشرمم اما برعکس من با جرئت تام پهلوی آنها نشسته و در مورد آهنگهای که می خواستم بخوانم با آنها مشوره نمودم و سپس دو پارچه آهنگ محلی که همان وقت سرزبانها بود( سبزینه رنگ آمده مهمانم ئی و جامه نارنجی ) را خواندم که برای اولین بار اعضای فامیلم صدای مرا یکجا با آلات موسیقی شنیدندو بسیار تشویقم کردند البته این در سطح فامیلی بود .ولی بعد ها د رسال1986 م که من د رازبکستان ، بودم برای اولین بار در یکی از جشن های ملی افغانستان ، در حضور 4 یا 5هزار محصل ملکی و نظامی افغان ، که در ازبکستان ، مصروف تحصیل بودند روی استیژ رفتم دو ، سه پارچه ارگن نواختم و دو سه پارچه آهنگ خواندم قبل از کنسرت اظطراب و تشویش سرتا پایم را فرا گرفته بود ولی به فضل خداوند، از همان لحظه که پایم در استیژ رسید و افغانها را دیدم که با چه محبت به استیژ نگاه می کنند و مرا تشویق می نمایند ، اینقدر قوت قلب و انرژی گرفتم که ترس و اظطراب را دیگر احساس نکردم برعکس آهنگهایم را موفقانه اجرا نمودم که مورد تشویق حاضرین قرار گرفتم .
- در عرصه موسیقی گاهی نزد استادی زانو زده اید ، کدام استاد در کجا و برای چی زمانی ازوی چی چیزها را آموخته اید ؟
- موسیقی رابشکل پراگنده از بسیارمنابع ، اشخاص و استادها آموخته ام و از مشوره های شان استفاده برده ام ولی شکلی که ایجاب می کند که نزد استادی زانو بزنم و به اصطلاح شرقی ها گرُ بگزارم متاسفانه این چانس تا به حال برایم مساعد نشده ولی هیچ وقت دیر هم نیست . ممکن روزی شود که همین خبر را به افتخار بگویم . منتها از هنرمند های داخل افغانستان گرفته تا استادان هندی و پاکستانی ، زمانیکه آنجا زندگی می کردم تلاش کردم تا اساسات موسیقی ، راکها ، سر ، لی و تمرین آواز را بیاموزم و این کارم تا امروز هم ادامه دارد. فکر می کنم تا زمانیکه آوازخوان و هنرمند در قید حیات است نوآموز است و باید همیشه در فراگیری و آموزش باشد .
- از آوازخوانان مطرح کشورما کار هنری و آواز کدام یک از آنها را در کار و سلیقه ء هنری خود تاثیر گذار می دانید و چرا ؟
- آقای فضل الرحیم رحیم ، من از زمان نوجوانی بسیار یک انس عجیب و غریب داشتم به آهنگ های مرحوم احمد ظاهر، و البته تا هنوزهم دارم در همان زمان از آوازش و آهنگهایش بسیار لذت می بردم و بالای ذوق من تاثیر گزاربود بعد ها با شنیدن آهنگهای از محترم احمدولی و فرهادجان دریا ، دایره ئی انس ام وسیعتر شد .آهسته ، آهسته ذوقم راهش را بسوی غزل ، تمری و موسیقی کلاسیک باز نمود در این جا بود که با گنج عظیم که از بابای موسیقی مرحوم استاد سرآهنگ ، به ما میراث مانده آشنا شدم وتا امروز از شنیدن آن لذت می برم که این همه انس و علاقه که به صدا و هنر والای آنانیکه در بالا از آنها تذکر دادم بی تردید در کار هنری من بی تاثیر نبوده و نیست .
- تا جائیکه من در جریان هستم در قسمت آهنگسازی هم کارهای دارید د راین زمینه لطفاً بگوید ؟
- یک بخش عمدهء کار مرا آهنگسازی تشکیل میدهد. دربخش ساختن آهنگ از جمله آهنگسازان همان وقت ، مرحوم شاولی ولی ترانه ساز ، مرحوم فضل احمد نینواز ، مرحوم استاد هاشم ،محترم استادخیال ، اینها کسانی اند که ارایه های هنری شان در کار من از لحاظ فن آهنگسازی تاثیرگزار و الهام بخش بوده و همچنان نسل بعدی از آهنگسازان مطرح کشورما به گونه ئی مثال آقای فرهاد دریا ، آقای شادکام ، آقای امیرجان صبوری، و بویژه آقای وحید قاسمی ،که کار های شانرا را باعلاقمندی می شنوم وبرایم در عرصه ء موسیقی الهام بخش است .
- به نظرشما که خود آهنگساز هستید و همزمان آوازخوان ، بخاطریکه یک آهنگ راهش را به دلها باز کند و به یک اثر ماندگار مبدل شود چی چیز های باید در ترکیب و بافت و ساخت آهنگ مد نظر گرفته شود؟
- سوال بسیار جامع است ولی در حین حال جواب دادن به این پرسش بسیار مشکل است .بخاطر اینکه هیچ نوع ضمانت وجود ندارد که یک آهنگساز از قبل بتواند صد فیصد گرانتی کند که همین آهنگ راهی خود را به دل ها باز میکند و این آهنگ حتمن به سر زبانها قرار می گیرد . هر آهنگساز وهر آواز خوان ، زمانیکه بالای یک آهنگ کار می کند نهایت آرزویش همین است که آهنگش راهش را به دلها باز نماید ولی از صدها آهنگش یک آهنگ بلاخره به دلها راه باز می کند . به نظر من باید بیشتر سر کیفیت موسیقی و کار خوب اتکا شود ولو که همان آهنگ لحظه ئی شهرت پیدا نکند ولی شاید بیست سال بعد ویا سی سال بعد همین آهنگ گل کند و زندگیش بسیار بیشتر از آهنگ های باشد که مدت زمانی کوتاهی شهرت می کشند و دوباره از بین میروند .
- شما چند البوم به شکل سی دی دارید و می شود از انها نام ببرید ؟
- من تا به حال سه سی دی ، به علاقمندان موسیقی عرضه نموده ام که سی دی چهارم در راه است . سی دی ، اولی ام بنام صنم بود که در شروع سال
- سی دی های که شما از آنها نام بردید حاوی چند آهنگ می باشند آیا همه ئی آهنگها نواند یا باز خوانی شده ویا که کاپی می باشند ؟
- همانطوریکه در بالا تذکر دادم یک بخش عمدهء کارم را آهنگ سازی تشکیل میدهد، یعنی آهنگهایرا که خود می خوانم ویا در سی دی ، ها عرضه نموده ام بیشترینه از ساخته های خودم می باشد . علاوتاً من به دیگر هنرمندان جوان که تقاضا نموده اند نیز اهنگ ساخته ام .بطور مثال یک سی دی ، مکمل از آهنگها را برای آوازخوان جوان سلیمان سریر، که در کشور هالند اقامت دارد ساختم که بنام " افسانهء وفا" به علاقمندان هنر موسیقی دویا سه سال قبل عرضه شد و همچنان سی دی ، " نوردیده " از ایمل مصطفی، آهنگهایش از ساخته های من بوده که چندی پیش به دسترس علاقمندان قرارگرفته است . یک آهنگ که متین جان عثمانی ، بنام "شال طلائی " خوانده ودربین جوانان به اصطلاح مردم ما گل کرد از ساخته های من می باشد . شش ، هفت آهنگ در سی دی تازه ء، سلیمان جان سریر، از ساخته های من می باشد . وبرای یکتعداد هنرمندان نیز مصروف ساختن آهنگهای تازه می باشم . در این زمینه همین حالا نیز کارهای روی دست دارم .
- آهنگ " دریای رویا " را من از طریق برنامه 5 ستاره آقای خلیل راغب ، و همچنان دریوتیوپ دیدم و شنیدم ، آهنگی دلنشین و جالبی است . دوستانی زیادی علاقمند هستند تا در مورد تصنیف و کمپوز این آهنگ توضیحات شما را داشته باشند ؟
- آهنگ " دریائی رویا " را من با الهام از موسیقی فلکولوریک راجستان هند ساختم ، برای تصنیف این آهنگ به شعر نیاز داشتم که در این زمینه با دوست عزیزم آقای کاوه آهنگ ، از چهره های مطرح ادبیات و شعر امروز کشورما تماس گرفتم . آقای کاوه آهنگ ، با لطف و محبت به خواستم پاسخ گفتند و شعری برای این آهنگ ساختند که واقعاً شعر عالی است .
لینک آهنگ دریائی رویا دریوتیوپ
http://www.youtube.com/watch?v=QBbu-CEMeo0
- دیروز وامروز موسیقی کشور ما را چگونه ارزیابی می کنید ؟
- اگر بشکل خلاصه بگویم که بحث ما به درازا نکشد موسیقی دیروز ما غنیتر از موسیقی امروزما بود هنرمندان بیشماری به غنامندی رشد و ارتقا موسیقی ازدل و جان تلاش کردند و از آن است که آثار آنان تا هنوز بر سر زبانهاست و حتا قبول نسلهای امروزی می باشد . در موسیقی امروز ماهم استعداد های شگرفی تبارز نموده اند ولی با آن هم نمی توان با نخبه های دیروز ما آنها را مقایسه نمود . سه دهه جنگ و نابسامانی موجب گردیده تا هیچ مرجع برای وارسی ، تنظیم و ترتیب موسیقی و تفکیک آهنگ خوب از بد وجود نداشته باشد. و همچنان هیچ نهادی موجود نیست تاجوانان ما را در عرصه ء موسیقی وشعر رهنمائی کند تمام این عوامل دست بدست هم میدهند تا سطح کیفیت موسیقی در کشور ما پائین بیاید . هرکس هرچی خواست می سازد می خواند و نشر اش می کند. من امروز موسیقی کشورما را ضعیف تر از دیروز میدانم اما امیدواری وجود دارد که با بهتر شدن وضع امنیتی و تامین ثبات در کشورو حضور رسانه های صوتی و تصویری ، زمینه ساز رونق یابی و رشد موزون موسیقی در وطن ما گردند تا در ظرف ده ، بیست سال آینده ما بتوانیم در سطح منطقه با کشورهای همسایه و بعداً در سطح دنیا با سایر کشورها با تلفیق موسیقی مدُرن با موسیقی خود ما ، موسیقی افغانی را مطرح و به رقابت بپردازیم .
- شما که دور از وطن در دیار غربت قرار دارید به عنوان هنر مند و آوازخوان از مشکلات جدی که به آن مواجه هستید بگوئید البته هدفم در عرصه کار های هنری تان است ؟
- هنرمند در این جا در پهلوی اینکه با موسیقی سر و کار دارد مسوولیت تامین معیشت خود وفامیلش را نیز عهده دار می باشد باید در طول هفته 5 یا 6 روز بخاطر درآمد و معاش کار کند که بیشترین وقت صرف کار و بار می شود زمانیکه به منزل بر می گردد یک دو ساعت فارغ است که خستگی کار روزمره مجال آنرا برایش نمی دهد تا به موسیقی بپردازد . و ضمناً وضع در این جا نسبت به داخل افغانستان تفاوت دارد در انجا آوازخوان و نوازنده و هنرمند در یک شهر در فاصله های نه چندان دور از هم دیگر زندگی می کنند اما در اینجا آواز خوان ، نوازنده و هنرمند در فاصله های صدها و حتا هزار ها کیلو متر دور تر از هم دیگر قرار دارند. به گونهء مثال اگر جوانی بخواهد اثری ارایه دهد باید روزها ، هفته ها و ماه ها به آهنگساز تلیفون بکشد ایمیل بفرستد ویا تا فاصله های دور سفر کند تا آهنگی بدست بیاورد سپس برای ضبط آن باید از کشور های مختلف یک دو نفر نوازنده را دعوت نماید و ضمناً مصرف خیلی بلندی باید بپردازد تا آهنگش در استدیوی ثبت شود عدم موجودیت امکانات لازم باعث می شود که هنرمندان نمی توانند یک اثر خوب و بهتر هنری را به علاقمندان شان عرضه کنند.
- اگر از شما بپرسم که موسیقی یعنی چی پاسخ شما چی خواهد بود ؟
- اگر از تعریف کلیشه ئی و کتابی موسیقی بگزریم برای من موسیقی بقول فروغ فرخزاد، دریچهء است که من از آن به اذحام کوچه ء خوشبخت مینگرم " موسیقی زیبا ترین ، لطیف ترین و ظریف ترین زبان ابراز احساسات وعواطف برایم می باشد که گاه گاهی فکر می کنم که بجای خون در رگهایم جریان دارد .
- موسیقی ریاضت و تمرین همیشگی می خواهد . آیا شما غیر از این مصروفیت کاری هم دارید و مصروفیت کاری تان مانع تمرین موسیقی تان نمی گردد؟
- یقیناً ، من تقریباً 10 ، 11 سال می شود که در یکی از شرکت های بیمه در کشور هالند مصروف کار رسمی هستم که هفته ئی 5 ، روز کار می کنم و ضمناً در هفته ئی یک دو شب درس آموزشی دارم و همچنان در اخر هفته کنسرتها ویا اشتراک در محافل باعث می شود که من برای ریاضت و تمرین موسیقی وقت کافی نداشته باشم ولی با آن هم تلاش می کنم تا همه روزه با موسیقی باشم .
- در پایان اگرپیشنهادی ، پیامی وگفتنی داشته باشید.
- آنچه می خواهم به رسانه های صوتی و تصویری کشورما و ارگانهای مسوول در این زمینه پیشنهاد نمایم این است که ما در گذشته کمیسونی مرکب از اهل خبره در عرصه ادب و طرب داشتیم که آهنگ ، شعر و موسیقی را بررسی می کردندو همزمان سرُ ، لی و صدای آواز خوان را می شنیدند بعد از تصدیق کمیسون های مربوط ، آواز خوان می توانست آهنگش را ضبط نماید . در همین جاست ما احمدظاهر ، ظاهر هویدا ،احمد ولی ، استاد مهوش ، پرستو و دیگران را داشتیم و داریم زیرا د رآن زمان اگر کسی می خواست هنرمند و آواز خوان شود تلاش می کرد ریاضت می کشید تا بتواند در همه موارد از کمیسون موفقانه بگزرد. امروز در نبود همچون کمیسونی ما می بینیم که هرکس هرچی دلش خواست می خواند و ضبط می کند و رسانه ها هم باتاسف بدون اندکترین توجه آنرا نشر می کنند . توجه و دقت لازم امروزی رسانه های صوتی و تصویری و به ویژه ارگانهای مسوول در داخل کشوردر این عرصه به غنامندی ، رشد موزون و باکیفیت موسیقی ما در آینده های قریب تاثیر گزار می باشد . همزمان من پیامی دارم به تمام آوازخوانان ، آهنگسازان و هنرمندان کشورم که ما نباید رسالت خود را دربرابر هنر فراموش کنیم. وظیفه ء ما این نیست که هنر خود را تا پائین ترین قشر جامعه پائین بیاوریم وبه سطح آدمهای که از سواد بی بهره هستند بر عکس وظیفه و رسالت ما این است تا ذوق آنها راتا سطح بالای هنر بالا بکشانیم . اگر همی ما در انجام رسالت خود چنین عمل نمایم من باورکامل دارم که در ظرف چندسال آینده ما شاهد موسیقی خوب وبا کیفیت افغانی خواهیم بود .
از شما آقای احمدپرویزیک دنیا تشکر که به پرسش هایم پاسخ گفتید .
فضل الرحیم رحیم
28 مارچ
ویب سائت احمدپرویز،روی صفحه انترنیت:
http://www.ahmadparwiz.com/
March 28th, 2010
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
- ماریا دارواســـد الله آرام هنرمند تیاتر افغانستان به جاویدانگی پیوست
- نویسنده و مرتب عبدالله « وفا»یادی از استاد حفیظ الله « وفا » نورستانی
- سید احمد ضیا نوری روان مطهر و بزرگ استاد ( بیسد) شاد
- میرعبدالواحد ساداتصدای آشنای کریم از ام البلاد قدیم
- ماریا داروبیسد کی بود؟
- زلمی رزمیدرسوگ ازدست دادن استادعبدالقیوم بیسد
- نگارنده: زلمی رزمییادی ازبلبل توده ها مومن جان (بیلتون)
- فرستنده: آصف بره کیفلم یوسف بره کی برندۀ عالی ترین جائزۀ جشنوارۀ جهانی 2013 فلم های کوتاه دانشجویی مونترآل شد
- آصف بره کیدیر کاندیدات
- امان معاشرآریانا سعید با هنر ستوده
- نگارنده : زلمی رزمیمروری برکارنامه هنری وحید قاسمی
- نکارنده : زلمی رزمییادی از رحیم مهریار(سلطان غزل) هنرموسیقی افغانستان
- نگارنده: زلمی رزمییادواره احمدظاهر آوازه خوان حنجره طلائی
- زلمی رزمییادی ازاستاد محمدحسین سرآهنگ سرتاج موسیقی افغانستان
- سید احمد ضیا نوری ستاره تابناک و بی بدیل هنر موسیقی افغانستان احمد ظاهر شهید
- امان معاشر ، خبرنگار آزادوحیدامید پیشقراول (راک ان رول)درموسیقی افغانستان
- سید احمد ضیا نوری ( مهریار) که مهرش بدل باقیست
- نگارنده : زلمی رزمییادی از نصرت پارسا
- زلمی نصرتتل پاتي ظاهر« هویدا«
- نگارنده: زلمی رزمی نگاهی به زندگی، شيوۀ کار وآثار زنده ياد ( نينواز )
- بشیر دژم یادی از مرحوم استاد ننگیالی(کارمند شایسته فرهنگ جمهوری افغانستان )
- بشیر دژم هفته تجلیل وقدر دانی از آوازخوان جوان ومحبو ب امُیــــــــــــدنظامی
- بشیر دژم (سرپرست اتحادیه هنرمندان موسیقی افغانستان )تجلیل وبزرگداشت از هنرمند ا ین هفته موسیقی ما (بشـــــــــیر احمـــــــــد کــــــــندهاری)
- زلمی رزمیاستاد جلیل زلاند و هفت دهه عشق با موسیقی
- سجیه الهه (احرار) انستیوت ملی موسیقی افغانستان
- نذیر احمد ظفر سالاران هنر در مهاجرت
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزادعتیق مزاری ، صاحب صدای سحر انگیزی که به مطرح شدن نیاز دارد
- دکتر بیژن بارانربعه سینماگران: رهنما، غفاری، کاووسی، گلستان
- اتحادیه هنرمندان موسیقی افغانستان تجلیل وقدر دانی از هفته ای (استاد رحمت الله عامر، نغمه سرا )
- اتحادیه هنرمندان موسیقی افغانستان تجلیل از هفته ای (استاد حسن هاشمی)
- بشیر دژم یادی از استاد گرامی محمد حسین ارمان
- دکتر بیژن بارانفروغ و فیلم
- داکتر آرینیادی ازظاهر هویدا
- نگاهي اجمالي به زندگي نامه هنري احمد پرویزآهنگسازوترانه سرای جوان وخوش صدا
- شیرین نظیری فعال حقوق زنبانوافسانه ستاره هنرموسیقی افغانستان
- نگارنده: زلمی رزمیهمایون سخی نوازنده پنجره طلائی هموطن ما در یک نگاه
- عطا احمدىراجش كنا ستاره سينماى هند درگذست
- سید احسان " واعظی "استاد محمد حسین سر آهنگ( بخش دوم )
- سید احسان واعظی پایه های مستحکم خرابات کابل
- سید احمد ضیا نوری سلام به این مرد با وقار از روز ازل تا لحظهء غروب
- ماریا دارو الحاج عبدالمحمد همآهنگ
- نگارنده: زلمی رزمیشاخه گلی به احمدظاهر
- نگارنده : زلمی رزمیبه یادمان سومین سالگرد درگذشت خانم ژیلا آوازه خوان سابقه دار رادیو و تلویزیون کشور
- نوشته داکتر عارف پژمانهماهنگ ، صدايی کابليان، خاموش شد!
- ولی محمد« نورزی»د استاد هم آهنګ په یاد
- عطا احمدىبازهم صداى دلنواز ديگرى خاموش شد!
- همایون باختریانیغلام محمد مصور میمنه گی پیشاهنگ هنر نقاشی مصور
- رسول پویاندر مجلس استاد محد علی عطار هروی
- دکتر بیژن بارانوزن هجایی سرود سراومد زمستون
- اسماعیل هوشیارفاصله فتوای دیروز تا به امروز !
- امان معاشر،خبرنگار آزاد فلم برقع در فستیوال بین المللی فلم های مستند درونکوور کانادا
- دکتر بیژن بارانگویشهای ترانه و سرود
- نگارنده : زلمی رزمیسینمای افغانی درکجا ایستاده است؟
- نوشته : ماریا دارو آنکه هویدا بود ناپیدا شد مگر طنین صدایش که آخرین بار شینیدم در گوشهایم ظنین انداز است
- عبدالو کیل کوچی ظاهر هویدا به جا ودانگی پیوست
- ولی محمد نورزیدافغانستان نامتو سندرغاړی ظاهرهویدا په آلمان کي په حق ورسیدې
- نگارنده : زلمی رزمیمرگ هنرمند درغربت
- عطا احمدىظاهر هويدا آوازخوان نسلهاى ديروز،امروز و فردا ى كشور درگذشت
- حمید محویبرتولت برشت دربارۀ سینما (1931-1933)
- نقدی از همایون کریمپورهمسایه
- دکتر بیژن بارانمحبوبترین سرود ایرانی- سراومد زمستون
- نگارنده : زلمی رزمینگرش کوتاهی دربارهٔ شخصیت هنری نجیب رستگار
- سیامک ستودهگلشیفته فراهانی خراشی بر پوست شب
- نگارنده: زلمی رزمیاستادهماهنگ چهره سرشناس و بنام هنرموسیقی سرزمین ما دربستربیماری
- سید احمد ضیا نوریضایعهء فرهنگی
- نگارنده : زلمی رزمیتواب وهاب هنرمندچیره دست و قابل افتخار برای جامعه افغانی
- کریم پوپلصفدر توکلی
- نیلاب موج سلامفریدا کالو، لیوتروتسکی، اندری برتون، نمایشگاه پاریس
- برگردان میم حجرییوهانای مقدس کشتارگاه ها (2)
- صالحه رشیدیدر حقيقت فلم مدرسه افتتاح شد !
- برگردان میم حجرییوهانای مقدس کشتارگاه ها (1)
- عطا احمدىجگجيت سينگ شهنشاه غزل خاموش شد
- ارسالی ش اسحاق زیدرگذشت شهنشاۀ غزل، جگجیت سنگ
- باز گل بدخشیکریم پوپل
- برای ویکتور خارا یازده سپتامبر
- نگارنده : زلمی رزمی تبصره ای پیرامون ( تبصره گذرا بر تدویر نشست فرهنگی کشورهالند) و جوایز سینمایی شهر فرانکفورت
- شبی در پای نوای دلنواز موسیقی با حبیب قادری فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزاد
- ارسالی شین میم شینفرزند «وین سرخ»
- زلمی رزمییادمان اولین سالگرددرگذشت رحیم مهریار
- زلمی رزمینگاهی به ویدیوهای افغانی و ویدیوسازان
- محمدرضا راثی پورسردسته ابلهان تهران
- ازکریم پوپلبابه قِران
- ماریا داروتداوی جناب امانی هنرمند خوش آواز آغاز گردید
- نوشته نذیر ظفربلبلی که ترانه ندارد
- فرشید رویاییکمانکشی های مروت
- نگارنده : زلمی رزمی امیرجان صبوری هنرمندی که با دختر(هری) بدنیا آمد
- مکی عارفیادبود درگذشت زنده یاد عارف جهش
- برگزیده نقاشی هایبرگزیده نقاشی های
- برگردان شین میم شینپابلو پیکاسو ـ نقاش توده ها
- فرامرز دادرسخرسی که دو گروگان آلمانی را در ایران نجات داد
- منیر سپاسصدای خراباتیان کابل
- همت الله امین زینازيه اقبال دپښتوژبې غزلبوله سندرغاړې
- امان معاشر مصاحبۀ تلفونی خبرنگار مجلۀ نشریۀ زن با خانم پرستو بلبل خوش آواز کشور ما
- نگارنده : زلمی رزمی خانم پرستو مهریار ستاره همیشه محبوب هنرموسیقی بانوان کشور
- دکترحمید مفیدحمید جلیا مردیاز تبار هنر و خرد
- متن کامل دفاعیه جعفر پناهی تاریخ برخورد با هنرمندان را فراموش نمیکند
- حمید محویتأملاتی دربارۀ مفهوم سینمای ایران
- الف - محشور چشمان آبی چهره گلابی
- نو شته نذیر ظفرهنر مل ؛ هنر مل بود
- فضل الرحیم رحیم ممثل ، دایریکتر و صورتگری با جاذبه ئ از عشق و ا مید جهان فانی را وداع گفت
- دکتر بیژن بارانتطور موسیقی ایرانی
- نگارنده : زلمی رزمی نگاهی گذرا بزندگی وکارنامه های جلیل احمدمسحورجمال
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزاد گفت و شنود با محترم منیر سپاس ، آوازخوان با استعداد کشور ما مقیم المان
- امان معاشرستار صابری هنرمند نقاش، نویسنده، و کارتونیست مستعد کشور
- امان معاشر،خبرنگار آزادسخنی چند با یک تن از جوهر شناسان
- نوشته : انجنیر صدیق قیام تال و لی یا ریتم
- نکارنده : زلمی رزمی مرگ رحیم مهریارآوازخوان خوش آواز وسابقه دار رادیوتلویزیون کشور
- همت الله امین زیله سندرغاړې نازيې اقبال سره ادبي مرکه
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزاد گفت و شنود با محترم ببرک وسا ، موسیقیدان افغان مقیم المان
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزاد اینک سی و یک سال ازمرگ احمد ظاهر ، آوازخوان نسلها می گذرد او هنوز هم محبوب قلبهاست
- نگارنده : زلمی رزمیبیاد استاد فقید محمدحسین سرآهنگ
- فضل الرحیم رحیم گفت وشنود با ممثل ورزیدهء تیاتر و سینما کشورما آقای زبیرپاداش مقیم المان
- انجنیر صدیق قیام انواع موسیقی در جهان
- انجنیرعبدالقادرمسعود ارواښاد استاد اولمیر زموږ د هیواد ویاړلي اوبرمیاله هنري څیره
- سید احمد ضیا (نوری) چراغ دیگری خاموش شد
- نوشته : انجنیر صدیق قیام راگ و تات
- نيلاب سلامبدرود « رودگر » با رود زندگی
- عبدالوکیل کوچیهنر وهنر مند
- نو شته نذیر احمد (ظفر)خنده ای اشکریز
- فضل الرحیم رحیم انیسه وهاب ، هنربیشه ء ممتاز کشورما جهان فانی را وداع گفت
- مرکچی: انجنیرعبدالقادرمسعود د خوږغږلرونکی سندرغاړی استادیارمحمدسره ځانګړی مرکه
- حمید محوینقدی در بارۀ «انجمن هنر در تبعید»
- فضل الرحیم رحیم گفت وشنود با احمد پرویز آهنگساز و آواز خوان خوش صدا و با ذوق
- نوشته : انجنیر صدیق قیام مبدأ موسیقی و فولکولور
- فضل الرحیم رحیم گفت و شنود با محترم بشیر دژم ، هنرمند با سابقه عرصهء موسیقی افغانستان
- نوشته : انجنیر صدیق قیامدرک موسیـــــــــــــقی
- آصفه"صبا "یادی از پروفیسور غلام محمد میمنگی
- انجنــــــــــــیر صدیق قیام فراز ونشیب موسیقی در سر زمین ما
- مرکه کونکی انجنیر زلمی نصرتد محترم فرهاد «دولت زی» سره لنډه مرکه!
