بازگشت
نقش ناتو در جهان امروز
ارسالی صمیمی ارسالی صمیمی

"ناتو می‌تواند با تهدیدها خودش را سازگار کند اما ما باید در مورد این مساله که می‌خواهیم چه چیزی باشد و چه کاری انجام دهد، دقت کنیم."

 ماری کارتین، تحلیل‌گر روزنامه آمریکایی "استار تریبیون" در تحلیلی درباره نقش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در روزگار ما می‌نویسد: «سئوال درباره اینکه آیا ناتو در بحران به سر می‌برد یا خیر سال‌ها است که مطرح می‌شود. از زمان آغاز ماموریت ناتو در افغانستان مشکلاتی به وجود آمده مبنی بر اینکه متحدان این ائتلاف به صورت مناسب تقسیم کار نکرده‌اند. برخی، اروپا را به خاطر کاهش بودجه نظامی مورد انتقاد قرار می‌دهند؛ و این بدان معناست که اروپایی‌ها می‌خواهند یک اقدام آزاد انجام دهند. بسیاری از مردم آمریکا نیز از خود می‌پرسند که چرا ناتو در لیبی دست به مداخله زد اما هنوز در سوریه مداخله نکرده است.

در عین حال برخی اندیشمندان سیاسی به دنبال آن هستند تا جایگاه ناتو را با توجه به سو گیری سیاست‌های آمریکا به سمت آسیا حفظ کنند و همواره دیدگاه‌های قدیمی را درباره مرزهای جغرافیایی، سیاسی یا حتی نقش اقتصادی برای این ائتلاف تکرار می‌کنند؛ عقیده‌ای که متحدان ناتو آن را نمی‌پذیرند.

ناتو نقش بسیار مهمی در حفاظت از امنیتی که دهه‌ها است صلح و آسایش را در اروپا و آمریکای شمالی برقرار کرده، ایفا می‌کند. اما در صورتی که ناتو به دنبال نقشی گسترده برای خود باشد، خطرات موجود قدرت این ائتلاف را تضعیف کرده و ارزش‌های آن را کاهش می‌دهد.

بسیاری از آمریکایی‌ها - حتی مقامات رسمی منتخب و سیاست گذاران - با وجود اهمیت زیاد آن، زمان زیادی را برای تفکر در مورد ناتو صرف نمی‌کنند و متاسفانه آن‌هایی هم که به ناتو فکر می‌کنند، رویکردشان به این مساله آمریکا محور یا فقط ناتو محور است و با این کار کل موضوع را تحریف می‌کنند.

ما باید در ابتدا به لزوم امنیت جهانی خودمان توجه کنیم و به جای بررسی ناتو و پرسش درباره اینکه ما چه نقشی را برای ناتو در نظر داریم باید بپرسیم که چه ابزاری به بهترین نحو می‌تواند این لزوم امنیت جهانی را تحقق بخشد. ما همچنین باید با متحدانمان به مذاکرات هدفمند و مهمی بپردازیم درباره اینکه در چه جایی ناتو با اولویت‌های داخلی آن‌ها متناسب می‌شود. نهایتا ما باید آینده و دورنمای همسایگان، دوستان و دشمنان ناتو را نیز در نظر بگیریم. ناتو می‌تواند به عنوان بخش مهمی از تجهیزات امنیت بین‌المللی ما باقی بماند اما تنها به شرط آنکه در مورد این مساله که می‌خواهیم این ائتلاف چه کاری انجام دهد و نقشش چه باشد، دقت کنیم.

یادآوری اینکه ناتو از کجا آغاز به کار کرد خالی از لطف نیست. پس از جنگ جهانی دوم، آمریکا قصد داشت تا از اروپا خارج شود، اما کشورهای اروپایی که از سال‌ها جنگ رنج می‌بردند، خواستند تا آمریکا در آنجا بماند. ما اغلب ریشه‌های ناتو را در جنگ سرد می‌بینیم اما پنج کشوری که نخستین بار یک توافق‌نامه امنیتی جامع را در سال 1948 به امضا رساندند و از ما (آمریکا) درخواست کردند تا به آن‌ها بپیوندیم، از آلمان بیش از اتحاد شوروی می‌ترسیدند.

ناتو تشکیل شده بود تا نه تنها از کشورهای اروپای غربی، آمریکا و کانادا در برابر حملات خارجی محافظت کند بلکه تشکیل شده تا امنیتی ایجاد کند که بتواند صلح و آرامش را برقرار کند. ناتو بخش بسیار مهمی از احیای اروپای غربی محسوب شده و به سرنگونی کمونیسم بسیار کمک کرده است. اما این تنها بخشی از داستان است.

برای اغلب اروپایی‌ها روایت اتحادیه اروپا بسیار مهم است. با توجه به تمام مشکلات کنونی ناتو، اتحادیه اروپا نقش بسیار اساسی برای ارتقاء رشد اقتصادی اروپا و ثبات سیاسی و صلح ایفا کرده است. هنگامی که کشورهای کمونیست سابق آزادی خود را به دست آوردند، خواستار عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا شدند و ما نیز آن‌ها را در این امر ترغیب کردیم.

ما و متحدان اروپاییمان ادغام اقتصاد اروپا و ساختارهای سیاسی را به عنوان بهترین راه برای رسیدن به دموکراسی تلقی کردیم. همزمان با گسترش اتحادیه اروپا، آمریکا نیز روابط خود را از تجارت و سرمایه‌گذاری به امنیت ملی و صلح‌سازی منطقه‌ای تغییر داده است. برای ما و کشورهای اروپایی، ناتو تنها وسیله‌ای برای برقراری امنیت یا تداخلات منطقه‌ای نیست.

در حالی که مردم اروپا به اندازه مردم آمریکا ناتو محور نیستند اما نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که حمایت از ناتو در کشورهای اروپایی نسبت به آمریکا بیشتر است. اما بسیاری اهداف ایجاد ناتو را همچنان هدف اصلی به وجود آمدن آن می‌دانند؛ ائتلافی که برای دفاع جمعی و عمل به عنوان چتر حمایتی امنیتی به وجود آمده است.

البته اختلاف نظرهایی نیز در میان این متحدان وجود دارد. برخی کشورها همچنان با نگرانی چشم از روسیه بر نمی‌دارند و کشورهای دیگر درباره آلمان ابراز نگرانی کرده‌اند. ثبات در بخش‌هایی از بالکان دست نیافتنی است و نگرانی‌های روز افزونی در سراسر مدیترانه وجود دارد.

بسیاری از مردم اروپا می‌خواهند تا ناتو بر وظایف اصلی منطقه‌ای خود تمرکز کند.

اروپایی‌ها نگران وقوع جنگ به هر دلیلی هستند. آن‌ها همچنان زیر بار درد و رنج‌های مربوط به جنگ جهانی دوم هستند و این باعث می‌شود تا آن‌ها از جنگ بپرهیزند. ایجاد ثبات، اقتصاد و سیاست در اروپا برای آمریکا خوب بوده است و ناتو همچنان در حفظ این مساله نقشی دارد.

بله، ناتو باید همزمان با تغییر تهدیدها خود را با آن‌ها وفق دهد. با این حال این نظر در مورد ناتو که از ماموریت اصلی خود منحرف شده، از سوی متحدان این ائتلاف در گذشته مورد انتقاد قرار گرفته و رد شده است و این خطر هدفی را که ما به دنبال آن هستیم تضعیف می‌کند؛ ناتو ائتلافی ارزشمند برای برقراری امنیت در منطقه است اما هسته‌ اصلی اقدامات ما در جهان محسوب نمی‌شود.»






June 18th, 2013


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی