پيوست به گذشته
(در فصل دهم پيرامون جهت گيرى و ديدگاه هاى دول طرفدار (موافقين) تهاجم نظامى امريكا بالاى عراق و همچنان كشورهاى كه در ضديت با حملهْ نظامى (مخالفين) ايالات متحده، قرار دارند، بحث صورت گرفته است – م) :
عدهْ محدودى از دول منجمله انگلستان، ميهن تونى بلير وفادار (به زمامداران قصر سفيد) از ايالات متحدهْ امريكا حمايت بعمل مياّورند. صدر اعظم بريتانيا وسايل اطلاعات جمعى كشورش را زمانى تكان (شوك) داد كه كنفرانس مطبوعاتى خويش را به سبك امريكائى ها تدوير و به پيش برد (در همين هنگام روابط اّن با (مامورين عاليرتبهْ امريكائى) قسماً به نقطهْ نزولى خود رسيده بود). بلير در اين كنفرانس مطبوعاتى بيان نمود: "سودى را كه ما از ناحيهْ همكارى خود با واشنگتن بدست اّورديم، خيلى ها بزرگ است." (اما واقعيت چيز ديگرى را به نمايش گذاشت): چند ماه پيشتر حكومت انگلستان در پى اّن بر اّمد تا از "روابط بخصوص" خود با ايالات متحده، استفاده نمايد و بر ضد بعضى فيصله ها و تصاميم امريكائى ها اعتراض كند تا با اين عملكرد از مولدين فولاد انگليسى پشتيبانى كرده باشد. ولى جورج بوش اين امر را ضرورى نپنداشت تا به (درخواست و تقاضاى) "رفيق" خود (تونى بلير) حتى با (كلمات و جملات مختصر) جواب بدهد. بدين ترتيب يك اقدام ديگر تونى بلير، بى نتيجه باقى ماند.
با وجود (اين همه كوشش هاى بى ثمر) انگلستان از اين فعاليت دست بردار نشد كه در جبههْ "دوستى" (با امريكا) اخذ موقع كند. اما وضعيت اين دوستى كاملاً تاريك است: بالاتر از 130 نفر نمايندهْ پارلمان مربوط به حزب كارگر رسماً در ضديت با سياست تونى بلير در بارهْ عراق قرار گرفتند. بر علاوه امكان اّن ميرود كه عدهْ بيشتر اعضاى حكومت از وظايف خويش كناره گيرى كنند، هرگاه حكومت در جهت به تحقق رسانيدن پلان اشتراك (عساكر) انگليسى در پهلوى عساكر امريكائى، تلاش بخرج دهد.
اّقاى Jose Maria Aznar صدر اعظم (اّنوقت) اسپانيه با موضعگيرى امريكا، پيوست و از گزارش مشهور (رئيس جمهور امريكا) راجع به "اوضاع ملى ( خطاب به ملت)" و طرح "محور شرارت" پشتيبانى نمود. در ماه اگست 2002 بود كه اّقاى برلوسکوني Berlusconi صدر اعظم ايتاليا موقف نا روشنى را بخود گرفت و قسماً واشنگتن را سرگيچه ساخت. Antonio Martino وزير دفاع ايتاليا چنين هوشدار داد: اشتراك اردوى ايتاليا در عمليات (نظامى) بر ضد عراق وابسته به اّن ميباشد كه اسناد موثق و (غير قابل انكار) مبنى بر دخيل بودن بغداد در فعاليت هاى تروريزم بين المللى ارائه گردد.
فرانسه از يك موقف معتدلانه نمايندگى ميكند و بدون درنگ ابراز نگرانى كرد و قبل از همه وارد اّوردن فشار بالاى عراق را با در پيش گرفتن تلاش هاى موْثر داير بر حل صلح اّميز قضايا در شرق نزديك مرتبط دانست. پاريس روى بازگشت مفتشين سلاح ملل متحد به عراق، تاكيد دارد. (دولتمردان در فرانسه ميگويند): "فكر عمليات نظامى را تا اّنزمان نبايد در سر پرورانيد تا اين كه كليه امكانات ديپلماتيك در قدم اول از طريق سازمان ملل متحد بكار گرفته نشده باشد.
روابط ميان ايالات متحدهْ امريكا و اّلمان فدرال با مشكلات روبه تزائيد همراه است. جورج بوش نه تنها به اّقاى Schroder بخاطر پيروزى اش در انتخابات پارلمانى تبريك نگفت، بلکه وزير دفاع اّلمان را كه از واشنگتن (رسماً بازديد بعمل اّورده بود) بحضور نپذيرفت. دونالد رومسفلد روابط بين دو كشور را "زهر اّلود" توصيف كرد.
اروپا يگانه شريك ايالات متحدهْ امريكا نيست كه نظريات مربوط به خود را دنبال ميدارد. بتاريخ 7/8/2002 وزير خارجهْ عربستان، شهزاده ال سعود Al Saud، پيش از بازگشت از سفر تهران با اّژانس خبر رسانى اسوشتيد پرسAssociated Press مصاحبه نمود و در اّن واضح ساخت كه خاندان سلطنتى، در صورت درگيرى نظامى با عراق، هيچ كدام از پايگاه هاى نظامى عربستان را در اختيار (نظاميان امريكائى) قرار نخواهد داد. اّل سعود در مدت اقامت در ايران در هنگام ديدار و ملاقات با محمد خاتمى رئيس جمهور، چنين اظهار داشت: "مجاز نيست قضيهْ عراق به "امريكا موجبات بروز يك جنگ را فراهم سازد."
دونالد رومسفلد نظريات وزير خارجهْ عربستان را با ارائهْ اين جملات به بازى گرفت: تا كنون راجع به حملهْ نظامى بالاى عراق تصميم گرفته نشده است.
مواضع متزلزل (نا مستحكم) در پنتاگون:
وزير دفاع اصلاً در همين وقت با پرابلم ديگرى سردچار بود. در جريان يك نشست تبادلهْ معلومات در قصر سفيد راجع به "مواضع متزلزل" در سطح مقامات عالى حكومت، رومسفلد و رئيس ستاد نيروهاى مسلح Richard Myers خشم خويش را تبارز دادند و تهديد كردند كه FBI (ادارهْ پوليس فدرال) را موظف به پيشبرد تحقيقات ميسازند تا مسوولين (گنهكاران) را از بابت "نقض (خدشه دار ساختن) امنيت ملى" به محاكمه بكشانند.
در عمل اين يگانه كارى است كه رومسفلد و Myers روى صحنه اّورده ميتوانند و ماهيتاً از كمبود هر گونه دسپلين و هماّهنگى در كار سخن ميگويد و ياد اّورى خاطرهْ كه بوسيلهْ Indiskretionen تقويت مييابد. مخالفين وزير دفاع با رسانه هاى جمعى به گفتگو مى پردازند تا بر افكار عمومى تاثير وارد اّورند و يا اّن پلان هاى را خنثى نمايند كه به ميل اّنها نمى باشند.
هرگاه يك استراتيژى نظامى تثبيت (معين) گردد و يكى از اشتراك كنندگان در ضديت با اّن واقع شود، كفايت ميكند كه اّن استراتيژى را با جزئيات به مطبوعات بسپارند تا حق موجوديت (پايهْ حقوقى دوام) اّن را بربايند. يك نمايندهْ DIA (Defense Intelligence Agency) چنين تبصره نمود: "ميشود اّن استراتيژى نظامى را مستقيماً به صدام فكس كرد."
بر اساس يك گزارش كه به روزنامهْ واشنگتن پست ارائه شده بود عدهْ از اعضاى رهبرى نظامى پس از ماه ها مقاومت، انديشهْ يك جنگ جديد را، با وجود تصورات پيرامون ضايعات بلند قابل انتظار و امكان كار بست سلاح هاى كيمياوى (از سوى رژيم عراق)، پذيرفتند.
مطابق يك گزارش اّقاى Debka، وزير اطلاعات اسرائيل كه اختصاصاً بر مبناى خدمات اطلاعات مخفى و مبارزه با تروريزم تهيه شده بود، هواپيماهاى جنگى امريكائى و انگليسى يك پايگاه جنگى عراقى را در نزديكى شهر Al Nukkhaib تخريب كردند. در همين جا يك موْسسهْ (شركت توليدى)اپتيكى سيستم ثبت (فاصله هاى) دور كه توسط چينائى ها مدرنيزه شده بود، واقع بود، ولى اظهار سپاس از تخنيك هاى نوع جديد، شركت در همان لحظه فعاليت نداشت و اّنهم بنابر اينكه بخاطر چنين يك سيستم وسايل (تخنيكى) انكشاف يافته بود. اندكى بعد از اين رخداد، شكارى هاى بم افگن از پايگاه نظامى شهزاده سلطان در عربستان، به پرواز اّمدند تا بر فضاى بغداد گشتزنى كنند (دوره زنند). اين عملكرد امتحانى به امريكائى ها نشان داد كه دستگاه هاى رادار عراق در اطراف پايتخت كشور فعال نيستند.
بتاريخ 8/8/2002 چرخبال هاى ترانسپورتى، چندين واحد كوماندوي تركيه را در نزديكى شهر Bamerni در شمال عراق، پياده كردند. اّنها موظف بودند تا كنترول بر اين فرودگاه را بدست گيرند كه فقط به اندازهْ 80 كيلو متر از ميدان هاى نفتى در منطقه فاصله داشت. كوماندو هاى تركيه را گروپى از واحدهاى مخصوص امريكائى همراهى مينمودند. اين واحدها متحدانه در يك زمان كوتاه، قوت هاى تانك اردوى عراق را كه به منظور دفاع از اين فرودگاه موظف گرديده بودند، نابود ساختند. بعد از اّنكه به واحد هاى مخصوص، نيروهاى تقويتى پيوست، اّنها عميقاً در خاك دشمن (عراق) به پيش رفتند و دو ميدان پرواز هاى كمكى را به تصرف خود در اّورند.
اين عمليات ها به متحدين در صورت درگيرى نظامى فايدهْ استراتيژيك قابل ملاحظه ئى ميرساند و اّنها ميتوانند كنترول فضائى را بالاى شهرهاى کرکوک Kirkuk وموسول Mossul و هم چنان خط اّهن ميان عراق و سوريه بدست گيرند.
تجمع چندين هزار نفر نيروى نظامى، مليون ها تن مهمات و صدها فروند هوا پيماى جنگى در تعدادى از پايگاه ها در كشور هائيكه در عدهْ از اّنها مردم از امريكائى ها استقبال بعمل نمى اّورند، امكان پذير نيست. در اين رابطه به زمان نياز است و زمان فقط با پيشبرد كار ديپلماتيك كمائى شده ميتواند.
جورج بوش بتاريخ 10/8/2002 در شهر Ridgwood ايالت تكزاس به گزارشگران حاضر در اين گفتگو اظهار نمود: "ما روى حرف در پيش گرفتن مذاكرات (سازنده) با كانگرس و در عين زمان با دوستان و متحدين خود اتكا مى نماييم."
در اين جا اصلاً سخن روى تهديد ها از سوى صدام نمى چرخد، بلكه امريكا مى خواهد حمايت جامعهْ بين المللى را كمائى كند. همزمان با اّن اّمادگى هاى نظامى جريان دارد. با در نظرداشت سرباز زدن عربستان سعودى از در اختيار گذاشتن پايگاه هاى نظامى خويش، با وجود اينكه تا كنون در اين باره تصميم قطعى گرفته نشده است، پنتاگون فيصله نمود كه نبايد موضوع را به تصادف گذاشت: پايگاه نظامى توسعه يافتهْ ال اودايد Al Udeid در قطر بمثابهْ نقطهْ مركزى فعاليت هاى تشديدى نظامى و لوژستيكى (بايست به خدمت گرفته شود.) اين پايگاه با سرمايه گذارى 1،4 مليارد دالر از لحاظ ساختمانى گسترش بيشتر پيدا كرد و بهتر گرديد. موعد پايان كارها تاريخ 31/12/2002 تعيين شده بود.
پسان ها معلوم شد كه پنتاگون دو فروند ناوگان بزرگ را به كرايه گرفته بود تا تانك ها و هليكوپتر ها را از اروپا به خليج فارس انتقال دهد، مزيد بر اّن هشت فروند ناوگان ديگر غرض رسانيدن ساير مواد باقيمانده به پايگاه ديگوگار سيا Diego Garcia در اوقيانوس هند، لنگر انداخته بود. علاوتاً مارش قطعات به اطراف سرحدات عراق ادامه مي يافت.