- نگارنده : زلمی رزمی جشنواره بزرگ موسیقی افغانی درشهرهامبورگ یک استثنا بود
- میهن فدا -- محشوربه بهانه هشتاد سالگی لتا منگیشکر بخش سوم
- میهن فدا -- محشوربه بهانه هشتاد سالگی لتا منگیشکر بخش دوم
- انجنیر صدیق قیام سرقت آثار ادبی دیگران گناه نابخشودنی است
- میهن فدا -- محشور به بهانه هشتاد سالگی لتا منگیشکر
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزادچهارمین جشنواره ء اهدای جوایز تلویزیون آریانا، به بهترین های هنر موسیقی افغانستان، در شهر هامبورک المان
- رزمیآشیانه
- فضل الرحیم رحیمآیندهء درخشان در انتظار جوانی بنام احمد پرویز ، آواز خوانی با صدای سحر انگیز
- انجنير سيد احسان واعظی خرابات و نقش آن درسيمای فرهنگی کشورمان
- داکتر خاکستر تکه تکه تکه میشم
- زلمی رزمی دنیای هنروهنرمندان
- نگارنده : زلمی رزمیزما درهمه مرگ را زاد ایم
- رستم پیمانعلل "جاوید"انگی آمدظاهر
- هـ. دوستگُرمانی، یا شاگرد شدن نزد استاد موسیقی،رسم پسندیدۀ نگهداشتنی
- سيد مرتضي حسيني شاهترابينگاشتهاي برای "آخرین ملکهی زمین"
- نگارنده : زلمی رزمی به مناسبت درگذشت ( بلبل بدخشان )
- امان معاشر خبر نگار ازادگیتار نواز یما شپون در شهر وانکوور کانادا
- امان معاشر خبرنگار ازادسخنی با مجید قیام رییس مرکز فرهنگی و خانه مولانا در شهر وانکوور کانادا
- امان معاشر نمایشگاه نقاشی ستار صبوری در کنفرانس صلح جهانی در کانادا
- عبدالقدیر میرزاییگزارش از اهدای جوایز به هنرمندان موسیقی افغانستان در کالیفورنیا
- فضل الرحیم رحیم حشمت خان ،با همه ارزو ها نیکی که برای شگوفانی سینمائی کشورما داشت چشم از جهان بست
- فضل الرحیم رحیم داکتر واحد نظری ، دایرکتر ، سناریست و طنز نویس موفق کشور ما در بلجیم
- فضل الرحیم رحیم حفیظ کروندگر ، اواز خوان پرتلاش و با استعداد
- دوکتور بشير افضلي وخانم ايلزا افضليسلطان و چهار دزد(پردهُ سوم)
- امان معاشرموسیقی میراثمز گنجینه سی
- دوکتور بشير افضلي وخانم ايلزا افضليسلطان و چهار دزد( پردهٌ دوم)
- امان معاشرتنبوره بابه قیران
- دوکتور بشير افضلي وخانم ايلزا افضليسلطان و چهار دزد
- امان معاشر ستاره هنری از سمنگان در اسمان هنر موسیقی ما درخشید
- دوکتوربشير افضلي وخانم ايلزا افضلي روباه مکار پر د ۀ پنجم
- فضل الرحیم رحیماستاد جلیل زلا ند ، شخصیت سرامد و ماندگار در موسیقی افغانستان
- فضل الرحیم رحیم فلم سیاسی و انتباهی پروفیسور روی صحنه امد
- دوکتوربشير افضلي وخانم ايلزا افضلي روباه مکار پردهّ سوم و چهارم
- نوشته : امید آذرخشپروفیسور امان الله " حیدرزاد"هنرمند والایی از تبار "مانی" و "بهزاد"
- فضل الرحیم رحیم حفیظ بخش ، غنچهء پرباری دست پرودهء شهنشاه غزل ، زنده یاد استاد رحیم بخش
- دوکتور بشير افضلي و خانم ايزا افضليپر د ه د و م
- فر ستنده : نذ یر ظفر نما یشگاه آثار تا ریخی افغا نستان سوال بر انگیز است
- دوکتور بشير افضلي و خانم ايزا افضلير و با ه مکا ر
- عبدل نصرت یک لحظه خاموشی
- ماريا دارو راحًیً چی وژارؤ په چیغو چیغو
- ترجمه از فرانسه توسط حمید محوی اتورانک هنر و هنرمند
- نويسنده: سيد مرتضي حسيني شاهترابينقد فيلم بادبادكباز يا گديپرانباز
- مترجم: انجنیرحفیظ اللــه زریـــر گنجینۀ در کابل
- زلمي رزمينگاهی به زندگی، شيوۀ کار وآثارزنده ياد ( نينواز)
- فضل الرحیم رحیم البوم " مادر" اولین کار هنری پیمان حبیب زی
- نو شته نذ یر (ظفر)سفیر دلها
- پشتون – ص – نبردموسيقي ،نوروزورسالت هاي ملي وميهني
- برگردان از یوسف آرینتا" تکسی در تاریکی" برنده اوسکاربهترین فلم مستند
