بحران لیبی (1)
برگردان میم حجری برگردان میم حجری

 

خیزش خلق، جنگ داخلی و یا تجاوز نظامی؟
محمد حسن
http://linksunten.indymedia.org
پیش کش به معلمم سرهنگ بدیع

1
آیا انقلاب عربی پس از تونس و مصر لیبی را فرا گرفته؟

• حوادث کنونی لیبی با حوادث تونس و مصر فرق دارند.
• فقدان آزادی در تونس و مصر بر کسی پنهان نبوده است.
• اما جوانان را مناسبات اجتماعی اسفناک واقعی به جنبش واداشته است.
• تونسی ها و مصری ها دورنمای آتی نداشته اند.

• رژیم سرهنگ معمر قذافی فاسد است.
• بخش اعظم ثروت کشور را به جیب می زند و هر اعتراضی را بی رحمانه سرکوب می کند.
• اما شرایط اجتماعی لیبی بهتر از همه کشورهای همجوار است.
• طول عمر انسان ها در لیبی بالا از سایر کشورهای آفریقائی است.
• سیستم بهداشت و آموزش لیبی ستایش انگیز است.
• لیبی اولین کشور آفریقائی است که مالاریا را ریشه کن کرده است.
• علیرغم نابرابری های عظیم در تقسیم ثروت کشور، تولید سرانه ناخالص ملی در لیبی بر 11000 دلار بالغ می شود.
• این رقم عالی تر از همه کشورهای عربی است.
• شرایط عینی لیبی با شرایط خیزش های خلقی تونس و مصر تفاوت جدی دارد.

2
در لیبی در حال حاضر چه می گذرد؟

• برای درک بهتر حوادث کنونی در لیبی باید به پیوند تاریخی مربوطه توجه داشت.
• لیبی در قدیم از مناطق تحت سلطه امپراطوری عثمانی بوده است.
• در سال 1830 فرانسه الجزایر را اشغال کرد.
• محمد علی ـ حاکم مصر ـ که گمارده امپراطوری عثمانی بود، سیاست ملی مستقلی در پیش گرفت.
• حضور فرانسه در الجزایر و محمد علی در مصر امپراطوری عثمانی را به هراس افکند.
• امپراطوری عثمانی ارتش خود را راهی لیبی کرد.

• در این ایام، انجمن برادران سنوسی در لیبی از اعتبار و نفوذ فوق العاده ای برخوردار بود.
• مؤسس انجمن سعید محمد بن علی سنوسی بود که اهل الجزایر بود که تحصیلکرده کشور خود و مراکش بود و طرز تفکر اسلامی او در تونس و لیبی از محبوبیت زیادی برخوردار بود.

• سنوسی در اوایل قرن نوزدهم طرفداران بیشماری پیدا کرد.
• او در مواعظ خود مقامات مذهبی عثمانی را علنا مورد انتقاد قرار می داد.
• از این رو می بایستی تبعید شود.
• سنوسی پس از سفر به مصر و مکه به کره نائیکا واقع در شرق لیبی تبعید شد.
• کره نائیکا یکی از سه استان تاریخی بزرگ لیبی است.
• انجمن برادران سنوسی در این منطقه ریشه دواند و به سازماندهی زندگی توده ها همت گماشت:
• گرفتن مالیات، حل اختلافات میان طوایف و غیره از آن جمله اند.
• انجمن برادران سنوسی پس از چندی ارتش خاص خود را تشکیل داد و برای تأمین امنیت کاروان های تجاری به خدمت گرفت.
• و بالاخره حکومت کره نائیکا را بدست گرفت و نفوذ خود را حتی تا چاد گسترش داد.

• تا اینکه بالاخره سر و کله قدرت های استعماری اروپائی در آفریقا پیدا شد که آفریقای سیاه را بین خود تقسیم کردند.
• این پدیده تأثیر منفی بر انجمن سنوسی به جا گذاشت.
• حمله ایتالیا بر لیبی حاکمیت سنونسی را از ریشه به لرزه در افکند.
• ایتالیا در سال 2008 میلادی برای عذرخواهی از جنایات استعماری خویش مبالغی را به لیبی پرداخت کرد.

3
استعمار لیبی خیلی خونین بود؟
و یا اینکه برلسکونی قصد کسب محبوبیت و انعقاد قراردادهای تجاری با قذافی را داشت؟

• استعمار لیبی خیلی خونین و بربرمنشانه بود.
• در اوایل قرن بیستم، گروهی فاشیستی در ایتالیا به تبلیغ این اندیشه پرداخت که ایتالیا که در جنگ عدوا 1896 با اتیوپی (1896) شکست خورده بود، باید به احیای حاکمیت نژاد سفید بر قاره سیاه بپردازد و لکه ننگی را پاک کنند که در جنگ با اقوام وحشی بر دامن ملت سفید پوست کبیر چسبیده است.
• تبلیغات فاشیستی مدعی بودند که لیبی با سکنه ای متشکل از اقوام وحشی و عقب مانده و با چشم اندازهای فریبا بهتر است که از آن ایتالیا باشد.

• تجاوز ایتالیا به لیبی به جنگ ایتالیا ـ ترکیه (1911) منجر شد، جنگی بسیار خونین که با پیروزی ایتالیا خاتمه یافت.
• البته ایتالیا فقط تریپولی را که یکی از سه استان تاریخی بزرگ لیبی است، تحت کنترل خویش داشت.
• در مناطق دیگر بویژه در سیره نائیکا، با مقاومت سرسختانه مردم مواجه بود.
• طایفه سنوسی به حمایت از عمر مختار برخاسته بود که در کوهستان ها جنگ چریکی بر ضد قوای ایتالیا را رهبری می کرد.
• عمر مختار ضربات کمر شکنی بر ارتش ایتالیا وارد آورد، اگرچه ارتش ایتالیا هم بلحاظ تعداد سربازان و هم بلحاظ ساز و برگ جنگی در وضع بهتری قرار داشت.

• در اوایل سال های 30 قرن بیستم ایتالیای فاشیستی تحت رهبری موسولینی برای سرکوب مقاومت خلق لیبی، به اقدامات رادیکال روی آورد.
• سرکوب مقاومت مردن لیبی قلدرمنشانه تر و بربرمنشانه تر گشت.
• ژنرال رودولفو گراتسیانی در وصف یکی از قتل عام ها می نویسد:
• «سربازان ایتالیا بر این باورند که رسالت اشاعه تمدن را بدوش می کشند...
• آنها اشاعه تمدن را تکلیف خود می دانند و به اجرای آن به هر قیمت ممکن هم که باشد، مصمم اند.
• اگر مردم لیبی به پیشنهادات معقول ایتالیا تن در ندهد، ایتالیا به جنگ فراگیر خونینی دست خواهد زد، تمامت مردم لیبی را به خاک و خون خواهد کشید و آرامش گورستانی بر لیبی برقرار خواهد ساخت.»

• برلسکونی در سال 2008 بابت این جنایات استعماری مبلغی به قذافی پرداخت کرد.
• او بی تردید قصد کسب محبوبیت قذافی را داشت، تا قراردادهای اقتصادی مطلوب با لیبی منعقد کند.

• اما علیرغم این باید گفت که مردم لیبی تحت استعمار رنجی غیرقابل وصف تحمل کرده است.
• مبالغه آمیز نخواهد بود، اگر اینجا از خلقکشی سخن گفته شود.

4
لیبی چگونه کسب استقلال کرد؟

• زمانی که استعمارگران ایتالیائی به سرکوب مقاومت در کیره نائیکا مشغول بودند، ادریس ـ سردسته سنوسی ـ به مصر رفت تا با انگلیسی ها معامله کند.
• پس از جنگ جهانی دوم استعمار زیر ضربات روز افزون قرار گرفت و لیبی در سال 1951 کسب استقلال کرد.
• ادریس با حمایت انگلستان زمام قدرت را بدست گرفت.
• بخشی از بورژوازی لیبی ـ متأثر از ناسیونالیسم عرب که در مصر توسعه می یافت ـ خواهان الحاق به مصر بود.
• اما قدرت های امپریالیستی چشم دیدن توسعه ملت بزرگ عرب را نداشتند.
• از این رو، به حمایت از استقلال لیبی برخاستند و سلطان ادریس را به عنوان دست نشانده خود به قدرت رساندند.

ادامه دارد

March 29th, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
مسایل بین المللی