نن سبا ساینس پوهانو دا خبره منلې ده چې موسیقي نه یوازي د بنیادم په معنویاتو او روح اغیز لری بلکه په مرغانو او حیواناتو اوحتی په ونو او شنو بوټو هم ګټور اغیز لرلای شې- زه نه غواړم د موسیقۍ په هکله ډیرې خبرې ؤ کړم زه صرف دومره وایم که ځنګل ښایسته دی د چوڼو او بلبلانو په خوږو نغمو به ښکلی او ښایسته وی اوکه انساني ټولنه ښکلې ده د سندر غاړو په خوندورو آوازونو او موزیکال غږونو به رنګینه وي او اروا پوهانو له موزیک څخه د ناروغانو د معالجې لپاره ګټه تر لاسه کړې ده او په اسلامې نړۍ کي د تصوف د لارې د پیروانو له خوا د سازونو په څپو کې د اسې سرودونه ویل کیږې چې ذکر جهر ئې بولي او آوریدونکي د نیکو فضایلو او انساني عواطفو اواخلاقو په لور را کاږي او لنډه ئې دا چې موسیقی د انسان او ژوند لپاره ضرورې پدیده ده زمونږ په ښکلي هیواد ګران افغانستان کې کله چې د وطن د حراست او ارضي تمامیت خبره پورته کیده د وطن آزادۍ ساتونکو به د یرغل په وخت کې رزمې او حماسي سندرې ویلي د میوند په جګړې کې د ملالۍ سندرې نه هیریدونکې سندرې دي. د افغانستان په پلازمینه د کابل په ښار کې یوه کوڅه وه چې نوم یې (خراب آباد) ؤ خو نا لوستو عوامو خلکو دغه کوڅه د خرابات په نامه یادوله د دغې کوڅې اوسیدونکي واړه د خدایتعالی(ج) په مینه مست طرنم ویونکي او ټنګ ټکور غږونکي استادان ؤ د هغوی د هڅو او زیار له برکته د موسیقي د ګلانو باغچې په افغاني ټولنې کې ؤ غوړیدې او له دغې کوڅې څخه نامتو استادان لکه د موسیقۍ سر تاج خدای بښلي استاد سر آهنګ او داسې نورو استادان را برسیره شو،او شائي دا خبره هیره نکړو چې هندیان خپل مذهبی مراسم د موزیک په خوندورو څپو کې تر سره کوي او ساز او آواز د هندیانو لپاره مقدسه مذهبي پدیده ګڼل ګیږي خو په اروپا ئي هیوادونو کې د ډیرو کلونو له تیریدو څخه وروسته کلیسا ګانو ته موسیقۍ لار پرانسته خو زمونږ په وروسته پاته ټولني کي د موسیقۍ د مهار کولو لپاره د ځینو متعصیبو افراتي مذهبی ډلو ټپرو له خوا بندیزونه لګیږې دا چې د دغو بندیزونو لمن به کله ټوله شي د مستقبل او د ټولنې د فرهنګي د ودې او پر مخ تګ پورې اړینې خبري دي خو د دغو ستونزو سره سره زمونږ د موسیقۍ په بڼ کې یو شمیر ښکلي ګلان را ټوکیدلي دي چې یو ګل یې د خوندور آواز خاوند ګران
استاد یارمحمد دی.
استاد یارمحمد د علی احمد زوی دی چې په کال(۲۳. ۰۲. ۱۹۵۷) کې دکابل ولایت په شهر نو کې زیږیدلی دی. لومړنی زده کړه یې د مسعود سعد په ښوونځی کې اوثانوی
زده کړی یې دنادریی په لیسې کې ، لوړې زده کړیې د کابل پوهنتون د ادبیاتو او بشری علوموپه پوهنځي کې سر ته رسولی دي. د تحصیلاتو له فراغت څخه وروسته دننګرهار ولایت د شوونکو د روزنی په عالی موسسه کې د استاد په توګه و ګمارل شو. وروسته یې د کورنیو چاروپه وزارت کې د سرباز په توګه دنده اجرا کړې ده اوله هغه وروسته د څارندوی د انسامبل د آمر په توګه وټاکل شو.د هیواد بیلا بیلو ولایتونوته یی سفرونه کړی او هلته یي په زړه پوری کنسرتونه ورکړی دی.
دی په موسیقی کی یو خاص مهارت لری، اوپه مختلفو ژبو لکه: پښتو، دری، اردو، انګلیسی، روسی، جرمنی کی سندرې لری. ده تر اوسه پوری په بیلا بیلو هیوادونوکې کنسرتونه اجرا کړی دی لکه: پاکستان، مسکو، لندن، اطریش، جرمنی، امریکا، کانادا، ناروی، دنمارک، سویدن، فرانسه، بلجیم اوهالند. ده تر دی مهاله دوی اودیو کستي به هالند کې ، دوی اودیوکستې په کابل کې،دوی اودیو کستي په پاکستان کې، دری ویدیو کستې په مسکو کې، اوشپږ سی دی ګانی ئې په اروپا کې خپلو مینه والو ته ثبت کړی دی، او یوشمیر هنرمندانو ته یې کمپوزونه هم جوړ کړی دی.
اوس مهال دی د هالند په هیواد کې ژوند کوی او له موسیقي سره بوخت دی.
د استاد یار محمد سره مرکه لرو چې د تاسو پام ورته راګرځوم.
۱- پوښتنه: تاسو دموسیقی نړۍ ته څرنګه مخه کړه او په دې لاره کې ستاسو تشویق کوونکی څوک ؤ؟
ځواب: زما شوق موسیقی سره ؤ او زما د کورنۍ غړي زما مشوقین ؤ.
-۲- پوښتنه: مهربانی وکړی ووایست چې په دې پردیسي کې د وطن نه لرې په کومو موثرو هنري کارونو مو لاس پورې کړﺉ او څرنګه هالند ته راغلاست؟
ځواب: په پردیسي کې نوي سندرې جوړوم ځانته او نورو ځینوهنرمندانوته.په هیواد کې دخرابو حالاتو له کبله هالند ته راغلی یم.
۳- پوښتنه: دموسیقی په برخه مو استاد څوک دی او له کوم سبک څخه تاسو پیروي کوی؟
ځواب: زه د پنډت داکتر وسنتراودیش پانډې شاګرد یم او د پتیاله ګرانه سبک څخه پیروي کوم.
۴- ستاسو په آند کوم محترم استادان دافغاني موسیقی په ډګرکې ښه ځلیدلي دي؟
ځواب: مشخص کول لازم نه ګڼم خواګثریت استادان ښه ځلیدلي دي او دهغو کارونه ته د قدر په سترګه ګورم.
۵- د شرقي او غربي موسیقی د یو ځای کیدوپه هکله تاسو څه نظرلری؟
ځواب: موسیقي سرحد نلري. دا کار د هنرمندانوپه توان مندي پورې اړه لري.
۶- پوښتنه :څرنګه چې افغانستان اوهندوستان یوبل سره ښې کلتوري اړیکې لري ځینې د هندي موسیقي لهجې افغانستان ته او ځینې نغمې او افغاني سندرې هند ته رسیدلي دي، په دغه مشترکه هنري تاثیراتوستاسو نظر څه دﺉ؟
ځواب: موسیقي د انسانانو مشترکه کلتوري ژبه ده او تاثیرچې ښکلا بخښونکی وي د منلووړ دﺉ.
۷- پوښتنه :امیرخسرو بلخي (رح) چې په هندوستان کې ژوند کاوه او د( دهلوي) په نامه مشهور ؤ ، د موسیقي په برخه ځینې تاسیسات کړي دي ، تاسو کولای شی په دی هکله مونږ ته معلومات راکړﺉ؟
ځواب:په کلیان ټاټ کې راګ یمن او زیلاف راګ د بهیرو په ټاټ کې چې دا راګ یعنی زیلاف راګ په دوه ټاټونو کې ویل کیږي یو په اسوری ټاټ کې چې دی جونپوري او کهت څخه ترکیب شوی دی، او بل په بهیرو ټاټ کې چې د بهیرو او کالین ګره د راګانوپه ترکیب کې ویل کیږي او ځینو هم نور راګونه دامیر خسرو بلخي د تاسیساتو څخه په راګ کې شمیرل کیږي.
او په لی(تال) کې فیروز دست او یو تعداد نور خدمتونه هم د امیرخسرو د زحمتونوآثار ګڼل کیږي.
۸- پوښتنه :زمونږ د هنرمندانوله جملی څخه کومو هنرمندانو د شرقي موسیقي او غربي موسیقي په یو ځای کولو کې ابتکارات منځ ته راوړي او هغوی تر کومې اندازې موفق دي.آیا تاسو ددې رنګ یو ځای کیدل څخه پلوي کوﺉ؟
ځواب: زه ددې آمیزش طرفدار یم خو دچا نوم دلته نشم ذکر کولای دا کار ځانته مساعده هنري زمینه غواړي.
۹- پوښتنه: ددې تیروحالاتو سره سره افغاني موسیقي څرنګه ارزیابي کوﺉ؟
ځواب: په کار ده چې د افغاني هنرمندانو لپاره مرکزیت وټاکل شي او دهنرمندانو په منځ کې هنري ارتباط موجود وي افغاني موسیقی ښه وده کولای شي تر څو تبادل افکار منځ ته راشي او یو دبل د تجربو نه ګټه واخلي. اوسني حالت د یو هنري مرکز د نلرلو له وجې په ښه حالت کې نه دې.خپل اصالت ورځ په ورځ له لاسه ورکوی او یونامعلوم جهت ته روان دﺉ
۱۰- پوښتنه:اوریدلی مې دﺉ چې( دخرابات محله دځینوهنرمندانوپخوانۍ ځاله) له سره جوړه شوې ده او یا ممکن هم چې جوړیږي، آیا ممکن دﺉ چې د خرابات ټول هنرمندان بیرته سره راټول شي او دافغانی اصیل او پخواني موسیقي د ودې لارې وڅیړل شي؟
ځواب: هو ممکن دﺉ خو یوڅه وخت غواړي او د ښی زمینه مساعدول واضیح ده چې پایله به یې ښه وي.
۱۱- پوښتنه: څوک کولای شي چې دا کار تر سره کړي؟
ځواب: دکلتور وزارت، رادیوتلویزون او د هنرمندانو اتحادیه کولای شي دا کار په ښه صورت سر تر سره کړي.
۱۲- پوښتنه: زمونږد لرغوني موسیقی په هکله مو نظر څه دﺉ؟ دا موجوده موسیقی په کوم لور روانه ده؟ اوڅه باید وشی؟
ځواب: د دي پوښتنی ځواب مې مخکی ورکړی دی.
۱۳- پوښتنه: تاسو څه وخت او په څه ترتیب د استادی لقب افتخار مو تر لاسه کړ؟
ځواب: زه په موسیقی کې استاد نه یم او هیڅکله هم د استادي لقب نه لرم اوهم یې نه غواړم. موسیقی بحر دﺉ او زه په کې یو حباب.
۱۴- پوښتنه: تاسو د یو استاد په څیر آیا د شاګردانو د روزلو په برخه مو اقدام کړﺉ او که نه؟ او که مو کړﺉ وي کولای شی چې په دې برخه کې مونږ ته معلومات راکړﺉ؟
ځواب: شاګردان مې روزلي دي اوځینو ته د خپلې تجربې نه مې ډیر شیان ورسپارلي دي لکه: ادریس دراني، احمدشاه کریمي، فاروق شفا، احمدشاه مستمندي، غرېی، نوید حبیب زاده ، مسیح، سهراب عزیز، مشروت احمد، عبید، هما افغان مینه، الکترینا، جاوید ساحلي ، رویین، او ځینونور.
۱۵- پوښتنه: زمونږ د ګران هیواد یو شمیرمحترم استادان چې په بهر کې ژوند کوي څرنګه چې لازم دﺉ ولې د شاګردانو په روزلوکې همت نه کوي؟
ځواب: استادان اکثرا غواړی چې شاګردان وروزي خو زما په آند شاګردانو ته مشکله ده چې دایم د یوې محدودې دورې کورس لپاره ځان چمتو کړي. خو هغو چې دا زحمت په ځان منلی دی ضرور فیض یی تر لاسه کړﺉ. وایي(جوینده یابنده است). د درس زده کول هم استعداد غواړي او شاګرد باید چې ورپسې وګرځي او زده کړه وکړي او خپلی تجربې لا هم زیاتې کړي.
۱۶- پوښتنه: د ادبیاتو په ډګر کې ، چې سم تلفظ کول د توري او د شعرونوانتخاب کې بر سیره پر دې چې تاسو د ادبیات استاد یاست څوک شته چې تاسو تر اوسه ترې لارښوونې دضرورت په وخت تر لاسه کړی وي؟
ځواب: که چیرې ضرورت وي او په څه باندې پوه نه اوسم نوخامخا د خپل ادیبانو، شاعرانو او لیکوالانو څخه پوښتنه کوم او ځان پرې پوهوم.
۱۷- پوښتنه: تاسو تر اوسه دخپلې لرغوني موسیقی په هکله څه کارونه تر سره کړي دي؟ او که نه مو دي کړي نو ولې؟
ځواب: ما تر خپل توانه پورې د موسیقی په برخه کې ډیرکارونه کړي دي.دا ځکه چې دخپل وطني موسیقي مې غواړم چې ژوندﺉ اوسي.
۱۸- پوښتنه: پردیسی حالت او د وطن نه لرې توب ستاسو په موسیقی کې څه رنګ تاثیر اچولی دﺉ؟
ځواب: پردیسی په خپله د مسافرله احساس سره تړلې دی او د حالاتو څخه عکس برداري کوي او بیرته یې ټولنې ته منعکسوي.
۱۹- پوښتنه: د وطني موسیقی په هکله د پردیسی په دیار کې لرې له وطنه څه ډول فکر کوﺉ؟
ځواب: که چیرې افغانې ټولنې په پردیسی کې خاص پروګرامونه جوړکړي او خلک راوبولي دا روحیه زیاتیږي او هرې خواته جشنونه جوړیږي او په دې محفلونو کې نه یوازی موسیقی ژوندی پاتی کیږي بلکه د ودی اوتکامل زمینه هم ورته برابریږي.
۲۰- پوښتنه: د نوروهیوادونو د هنرمندانو سره هم اړیکې لرﺉ؟ او د هغوی سره مرسته اوهمکاری څرنګه ارزیابي کوﺉ او څیړﺉ؟
ځواب: هواړیکې لرم.لکه یوشاګرد مې په مسکو کې چې عراقۍ وه او بل مې په سویدن کې چې هندۍ دی او بل هم په هالند کې چې یو هالندۍ دی. اویو بل هنرمند دی چې (عود) غږوي او یو ایرانۍ دی چې هغه هم (عود) غږوي او بل آلمانۍ دی چې ویلون او پیانو غږوي. زما ارزیابي تبادل د افکارو دی. لکه چې ما د لبناني هنرمند سره یو ځای کنسرت ورکاوه ما په بلاول ټاټ کې سندرې ویلې او ده په خپل موسیقی آله کې چې عود نومیږي دا سندری ډیرې شې غږولې، بیا یي وویل چې ستا همدغه راګ یا مقام زمونږ په ملک کې د (عجم) په نامه یو مقام یادیږي او زه ورسره ښه بلد یم.
۲۱- پوښتنه: تر اوسه پوری څو سندرې د رادیوتلویزون په آرشیف کې او یا د باندی لرﺉ؟ آیا هغه سندری ټولې ستاسو خپل کمپوزونه دي او یا شته داسی نور کسان چې تاسو ته یی کمپوزونه در ګړي وي؟
ځواب: دسندرو تعداد رانه ورک دی او په یاد مې نه دي چې څومره. اکثرا کمپوزونه زما خپل کمپوزونه دي او د نورو استادانو لکه:استاد سلیم قندهاری، استاد هاشم او استاد دیش پانډې کمپوزونه مې هم ویلي دي او ډیر وخت چې توان مې نه درلودو کاپي سندرې مې هم ویلي دي.
۲۲- پوښتنه: آیا تاسو دیو استاد په حیث نورو هنرمندانو ته هم سندرې کمپوز کړي، او که نه نو ولې؟
ځواب: ما ډیرو هنرمندانوته سندری کمپوز کړی دي لکه: جاوید شریف ته پنځه کمپوزونه، شرون هندۍ هنرمندې ته، څلور کمپوزونه رامین بلوچ ته، دوه کمپوزونه احمد عبید ته، اته کمپوزونه احمدشاه مستمندی ته، دوه کمپوزونه احمدشاه کریمی ته، شل کمپوزونه ادریس دراني ته، او داسی دیرش کمپوزونه نورو هنرمندانو ته.
۲۳- پوښتنه: تاسو دخپلو هنری په هلوځلو کې (سی دی ګانی اودی وی دی ګانی) هم ثبتې کړي دي که نه؟ او که نه نو ولې؟
ځواب: هودا کار مې کړې دی تقریبا هر کال می نوي نوي شیان خلکو ته ډالی کړﺉ دﺉ.
۲۴- پوښتنه: تاسود علمي موسیقی د زده کړې لپاره نورو ځوانانو ته څه ویل لرﺉ؟
ځواب: ځوانان باید موسیقی په علمي توګه زده کړي او دا د دوی لپاره ډیره مهمه خبره ده.
۲۵- پوښتنه: اوس محال په مسافرﺉ کې د موسیقی په ډګر کې په څه کارونوبوخت یاست؟
ځواب: شاګردان روزم، ځان او نوروته کمپوزونه جوړوم، په کنسرتونو کې برخه اخلم.
۲۶- پوښتنه: تاسو دیو هنرمند په حیث د موسیقي په ډګر کې د(سر او لی) په هکله یو څه معلومات راکړﺉ؟
ځواب: سر د غږ یا صوت لپاره او(لی یا تال) د ضرب ،وزن او یا د طبلو لپاره استعمالیږي.
۲۷- پوښتنه: تاسو کولای شی د موسیقی د سرونو په هکله یو څه معلومات راکړﺉ؟
ځواب: په موسیقی کې (اووه) سروونه اصلي دي چې
یادیږي . Tiwar swars یا Natural swars
او پنځه نور سروونه دي چې
Half Noteیا komol swars
یادیږي.
چې ټول سروونه ۱۲ سروونه کیږي کومل او تیور.
۲۸- پوښتنه: ستاسونظر د (راګ) په هکله څه دﺉ؟
ځواب: راګونه د موسیقی د زده کړې اساس او ښه لاره ده. او واقعا ښه علم دﺉ.
۲۹- پوښتنه: ستاسو نظر د استاد سرآهنګ په هکله چې زمونږ د هیواد دموسیقی له تکړه هنري څیرو څخه دﺉ څه دﺉ؟
ځواب: استاد سراهنګ زمونږ دګران هیواد افتخار دﺉ. استاد سرآهنګ دافغاني موسیقی معرف او استاد ؤ، په کارونو باندې یې افتخارکوم.
۳۰- پوښتنه: ستاسو نظر داستاد سرآهنګ د (قانون طرب) دکتاب د چاپولواو ویشلو په هکله څه دﺉ؟
ځواب: دا یو ښه ګام دﺉ. خو زما نظر دا دی چې مرکزیت د موسیقی دې جوړ شي جې دا کتاب او دنورو هنرمندانو آثار البته هنري لارښونې شاګردانوته تدریس شي.
۳۱- پوښتنه: ستاسو نظرزمونږ د ګران هیواد د ځوان هنرمندانو په هکله څه دی؟
ځواب: څه نا څه د ځوانو هنرمندانو سره پیژندګلوی لرم اود دوی کارونه ستایم او د دوی نه هیله کوم چې د موسیقی په عرصه کې زیات زیار وباسي.
۳۲- پوښتنه: ستاسو پیام زمونږ دهیواد ځوانو هنرمندانو ته چې د خپلو سندرو په ویلو کې سم تلفظ او سم ویل دشعر ته پاملرنه وکړي څه دی؟
ځواب: دا ځوان هنرمندان باید د ادیبانو او شاعرانو سره شناخت تر لاسه کړي تر څو خپلې ادبي ستونزې له منځه ویسي او شې لار ښونې تر لاسه کړي.
۳۳- پوښتنه: د خپلو سندرو په جوړولو کې زیاتره د کوم نوع شعرونو څخه کار اخلی؟ او د کومو شاعرانو سره مو زیاته مینه ده؟
ځواب: هغه عشقی، وطنی،او حماسی شعرونه چې د ولس سره مینه په کې څرګنده شوی وی زیاتره استعمالوم. د ډیرو محترمواوقدرمندوشاعرانو سره ډیری شی اړیکې لرم. دمرحوم ملنګ جان دشعرونو څخه اود پیر محمد کاروان اونورو ډیرو شاعرانو څخه مې شعرونو تر لاسه کړي دي.
۳۴- پوښتنه: ستاسو یوه سندره چې (مه خیږه سپوږمۍ زما سپوږمۍ په خوب ویده ده) چې ډیره په زړه پوری سندره ده زما اوشاید هم دنورو دوستانوډیره خوښیږي. تاسو کولای شی چې ووایاست شعر یې دچا دی اوچا کمپوزکړی دی؟
ځواب: د دې سندرې د شعر اوکمپوز په هکله څه نشم ویلی نه پوهیږم چې محترم شاعر یی څوک دﺉ اوما دا دولس په منځ کې ومونده، خدایزده چا ویلی ده خو په حجرو او کلیو کې هم ویل کیده.
۳۵- پوښتنه: د (سی دی ګانو او دی وی دی ګانو) نشرول د هنرمندانود اجازې نه پرته نن سبا ډیر رواج موندلی او هم دا چې یو کمپوزیتورخپل کمپوز پر څو هنرمندانو خرځوي به خصوص د وطن نه په بهر کې او یو ګډووډی یی منځ ته راوړی ده، د دی کار مخ نیوی او ښه انتظام لپاره مو څه نظر دﺉ؟
ځواب: د (سی دی او دی وی دی ګانو) تکثیرول چې د هنرمند په اجازه او مشوره وي قانوني بڼه لري او ښه کار دی او پرته له دی صحیح کار نه دی. کمپوزیتورخپل کمپوز هغه وخت باید چا ته ورکړي چې خپله حقه الزحمه یې تر لاسه کړي وي، او که خپله حقه الزحمه یې نه وي تر لاسه کړی نو واضیح ده چې حق لري خپل کمپوز بل هنرمند ته ورکړي.
۳۶- پوښتنه: د کاپي ویلو په هکله چې د ځینو هنرمندانوله خوا کیږي ستاسو څه نظر دﺉ؟ او تاسو ورته د یو هنرمند په توګه څه لار ښونې کوﺉ؟
ځواب: کاپ ویل صنعت دﺉ په شرط د دې چې که د اصل نه لوړ نه وي نو کم هم باید نه وي. که د کاپی او اصل تر منځ توپیر ډیر ستر وي نو لازمه نه ده چې کاپی وویل شي.خپله هنرمند ته یې ضرر ډیر رسیږي. کاپی سندری ویل ته باید ډیر ښه مشق او تمرین وښي او د خپل ځانه هم ابتکارات په کې راوړی تر څوښکلا پیدا کړي.اصل ته باید ډیر غوږ کیږدي او واوري تر څو اصل په ذهن کې یې ښه ځای ونیسي.
۳۷- پوښتنه: د هنرمندانو سراسری ټولنه د(۲۰۰۰) کال په نومبر میاشت کې په امریکا کې جوړه شوی ده. ستاسوغوښتنه د دې ټولنې څخه څه دي؟
په دی هکله څه وړاندیزونه او نیوکې لرﺉ؟
ځواب: زه پوره معلومات نه لرم چې د دوی کار څه دﺉ ، دوی په کومو هنري برخو کې کار کوي.
۳۸- پوښتنه: کولای شی چې د هغو استادانو، کمپوزیتورانو، او موسیقی پوهانوچې ډیر خدمتونه یې د موسیقی په ډګر کې سرته رسولي دي، نوم واخلی؟ او ستاسو نظر د هغو په هکله چې اوس ژوندي دي څه دﺉ؟
ځواب: اکثرا استادان، کمپوزیتوران دخپل توان او استعداد سره سم د ښه خدمتونوافتخارات تر لاسه کړي دي. زما په آند دا نړﺉ یو ستیږ دﺉ اوهم یو راځي خپل رول لوبوي که د هنر په برخه ده او که د ټولنیزو مسایلو په برخه.