- سعدشصت ساله گي ظاهرهويدا مبارک باد
- نگارنده: زلمی رزمیحضورزنان افغان درصحنه های تياتر
- سيد مرتضي حسيني شاه ترابينفوذ باليوود در افغانستان
- ترجمه ونوشته از :ظاهر دقیقجنگ چارلي ويلسون
- فضل الر حیم رحیم درسوگ و اندوهء شخصیت فرهنگی کشورما مرحوم ضیا قاریزاده
- نویسنده ظا هر دقیق تبصره وانتقاد یک هزاره مهاجر افغان از فلم گدی پرانباز
- فضل الر حیم رحیم گنجینه و پُند ک،اثر استثنائی هنر موسیقی کشور ما
- فضل الر حیم رحیم بصیر حید ر ، سینما گر موفق کشور ما
- فضل الرحیم رحیم مريم شريفي هنرپيشه موفق سينما
- اسد بودافرشتهاي با ناخنهاي سبز
- اسد بودا نسلكشي و منظره
- گزارشگر: ماریا یقینفیلم کوچه نارنجی
- فضل الر حیم رحیم گفت وشنود با دوشیزه رویا مالک، هنر پیشه سینماء خارج از کشور ما
- فضل الرحیم رحیم ظاهر هویدا ، با گامهای استوار از هنر موسیقی تا هنر هفتم ( سینما)
- فضل الر حیم رحیم با فريدون نيازی آشنا شويد
- فضل الر حیم فلم سیاسی و انتباهی پروفیسور
- فضل الر حیم رحیم بزرگداشت از شصت ویک سالگی صاحب صدای سحرانگیز ، هنر مند نسلها احمد ظاهر و بیست هشتمین سالروز مرگ ان سرود گر جاویدان
- مهدی حق وردی طاقانکِیتحلیل سریال جواهری در قصر
- سید احمد ضیا نوریبه یاد نابغه و پروفیسور هنر موسیقی و آواز خوانی در افغانستان
- فضل الرحیم رحیم سخنان چند پيرامون موسيقي تکنو
- اسدالله کشتمند امیر جان صبوری «نیک مردی از تبار نیکان»
- تهيه وترتيب - صباحاول مي سرود هاي جاودانه
- فضل الرحيم رحيمبه ياد بود از استاد رفيق صادق فقيد
- فضل الر حیم رحیمفیروزه نشانهء از مقاومت در برابر غم و درد روزگار
- فضل الر حیم رحیم آشنايي با کارتونيست چيره دست کشورما
- نیلاب سلامتأملی بر "عطر" یا "سرگذشت یک جنایتکار"
- فضل الر حیم رحیمهنر کهکشانی
- فضل الرحیم رحیم شب موسیقی رپ
- فضل الر حیم رحیم پنجه های سحرآميز شيفته محشر مي کند
- فضل الر حیم رحیمساربان به زادگاهش برگشت
- حضرت ظریفی 60مین سالگرد تولدو 27 مین سال روز وفات احمد ظاهر
- فضل الرحیم رحیمبه بهانهء بیست وهفتمین سال مرگ بلبل شوریدهءکشور
- فضل الرحیم رحیم طنین آوازی که بارور شدن موسیقی کشور را نوید میدهد
- گزارشگر مشعلخبر فرهنگي
- فضل الرحیم رحيم ياد نصرت پارسا را گرامی ميداريم
- ساجدهازدرياي آرام شعرتاموج نوازشگر موسيقي
- فضل الرحیم رحیم آشنايي با کارگردان فلم گل محمد و درمحمد
- فضل الر حیم رحیم با سخي رحيمي آواز خوان خوب آشنا شويد
- زریر راوش سرود باستان
- فضل الرحیم رحیم اميد هنری فردای ميهن ما
- ارسالي سمسورهنر، حقيقت و سياست
- ارسالي سپيده صدفبابانوئل شخصيت جذاب سينماي جهان
- منيرسپاس بلخيتراوش اصالت ترنم و اسرار عشق
- زهره يوسفيرفيق ِ صادق ِ مردم
- ارسالي بنفشه ميتراگوگوش در گفتگو با روزنامه اينترنتى «روز»: از زندان تهران تا قفس لس آنجلس
- تهيه و تدوين از عبدالعزیزجهت نگاه مختصری به سير موسيقي در افغانستان
- استادصباحهنر و خلا قيت هنری
- آزمونچارلی چالین
- تهيه و تدوين از استاد صباحهنرشرقي وغربي دربرگ هاي تاريخ
- زهره يوسفيپژواک در لايتناهي عشق و احساس
- ارسالي فرزاد ساحلسه جنبه نقد هنری
- ا ستا د صبا ح احمد ظاهرجا ودا نه مرد موسيقي کشو رما
- زهره يوسفيو بازهم ضايعه ی و اينبار هم جبران ناپذير
- تلخيص ا ز داکتر صيقلمروري برفيلم «اسكندر كبير» ساخته اليور استون
- تهيه و تدوين از استاد صباحهنربي مانند ، نامه چارلي چاپلين به دخترش وجالبترين مصا حبه پسرچارلي چاپلين
- رستاخيزامروزما را با ارثـيه سياه خود تباه کرديد فردا يمان را به خو د ما وا گذ ا ريد !!!