انسان ميدانست كه تا حدودى حقيقت ندارد:
گام بعدى به استقامت جنگ برداشته شد: از تصاوير عكسبردارى شده توسط ستلايت (ماهواره) هاى جاسوسى امريكا، يك قطار متشكل از بالاتر از 80 واسطهْ ترانسپورتى در محوطهْ يك فابريكه حدود ده كيلومتر دور تر از بغداد، بچشم مى خورد و معلوم است كه در همين جا سلاح كيمياوى نيز توليد ميشود. پس از پايان جنگ خليج مفتشين سلاح معلومات دريافت کردند كه اين تاسيسات در توليد صدها ليتر بوتولين Botulin خدمت نموده است. برعلاوه از اّنجا اسنادى بدست اّمده كه گواهى بر اّن ميدهد كه عراق سرگلوله هاى راكت هاى سكاد را با گاز زهرى عصبى (VX) مجهز ساخته است.
اين نخستين زنگ خطر نبود. در اّغاز ماه اگست 2002 ادارات خدمات اطلاعاتى مخفى از موجوديت لابراتواري خبر دادند كه فكر ميشود در اّنجا ويروس مرض لاعلاج Ebola پرورش مييابد و يا روى ويروس ها عامل امراض شديداً تب اّلود و كشنده كار صورت ميگيرد.
در قضاياى فوق مساله اين نيست كه ادعا ها بر پايهْ دلايل (مطالعات و تحقيقات) فضائى استوار است. در اين مورد تصاوير ماهواره ئى وجود دارد و كارشناسان نتوانستند توضيحات قانع كننده (از لابلاى عكس ها) در بارهْ مطالب وحشت اّور پيدا نمايند. يك كارمند از ردهْ مقامات رهبرى خدمات مخفى امريكا، نگرانى خود را اينگونه بيان كرده: "انسان ميدانست كه اين عكس ها تا حدودى حقيقت ندارد. ما از سالها كليه حركات را در نزديكى تاسيسات تحت كنترول، تعقيب نموديم... اين بار صدام كدام چيزى را بطرف تاسيسات Taji انتقال ميداد و يا از اّنجا ميخواست به جاى ديگرى ببرد،بدون اينكه ما فهميده بتوانيم كه چه بوده باشد. اّنچه بطور كل در زمينه ميتوان گفت اين است كه محتوا و مفهوم قطار بارگيرى شده خارج از حد معمولى بودند. كسى اين تعداد وسايط را بكار نمى گيرد تا چند بوتل هاى خطر ناك (پر از مواد مضره) را منتقل سازد... اين بار سرگيچى پنتاگون نيست: عملاً تحركات بزرگ در محوطهْ يك تاسيسات توليد سلاح هاى بيولوژيكى رخ داده بود...."
"بوش عقب مانده ترين رئيس جمهور امريكا...":
يك روز پس از بصدا در اّمدن زنگ هاى خطر (دروغين)، خانم Condoleezza Rice كه تا كنون در موضعگيرى خود نسبتاً بيطرفانه حرف ميزند، يك اطلاعيه را به نشر سپرد كه قسماً اعلام جنگ را ميرسانيد: ايالات متحده انتخاب ديگرى نداشت جز اينكه بر ضد صدام حسين رئيس جمهور عراق اقدام نمايد. اين خانم پر جاذبه كه با صنايع نفت بصورت تنگاتنگ گره خورده است، يك فروند كشتى نفت كش بزرگ مربوط به شركت Chevronشورون كه خودش در ادارهْ اّن داراى مقامى بود به نام موصوفه ياد ميشود. با تبديل شدن به قصر سفيد، تلاش بخرج داد تا كشتى را از صحنه دور سازد. خانم Rice در مصاحبه با BBC ضمن ساير مطالب از جمله چنين گفت: "... ما به اين نظر هستيم كه دلايل مبنى بر تغيير رژيم در عراق قابل اعتماد و باور ميباشند."
با وجود اينكه تعداد بيشتر امريكائى ها حمله بالاى عراق را تائيد ميكنند، انگليسها در شك و ترديد هستند. اّقاى Gerald Kauffman سابق سخنگوى سياست خارجى حزب كارگر راجع به موضوع "رفقاى" صدر اعظم (تونى بلير) شرح داد: "خود بوش عقب مانده ترين رئيس جمهور امريكا در تمام دوران زندگى سياسى من است. مشاوريني چهار اطراف او را احاطه نموده اند كه خوشحالى (علاقمندى) جنگى اّنها در سطح بالا از انحطاف ناپذيرى سياسى، نظامى و ديپلماتيك شان سرچمشه ميگيرد."
اّقاى Brent Scowcroft سابق مشاور جورج بوش (كلان) در شوراى امنيت ملى، ادارهْ فعلى امريكا را از زيان هاى ماجرا جوئى در عراق هوشدار داد: "من تصور مينمايم (هراس دارم) كه ميتوانيم شاهد يك انفجار در شرق نزديك باشيم. از اين منطقه يك جامهْ شيطانى قادر است مبارزهْ ما را بر ضد تروريزم به هيچ بدل كند." ايشان جملات بالا را در يك مصاحبه با BBC و نشريهْ Wall Street Journal گفته است.
بتاريخ 21 اگست 2002 جورج دبليو بوش در مزرعهْ شخصى خود در شهر Crawford تكزاس محفل نشست كارمندان عاليرتبهْ نظامى را ترتيب داد. رسماً هدف نشست را مذاكره پيرامون سياست دفاعى و بودجهْ ارتش اعلام كردند، ولى در عمل مقصد چيز ديگرى بود. بوش و مشاورين او يكجا بودند تا راجع به درگيرى نظامى با عراق و تامين مصارف اّن به صحبت نتيجه اّميزي بپردازند.
در پايان محفل بوش همراه با دونالد رومسفلد در برابر ژورناليستان قرار گرفتند و فقط به اطلاع رسانيدند كه فرمانده نيروهاى ارتش ايالات متحده در خليج فارس، جنرال Tommy Franks در حال حاضر روى پلان حمله بر ضد صدام حسين كار ميكند و اّمادگى جهت انجام چنين يك ضربهْ نظامى به زمان نياز دارد.
Tommy Franks يك روز بعد از قزاقستان به اطلاع رسانيد كه او مارش نظامى احتمالى را به عراق چنان پلان مينمايد كه انتخاب هاى قابل اعتماد (موثر و پذيرفتنى) در اختيار خود ايالات متحده و متحدين اّن قرار دارند و ميتوان اّنها را به رئيس جمهور ارائه نمود .
متحدين: اّنها در اين روزهاي اخير ماه اگست 2002 به كجا هستند؟ روسيه و چين در ضديت با عمليات نظامى از خود مقاومت نشان ميدهند. اّلمان، كانادا و فرانسه ديگر خوشحال نيستند و تكيه بالاى اين حرف مينمايند كه پرابلم به پيشگاه ملل متحد كشانيده شود.
جنرال Zinni سابق نمايندهْ حكومت ايالات متحده در شرق نزديك به اين عقيده است كه امريكا بايست بطور بهتر كار ميانجيگرانه را روى قايم ساختن يك صلح دوامدار ميان اسرائيلى ها و فلسطينى ها متمركز سازد و شبكهْ تروريستى القاعده را راه يابى كند، پيش از اينكه صدام به اقدامات دست بزند.
بتاريخ 30 اگست تاها ياسين رمضان معاون رئيس جمهور عراق رشتهْ سخن را بدست گرفت و اظهار كرد كه عراق به اين زودى به گونهْ رژيم طالبان سقوط نمى كند. "عراق با تمام قوا برمى خيزد تا به دفاع از قلمرو خود بپردازد. عراق، افغانستان نيست و حكومت امريكا اين را خوب ميداند." رمضان به ادامه علاوه نمود: "در صورت درگيرى نظامى، عراق از تمام حقوق خود استفاده ميدارد تا بالاى هر كشور در اين كره خاكى حمله بدارد..." طبعاً منظور در اينجا اسرائيل ميباشد.
سناتور Tom Daschle از حزب دموكرات گفته است: "پشتيبانى متحدين ما يك امر ضرورى و حتمى نيست"، "ليكن ما مجبور ميباشيم با عمل يك جانبه خود بهاى بلندى بپردازيم، هرگاه ما در ضديت با خواسته هاى متحدين در سراسر جهان، ايستادگى كنيم."
ولى هيچ شك و ترديد وجود ندارد: ضرورت جستجو عقب دريافت متحدين در مبارزه با صدام، اّنگونه كه امريكائى ها اّنرا در ديدگاه خود مجسم ميسازند هرگز به مفهوم انحراف از مسير جنگ نمى باشد. واشنگتن خواهان درگيرى نظامى است.
بتاريخ 9/9/2002 رئيس جمهور ژاك شيراك در مصاحبه با نيويارك تايمز نظريات خود را در رابطه به حل دو بعدى مساله توسط سازان ملل متحد، به اطلاع رسانيد:
1. براى عراق سه هفته وقت داده شود تا مفتشين سلاح را بدون كوچكترين محدوديت دوباره بداخل كشور اجازه دهد؛
2. در صورت عدم اجازه ورود مفتشين، در نيويارك راجع به استعمال قوه (كاربرد زور) مشوره گردد.
اما در هنگاميكه در جبههْ ديپلماتيك مذاكره جريان دارد شاخهْ نظامى عمليات با يك سرعت حيران كننده به تحرك در اّمد: پنتاگون خبر داد كه از ماه نومبر 600 نفر افسر قرارگاه مركزى ("Cent Com") را در پايگاه نظامى Al Udeid جابجا ميسازد.
بتاريخ 12/9/2002 تغيير ديپلماتيك در اين بحران زمانى رخ داد كه رئيس جمهور بوش به سازمان ملل متحد مراجعه نمود و لست قطعنامه هاى ارائه كرد كه ديكتاتور عراق در گذشته به رعايت اّنها بى توجهى نشان داده بود. در اخير بوش به اطلاع رسانيد كه يك درگيرى نظامى غير قابل اجتناب است، هرگاه عراق به كليه تقاضاهاى ملل متحد جواب مثبت ندهد.
بتاريخ 16/9/2002 يك انكشاف حيران كنندهْ جديد پيش اّمد: موقف متحدانه دولت هاى عربى در ضديت با حملهْ نظامى امريكا، قرار است از هم بپاشد. پس از كويت، عربستان سعودى اطلاع داد كه امكان اّن موجود است تا به ايالات متحدهْ امريكا اجازه داده شود كه از پايگاه هاى نظامى سعودى استفاده نمايد، در صورتيكه تهاجم امريكا را سازمان ملل متحد تائيد كند.
در نزد واشنگتن و لندن تعقيب اين تاكتيك به جز شكستاندن اتحاد بين المللى ضد جنگ چيز ديگرى نمى باشد.
بتاريخ 28/9/2002 اّژانس خبر رسانى Associated Press جزئيات پيشنهاد امريكا را به نشر سپرد: "عراق مجبور است كليه مطالب را در ارتباط به سلاح هاى كشتار دسته جمعى اّشكارا در اختيار بگذارد و به مفتشين سازمان ملل متحد امكانات ديدار از قصر رياست جمهورى را فراهم اّورد." صدام حسين مدت هفت روز وقت دارد تا در بارهْ فكر كند و بالاخره بايست به فوريت لست عناصر (كيمياوى) ممنوعه را ارائه نمايد كه عراق بدسترس دارد. در قطعنامه تقاضا شده كه مفتشين بايد حق داشته باشند كه در اطراف موْسسات توليدى كنترول شده، منطقه منع پرواز هواپيما و حركت وسايط مشخص گرداند كه از سوى بم افگن هاى شكارى متحدين نظارت ميشود. اين اقدامات پيشگيرانه بايد از اين امر جلوگيرى كند كه مواد خطرناك مخفيانه از سوى طرفداران صدام پنهان گردد.
هرگاه از اجراى اين خواسته ها سرپيچى بعمل اّيد، قطعنامهْ تهديد به اّن ميدارد كه بر ضد صدام از تمام وسايل دست داشته استفاده صورت ميگيرد.
(بر علاوه تقاصاى زمامداران طراز اول دولتى در پاريس ، مسكو، پيكن و بن و فشارهاى سازمان ملل متحد مبنى بر حل صلح اّميز قضيهْ عراق از راه ادامهْ گفتگوهاى موْثر سياسى در سطح جهانى و منطقوى)، خارج از چوكات شوراى امنيت ملل متحد نيز بالاى امريكا فشار وارد ميگرديد. (از جمله) يك هيئت نمايندگى موسسات اقتصادى خصوصى تركيه در نخستين هفتهْ ماه اكتوبر 2002 با نمايندگان حكومت ايالات متحده ملاقات كردند و توجه را در اين زمينه معطوف داشتند كه مصارف تخمينى يك جنگ جديد با عراق مبلغ 14،1 مليارد دالر را در سال احتوا مى كند. تركيه هيچگونه مانع را نمى بيند كه سوال نمايد: اّيا حكومت امريكا در صورت در گيرى يك جنگ، هزينهْ اّنرا تامين كرده ميتواند و يا خير؟ زيرا وضعيت مالى بودجهْ دولتى امريكا در حال حاضر چندان خوب نيست....
بتاريخ 22/10/2002 وزراى خارجهْ فرانسه و روسيه، اّقايان Dominique De Villepin و Igor Iwanow اظهار داشتند : " حكومت امريكا مجبور است از خود گذشت و انحطاف پذيرى) بيشتر در امر قبول پاره ئي (از خواسته هاى بين المللى) نشان دهد تا از پشتيبانى همگاني برخوردار گردد . ما دوام تفتيش سلاح و قطع (توقف) اسلحه كشتار جمعى را مى خواهيم، نه تغيير حكومت را در عراق. با همين متن ما راجع به يك قطعنامهْ مذاكره ميداريم...."
بوش مذاكرات دايمى را با نمايندگان خارجى چيز زائيد و بى فايده ميداند. او اظهار نمود :" ملل متحد مجبور است همين حالا دست به اقدام بزند..."
با وجود تلاش هاى اروپائى ها، زمامداران امريكائى از (مركب زور گوئى) خويش پائين نگرديدند. رئيس جمهور بوش بصورت بسيار واضح حرف زد: "هرگاه ملل متحد مساله را به پايان نمى رساند و تصميم اتخاذ نمى دارد تا صدام خلع سلاح شود، پس ما رهبرى يك اتحاد را بدست ميگيريم تا صدام را بنام صلح، خلع سلاح كنيم."
جورج بوش پس از عودت دوباره از مكسيكو اطلاع داد كه از شوراى امنيت درخواست مينمايد تا موضوع را به رأى گيرى بگذارد كه اّيا امريكا اكثريت را در اختيار دارد يا خير؟ يك ميتود موْثر كه فرانسوى ها، روس ها و چينائى هارا تحريك كند و به اّن ها بگويد: "هرگاه شما (راه) ما را تعقيب نمى كنيد و اگر شما قطعنامهْ (پيشنهادى) ما را ويتو نمائيد، شما در ملل متحد موفق شده ايد. ولى با وجود اّن ما بالاى عراق هجوم مى بريم و ملل متحد اعتبار خود را از دست ميدهد."
بتاريخ 4 نومبر 2002 وزير خارجهْ مكسيكو راجع به نتايج مذاكرات چند جانبه در دو روز گذشته حرف زد: "ما معتقديم كه در نزديكى عقد يك پروتوکول ميباشيم. يك تعهد بستن كه به جهان، به ملل متحد و به مكسيكو داراى ارزش به سزائى خواهد بود.
صدام حسين سر از نو ابتكار عمل را در دست گرفت. او در پيش روى فرستاده افريقاى جنوبى واضح ساخت: "ما به هر تصميم احترام مى گذاريم كه در هماّهنگى با منشور سازمان ملل متحد و حقوق ملت ها باشد." در يك صحبت ديگر با Jorg Haider (رهبر يك حزب دست راستى اطريش كه در ضديت با خارجى ها در اّنكشور ميباشد) صدام حسين شرح داد: "عراق حد اقل (اندك ترين) مقدار و يا نمونه ئى از سلاح هاى كشتار جمعى رادر اختيار ندارد."
دولت امريكا به اطلاع رسانيد كه به تاريخ 6/11/2002 ميخواهد قطعنامهْ مرتبهْ خود را به شوراى امنيت ارائه كند و محاسبه مينمايد كه تا اخير هفته به راى گيرى گذاشته شود. براى اينكه درخواست تائيد گردد بايست از جملهْ 15 مملكت عضو شوراى امنيت 9 اّن قطعنامه را تائيد بدارد، بدون اينكه اعضاى دايمى ويتو نمايد.
سوريه يگانه دولت نا اّشنا است هرچند راى اّن عملاً از اهميت برخوردار نيست. جزيرهْ Mauritius سه روزپيش سفير خود را (از امريكا) فرا خواند، زيرا بر ضد قطعنامهْ امريكا راى ميدهد....
بتاريخ 7/11/2002 قطعنامه به اتفاق اّرا به تصويب رسيد، در يك حالت ميانه، بين تقاضا هاى فرانسوى ها و امريكائى، و با وجود رفتار محتاطانهْ سوريه داير بر اينكه راى گيرى يك هفته به تعويق انداخته شود تا وزراى اتحاديهْ عرب از موضوع واقف گردند....
بتاريخ 21/12/2002 نشريهْ Le Monde با اين عنوان درشت از چاپ بر اّمد: "عراق، يك گام ديگر بسوى جنگ" پس از امتحان (باز رسى) يك راپور ارائه شده از سوى بغداد، ايالات متحده، رژيم صدام حسين را گنهکار دانست كه مكلفيت هاى خويش را اجرا نميدارد و قطعنامه را در عرصهْ تسليحات نقض مينمايد. بنابر اظهارات Colin Powell وزير خارجهْ امريكا، در سند 11000 صفحه ئى تعداد زياد خلا ها كشف شد.
مرحله به مرحله معلوم ميشود كه جنگ اجتناب ناپذير است.
پايان
July 3rd, 2006
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
- مترجم: پیامفصلهایی از کتاب «نقابزدایی از چهرهٔ اقتصاد: از قدرت و آز تا همدردی و منفعت عامه»
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل دهم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل نهم) ــ ۲
- مترجم: پیامفصلهایی از کتاب: «نقابزدایی از چهرهٔ اقتصاد: از قدرت و آز تا همدردی و منفعت عامه»
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست سرمایه اثر کارل مارکس (فصل نهم) ــ ۱
- انتشارات تهران ترجمه سومین رمان خالد حسینی با عنوان «و کوهها طنین انداختند» منتشر شد
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل هشتم)
- خسرو باقریپیر پرنیاناندیش
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل هفتم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل ششم)
- بر گردان از انور میرستاریکتاب بلژیک و بمب
- عزیزه عنایت مروری براثرگرانبهای نمک درشعر فارسی !
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل پنجم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصلهای سوم و چهارم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصلهای اول و دوم)
- ناصر اصغریدر سالگرد قتل تروتسكی، معرفی یك شاهكار
- برگردان، تلخیص و تحلیل از داکتر خلیل ودادخوشحالخان ختک آغازگر ادبیات ملی شعری ( پشتو)
- جميله پلوشهحقوق زن در گذرتاريخ
- ناصر اصغریلنین: معرفی یك كتاب
- Sumaia Frotan افغانی
- اسدالله شفاییماموریت سقوط
- پوهندوی شیما«غفوری»رنگها و برداشت های من
- لنیندربارۀ مبارزۀ مسلحانۀ جدا از توده
- امیر کشفیبرتراند راسل در مقام فیلسوف
- ترجمه محسن فریدنی و ا. صادقینشریات و تشکیلات کارگری
- نگارش از: نذیر ظفرپرستو های شاعرانه
- لنیننامه به کمونیستهای : آلمان ، اتریش و لهستان
- مجموعه آثار لنینبه جمهوریهای شوروی قفقاز
- مجموعه آثار لنین، جلد ۲۴، ص ۵۴-۴۲نامههایی دربارۀ تاکتیکها [1]
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)امنیت ملی
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)پلیسان نواحی مطمئین ترین حافظان جان ومال مردم (محافظت عامه)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح پلیس:همکار شاروال درتنظیم شهرها(نظم عامه)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) قوای مسلح- فصل دوم - پلیس ترافیک
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) قوای مسلح- بخش دوم (پلیس وسارندوی)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل هجده همقوای مسلح
- گزیدۀ مقالات از ولادیمیر ایلیچ لنیندر برخورد به خرده بورژوازی
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل چهاردهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) فصل سیزدهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) فصل نهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح فصل هشتم
- کمونیستهای انقلابیقهرمانان فریب و اشتباهات بلشویکها [1]
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل ششم و فصل هفتمقوای مسلح
- اثر جان پرکینزاعترافات جنايتكار اقتصادي
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل چهارم و فصل پنجم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل سوم (قوای مسلح)
- برگردان: شيرين روشارمارکس و قرن بيست و يکم
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل دوم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح
- پراودای. ج. تسره تلی و مبارزۀ طبقاتی
- کمیتۀ از زندان تا تبعیدمدخلی بر جلد یک سرمایه
- ک. کائوتسکی نیروهای محرکه و چشم اندازهای انقلاب روسیه
- شاپور احمديبادهپيمايي با اژدها در تموز
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح
- شاپور احمديشعر بيقهرمان
- محمدنبی عظیمی نگاهی به برگردان دوباره کتاب تلک خرس
- شاپور احمديگزيدهي هفتگانه
- پيام پرتوىفلسطين و اسراييل- تجزيه و تحليل از نگاه چپ
- برگردان از عارف عرفانکتاب افغانستان درعقب پرده دود
- شاپور احمديدر حاشیهی متن الف
- امان معاشرروحنامه
- شاپور احمدياندامهاي نقرهاي ما چند نفر
- برگردان- محمدعارف عرفانافغانستان درعقب پردۀ دوُد)بخش ششم)
- شاپور احمديبندهاي پيشكشي فرشتهها
- برگردان- محمدعارف عرفان افغانستان درعقب پردۀ دوُد
- برگردان از عارف عرفانافغا نستان درعقب پرده دود-پی دی اف چهارم
- برگردان از عارف عرفانافغانستان درعقب پرده دود
- شاپور احمديدر پوكههاي زمهرير
- برگردان از عارف عرفانافغانستان درعقب پردۀ دود-دوم
- برگردان از عارف عرفانافغانستان عقب پردۀ دود-اول
- برگردان شاپور احمدیروبن داريو
- پوهندوی شیما غفوریمن و «لبخند شیطان»
- سید محمد اشرف فروغ سگ ها می جنگند
- شاپور احمديگاهي خاطرهي عشقي اندوهناك از زمانهاي اكنون
- امان معاشرافغانستان تخته خیز استعمار
- امان معاشر«ابرها بر شانه»
- امان معاشرسرزمین دسایس
- اسدالله جعفری امام صادق،برهان عرفان- عرفان برهان
- شیرین نظیری فعال حقوق زندخت غروب مجموعه شعر ازبانوعزیزه عنایت
- محمد عالم افتخارموفقیت بزرگ تازه برای کتاب و تئوری گوهر اصیل آدمی
- سلیمان راوشسکوت فرهنگیان { بخش 5}
- امان معاشراندمه ها اثر خلیل حیفی از چاپ برآمد
- شاپور احمديديوها و دلبندگونيپوشم
- داکتر عزیز فاریابینیمی نگاه به ( گلزمین وفا )- مجموعۀ اشعار شادروان استاد سید محمد ( دروگر )
- سلیمان راوشسکوت فرهنگیان
- محمد عوض نبی زادهجلداول کتاب مجموعه ی مقالات
- گزارنده: عزیز آریانفرخاستگاه و پرورشگاه تاجیک ها
- برگردان: ا. م. شیریدوره استالین بگواهی آمار و ارقام بخش چهارم (آخر)
- بقلم دکتر محمود صفریانسفر نامه ی دنیای ارواح پرتوی دیگری از فانوس خرد
- نگاه گر: صدیق رهپو طرزینگاهی به خاطرات محمود طرزی
- نوشته گنادی زیوگانوفدوره استالین بگواهی آمار و ارقام(بخش سوّم)
- نوشته گنادی زیوگانوفدوره استالین بگواهی آمار و ارقام
- ماریا دارومجموعه ء از اشعار دلنشین شاعر جوان محترم « نذیر ظفر » تحت عنوان « شب یلدا » تازه از طبع برآمد
- اثراستثنائی عبیدالله «حبیب»
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان)فصل سوم کتاب نام و ننگ
- عزیز آریانفرنگاهی به کتاب «میراث ایران»ِ ریچارد نلسون فرای
- امان معاشرمعرفی کتاب
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان)بخش دوم
- مصلح سلجوقینگاهی کوتاه به مجموعۀ شعر حسین وفا سلجوقی
- رضا اغنمیسفرنامه دنیای ارواح
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان) فصل سوم کتاب نام و ننگ
- گزارنده عزيز آريانفركتاب تذكر الانقلاب
- صدیق رهپو طرزیآخرین اثر محمود طرزی
- کوچی مسافردروغهای شاخدار
- دوکتور سید احمد جهشدر بارهء کتاب گوهر اصیل آدمی و نظریات محترمه ماریا دارو
- از قلم : ماریا دارونگاهی بر کتاب «گوهر اصیل آدمی» و فهم و هضم آن
- تهیه و نگارش: میر عبدالواحد سادات افغانستان در چنبره یی جيو اکونومی امريکا قسمت پنجم
- لیلا فرجامیرودخانه ای که از ماه می گذرد
- محمود فاضلی بیرجندیآشنایی با برگردانی تازه از یک کتاب
- سلیمان کبیر نوریجایزه ای بالاتر از « نوبل» و « اسکار»... برای کتاب گوهر اصیل آدمی
- میرعبدالواحد ساداتافغانستان در چنبره یی جيو اکونومی امريکابخش چهارم
- تهیه و نگارش: میرعبدالواحد ساداتافغانستان در چنبرۀ جیو اکونومی امریکا
- پروفیسر عبدالواسع لطیفیپا برهنه باز کشت
- فهیمی تجدید تعریف و شناخت انسان در اثر« گوهر اصیل آدمی »
- Translated from Dari by Mir Hekmatuallah SadatAfghanistan: The Land of Epics and Tragedy
- نویسنده اسپندکوهیمشوره های دوستانه
- داکتر سرگی کورگینیان بعد از سرمایه داری مانیفستِ جُنبشِ «ماهیتِ زمان»
- امان معاشرافغانستان اؤزبیکلري خلق قؤشیقلري
- گلن ال. کارلسازمان سیا به روایت بازجوی سیا-11
- میرعنایت الله ساداتآشنایی با سایه روشن
- غلام نبی اوسپرین ــ یورشدافغانستان د ادبیاتو ځلانده« غمي »
- برتراند راسلشناخت ما از جهان بیرونی
- جين هيرشفيلدلابهلاي تيغههاي زمردين
- نوشتۀ ر.رخشانیسرچشمه های مدرنیته
- قیوم بشیرقزلباش و هزاره در لابلای تاریخ افغانستان
- بنیاد عبدالرحمان برومندکشتار زندانیان سیاسی ایران در سال ۱۳۶۷
- برگردان شاپور احمديروبن داريو
- اثر جان پرکینزاعترافات جنایتکار اقتصادی
- امیلیا اسپارتکمکثی کوتاه در مورد کتاب «گردنبند مروارید»
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت پایانی
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت سوّم
- ترجمه از فرانسه به فارسی توسط حمید محوینقد مارکسیسم دربارۀ نظریۀ روانکاوی
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت دوم
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیسم عقلانی و سقوط کمونیسم»
- سید نبیل شمیمناله های پناهجویان
- نوشتۀ ایو میشو سنجه های زیبایی شناسی و داوری سلیقه
- نجیبه آرش عجایب هفتگانهء جهان در سده های میانه
- فريدون گيلانیدر باره سه کتاب آخرم
- رضا اغنمیوصیت نامه خدا
- نگارش: ش. بامدادکودکان درجنگ
- مشعل حریردر شگفتی یک گمنام
- گزینۀ نبشته های نیلاب موج سلامگردنبند مروارید
- عبدالحسیب شریفیچاپ و انتشار دو مجموعهي شعر و يك مجموعهي داستان در تخار
- محمداسحاق فیاضیاد گل سرخ
- بزرگترین چالش در مقابل بشریتآینده طلایی
- دکتر عبدالحسین زرین کوبدوقرن سکوت
- سراج الدین ادیب«کتابخانه سیار با صدها آثار کلیدی ماندگار »
- محمود صفریانکتاب وصیت نامه خدا
- حمید محوینقدی دربارۀ : «بادام های زمینی» اثر رضا بی شتاب
- محمد اسحاق ثنا رومان پا برهنه باز گشت
- سلیمان کبیر نورییک پیغام ملی و وطنی و یک دعوت تاریخی و انسانی
- عزیز آریانفرپیرامون کتاب دولت و اپوزیسیون در افغانستان از 1919 تا 1953
- مترجم : حمید محویسومین جنگ جهانی آماده می شود: هدف، ایران
- مترجم : حمید محویسومین جنگ جهانی آماده می شود : هدف ایران
- نوشته هوشنگ معین زادهوصیت نامه خدا
- مترجم : حمید محویتأملاتی در باره ی تاریخ مسیحیت نخستین
- گزارنده به دری: عزیز آریانفردولت و اپوزیسیون در افغانستان
- عبدالو کیل کوچی کتاب ، یادی ازسر زمین شمالی قدیم
- نیلاب موج سلام« پرندگان بیبال » در آبهای سیال
- محمد یعقوب هادییادداشت های «تصویری ازگوانتانامو» تبرئه جنایات مشابه
- شباهنگ رادجنگ و اوضاع افغانستان
- آشیل بخاراییکتابی ؛ همسنگ آثار رهبران کبیر تحولات تاریخ
- سلیمان راوشسه واکنش - تکاوران تیزپوی خرد در خراسان
- نویسنده:عبدالسلام ضعیفعبور از خط سرخ [در گوانتامامو ]
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش پایانی
- ایرینا کورشونوفنیلوفر و آتش
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش پنجم
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش چهارم
- نوشته: گوالیم رابرتس قوهء فکری کودک تانرا بلند ببرید
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرنبرد افغانی استالین
- گزارنده : عزیز آریانفراسناد محرم تازه افشا شده بایگانی های شوروی پیشین در باره افغانستان بخش دوم
- گزارنده : عزیز آریانفراسناد محرم بایگانی های شوروی در باره افغانستان
- ی.بیدار سر نوشت خانواده در جوامع غربی
- امان معاشرراز هستی
- میر عبدالواحد ساداتآشنایی با «مکاتیب افغانی»
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش سوم
- شمس حیدریاردو وسیاست در سه دهه اخیر به زبان انگلیسی
- دکتر بیژن باراننقد کتاب: آنتالوژی صدای اعتراض قلم- تابستان 2009 ایران
- مسعود حنیفخانه وخانواده ،کانون خوشبختی وسعادت
- گنادی زیوگانفاستالین و تجدّد بخش دوّم
- ژرژ پولیتزرفلسفۀ عصر روشنایی و تفکر مدرن
- گنادی زیوگانف استالین و تجدّد
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرمهمان ناخوانده در کابل
- گزارنده به دری: عزیز آریانفربحران اعتماد سال های 1940-1941 در آسیای میانه
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرعملیات «امان الله» و «تبت»
- گزارنده: عزیز آریانفرماجرای پیر شامی [گیلانی]
- گزارنده: عزیز آریانفرواپسین پیروزی نادر خان
- گزارنده: عزیز آریانفرخون های تازه بر زمین نوار قبایل «آزاد»
- نویسنده : مهرالدین مشید "گذرگاۀ بسته" * فریادی در دل سنگین تاریخ
- گزارنده: عزیز آریانفراشغال کابل از سوی قبایل مرزی [هند بریتانیایی] و به پادشاهی رسیدن نادر
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرسرنگونی امان الله خان
- گزارنده: عزیز آریانفرانتقام نافرجام کمینترن در «دهلیز افغانستان»و سرنگونی امان الله خان
- میم -میهن فدا(( جنگ های کابل (( زرافهء قشنگ
- میم -میهن فداجنگ های کابل (( زرافهء قشنگ((
- عزیز آریانفربر گرفته از کتاب نبرد افغانی استالین: سیاست قدرت های بزرگ در افغانستان و قبایل پشتون
- خلیل الله عالم جنگ قصابان نبرد نابرابر
- نویسنده : دکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون »اثرابوبکریقین (قسمت سوم)
- دوکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون » اثرابوبکریقین ) قسمت دوم(
- نویسنده : دکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون » اثرابوبکریقین
- گزارنده: عزیز آریانفرنبرد افغانی استالین(سیاست قدرت های بزرگ در افغانستان وقبایل پشتون)
- نویسنده : پیکارجونکاتی چند پیرامون کتاب « تولدی دیگر»
- میرزا آقا عسگری (مانی)«ظهور»، کتابی برای برونرفت از خرافات
- دوکتور خلیل الله وداد بارشزمامداری امیر حبیب الله کلکانی
- نویسنده : سید عبدالقدوس سیدکتاب جنگ های کابل ۱۳۷۱ – ۱۳۷۵ خورشیدی زیر چاپ رفت
- امان معاشر اعیادمغان
- شریفیچند کوچه دورتر
- ابراهیم سهارکتاب سرنوشت غم انگیز درافغانستان
- امان معاشر بیدلستان و گلدسته
- از دکتر شعاع الدین شفا *ظهور، حکایت من و امام زمان
- رضا اغنمیبشارت
- امان معاشرشگوفه های احساس
- صدیق رهپو طرزینگاهی به کتاب آینده افغانستان
- محمد نبی عظیمیسگ شریر همسایه
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر امير امان الله و آسياي ميانه شوروي
- ص.وفانگاهی کوتاه بر يکی دو اثر وکار کردهايی احمد فريد طهماس
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرتاریخ در سیما ها:هنگامه انور پاشا درآسیای میانه و بازتاب آن در افغانستان
- بهرام معصومى كشور ايران، كشور كوروش و داراست
- فضل الرحیم رحیمنام عتیق رحیمی ، در فهرست برنده گان صدوپنچ سال فعالیت جایزه ادبی گنکور فرانسه
- فاطمه سعيدی (مادر شايگان)برای فرزندان من اشک تمساح نريزيد!
- صبورالله ســياه سـنگ"آوای مــاندگار زنان"
- فضل الرحیم رحیم جادوگران و مداریان
- هوشنگ معین زادهظهور
- امان معاشر خاطرات یک کارتونیست
- گزارنده به دری: آریانفر «جمهوری هراتٍ» عبدالرحیم خان [نایب سالار]
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر«کابلستانٍ» بچه سقاء (جنوری– اکتبر سال 1929)مشی سیاست داخلی و خارجی
- ديپلوم انجنير عبدالقادر مسعودمژده به علاقه مندان کتاب
- صدیق رهپو طرزیکتابشناسی«محمود طرزی»
- نو شته نذ یر ظفرتاریخ مطبو عات افغانستان یا ضرورت ژور نا لیستان
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش فرجامین)
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر نخستین نبرد سپاهیان شوروی در افغانستان در سال 1929
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 24)
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرمبارزه دیپلماتیک قدرت ها در افغانستان در سال های 1919- 1921
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 23)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 22)
- صدیق رهپو طرزی«طرزی و سراج الاخبار»
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش بيست ويکم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش بيستم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش نزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هژدهم)
- نوشته: محمد اسحاق فياض پشتونستان چالش سياسي افغانستان و پاكستان
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هفدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش شانزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش پانزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش چهاردهم)
- مشعلازســـُـکر تا صَـــــحو
- م.نبی.عظیمی نام وننگ
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش سيزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دوازدهم)
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش يازدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش نهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هشتم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هفتم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش ششم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش پنجم)
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش چهارم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش سوم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دوم)
- خالد اشککم بود والی شوم
- محمدنبي عظيميواهمه های زمینی
- مشعلازسايه های هول تا واهمه های زميني
- بیرنگ کوهدامنی سایه ناظمی ، حافظ ، شاملو وفروغ درسایه های هول
- نوآم چامسکیاندر بایستنی های امپراتوری قدرت و اعتبار
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- دکتر محمد هاشم فقیریتاریخ در ادبیات
- سليمان راوشنام و ننگ
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- داکترغلام حيدر« يقين »سخنی چندپیرامون کتاب « تخمیس غزلیات حافظ » اثرالحاج ابوبکریقین
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمد عوض نبی زا دهرمان گودی پران باز, بازگوئی گوشهء ازظلم وستم بر مردم هزاره
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميسايه های هول
- محمدنبي عظيميکنزالمهملات والاکاذيب ( بخش هفتم و پاياني)
- محمدنبي عظيميازســـُـکر تا صَـــــحو
- سیامک زینلیخاک حاصلخیز برای کشت انواع تروریسم
- محمدنبي عظيميازســـُـکر تا صَـــــحو
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- ويرايش، تهيه وبرگردان (ناهيد) نگاهي به کتاب جنگ بدون مرز، استعمار جدید جهان
- مشعـلتاجـيکـان در قـرن بـيستـم
- ارسالي فريدون يماسرنوشت غم انگيز در افغانستان
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- نويسنده: غفار عريفبه آّن به چه عنوانى بايد قضاوت كرد!؟
- فرزاد بهنامدر تاريكي راه مي رويم
- عبدالولي منگلد افغانستان په ادبي کتابتون کې يوه بله شعري ټولګه ورزياته شوه
- احمد وحید صادقی نگرشی کوتاهی بر گوشه های از زنده گی و اندیشه های فلسفی – عرفانی مولانا جلال الدین محمدبلخی
- محمدنبي عظيمينگاهی به مجموعه ؛ داستانی : رازهای قلعهء قرمز
- سلیم سلیمیچند حرفی در باره پايان رمان « سايه های هول
- فرزاد کنزالمهملات والکاذیب
- محمدنبي عظيمي"نیم نگاهی بر ائتلاف های تنظیمی در افغانستان"
- محمدنبي عظيميواهمه های زمیني
- اکرام کمالدر اشراق نيلوفر
- چند کتاب تازه از میرزاآقا عسگری (مانی)
- کمانگيربخشی از خاطرات جنرال تامی فرانکس : فرمانده پيشين نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان
- جواد نصرياندو قرن با مطبوعات فارسي زبان خارج از كشور در قاره آسيا