۳۹- پوښتنه: په هیواد کې او یا ګران هیواد نه بهر د کومو رسمی ارګانونوله خوا تقدیر شوی یاست؟
ځواب: په خپل ګران هیواد کې د رادیوتلویزون، دهنرمندانود اتحادیه له خوا اوځینی نورو ټولنیزوارګانونوله خوا. اوګران هیواد نه بهر دافغانانود ټولنوله خوا په لندن کې، په جرمنی کې د کلن شهر کې، په بروسل کې، په اوسلو کې ، په سویدن کې د مالمو په شهرکې او په هالند کې تقدیر شوی یم.
۴۰- پوښتنه: ستاسو پیام د ګران هیواد هنرمندانو ته څه دﺉ؟ او د موسیقی د آینده لپاره څه وړاندیزونه لرﺉ؟
ځواب: ښه به وي چې هنري مرکزونه جوړ شي او هنرمندان سره راټول شي تر څو تبادل افکار د دوی په منځ کې پیدا شي اوهم د وطني موسیقی د ودې لارې وڅیړل شي.
له تاسو څخه ډیره مننه کوم چې له ما سره مو مرکه ؤ کړه.
زه هم له تاسو څخه مننه کوم چې ما ته مو موقع راکړه چې د تاسو پښتنې ته ځواب ووایم.
April 6th, 2010
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
- ماریا دارواســـد الله آرام هنرمند تیاتر افغانستان به جاویدانگی پیوست
- نویسنده و مرتب عبدالله « وفا»یادی از استاد حفیظ الله « وفا » نورستانی
- سید احمد ضیا نوری روان مطهر و بزرگ استاد ( بیسد) شاد
- میرعبدالواحد ساداتصدای آشنای کریم از ام البلاد قدیم
- ماریا داروبیسد کی بود؟
- زلمی رزمیدرسوگ ازدست دادن استادعبدالقیوم بیسد
- نگارنده: زلمی رزمییادی ازبلبل توده ها مومن جان (بیلتون)
- فرستنده: آصف بره کیفلم یوسف بره کی برندۀ عالی ترین جائزۀ جشنوارۀ جهانی 2013 فلم های کوتاه دانشجویی مونترآل شد
- آصف بره کیدیر کاندیدات
- امان معاشرآریانا سعید با هنر ستوده
- نگارنده : زلمی رزمیمروری برکارنامه هنری وحید قاسمی
- نکارنده : زلمی رزمییادی از رحیم مهریار(سلطان غزل) هنرموسیقی افغانستان
- نگارنده: زلمی رزمییادواره احمدظاهر آوازه خوان حنجره طلائی
- زلمی رزمییادی ازاستاد محمدحسین سرآهنگ سرتاج موسیقی افغانستان
- سید احمد ضیا نوری ستاره تابناک و بی بدیل هنر موسیقی افغانستان احمد ظاهر شهید
- امان معاشر ، خبرنگار آزادوحیدامید پیشقراول (راک ان رول)درموسیقی افغانستان
- سید احمد ضیا نوری ( مهریار) که مهرش بدل باقیست
- نگارنده : زلمی رزمییادی از نصرت پارسا
- زلمی نصرتتل پاتي ظاهر« هویدا«
- نگارنده: زلمی رزمی نگاهی به زندگی، شيوۀ کار وآثار زنده ياد ( نينواز )
- بشیر دژم یادی از مرحوم استاد ننگیالی(کارمند شایسته فرهنگ جمهوری افغانستان )
- بشیر دژم هفته تجلیل وقدر دانی از آوازخوان جوان ومحبو ب امُیــــــــــــدنظامی
- بشیر دژم (سرپرست اتحادیه هنرمندان موسیقی افغانستان )تجلیل وبزرگداشت از هنرمند ا ین هفته موسیقی ما (بشـــــــــیر احمـــــــــد کــــــــندهاری)
- زلمی رزمیاستاد جلیل زلاند و هفت دهه عشق با موسیقی
- سجیه الهه (احرار) انستیوت ملی موسیقی افغانستان
- نذیر احمد ظفر سالاران هنر در مهاجرت
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزادعتیق مزاری ، صاحب صدای سحر انگیزی که به مطرح شدن نیاز دارد
- دکتر بیژن بارانربعه سینماگران: رهنما، غفاری، کاووسی، گلستان
- اتحادیه هنرمندان موسیقی افغانستان تجلیل وقدر دانی از هفته ای (استاد رحمت الله عامر، نغمه سرا )
- اتحادیه هنرمندان موسیقی افغانستان تجلیل از هفته ای (استاد حسن هاشمی)
- بشیر دژم یادی از استاد گرامی محمد حسین ارمان
- دکتر بیژن بارانفروغ و فیلم
- داکتر آرینیادی ازظاهر هویدا
- نگاهي اجمالي به زندگي نامه هنري احمد پرویزآهنگسازوترانه سرای جوان وخوش صدا
- شیرین نظیری فعال حقوق زنبانوافسانه ستاره هنرموسیقی افغانستان
- نگارنده: زلمی رزمیهمایون سخی نوازنده پنجره طلائی هموطن ما در یک نگاه
- عطا احمدىراجش كنا ستاره سينماى هند درگذست
- سید احسان " واعظی "استاد محمد حسین سر آهنگ( بخش دوم )
- سید احسان واعظی پایه های مستحکم خرابات کابل
- سید احمد ضیا نوری سلام به این مرد با وقار از روز ازل تا لحظهء غروب
- ماریا دارو الحاج عبدالمحمد همآهنگ
- نگارنده: زلمی رزمیشاخه گلی به احمدظاهر
- نگارنده : زلمی رزمیبه یادمان سومین سالگرد درگذشت خانم ژیلا آوازه خوان سابقه دار رادیو و تلویزیون کشور
- نوشته داکتر عارف پژمانهماهنگ ، صدايی کابليان، خاموش شد!
- ولی محمد« نورزی»د استاد هم آهنګ په یاد
- عطا احمدىبازهم صداى دلنواز ديگرى خاموش شد!
- همایون باختریانیغلام محمد مصور میمنه گی پیشاهنگ هنر نقاشی مصور
- رسول پویاندر مجلس استاد محد علی عطار هروی
- دکتر بیژن بارانوزن هجایی سرود سراومد زمستون
- اسماعیل هوشیارفاصله فتوای دیروز تا به امروز !
- امان معاشر،خبرنگار آزاد فلم برقع در فستیوال بین المللی فلم های مستند درونکوور کانادا
- دکتر بیژن بارانگویشهای ترانه و سرود
- نگارنده : زلمی رزمیسینمای افغانی درکجا ایستاده است؟
- نوشته : ماریا دارو آنکه هویدا بود ناپیدا شد مگر طنین صدایش که آخرین بار شینیدم در گوشهایم ظنین انداز است
- عبدالو کیل کوچی ظاهر هویدا به جا ودانگی پیوست
- ولی محمد نورزیدافغانستان نامتو سندرغاړی ظاهرهویدا په آلمان کي په حق ورسیدې
- نگارنده : زلمی رزمیمرگ هنرمند درغربت
- عطا احمدىظاهر هويدا آوازخوان نسلهاى ديروز،امروز و فردا ى كشور درگذشت
- حمید محویبرتولت برشت دربارۀ سینما (1931-1933)
- نقدی از همایون کریمپورهمسایه
- دکتر بیژن بارانمحبوبترین سرود ایرانی- سراومد زمستون
- نگارنده : زلمی رزمینگرش کوتاهی دربارهٔ شخصیت هنری نجیب رستگار
- سیامک ستودهگلشیفته فراهانی خراشی بر پوست شب
- نگارنده: زلمی رزمیاستادهماهنگ چهره سرشناس و بنام هنرموسیقی سرزمین ما دربستربیماری
- سید احمد ضیا نوریضایعهء فرهنگی
- نگارنده : زلمی رزمیتواب وهاب هنرمندچیره دست و قابل افتخار برای جامعه افغانی
- کریم پوپلصفدر توکلی
- نیلاب موج سلامفریدا کالو، لیوتروتسکی، اندری برتون، نمایشگاه پاریس
- برگردان میم حجرییوهانای مقدس کشتارگاه ها (2)
- صالحه رشیدیدر حقيقت فلم مدرسه افتتاح شد !
- برگردان میم حجرییوهانای مقدس کشتارگاه ها (1)
- عطا احمدىجگجيت سينگ شهنشاه غزل خاموش شد
- ارسالی ش اسحاق زیدرگذشت شهنشاۀ غزل، جگجیت سنگ
- باز گل بدخشیکریم پوپل
- برای ویکتور خارا یازده سپتامبر
- نگارنده : زلمی رزمی تبصره ای پیرامون ( تبصره گذرا بر تدویر نشست فرهنگی کشورهالند) و جوایز سینمایی شهر فرانکفورت
- شبی در پای نوای دلنواز موسیقی با حبیب قادری فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزاد
- ارسالی شین میم شینفرزند «وین سرخ»
- زلمی رزمییادمان اولین سالگرددرگذشت رحیم مهریار
- زلمی رزمینگاهی به ویدیوهای افغانی و ویدیوسازان
- محمدرضا راثی پورسردسته ابلهان تهران
- ازکریم پوپلبابه قِران
- ماریا داروتداوی جناب امانی هنرمند خوش آواز آغاز گردید
- نوشته نذیر ظفربلبلی که ترانه ندارد
- فرشید رویاییکمانکشی های مروت
- نگارنده : زلمی رزمی امیرجان صبوری هنرمندی که با دختر(هری) بدنیا آمد
- مکی عارفیادبود درگذشت زنده یاد عارف جهش
- برگزیده نقاشی هایبرگزیده نقاشی های
- برگردان شین میم شینپابلو پیکاسو ـ نقاش توده ها
- فرامرز دادرسخرسی که دو گروگان آلمانی را در ایران نجات داد
- منیر سپاسصدای خراباتیان کابل
- همت الله امین زینازيه اقبال دپښتوژبې غزلبوله سندرغاړې
- امان معاشر مصاحبۀ تلفونی خبرنگار مجلۀ نشریۀ زن با خانم پرستو بلبل خوش آواز کشور ما
- نگارنده : زلمی رزمی خانم پرستو مهریار ستاره همیشه محبوب هنرموسیقی بانوان کشور
- دکترحمید مفیدحمید جلیا مردیاز تبار هنر و خرد
- متن کامل دفاعیه جعفر پناهی تاریخ برخورد با هنرمندان را فراموش نمیکند
- حمید محویتأملاتی دربارۀ مفهوم سینمای ایران
- الف - محشور چشمان آبی چهره گلابی
- نو شته نذیر ظفرهنر مل ؛ هنر مل بود
- فضل الرحیم رحیم ممثل ، دایریکتر و صورتگری با جاذبه ئ از عشق و ا مید جهان فانی را وداع گفت
- دکتر بیژن بارانتطور موسیقی ایرانی
- نگارنده : زلمی رزمی نگاهی گذرا بزندگی وکارنامه های جلیل احمدمسحورجمال
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزاد گفت و شنود با محترم منیر سپاس ، آوازخوان با استعداد کشور ما مقیم المان
- امان معاشرستار صابری هنرمند نقاش، نویسنده، و کارتونیست مستعد کشور
- امان معاشر،خبرنگار آزادسخنی چند با یک تن از جوهر شناسان
- نوشته : انجنیر صدیق قیام تال و لی یا ریتم
- نکارنده : زلمی رزمی مرگ رحیم مهریارآوازخوان خوش آواز وسابقه دار رادیوتلویزیون کشور
- همت الله امین زیله سندرغاړې نازيې اقبال سره ادبي مرکه
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزاد گفت و شنود با محترم ببرک وسا ، موسیقیدان افغان مقیم المان
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزاد اینک سی و یک سال ازمرگ احمد ظاهر ، آوازخوان نسلها می گذرد او هنوز هم محبوب قلبهاست
- نگارنده : زلمی رزمیبیاد استاد فقید محمدحسین سرآهنگ
- فضل الرحیم رحیم گفت وشنود با ممثل ورزیدهء تیاتر و سینما کشورما آقای زبیرپاداش مقیم المان
- انجنیر صدیق قیام انواع موسیقی در جهان
- انجنیرعبدالقادرمسعود ارواښاد استاد اولمیر زموږ د هیواد ویاړلي اوبرمیاله هنري څیره
- سید احمد ضیا (نوری) چراغ دیگری خاموش شد
- نوشته : انجنیر صدیق قیام راگ و تات
- نيلاب سلامبدرود « رودگر » با رود زندگی
- عبدالوکیل کوچیهنر وهنر مند
- نو شته نذیر احمد (ظفر)خنده ای اشکریز
- فضل الرحیم رحیم انیسه وهاب ، هنربیشه ء ممتاز کشورما جهان فانی را وداع گفت
- مرکچی: انجنیرعبدالقادرمسعود د خوږغږلرونکی سندرغاړی استادیارمحمدسره ځانګړی مرکه
- حمید محوینقدی در بارۀ «انجمن هنر در تبعید»
- فضل الرحیم رحیم گفت وشنود با احمد پرویز آهنگساز و آواز خوان خوش صدا و با ذوق
- نوشته : انجنیر صدیق قیام مبدأ موسیقی و فولکولور
- فضل الرحیم رحیم گفت و شنود با محترم بشیر دژم ، هنرمند با سابقه عرصهء موسیقی افغانستان
- نوشته : انجنیر صدیق قیامدرک موسیـــــــــــــقی
- آصفه"صبا "یادی از پروفیسور غلام محمد میمنگی
- انجنــــــــــــیر صدیق قیام فراز ونشیب موسیقی در سر زمین ما
- مرکه کونکی انجنیر زلمی نصرتد محترم فرهاد «دولت زی» سره لنډه مرکه!
- نگارنده : زلمی رزمی جشنواره بزرگ موسیقی افغانی درشهرهامبورگ یک استثنا بود
- میهن فدا -- محشوربه بهانه هشتاد سالگی لتا منگیشکر بخش سوم
- میهن فدا -- محشوربه بهانه هشتاد سالگی لتا منگیشکر بخش دوم
- انجنیر صدیق قیام سرقت آثار ادبی دیگران گناه نابخشودنی است
- میهن فدا -- محشور به بهانه هشتاد سالگی لتا منگیشکر
- فضل الرحیم رحیم خبرنگار آزادچهارمین جشنواره ء اهدای جوایز تلویزیون آریانا، به بهترین های هنر موسیقی افغانستان، در شهر هامبورک المان
- رزمیآشیانه
- فضل الرحیم رحیمآیندهء درخشان در انتظار جوانی بنام احمد پرویز ، آواز خوانی با صدای سحر انگیز
- انجنير سيد احسان واعظی خرابات و نقش آن درسيمای فرهنگی کشورمان
- داکتر خاکستر تکه تکه تکه میشم
- زلمی رزمی دنیای هنروهنرمندان
- نگارنده : زلمی رزمیزما درهمه مرگ را زاد ایم
- رستم پیمانعلل "جاوید"انگی آمدظاهر
- هـ. دوستگُرمانی، یا شاگرد شدن نزد استاد موسیقی،رسم پسندیدۀ نگهداشتنی
- سيد مرتضي حسيني شاهترابينگاشتهاي برای "آخرین ملکهی زمین"
- نگارنده : زلمی رزمی به مناسبت درگذشت ( بلبل بدخشان )
- امان معاشر خبر نگار ازادگیتار نواز یما شپون در شهر وانکوور کانادا
- امان معاشر خبرنگار ازادسخنی با مجید قیام رییس مرکز فرهنگی و خانه مولانا در شهر وانکوور کانادا
- امان معاشر نمایشگاه نقاشی ستار صبوری در کنفرانس صلح جهانی در کانادا
- عبدالقدیر میرزاییگزارش از اهدای جوایز به هنرمندان موسیقی افغانستان در کالیفورنیا
- فضل الرحیم رحیم حشمت خان ،با همه ارزو ها نیکی که برای شگوفانی سینمائی کشورما داشت چشم از جهان بست
- فضل الرحیم رحیم داکتر واحد نظری ، دایرکتر ، سناریست و طنز نویس موفق کشور ما در بلجیم
- فضل الرحیم رحیم حفیظ کروندگر ، اواز خوان پرتلاش و با استعداد
- دوکتور بشير افضلي وخانم ايلزا افضليسلطان و چهار دزد(پردهُ سوم)
- امان معاشرموسیقی میراثمز گنجینه سی
- دوکتور بشير افضلي وخانم ايلزا افضليسلطان و چهار دزد( پردهٌ دوم)
- امان معاشرتنبوره بابه قیران
- دوکتور بشير افضلي وخانم ايلزا افضليسلطان و چهار دزد
- امان معاشر ستاره هنری از سمنگان در اسمان هنر موسیقی ما درخشید
- دوکتوربشير افضلي وخانم ايلزا افضلي روباه مکار پر د ۀ پنجم
- فضل الرحیم رحیماستاد جلیل زلا ند ، شخصیت سرامد و ماندگار در موسیقی افغانستان
- فضل الرحیم رحیم فلم سیاسی و انتباهی پروفیسور روی صحنه امد
- دوکتوربشير افضلي وخانم ايلزا افضلي روباه مکار پردهّ سوم و چهارم
- نوشته : امید آذرخشپروفیسور امان الله " حیدرزاد"هنرمند والایی از تبار "مانی" و "بهزاد"
- فضل الرحیم رحیم حفیظ بخش ، غنچهء پرباری دست پرودهء شهنشاه غزل ، زنده یاد استاد رحیم بخش
- دوکتور بشير افضلي و خانم ايزا افضليپر د ه د و م
- فر ستنده : نذ یر ظفر نما یشگاه آثار تا ریخی افغا نستان سوال بر انگیز است
- دوکتور بشير افضلي و خانم ايزا افضلير و با ه مکا ر
- عبدل نصرت یک لحظه خاموشی
- ماريا دارو راحًیً چی وژارؤ په چیغو چیغو
- ترجمه از فرانسه توسط حمید محوی اتورانک هنر و هنرمند
- نويسنده: سيد مرتضي حسيني شاهترابينقد فيلم بادبادكباز يا گديپرانباز
- مترجم: انجنیرحفیظ اللــه زریـــر گنجینۀ در کابل
- زلمي رزمينگاهی به زندگی، شيوۀ کار وآثارزنده ياد ( نينواز)
- فضل الرحیم رحیم البوم " مادر" اولین کار هنری پیمان حبیب زی
- نو شته نذ یر (ظفر)سفیر دلها
- پشتون – ص – نبردموسيقي ،نوروزورسالت هاي ملي وميهني
- برگردان از یوسف آرینتا" تکسی در تاریکی" برنده اوسکاربهترین فلم مستند
- سعدشصت ساله گي ظاهرهويدا مبارک باد
- نگارنده: زلمی رزمیحضورزنان افغان درصحنه های تياتر
- سيد مرتضي حسيني شاه ترابينفوذ باليوود در افغانستان
- ترجمه ونوشته از :ظاهر دقیقجنگ چارلي ويلسون
- فضل الر حیم رحیم درسوگ و اندوهء شخصیت فرهنگی کشورما مرحوم ضیا قاریزاده
- نویسنده ظا هر دقیق تبصره وانتقاد یک هزاره مهاجر افغان از فلم گدی پرانباز
- فضل الر حیم رحیم گنجینه و پُند ک،اثر استثنائی هنر موسیقی کشور ما
- فضل الر حیم رحیم بصیر حید ر ، سینما گر موفق کشور ما
- فضل الرحیم رحیم مريم شريفي هنرپيشه موفق سينما
- اسد بودافرشتهاي با ناخنهاي سبز
- اسد بودا نسلكشي و منظره
- گزارشگر: ماریا یقینفیلم کوچه نارنجی
- فضل الر حیم رحیم گفت وشنود با دوشیزه رویا مالک، هنر پیشه سینماء خارج از کشور ما
- فضل الرحیم رحیم ظاهر هویدا ، با گامهای استوار از هنر موسیقی تا هنر هفتم ( سینما)
- فضل الر حیم رحیم با فريدون نيازی آشنا شويد
- فضل الر حیم فلم سیاسی و انتباهی پروفیسور
- فضل الر حیم رحیم بزرگداشت از شصت ویک سالگی صاحب صدای سحرانگیز ، هنر مند نسلها احمد ظاهر و بیست هشتمین سالروز مرگ ان سرود گر جاویدان
- مهدی حق وردی طاقانکِیتحلیل سریال جواهری در قصر
- سید احمد ضیا نوریبه یاد نابغه و پروفیسور هنر موسیقی و آواز خوانی در افغانستان
- فضل الرحیم رحیم سخنان چند پيرامون موسيقي تکنو
- اسدالله کشتمند امیر جان صبوری «نیک مردی از تبار نیکان»
- تهيه وترتيب - صباحاول مي سرود هاي جاودانه
- فضل الرحيم رحيمبه ياد بود از استاد رفيق صادق فقيد
- فضل الر حیم رحیمفیروزه نشانهء از مقاومت در برابر غم و درد روزگار
- فضل الر حیم رحیم آشنايي با کارتونيست چيره دست کشورما
- نیلاب سلامتأملی بر "عطر" یا "سرگذشت یک جنایتکار"
- فضل الر حیم رحیمهنر کهکشانی
- فضل الرحیم رحیم شب موسیقی رپ
- فضل الر حیم رحیم پنجه های سحرآميز شيفته محشر مي کند
- فضل الر حیم رحیمساربان به زادگاهش برگشت
- حضرت ظریفی 60مین سالگرد تولدو 27 مین سال روز وفات احمد ظاهر
- فضل الرحیم رحیمبه بهانهء بیست وهفتمین سال مرگ بلبل شوریدهءکشور
- فضل الرحیم رحیم طنین آوازی که بارور شدن موسیقی کشور را نوید میدهد
- گزارشگر مشعلخبر فرهنگي
- فضل الرحیم رحيم ياد نصرت پارسا را گرامی ميداريم
- ساجدهازدرياي آرام شعرتاموج نوازشگر موسيقي
- فضل الرحیم رحیم آشنايي با کارگردان فلم گل محمد و درمحمد
- فضل الر حیم رحیم با سخي رحيمي آواز خوان خوب آشنا شويد
- زریر راوش سرود باستان
- فضل الرحیم رحیم اميد هنری فردای ميهن ما
- ارسالي سمسورهنر، حقيقت و سياست
- ارسالي سپيده صدفبابانوئل شخصيت جذاب سينماي جهان
- منيرسپاس بلخيتراوش اصالت ترنم و اسرار عشق
- زهره يوسفيرفيق ِ صادق ِ مردم
- ارسالي بنفشه ميتراگوگوش در گفتگو با روزنامه اينترنتى «روز»: از زندان تهران تا قفس لس آنجلس
- تهيه و تدوين از عبدالعزیزجهت نگاه مختصری به سير موسيقي در افغانستان
- استادصباحهنر و خلا قيت هنری
- آزمونچارلی چالین
- تهيه و تدوين از استاد صباحهنرشرقي وغربي دربرگ هاي تاريخ
- زهره يوسفيپژواک در لايتناهي عشق و احساس
- ارسالي فرزاد ساحلسه جنبه نقد هنری
- ا ستا د صبا ح احمد ظاهرجا ودا نه مرد موسيقي کشو رما
- زهره يوسفيو بازهم ضايعه ی و اينبار هم جبران ناپذير
- تلخيص ا ز داکتر صيقلمروري برفيلم «اسكندر كبير» ساخته اليور استون
- تهيه و تدوين از استاد صباحهنربي مانند ، نامه چارلي چاپلين به دخترش وجالبترين مصا حبه پسرچارلي چاپلين
- رستاخيزامروزما را با ارثـيه سياه خود تباه کرديد فردا يمان را به خو د ما وا گذ ا ريد !!!