بازگشت
شماره اول و دوم سال هشتم
حمل و ثور 1389 مارچ و اپریل 2010 حمل و ثور 1389 مارچ و اپریل 2010

اردو وسیاست در سه دهه اخیر به زبان انگلیسی

شمس حیدری

  بامسرت  فراوان اطلاع حاصل شد که یکی از مطرح ترین آثاری  که درپیرامون اوضاع وحوادث سیاسی – نظامی ، سه دههء اخیر افغانستان ( اردو وسیاست در سه دهه اخیر ) به خامهء زیبای سترجنرال ارکانحرب محمد نبی عظیمی نوشته شده است، توسط یکی از جوانان با احساس و و طنپرست جناب الیاس ادیب که درشهر لندن انگلستان زنده گی کرده وبه زبان ادبی انگلیسی کاملاً تسلط دارد، به زبان انگلیسی ترجمه شده است.  

  درصحبتی که با آقای الیاس ادیب داشتم از وی پرسیدم که چه عاملی باعث شد تا شما کار پرزحمت و تا حدودی طاقت شکن این اثر حجیم را به عهده بگیرید؟ نامبرده گفت : به سبب این که من ازجمله آن جوانانی هستم که با خواندن نخستین صفحات  این کتاب از بیان حقایقی که درلابلای این اثرارزشمند نهفته است ، پاسخ بسیاری از سوالات خود را یافته ام  ونبود وکمبود آن را به ویژه برای جوانان هموطنم که با زبان مادری شان آشنایی کامل ندارند حس کرده ام. وازسوی دیگر تا جایی که من خبر دارم درحال حاضر این اثر منبع وچشمه یی است که نه تنها نویسنده گان افغانی اعم از موافقین و مخالفین نویسنده واثر چنجال آفرینش؛ بل نویسنده گان صاحب نام خارجی مانند لودویک آدمک در نوشته های شان از آن  به حیث مأخذ نام برده اند. ازسوی دیگر پس از حادثه یازدهم سپتامبر که توجه جامعه جهانی به کشور ما جلب شد و مردم جهان علاقه روز افزونی  به رویداد های گذشته و حوادثی که درحال حاضر درافغانستان رخ می دهد پیدا کردند، حیفم آمد که آنان از این منبع ومأخذی  که حقایق فراوانی را درلابلای صفحات پر شمارش گنجانیده وبا مراعات کامل عفت قلم – حتی نسبت به مخالیفنش -- به رشته تحریر امده است ، بی خبر بمانند. ( آقای الیاس ادیب درمورد ضرورت برگردانی این اثرمقدمه یی هم به زبان انگلیسی نوشته اند که درختم همین گزارش  به دسترس خواننده های عزیز قرار داده می شود. )

از مترجم آگاه وجوان پرسیدم که تا جایی که می دانیم  ، دراردو وسیاست واژه های فراوان  تخصصی ومسلکی نظامی وجود دارند که برای ترجمه دقیق آن به زبان های دیگر باید برگرداننده کتاب از اطلاعات کافی در مورد واژه ها وترمنولوژی نظامی برخوردار باشد؛ ولی شما که به جز خدمت زیر پرچم در زمان حاکمیت حزب دموکراتیک خلق افغانستان با مسایل نظامی سرو کاری نداشته اید چگونه توانستید این مشکل را حل کنید. ازسوی دیگرآیا ترجمه زبان فخیم ادبی وشستهء مؤلف کتاب ، دشواری دیگری نبود برای کار ترجمه ؟

درپاسخ آقای الیاس چنین گفت : بلی هردوی این پرسش ها دشواری های معین و دست وپاگیری بودند برای کار ترجمه ؛ ولی من با خونسردی وشکیبایی فراوانی این دشواری ها را از میان برداشتم. راستش اگر روز ها برای تأمین اعاشه زنده گی خانواده ام درتلاش بودم ، درعوض شب های فراوانی را به خاطر ترجمه این اثر گرانسنگ به صبح رسانیده ام و آن چه را که شما می بینید ثمرهء کار وتلاش پنج سال از بهترین سال های زنده گی ام می باشد. بلی، دشواری هایی بود ولی به کمک دوستان نظامی هموطن واستادان دانشگاهی که درآن جا درس خوانده بودم ، این مشکلات را حل نمودم ومی توانم به شما اطمینان بدهم که از نظر دوستان وآشنایانی افغانی و انگلیسی ، ترجمه کتاب روان و دقیق صورت گرفته وامانتداری کامل درآن مراعات شده است.  درحال حاضر نمونه یی ازآن به همت اقای انجنیر حمایت عزیزی دردسترس یکی از استادان فاضل دانشگاهی درامریکا قرارگرفته است تا درزمینه معرفی آن به علاقمندان تاریخ سال های پسین کشور درجامعه روشنفکری ودانشگاهی امریکا مساعدت نماید.

   درفرجام این گزارش کوتاه می خواستم درحالی که به مثابه یکی از دوستداران کتاب مستطاب اردو وسیاست در سه دهه اخیر افغانستان ازهمت والا ،  زحمات شباروزی و کار مثمر و پیگیر این مترجم جوان وبااحساس اظهار امتنان نموده و پیروزی های بیشتر وی را در عرصه ترجمه آثار به درد بخور وبا ارزش دیگر آرزو می برم ، اینک یادداشت گزارنده را  تقدیم می کنم. دراین جا این نکته را گفتنی می پندارم که ناشرین ویا دوستانی که آرزوی چاپ ترجمه انگلیسی اردو وسیاست را داشته باشند می توانند به آدرس مترجم که در پایان نشر شده است از طریق ایمیل تماس بگیرند.

سالیان زیادی را در انتظار برای شنیدن تاریخ میهنم در طول سه دهه جا نکآه اخیر به سر برده ام ، از دوران حکمروا یی محمد ظاهرشاه   / محمد داوود خآن  الی سقو ط و فروپاشی رژیم طالبان !

کتاب های پرارزشی اندراین باب توسط تاریخ نویسآن شرقی و غربی نوشته شده ا‌ند ، مانند مرحوم میر غلام محمد غبار و  عبدالهی حبیبی ، مورخین ایرانی‌   و همچینن آقای لدویک  ادمک که با سهولت در دسترس قرار گرفته میتوانند و معلومات دلچسبی را در بآره تاریخ پرافتخار این سرزمین ارایه میدارند.به تعقیب چاپ کتاب” اردو و سیاست “، رادیوی بی‌ بی‌ سی‌ پروگرام تلویزیونی ایرا به نشر  رسانید که در آن روشنفکران و تحلیلگران سیاسی جهان ارزیابی هایشان را اندر باب کتاب فوق اظهار داشتند و تصدیق نمودند که  بمثابه یک  منبع بسیار معتبر معلوماتی تلقی  میشود  . در نتیجه ، ین اثر گرانبهای پر اهمیت افتخار چاپ و نشر را بدست آورد ، و آنهم سه مراتبه در ظرف یکسال  و به جلد های بسیار متعدد ده هزار جلدی در هر مرتبه!

از آن به بعد، کتاب های بسیار دیگری به تحریر در آمده و نظریات  متعددی در مورد این کتاب ابراز شده ‌ا‌ند که هر یک منعکس دهنده غوغا هایی‌  در باره حقایقی که در آن درج ا‌ند بوده ا‌ند.

اما چرا من به ترجمه کتاب اردو و سیاست به زبان انگلیسی‌ رو اوردم ؟

رویداد ها و وقایع سه دهه اخیر افغانستان ، یا به عبا ره دیگر ، پس از کودتای سال ۱۹۷۳ سردار  محمد داوود خان که در آن وی رژیم شاهی محمد ظاهر شاه   را که صده ها حکمروایی کرد ه بود به رژیم مردمی مبدل ساخت ،  رول بارز و  سرنوشت سازی را در رستای تاریخ و اینده  کشورم بازی‌  کرده است . به تعقیب آن  دگرگونی ،   کودتای ۷ ثور چپی ها  صورت گرفت که موسس رژیم  دموکراتیک خلق  و خود کامه در افغانستان با  پشتیبانی و حمایه دولت  سوسیالیستی اتحاد  شوروی گردید  . این و ضعیت مولد مهاجرت افغان ها به  نقاط مختلف جهان    بود و سیلاب  عظیمی‌ از فرار و  بی‌ خانمانی را‌  در قبال  داشت .

از آنجاییکه مهاجرین بی‌  وطن و  جنگزده  افغان مجبور  به سکونت و  برقراری  در سرزمین های بیگانه شده بودند ، طبعا   فرزندان  شان  متولدین همین خاک بیگانه نیز بوده  ا‌ند و با زبان و مکان آن ها خو گرفته ا‌ند و از زبان مادری  شان و عنعنات و  فرهنگ  و کلتور آن بدور مانده  ا‌ند  .

هرچند ، با وجود محرومیت و   دور ماندگی  از خاک و وطن  ابایی  شان و  بسر بردن  در انزوا ، این مهاجرین افغان  بر اساس عواطف‌‌ عمیق وطنپرستی خویش  مانند هر انسان با احساس دیگر برای پی‌ بردن به حقیقت آنچه در حق و طن شان  صورت گرفته بود و موجب فرار شان  از خانه و کاشانه شان شده بود با شور و هیجان  و تشنگی خاصی‌ ضرورت  بیش  از حد احساس میکردند و میکنند  .تا امروز ، این تشنگی و هیجان آنها به نسبت نبود و فقدان دانش زبان دری شان با یاس و  نا امیدی مواجه بوده  است .

از سوی دیگر ، از انجاییکه کشور های خارجی  بسیاری  در حوادث  و رویداد های  سه دهه  اخیر  در افغانستان چه بطور مستقیم  و چه بطور  غیر مستقیم دخیل بوده ا‌ند و  حتی قوتهای خویشرا در  آنجا از دست دادند طبیعی میباشد که  موجب   بربادی  و اندوه  و افسردگی خاطر والدین ، اقارب ، عزیزان و در مجموع مردم شان میشدند.

درک بنده  اینست که این مهاجرین بیچآره افغان سخت مشتاق  و محتاج بدست اوردن معلومات موثق و   یک تاریخ وا قعی میباشند تا یک تصویر وا ضحی از حوادث  و رویداد های  آن سالها به دسترس  شان قرار  دهد تا باشد که به حقایق پشت پرده آن دوران  پی‌ برند و آگاهی‌ حاصل نمایند ، زیرا که تاثیرات عمیق و فجیع آن حوادث  صدمه های فراموش ناشدنی  ایرا  به نحوی  از انحا   در ذهن و ابهام شان ابدا  باقی گذاشته است.

بنا‌ ، بر اساس آنچه  در بالا ابراز داشتم ، من تصمیم  گرفتم تا این اثر   پر بهای معنوی را به زبان انگلیسی با تمام سعی و تلاشی  که در رگ رگ وجودم  داشتم ترجمه نمایم زیرا تقریباً تمام جهانیان به آن خواه مخواه  آشنایی دارند. همچنان ، با ترجمه نمودن کتاب اردو و  سیاست فکر میکنم برائ نسل جوان امروزی  و همچنان برای نسل های آینده افغان در خارج  از کشور که زبان ابایی شانرا فراموش کرده  ا‌ند خدمتی انجام داده باشم  .

امید  میبرم  این  اثر ترجمه  به رضایت خاطر آنعده افغان هاییکه سر نوشت آنها را به سرزمین های امن تری کشانید  و آنهم در نتیجه  تاثیرات جنگ سرد ابر قدرت ها در طول سالیان متمادی بوده باشد و آنچه را که در جستجویش بوده  ا‌ند بدست آورده بتوانند .

قابل تذکار  میدانم اینکه هیچ اثر و  کار ادبی‌ عاری  از خلا و اشتباه نمیباشد  و ارزو دارم  خوانندگان عزیز این ترجمه اشتباهات احتمالی بنده را به خرده نگیرند. وظیفه خویش میدانم تا سپاسگزاری های  بیکرانم   را به عزیزترین دوستانم  که  درین راستای پرمشقت و دشوار با   تشویق ، یاری و مشورت های ارزشمند شان  مرا همراهی نموده  ا‌ند ابراز بدارم .

محترم انجنیر غلام محی الدین ، پدر گرانقدرم ، خانم مهربانم ،  هلنه مهربان ،  خالد جان  ، حمایت جان ، بهار جان ، امید  جان ، حامد جان ، ایلهان  جان ، داود  جان ، انتونیوی عزیز ، لطیف جان ، نوید جان ، حامد جان غفاری ، بصیر جان ، سمیع جان ، فریدون  جان ، فرید جان مل و مرحوم بیرنگ کوهدامنی . علاقمندان چاپ این  ترجمه میتوانند به  آدرس برقی هذا در تماس شوند:

Afghan_prosperity@hotmail.com

  


June 24th, 2010


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
شماره های مشعل