بازگشت
طرح مليشه سازي آمريكا در ايالت سرحدپاكستان
محمد اسحاق فياض محمد اسحاق فياض

لانه سازي گروههاي تروريستي و افراطي در ايالت سدحد پاكستان، اكنون به يكي از معضلات بزرگ بين المللي تبديل گرديده است، از يك سو نيروهاي ائتلاف وناتو اجازه حمله نظامي به اين مناطق را از داخل خاك افغانستان ندارند و از سوي ديگر تقويت و سازماندهي مجدد گروهاي افراطي طالبان و القاعده  درايالت سرحد و بويژه در وزيرستان سبب گرديده كه آشوب و ناامني درافغانستان هم چنان ادامه پيدا كند، طوري كه امروزحضورطالبان دربخش هاي وسيعي از خاك افغانستان به يكي از معضلات جدي براي ائتلاف بين المللي و دولت افغانستان تبديل گرديده است. دركنار اين مشكل جريانهاي افراطي مذهبي و طالبانيسم درپاكستان خود به يك تهديد جدي براي دولت و ارتش پاكستان مبدل شده و ايالت سرحد را به منطقه آشوب زده تبديل كرده است. باتوجه به بحران هاي سياسي كه اكنون پاكستان با آن درگيراست، بهترين استفاده را گروههاي افراطي و تروريستي از اين وضعيت مي برند و درتلاشند تا مناطق بيشتري را درپاكستان و افغانستان درآشوب و ناامني هاي بيشتري فروببرند.

براي برون رفت ازاين بحران دردو كشور افغانستان و پاكستان امريكا طرح جديدي را روي دست گرفته تا آن را درايالت سرحد پاكستان در مناطق نوار مرزي افغانستان به اجرا بگذارد. روزنامه نيويورك تايمز روز دوشنبه نوشته است: امريکا در صدد است تا قبايل پاكستان در نوار مرزي با افغانستان را براي مبارزه با القاعده آماده كند.اين منبع به نقل از منابع آگاه در وزارت دفاع امريکا اعلام كرده است كه يك سند محرمانه در اين وزارتخانه به دولت اين كشور پيشنهاد داده است كه رهبران قبايل مختلف در مناطق مرزي پاكستان را به مبارزه بر ضد گروه القاعده و طالبان دعوت كرده و آنها را در اين راه تامين مالي و آموزشي كند. اين روزنامه مي افزايد، منابع آگاه نظامي امريکا ضمن اعلام اين خبر پيش بيني مي كند كه در صورت تصويب اين پشنهاد، كاخ سفيد از حيث مالي و آموزشي به‌ طور مستقيم در اين امر مداخله نموده و آنان را تامين خواهد كرد و يك نيروي شبه نظامي از قبايل پاكستان تشكيل خواهد داد. طبق اين اعلام، شبه‌نظاميان موافق در امر مبارزه با القاعده و نيز تندروهاي خارجي حاضر در پاكستان مي‌توانند به اين نيرو بپيوندند.

همان طوري كه اين روز نامه خبرداده است اين طرح تاهنوز روي كاغذ ترسيم شده است و مقامات اصلي كاخ سفيد تاكنون چنين طرحي قبول يا رد نكرده است، اما گفته مي شود اين يكي از طرح هايي است كه مطالعات و بررسي هاي زيادي روي آن صورت گرفته و آن را يكي از راه هاي مهم براي تضعيف و ريشه كن شدن گروههاي افراطي و تروريستي از ايالت سرحد مي دانند. گفته مي شود امريكا اين طرح را درعراق به مورد اجرا گذاشته و موفقيت اين طرح دراين كشور چشم گير بوده است. ولايت الانبار عراق يكي از ايالت هاي آشوب زده دراين كشور بود كه پس از افزايش نيروهاي امريكايي دراين منطقه، امريكايي ها با برخي از سران قبايل دراين ولايت درتماس شدند و مذاكراتي با آنان انجام دادند و موافقت آنان براي مبارزه با تروريسم و القاعده جلب كرد و سپس آنان را برعليه القاعده مسلح ساختند درنتيجه پس از چند ماه تشكيلات القاعده از اين ولايت از هم پاشيد و نيروهاي شبه نظامي بومي نيروهاي القاعده را ازاين منطقه بيرون راندند.

اكنون امريكا مي خواهد اين طرح را درايالت سرحد پاكستان نيز به مورد اجرا بگذارد. اما سئوال اساسي اين است كه آيا اين طرح درايالت سرنيز قابل اجرا خواهد بود؟ البته گفته مي شود كه امريكا دركنار آن، طرح ديگري را به نام كاگان نيز روي دست دارند، اين طرح درتلاش است تا امريكا مستاشاران و كارشناسان نظامي زيادي را براي حفاظت از سلاح هاي هسته اي و مبارزه با القاعده به پاكستان اعزام نمايند. براساس نوشته گاردين امريكا درتلاش است ارتش پاكستان را درامر مبارزه با القاعده ياري رساند و تعدادي از نيروهاي امريكايي با نيروهاي پاكستاني يكجا عليه مواضع القاعده اقدامات نظامي را انجام دهند.

همانطوري كه اين روزنامه ياد آورشده است پاكستان امروزها با شرايط دشوارسياسي و ناامني هاي گروه هاي افراطي روبروست،اما آيا مقامات نظامي و سياست مداران اين كشور اجازه خواهند داد كه امريكا تا اين ميزان دراين كشور حضور نظامي پيدا كنند؟ هرچند كه گفته مي شود آقاي مشرف با امريكا و غرب بسيار نزديك است و درصورتي تثبيت قدرتش حملات سنگيني را عليه گروههاي افراطي آغاز خواهد كرد، اما روند بازي هاي سياسي و نظامي وبستر هاي موجود در ساختار هاي اجتماعي با عراق متفاوت است. براي پاكستان بسيار گران خواهد بود كه اجازه دهد كشور ديگري از تسليحات اتمي اين كشور حفاظت كند و نيزاگر آقاي مشرف اجازه دهد كه نيروهاي مستشار امريكايي يكجا با ارتش پاكستان در عمليات هاي نظامي شركت جويند، انعكاس اين خبر مخالفت هاي گسترده اي را درپاكستان برعليه آقاي مشرف به دنبال خواهد داشت.

اما تقويت افراد قبايل آزاد سرحد از سوي امريكا برعليه القاعده دشواري هاي بيشتري را نسبت به طرح قبلي دارد. زيرا اولا معلوم نيست كه دراين مناطق چنين قبايلي پيدا شود كه از امريكا سلاح گرفته برعليه گروه هاي هم فكر و هم مذهب خود بجنگند، درحالي كه دراين مناطق بيست هزار مدرسه ديني وجود دارد كه افكار طالباني را به آنان القا مي كند و اين منطقه بزرگ ترين منبع افراطي گري مذهبي به شمار مي رود، چگونه آنان حاضر خواهند شد كه با نيروهاي القاعده و طالبان درگيري پيدا كنند. درعراق سران و افراد قبايل الانبارازافكارافراط گرايي مذهبي القاعده بدور بودند، آنان سالها درسايه حكومت استبدادي بعثي ها ازبهترين موقعيت برخوددار بودند، جنگ آنان با امريكا به خاطر از دست رفتن اقتدار گذشته شان بود و به همين دليل از افراد القاعده عليه امريكا حمايت مي كردند، اما زماني كه سهمي درقدرت براي آنان درنظر گرفتند وبه نحوي افراد پايين رتبه بعثي ها مورد عفو قرارگرفتند و تعدادي ازآنان را در دولت شريك كردند، ديگر نيازي نديدند كه ازافراد خارجي القاعده حمايت كنند. درحالي كه درايالت سرحد و وزيرستان خود افراد قبايل گرفتارافكار طالباني هستند. به همين دليل اين احتمال زياد خواهد بود كه درصورت گرفتن سلاح وامكانات از امريكايي ها،اين مقداراز سلاح هاي اهداشده به قبايل خود درآينده به يك درد سربزرگ تبديل گردد، چنانچه كه بن لادن و ملاعمر خود به چالش بزرگ تبديل گرديدند.   

 دوم اين كه دولت پاكستان قطعا با چنين طرحي موافقت نخواهد كرد، زيرا قبايل آزاد ازهر راهي كه مسلح گردند، براي ثبات و آينده پاكستان يك تهديد به شمار مي رود و اين كشور نمي تواند پيش بيني كند كه آينده و فرجام گروههاي مسلح شبه نظامي كه از سوي امريكا تقويت گرديده چه خواهد بود؟ طبيعي است وقتي قبايل از امكانات خوب تسليحاتي برخوردار باشند، به راحتي مي تواند از دولت مركزي اطاعت نكند و درخدمت جريانهاي مختلفي قرار گيرد كه امنيت و تماميت ارضي پاكستان را تهديد مي كند.

به هرحال هرچند كه اين طرح ها هنوز تاييد و به مرحله اجرا گذاشته نشده است اما امريكا براي برون رفت از بحران كنوني درافغانستان و پاكستان چنين طرح هايي را روي دست دارد و درتلاش است تا لااقل در سال اينده كه جبهات نبرد درپاكستان و افغانستان پس از فصل زمستان به شدت داغ مي گردد، آن را به اجرا بگذارد. اما اين كه تاچه اندازه مي تواند موافقت مقامات پاكستاني را دراين زمينه جلب نمايد و يا اين كه تا چه اندازه اين طرح كارگر مي افتد، سئوالاتي است كه هنوز پاسخي براي آن وجود ندارد.

 

 


December 10th, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی