مردم ولايت فراه چه ميگويند؟
نوراحمد فراهي نوراحمد فراهي

فارغين صنف ١٢مکاتب ازنبودموسسات تحصيلات عالی در ولايت فراه رنج برده و ازاينکه ازتحصيلات عالى بى بهره مانده اند، نگران اند. برخى آنها مى گويند که نبود پوهنتون باعث شده تا بعد ازفراغت از صنف ١٢ به تحصيل ادامه داده نتوانند و برخى ديگر مى گويند که توان آنرا ندارند که در ولايات ديگرجهت ادا مه تحصيلات عالى بروند. وحيده صديقی دختر ١٩ ساله يکی از فارغين صنف دوازدهم سال ١٣٨٤ ولايت فراه  از نبود موسسات تحصيلات عالى شکايت نموده و ميگويد که به علت نبود تأسيسات تحصيلات عالی و شرايط محدود برای زنان در ولايت فراه، آنها نمی توانند برای ادا مه تحصيل به ولايات ديگر رفته و تحصيل نمايند. وحيده که احساس اين مشکل در روند تحصيلی اش  وی را ناراحت کرده، می افزايد: به اثر خراب بودن شرايط امنيتی، خانواده ام اجازه نمی دهد تا در ليليه ها بمانم، نمی دانم آيندۀ ما چه خواهد شد؟   يکی ازعوامل ديگری که اغلب جوانان را دچار مشکل می سازد و باعث سکتگی در جريان تحصيلات شان می گردد، مشکلات اقتصادی است . زيرا، اکثر جوانان علاوه بر درس خواندن، مسؤوليت خانواده های خود را نيز به عهده دارند. نقيب الله  مرشد صديقی٢٠ ساله، باشندۀ نا حيه اول شهر فراه که در ر شته طب قبول شده، به مشکل اقتصادی اش اشاره کرده می گويد: خودم مثل هر جوان ديگرآرزو دارم پوهنتون بخوانم، اما نسبت به مشکلات مجبوراً بايد يک سال تاء جيل بگيرم تا گو شه از مشکلات اقتصادی ام را رفع کرده وباز به تحصيلاتم ادامه دهم. وی با اظهار تاسف می گويد: کاش در فراه پوهنتون مى  بود تا بدون مشکل می توانستم تحصيل نماييم ! فهيمه راستين دختر٢٠ ساله باشندۀ نا حيه چهارم شهر فراه که امسال از ليسه ميرمن نازو فارغ شده، يکی ديگر از دخترانی است که علت عدم تحصيلات عالی اش را مشکل اقتصادی دانسته و می گويد: چون پدرم نمی تواند در ولايات ديگر خانه بگيرد و خرچم را بدهد، ممکن نتوانم به تحصيل ادامه  بدهم. فهيمه با آنهم نا اميد نبوده می افزايد : باز هم کوشش خواهم کرد تا به تحصيلاتم ادامه بدهم. من در امتحان کانکور امسال شرکت خواهم کرد. نفيسه جعفری، خانم ٢٥ ساله که پس از تمام کردن صنف دوازدهم ازدواج کرده می گويد: پس از تمام کردن صنف دوازدهم خيلی آرزو داشتم به پوهنتون رفته درس بخوانم. اما از آنجاييکه پدرم شخص ثروتمندی نبود که مصارف درسم را پرداخت کند، ناچار از ادامۀ درس   بازماندم. يکى از عوامل ديگرى که مانع ادا مه تحصيل جوانان اناث مى  گردد، نداشتن محرم

 است .  زليخا اچکزی که در سال گذشته از ليسه ميرمن نازو اول نمره فارغ شده می گويد: برای اينکه برايم محرمی وجود نداشت تا بيرون از ولايت فراه به تحصيلاتم ادامه دهم،  نتوانستم پس از فراغت از ليسه درسم را ادامه بدهم. در ولايت فراه تا هنوز شرايط طوری نيست که د ختران بتوانند دور از خانواده زندگی کنند و ادا مه تحصيل دهند. بنابر شرايط فعلی کشور، مجاز دانسته نمی شود که زن به تنهايی جهت ادامة تحصيل به ولايات ديگر کشور رفته پوهنتون بخواند. عزت الله نظری، ملا امام مسجد جامع جعفری ولايت فراه، در مورد تحصيلات طبقة اناث می گويد: تحصيل نمودن زن نظر به حديث شريف (طلب علم بر هر مرد و زن مسلمان فرض است) و با توجه به ضوابط و مقررات که اسلام از نظر زمان و شرايط تعيين کرده ممانعت ندارد. نظری در ادامه سخنانش می افزايد که تحصيل دختران بدون همراه و سرپرست شرعی، خارج از ولايت صلاح نبوده، هر دختری که در بيرون از ولايت درس می خواند   می بايد همراه داشته باشد. وی راهکار ديگر اين مشکل را در ايجاد پوهنتون در خود ولايت فراه می داند. مولوی عبدالکريم عدالتخواه، باشندة قلعۀ محمد شهر فراه، نيز در ادا مه تحصيل دختران هيچ مانعی از نظر اسلام نمی بيند و می گويد: زن مستحق است در هر کجای کشور ادامة تحصيل دهد، به شرط آنکه محرم داشته باشد که او را به پوهنتون رسانده و هنگام برگشت نيز دنبالش رفته او را بياورد. زن در جا معه فراه از حق کامل تحصيلی برخوردار بوده و مانع ادامة تحصيلات عالی صرفاً جوانب احتياطی دارد. والدين اغلب دختران، از اتفاقات احتمالی بر دختران شان که می بايد برای ادامۀ  تحصيل به ولايات ديگر کشوربروند تشويش دارند.فيضی فرحت ٤٥ ساله باشندۀ  ناحية چهارم شهر فراه در رابطه به دخترش ماريا گفت که دخترش يک سال می شود که از مکتب فارغ شده است. اما او نمی تواند دخترش را برای ادامه  تحصيل به ولايات ديگر روان کند. فرحت در مورد علت اصلی اين مشکل  گفت: اگر دخترم به پوهنتون برود و در ليليه بود و باش کند، مردم هزار رقم فکر می کنند. به همين خاطر دخترم نمی تواند به تحصيلاتش ادامه دهد. چون محرمی ندارد که همراهش برود.اين درحاليست که يک پوهنتون در شهر هرات به سطح ولايات هرات، فراه ، غور و بادغيس وجود دارد و يکعده فارغين صنف ١٢ ولايات ياد شده که امکانات در دسترس دارند، در اين پوهنتون تحصيل مى  نمايند.شرکت دختران  در امتحانات کانکور در فراه نشان می دهد که تمايل آنها  به علت مشکلات فوق،  نسبت به پسران خيلی کم است.  نثار احمد، مدير امور متعلمين رياست معارف فراه تعداد فارغان سال ١٣٨٤ را مجموعاً ٢٩٢ نفر خوانده و مى  گويد که صرف ٣٥ تن آنها را اناث تشکيل مى  دهند. وى در مورد اشتراک کننده گان امتحان کانکور سال گذشته گفت  که در آن سال  ١٣٠  نفر از شاگردان در امتحان کانکور شرکت کردد که تنها ٥ تن آنها  طبقة اناث بودند.  ايجادموسسات  تحصيلات عالی به نظر اکثر مردم بهترين راه حل براى جوانانى است که بنابر دلايلی نمی توانند به ولايات ديگر رفته و به تحصيل ادامه دهند.

محمد جعفر حيدری باشنده  ناحية دوم شهر فراه که شش فرزندش به مکتب می روند در خصوص تحصيل فرزندانش مي گويد: تحصيل برای من مهمترين ضرورت زندگی بچه هايم است. وی علاوه کرد که نمی داند که خواهد توانست فرزندانش را برای ادا مه درس به پوهنتون ديگر ولايات روان نمايد ،چون در فراه پوهنتون وجود ندارد. عتيق الله، رئيس معارف ولايت فراه، علت اساسی نبود مؤسسات تحصيلات عالی را عدم موجوديت  کدر مسلکی تدريسی خوانده و مى گويد که تصميم دارد هر طوری شده تا اخير سال جاری از طريق وزارت معارف امر يک فاکولته را در ز مينه علوم اجتماعی بگيرد. عتيق الله يکی از علل ديگر نبود مؤسسات تحصيلات عالی را در فراه نبود ساختمان و ديگر امکانات ضروری ذکر کرد ولى با آنهم، وی ابراز اميدواری کرده و گفت که همانطوريکه شپی ليسه را که فعلاً ٥١٧ شاگرد دارد،افتتاح نموده، صد در صد اميدوار است شاهد ايجاد مؤسسات تحصيلات عالی نيز در فراه  باشد. اما شاه ولى اديب رئيس نشرات وزارت  تحصيلات عالى ومسلکى مى گويد که ايجاد پوهنتون در هر ولايت در حال حاضر از امکان بدور است زيرا هر ولايت تقاضاى تاسيس موسسات تحصيلات عالى را دارند و وزارت بود جه اى ندارد که اين تقاضا را برآورده سازد. اديب افزود که ١٩ مو سسه تحصيلات عالى به سطح کشور وجود دارد که آنها هم  نظر به تناسب نفوس و حجم خاک به مراتب زياد اند . به گفته موصوف ، علت د يگر اينست که آنها به فقدان کدرهاى علمى مواجه اند که در چنين صورتى نمى توانند در هر ولايت پوهنتون و يا انستيتوت بسازند،اما در نظر دارند که  اگر در آينده امکانات مالى و کدرى  فراهم شود، اين مشکل را رفع نمايند.


August 14th, 2006


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
مردم چه مي گويند