بازگشت
مشعل المپيك با شورش هاي سياسي استقبال شد
محمد اسحاق فياض محمد اسحاق فياض

با آن كه در منشور كميته بين المللي المپيك آمده است كه بازي هاي المپيك بايد عاري از هرگونه دخالت ها و بازي هاي سياسي باشد اما اين بازي ها در گذشته نيز چندان از حساسيت ها و ملاحظات سياسي بدور نبوده است. اما بازي هاي 2008 المپيك پيكينك قبل از آن كه موعد برگزاري آن فرا برسد، با تنش ها و اعتراضات سياسي زيادي برخوردار گرديده است و چهره عاري از سياست ورزش را در جهان خدشه دار كرده است. پيش ازآن كه چين مشعل المپيك را  ازيونان تحويل بگيرد، شورشهاي خونيني در تبت چين رخ داد، اين شورش ها كه از سوي بودائيان تبت آغاز شده بود با موضع گيري دالاي لاما رهبر تبعيدي بودائيان درامريكا تبديل به اعتراضات بين المللي عليه چين گرديد و كشورهاي غربي، نهاد هاي مدني درغرب كه خود راطرفدار حقوق بشرمي دانند، از چين خواستند تا حقوق بشر را دراين كشور رعايت نمايد.

اثرات مستقيم اين اعتراضات در بازي هاي المپيك تبلور يافت و سران سياسي چندين كشورغربي، در اعتراض به سركوب تبتي ها تهديد كردند كه مشاركت در افتتاحيه المپيك پيكينگ را تحريم خواهند كرد.

عبورمشعل المپيك از كشورهاي جهان خود به اعتراضات بين المللي عليه چين تبديل گرديده است. مشعل المپیک از 20 شهر در پنج قاره جهان و در مسیری 137 هزار کیلومتری عبور خواهد کرد.براساس رسم  معمول مشعل در روز25مارچ سال برگزاری المپیک در یونان و در محل برگزاری المپیک باستانی یونان روشن شد. سپس مشعل به پکينگ پایتخت چین و محل برگزاری المپیک منتقل گرديد و از آنجابايد مسیری به آسیای میانه، اروپا، آمریکای جنوبی و آفریقا را در پیش خواهد گرفت تا دوباره به آسیا برسد. در مرحله نهایی مشعل در خاک چین، به دست مجموعه ای از ورزشکاران و شخصیتهای شناخته شده حمل خواهد شد تا در روز هشتم ماه اگست سال 2008، به محل برگزاری مراسم افتتاحیه المپیک برسد.اما مسير اين مشعل از همان آغاز كه از ميدان تي آن مين پيكينگ آغاز گرديد با تنش هاي سياسي همراه بود و چين و كشور هاي غربي هركدام به دنبال بهره برداري هاي سياسي از اين حركت ورزشي برآمدند. چنين در حركت مشعل مسيري را انتخاب كرده كه اين مشعل مستقيم از پكينگ به تايوان واردشود، اما مسئولان دولتی در تایوان گفته اند نمی خواهند مشعل المپیک از خاک چین به کشورشان وارد شده یا از کشورشان به چین خارج شود، آنها اين حركت را به منزله حاكميت چين براين جزيره مي دانند و با آن مخالفت كرده اند. اما از حركت مشعل تبتي ها بيشتري ن استفاده را برده اند آنان در تلاش شده اند تا هنگام عبور مشعل از دامنه كوههاي هيماليا كه يكي از نقاط ورزشي دنيا به شمار مي رود، دست به تظاهرات بزنند و مشعل استقلال تبت را در كنار مشعل المپيك روشن كنند و مقامات چنيني پيش ازپيش به اين حركت هشدار داده اند. در خارج ازچين اين اعتراضات به چندين كشور ديگر كشيده است، از انجايي كه تبتيان زيادي در كشور هاي اروپايي و امريكا به حالت مهاجر به سر مي برند، آنان در شهر هاي مشهور اروپا و امريكا عليه مشعل المپيك كه مقصد نهايي آن چين است دست به اعتراض زده اند و تعدادي از شهروندان غربي به عنوان دفاع از حقوق بشر درچين آنان را همراهي كرده اند. بيشترين اعتراضات هنگام حمل مشعل المپیک از خیابان های لندن و پاریس به نمايش گذاشته شد و با تظاهرات خشونت آمیز معترضان به سیاست چین در تبت همراه بود. پس از حمل مشعل به امريكا احتمال مي رفت كه  هنگام حمل مشعل در شهرسان فرانسیسکو، اعتراضات گسترده تري برگزار گردد، زيرا تبتي هاي مهاجر در امريكا اعلام كرده بود كه در اين شهر دركنار مشعل المپيك مشعل استقلا تبت را نيز روشن خواهد كرد. اين مراسم در اين شهر با محاصره ماموران پولیس سان فرانسیسکو و محافظان چینی از مسیری متفاوت از مسیر اعلام شده قبلی در خیابان های این شهر حمل شد. مشعل المپیک در مرحله بعدی به بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین، انتقال می یابد و برگزار کنندگان این مراسم بروز تظاهرات در مسیر حمل آن در این شهر را منتفی نمی دانند.

دركنار تظاهرات اعتراض آميز سياسي دربرار حمل مشعل سياست، مداران غربي و ساز مان ملل نيز فشارهاي متعددي را به اين بهانه به چين وارد كردند. خانم مرکل نخست وزير آلمان و براون نخست وزير انگليس اعلام كردند كه در مراسم افتتاحیه المپيك در پكينگ شرکت نمی کنند، گفته مي شد كه ساركوزي رئيس جمهور فرانسه نيز شركت در اين مراسم را تحريم كنند، اما گفته شده است كه وي  هنوز تصمیمش را نگرفته است. در كنار اين حركت، پارلمان اروپا با تصویب قطعنامه ای از رهبران کشورهای عضو این اتحادیه خواسته است در صورت عدم آغاز گفتگوها میان دولت چین و دالایی لاما، رهبر روحانی و رئیس دولت در تبعید تبت، تحریم مراسم افتتاحیه المپیک 2008 پکينگ را که در ماه اگست برگزار می شود مد نظر قرار دهند.

این قطعنامه که به اتفاق آرا به تصویب رسیده، برای کشورهای عضو الزام آور نیست، ازآنجايي كه كشورهاي قدرت مند دراين اتحاديه طرفدار تحريم هستند، بسياري از رهبران كشور هاي عضو اين اتحاديه در مراسم افتتاحيه المپيك شركت نخواهد كرد. بخصوص كه اين مخالفت ها با تحريم بان كي مون دبيركل سازمان ملل نيز همراه شده است. بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد به مقامات چینی گفته است که وی در مراسم افتتاحیه المپیک چین در ماه اوت شرکت نخواهد کرد. البته یک سخنگوی سازمان ملل متحد گفته است که آقای بان چند ماه پیش به مقامات چینی گفته بود که وی ممکن است بدلیل برنامه های کاری قادر نباشد که در مراسم افتتاحیه شرکت کند. اما از آنجايي كه اين اعلام بعد از قطعنامه پارلمان اروپا بوده است، تحليل گران باورند كه تحريم افتتاحيه المپيك توسط  سران  در كشورهاي غربي در تصميم با كي مون نقش اساسي داشته است. در خواست اوبا و هيلاري كلينتون دو نامزد رياست جمهوري امريكا از دموكرات ها، از آقاي بوش مبني بر تحريم افتتاحيه المپيك و نيز حمايت تعداد زيادي از بردگان جايزه صلح نوبل از حركت هاي سياسي مردم تبت وتشويق سياست مداران به تحريم افتتاحييه مراسم المپيك در پيكنيگ عواملي است كه شرايط سخت و دشوار سياسي را بر چين تحملي كرده است.

چين تاكنون دهها ميليادردالر براي برگزاري اين مراسم تاكنون به مصرف رسانده است و نفس برگزاري اين مراسم در اين كشور وجهه بين المللي چين را بالا ميبرد. اما چين هرگز باور نمي كرد كه برگزاري اين مراسم با شورشهاي سياسي در تبت و مخالفت هاي بين المللي عليه سياست هاي چين در تبت روبروگردد.

شورشهاي تبت به ديگر ولايت استقلال طلب چين نيز جرات داده تا هنگام برگزاري مراسم المپيك دست به تحركات استقلال خواهي بزنند. ولايت سين كيانگ يكي از ولايت هاي بزرگ مسلمان نشين در چين است كه خواهان استقلال و يا خودمختاري هستند، اویغورهای مسلمان  سال ها است كه خواهان جدایی از چین و تشکیل کشوری مستقل و يا به رسميت شناختن هويت خودمختار به نام ترکستان شرقی اند، اما اين حركت ها در طول نزديك به يك قرن به شدت سركوب گرديده وبراي تغير ساختارقومي در اين سرزمين مهاجران چيني را به اين ولايت ساكن كرده اند. اما با اوجگيري حركت هاي افراطي در جهان اسلام تعدادي از ايغوري هاي چيني با فراراز چين به القاعده پيوستند و آموزش هاي لازم نظامي را آموختند. تعدادي از اين افراد نيز در صدد شدند تا درمراسم المپيك دست به خرابكاري بزنند. وزرات امنیت ملی چین اعلام کرد که توطئه ربودن ورزشکاران و خبرنگاران در جریان رقابتهای المپیک پيکينگ را کشف و خنثی کرده است.آن گونه که سخنگوی وزارت امنیت ملی چین در جمع خبرنگاران اعلام کرده، طی عملیات غافلگیرانه نیروهای امنیتی در استان مسلمان نشین سین کیانگ در شمال غرب چین، سی و پنج نفر که مظنون به طراحی توطئه ربودن ورزشکاران و خبرنگاران المپیک بوده اند بازداشت شده اند.

بدين ترتيب المپيك پيكينگ قبل ازمراسم برگزاري آن با با شورشها و اعتراضات سياسي فرواني در سطح جهان همراه بوده است. طوري كه ژاک روخه، رئیس کمیته بین المللی المپیک، از حركت هاي اعتراض آميزي كه هنگام حمل مشعل المپيك در شهرهاي اروپايي رخداده اظهار تاسف كرده است. ژاک روخه گفته است: "اکنون حرکت مشعل هدف قرار گرفته است. ما از وضعیت کنونی جامعه بین المللی بسیار نگرانیم. حوادث تبت باعث ایجاد موج اعتراض میان دولتها، رسانه ها و سازمانهای غیردولتی شده است. خشونت با ارزشهای مراسم حرکت مشعل یا بازی های المپیک ناسازگار است.

اونيز خواهان حل مسئله تبت از سوي چين گرديد.

 به هرحال در چين وضعيتي مراسم المپيك در چين ار حساسيت هاي بسيار بالاي برخوردار است، زيرا اين مراسم تاكنون هرگز با چنين شورشها و اعتراضات سياسي همراه نبوده است.

 


April 13th, 2008


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی