بخش سوم
داکتر یاسین گیلاس دوم خود را نیز به حلقوم تشنه اش سرازیرساخت . بار دیگر به چهرهء درهم رفتهء دوستش نگریست ، حوصله اش سر رفت وگفت :
- بس است ماتم نگیر. بنوش و" پیراهن توبه " را پاره کن. آه گوش کن که شاعر چه گفتار شور انگیزی در این مورد دارد:
به عزم توبه سحر گفتم استخاره کنم
بهار توبه شکن می رسد چه چاره کنم
سخن درست بگویم ، نمی توانم دید
که می خورند حریفان ومن نظاره کنم
-- بنوش ، بنوش رفیق ، آخر اگر از من نمی شنوی از حافظ بشنو.
داکتر یاسین با اصرار وابرام فراوان ، پیر مرد را مجبور ساخت تا جرعه یی از آن آب آتشین بنوشد. پس از آن دستش را دراز نمود ودکمهء تایپ ریکاردر کهنه یی را فشرد. استاد سر آهنگ می خواند :
امروز نسیم یارمن می آید / بوی گل انتظار من می آید
.........
او یار کتت کار دارم / یک لحظه گفتار دارم / دل افگار دارم / گله بسیار دارم..
اتاق مرده ، بی روح وسرد پیر مرد ، اینک با هر زیروبم ساز، با هر ریتم موزیک وبا هرارتعاش آواز ملکوتی استاد ، جان می گرفت ، روح می یافت ، گرم می شد ، می خندید ، می رقصید وزنده می شد. تو گویی هرگز این جا زاغه نبوده ودر چهار دیواری تنگ ولرزانش هیچ غم ورنجی راه نیافته است. همراه با موزیک وآواز استاد وخندهء اتاق ، داکتر یاسین نیز شور وحال می یافت ،دست می زد ، کف می زد، شور می خورد، سرش را به طرف راست وچپ دور می داد. چشم هایش را باز می کرد، بسته می کرد ، ابروانش را بالا می برد ، پایین می آورد، واه واه می گفت واستاد را در عالم خیال مخاطب قرار می داد وتحسین می کرد:
- بارک الله ، مرحبا استاد ! واه واه ، چه کیف می کند. چه سُری چه تالی ، چه آلابی ! چه گلویی چه صدای جاودانیی ! روحت شاد باشد وبهشت برین ماوایت ، ای سر تاج موسیقی ، ای شیر موسیقی ، ای سلطان قلب ها. .. می گفت و می گفت وبرای خودش زمزمه می کرد :
... او یار کتت کار دارم / یک لحظه گفتار دارم / دل افگار دارم / گله بسیار...
دراین میان، پیرمرد نیز، نخستین گیلاسش را نوشیده بود و آرام آرام سر وصدا وشور وجذبهء داکتر یاسین به او نیز سرایت کرده بود. به طوری که کم کم ، فراموش می کرد که عینک نازنینش شکسته ، دخترک نازنین تری به خواب ناز فرو رفته وآدمی است بی وطن و موجودی است مستأصل وبیچاره . از گیلاس دوم هم جرعه یی نوشید ، سگرتش را روشن کرد وداکتریاسین با حیرت دید وشنید که لب های کلفت وکپره بسته ء دوستش می جنبد و می خواند : دل اوگار دارم ، غصه بسیار دارم .. مه کتت کار دارم ....
در اتاق " حال " و" قال " نزدیک شده می رفتند ؛ ولی به هم نیامیخته بودند وتا عالم " جبروت " یک قدم فاصله بود که " شرما "، مردهندو تبار سریلانکا یی ، در حالی که از وحشت ودهشت می لرزید ، در آستانهء اتاق ظاهر شد و با لکنت زبان وصدای لرزان به فارسی شکسته بسته یی چنین گفت :
- می کشند ، بی بی حاجی را، می زنند بی بی حاجی را ، شما زود بخیز !
***
در بیرون هوا تاریک ، سرد وگزنده بود. جدال در محوطهء کوچکی بین دوبنا که یکی را " الف" ودیگری را "ب" نام گذاری کرده بودند، رخ داده بود. آن جا در حقیقت صفهء بلندی بود که به منظور گذاشتن صندوق های خاکروبه و آشغال ، بایسکل های مهاجرین واشیای بی کاره وبی مصرف، تخصیص یافته بود. آشپز خانهء ساختمان "ب" نیز بالای همین صفه حاکم بود و سکوی سمنتی مذکور در حقیقت همان حلقهء وصلی بود بین تعمیرها یی که در بالا از آن سخن گفتیم.
درآن جا، زن جوان وزیبایی که مو های سیاه شبق گونه اش را با روبان سبزی گره زده واز چاک دامنش ، ران های سفت ، سفید وهوس انگیزش نمایان بود ، بالای شکم پیرزن سپید مویی نشسته وبا مشت های کوچک ولی زور مندش بر سر وروی پیرزن می کوبید وبا صدای بلند، با غیظ ونفرت ، چنین می گفت :
مادر آل ! به تو چه غرض که من چه کاره ام ! یک مهاجر تو، یکی هم من. پدر لعنت ! پایت در لب گور رسیده ، روزی زنده ها را می خوری وهنوز هم آن جایت می خارد. اوه خدا! همه را مار خورد ، مرا بقهء کور. این کمپیر مردنی را ببین واین قدرفیس ودماغ را. پدر لعنت کالای مرا از ماشین کالا شویی بیرون انداخته وگفته که ماشین را نجس می کند. ماچه خر، جنده های ... خود را انداخته ، اونه " منوچهر " شاهد است. او شوی سود خورش هم کمکش کرده ، همین مردکهء قرمساق ، که بینیش را بگیری نفسش بیرون می شود. درکابل که بود خون مردم را چوشید، دراین جا هم ماندن والای ما نیست. بیچاره گک ها سر چه چیز تان می نازید؟ سر همو بچهء بیغیرت تان که وطن مارا فروخت وما بیچاره ها را به این حال وروزرسانید ؟
چهرهء پیرزنی که به بی بی حاجی شهرت داشت، خونین بود. گیسوی سپیدش، تار تاروپریشان شده بود. چادرگاچش به گوشه یی افتاده بود. عینکش شکسته بود. پیراهن نیلی گلدارش پاره شده و از چاک یخنش پستان های لاغر وچروکیده اش بیرون افتاده بودند. پیرزن می گریست . واخ ، واخ می گفت وسعی داشت تا با دست های نحیفش پستان های کوچک وزرد وزار خودرا بپوشاند واز انظار مخفی کند. چشمان پیرزن از زیادی وحشت از حدقه بیرون زده بودند وخط درد، زجر وتوهین در آن ها به خوبی خوانده می شد. پیر زن در حالی که می گریست ، نفس نفس می زد ، سینه اش خش خش می کرد و با صدای زیر ونازکی زار می زد:
- مسلمان ها ، او مسلمان ها ! کمک کنید ، به دادم برسید. این زنکه ء فاحشه مرا می کشد. از برای خدا ، آخ آخ ، واخ واخ ! جلال او جلال ، چه شدی ؟ فرشته او فرشته چه شدی ؟ بزن این فاحشه را که نزدیک است مرا بکشد
آن طرف تر، دخترک شش ، هفت ساله یی که " نازنین " نام داشت ، درگوشه یی ایستاده ، فق می زد. دخترک پاهای مرد محاسن سفیدی را که پدر کلانش بود ، محکم گرفته وبا صدای گریه آلودی می گفت :
- بابه جان ، بابه حاجی ! بی بی جانم رامی کشد ، این زن می کشد. بابه جان بزنش ، کتی همین آسا چوبت بزنش پدرجان پدر جان ، کجا ستی ؟ وای خدایا ، بابه جان بزنش بزنش....
کمی دور تر، پدرکلان نازنین که حاجی " عبدل " نام داشت ، با قامت خمیده،پیکرلرزان ونحیف ونزار خود به سختی بالای پاهای استخوانیش ایستاده بود. پاچه های تنبانش را تا ساق های پاهایش برزده بود وهنوزهم برمی زد.عصایش را به اندازهء یک انگشت بالا می برد، پایین می آورد وبر فرش سمنتی سکو می کوبید وبا درمانده گی فراوان به صحنهء زد وخورد می نگریست. حاجی چون کار دیگری انجام داده نمی توانست ، با صدایی که به زحمت از حلقوم لاغر ودرازش بیرون می شد ، چنین می گفت :
- لا حول ولا قوت الا بالله ! شیطان می گوید که با همین عصا بزن در ....
اما عصایش را فقط به روی صفه می کوبید یا آن را به زحمت تا اندازهء سرش بالا می برد ، یا بالای آن وزن اندام نحیفش را می انداخت ودر همان حال می گفت :
- جلال ! فرشته ! کجا گم شدید ؟
ومعلوم نبود که جلال وفرشته آواز اورا می شنوند یا اصلاً در اردوگاه نیستند. آن طرفتر مردی که سر و وضع آراسته یی داشت واز جمله ء مهاجرین ایرانی بود، بالبخند تمسخر آمیزی به صحنهء جدال می نگریست وهر موقعی که زن جوان اورا شاهد می گرفت ، کله اش را به علامت تایید تکان می داد ومی گفت : آری ، آری
زن گندمگونی که بررخسار چپش د اغ یک زخم کوچک ولی کهنه دیده می شد، در آشپز خانه سر گرم پختن وتهیهء غذا بود. آن زن کارد تیزوبرانی در دست داشت وآن راچنان با مهارت وسرعت بر پیکر خمیر رسیده می کشید وچنان با خصومت ونفرت به چهرهء خونین بی بی حاجی می نگریست که آدم گمان می کرد که اگر به عوض زن جوان می بود ، با همان کارد آش بری اش ، آن ضعیفه را با همین ساده گی وچابکی ، آش می برید.
شرما وداکتر یاسین وپیر مردکه نفس زنان رسیدند ، دیدند وشنیدند که آن زن سر از پنجرهء آشپز خانه بیرون کرده وبا صدای غورومردانه اش می گوید :
- نفیسه جان ! چرا نمی زنیش ، چرا لحاظش را می کنی ؟ بزنیش که دیگرانش هم بفهمند که یک نان چند فتیرمی شود. بزن ، بزن ، خوب بزن ، در همان جایش بزن که کسی را نشان داده نتواند. در همان جایش...
شرما همین که آن صحنه را مشاهده کرد و خلاص گیر زن هم پیدا نبود ، دوان دوان به طرف ساختمان مؤظفین اردوگاه رفت. پیر مرد وداکتر یاسین با چهره های بر افروخته در گوشه یی ایستادند وازآن زن خواستند که پیرزن را رها کند؛ ولی نفیسه با چهرهء غضب آلود گفت :
- به شما چه غرض که در کار ما زن ها دخالت می کنید. تا من حق این ماچه سگ را ندهم ، رهایش نمی کنم....
سرانجام ، صدای گریه وزاری پیر زن ونواسه اش و صدای فحش وناسزایی که زن جوان نثار پیر زن می نمود به اتاق ها سرایت کرد ولختی نگذشته بود که زن هاخود را به آن جا رسانیدند. اولین زنی که رسید " ماری " ، زن " هما یون فرخ " بود. ماری با دیدن صحنه چیغ زد. خم شد ، دست های نفیسه را گرفت وتلاش نمود تا وی را از بالای شکم بی بی حاجی دور کند. زن های دیگر هم سر رسیدند و مؤظفین اردوگاه نیز همراه با شرما نفس زنان پیدا شدند. یک زن سیاه پوست درشت اندام که یونیفورم آبی رنگ پولیس را دربر داشت ، به ماری کمک کرد. دست های نفیسه را به عقب برد ودستبند زد. داکتر یاسین که عقب آب وتینچروپلستر رفته بود ، با افتابهء پلاستیکی پیدا شد. سر وصورت
بی بی حاجی را شستند. یک زن ارمنی شربت آورد ودر حالی که می گریست شربت را به لبهای پیرزن نزدیک ساخت. داکتر یاسین منتظرنرس وامبولانس اردوگاه نشد. به سرعت زخم های ناخن های تیز وبلند نفیسه را پلستر کرد. آمبولانسی زوزه کشان سر رسید ، پیرزن رادر برانکارد انداختند وبه امبولانس گذاشتند. ماری هم داخل امبولانس شد وآمبولانس شیون کنان به راه افتید. نفیسه را مؤظفین اردوگاه با خود بردند وغائله پایان یافت.
***
July 29th, 2007
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
- مترجم: پیامفصلهایی از کتاب «نقابزدایی از چهرهٔ اقتصاد: از قدرت و آز تا همدردی و منفعت عامه»
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل دهم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل نهم) ــ ۲
- مترجم: پیامفصلهایی از کتاب: «نقابزدایی از چهرهٔ اقتصاد: از قدرت و آز تا همدردی و منفعت عامه»
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست سرمایه اثر کارل مارکس (فصل نهم) ــ ۱
- انتشارات تهران ترجمه سومین رمان خالد حسینی با عنوان «و کوهها طنین انداختند» منتشر شد
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل هشتم)
- خسرو باقریپیر پرنیاناندیش
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل هفتم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل ششم)
- بر گردان از انور میرستاریکتاب بلژیک و بمب
- عزیزه عنایت مروری براثرگرانبهای نمک درشعر فارسی !
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل پنجم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصلهای سوم و چهارم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصلهای اول و دوم)
- ناصر اصغریدر سالگرد قتل تروتسكی، معرفی یك شاهكار
- برگردان، تلخیص و تحلیل از داکتر خلیل ودادخوشحالخان ختک آغازگر ادبیات ملی شعری ( پشتو)
- جميله پلوشهحقوق زن در گذرتاريخ
- ناصر اصغریلنین: معرفی یك كتاب
- Sumaia Frotan افغانی
- اسدالله شفاییماموریت سقوط
- پوهندوی شیما«غفوری»رنگها و برداشت های من
- لنیندربارۀ مبارزۀ مسلحانۀ جدا از توده
- امیر کشفیبرتراند راسل در مقام فیلسوف
- ترجمه محسن فریدنی و ا. صادقینشریات و تشکیلات کارگری
- نگارش از: نذیر ظفرپرستو های شاعرانه
- لنیننامه به کمونیستهای : آلمان ، اتریش و لهستان
- مجموعه آثار لنینبه جمهوریهای شوروی قفقاز
- مجموعه آثار لنین، جلد ۲۴، ص ۵۴-۴۲نامههایی دربارۀ تاکتیکها [1]
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)امنیت ملی
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)پلیسان نواحی مطمئین ترین حافظان جان ومال مردم (محافظت عامه)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح پلیس:همکار شاروال درتنظیم شهرها(نظم عامه)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) قوای مسلح- فصل دوم - پلیس ترافیک
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) قوای مسلح- بخش دوم (پلیس وسارندوی)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل هجده همقوای مسلح
- گزیدۀ مقالات از ولادیمیر ایلیچ لنیندر برخورد به خرده بورژوازی
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل چهاردهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) فصل سیزدهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) فصل نهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح فصل هشتم
- کمونیستهای انقلابیقهرمانان فریب و اشتباهات بلشویکها [1]
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل ششم و فصل هفتمقوای مسلح
- اثر جان پرکینزاعترافات جنايتكار اقتصادي
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل چهارم و فصل پنجم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل سوم (قوای مسلح)
- برگردان: شيرين روشارمارکس و قرن بيست و يکم
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل دوم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح
- پراودای. ج. تسره تلی و مبارزۀ طبقاتی
- کمیتۀ از زندان تا تبعیدمدخلی بر جلد یک سرمایه
- ک. کائوتسکی نیروهای محرکه و چشم اندازهای انقلاب روسیه
- شاپور احمديبادهپيمايي با اژدها در تموز
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح
- شاپور احمديشعر بيقهرمان
- محمدنبی عظیمی نگاهی به برگردان دوباره کتاب تلک خرس
- شاپور احمديگزيدهي هفتگانه
- پيام پرتوىفلسطين و اسراييل- تجزيه و تحليل از نگاه چپ
- برگردان از عارف عرفانکتاب افغانستان درعقب پرده دود
- شاپور احمديدر حاشیهی متن الف
- امان معاشرروحنامه
- شاپور احمدياندامهاي نقرهاي ما چند نفر
- برگردان- محمدعارف عرفانافغانستان درعقب پردۀ دوُد)بخش ششم)
- شاپور احمديبندهاي پيشكشي فرشتهها
- برگردان- محمدعارف عرفان افغانستان درعقب پردۀ دوُد
- برگردان از عارف عرفانافغا نستان درعقب پرده دود-پی دی اف چهارم
- برگردان از عارف عرفانافغانستان درعقب پرده دود
- شاپور احمديدر پوكههاي زمهرير
- برگردان از عارف عرفانافغانستان درعقب پردۀ دود-دوم
- برگردان از عارف عرفانافغانستان عقب پردۀ دود-اول
- برگردان شاپور احمدیروبن داريو
- پوهندوی شیما غفوریمن و «لبخند شیطان»
- سید محمد اشرف فروغ سگ ها می جنگند
- شاپور احمديگاهي خاطرهي عشقي اندوهناك از زمانهاي اكنون
- امان معاشرافغانستان تخته خیز استعمار
- امان معاشر«ابرها بر شانه»
- امان معاشرسرزمین دسایس
- اسدالله جعفری امام صادق،برهان عرفان- عرفان برهان
- شیرین نظیری فعال حقوق زندخت غروب مجموعه شعر ازبانوعزیزه عنایت
- محمد عالم افتخارموفقیت بزرگ تازه برای کتاب و تئوری گوهر اصیل آدمی
- سلیمان راوشسکوت فرهنگیان { بخش 5}
- امان معاشراندمه ها اثر خلیل حیفی از چاپ برآمد
- شاپور احمديديوها و دلبندگونيپوشم
- داکتر عزیز فاریابینیمی نگاه به ( گلزمین وفا )- مجموعۀ اشعار شادروان استاد سید محمد ( دروگر )
- سلیمان راوشسکوت فرهنگیان
- محمد عوض نبی زادهجلداول کتاب مجموعه ی مقالات
- گزارنده: عزیز آریانفرخاستگاه و پرورشگاه تاجیک ها
- برگردان: ا. م. شیریدوره استالین بگواهی آمار و ارقام بخش چهارم (آخر)
- بقلم دکتر محمود صفریانسفر نامه ی دنیای ارواح پرتوی دیگری از فانوس خرد
- نگاه گر: صدیق رهپو طرزینگاهی به خاطرات محمود طرزی
- نوشته گنادی زیوگانوفدوره استالین بگواهی آمار و ارقام(بخش سوّم)
- نوشته گنادی زیوگانوفدوره استالین بگواهی آمار و ارقام
- ماریا دارومجموعه ء از اشعار دلنشین شاعر جوان محترم « نذیر ظفر » تحت عنوان « شب یلدا » تازه از طبع برآمد
- اثراستثنائی عبیدالله «حبیب»
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان)فصل سوم کتاب نام و ننگ
- عزیز آریانفرنگاهی به کتاب «میراث ایران»ِ ریچارد نلسون فرای
- امان معاشرمعرفی کتاب
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان)بخش دوم
- مصلح سلجوقینگاهی کوتاه به مجموعۀ شعر حسین وفا سلجوقی
- رضا اغنمیسفرنامه دنیای ارواح
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان) فصل سوم کتاب نام و ننگ
- گزارنده عزيز آريانفركتاب تذكر الانقلاب
- صدیق رهپو طرزیآخرین اثر محمود طرزی
- کوچی مسافردروغهای شاخدار
- دوکتور سید احمد جهشدر بارهء کتاب گوهر اصیل آدمی و نظریات محترمه ماریا دارو
- از قلم : ماریا دارونگاهی بر کتاب «گوهر اصیل آدمی» و فهم و هضم آن
- تهیه و نگارش: میر عبدالواحد سادات افغانستان در چنبره یی جيو اکونومی امريکا قسمت پنجم
- لیلا فرجامیرودخانه ای که از ماه می گذرد
- محمود فاضلی بیرجندیآشنایی با برگردانی تازه از یک کتاب
- سلیمان کبیر نوریجایزه ای بالاتر از « نوبل» و « اسکار»... برای کتاب گوهر اصیل آدمی
- میرعبدالواحد ساداتافغانستان در چنبره یی جيو اکونومی امريکابخش چهارم
- تهیه و نگارش: میرعبدالواحد ساداتافغانستان در چنبرۀ جیو اکونومی امریکا
- پروفیسر عبدالواسع لطیفیپا برهنه باز کشت
- فهیمی تجدید تعریف و شناخت انسان در اثر« گوهر اصیل آدمی »
- Translated from Dari by Mir Hekmatuallah SadatAfghanistan: The Land of Epics and Tragedy
- نویسنده اسپندکوهیمشوره های دوستانه
- داکتر سرگی کورگینیان بعد از سرمایه داری مانیفستِ جُنبشِ «ماهیتِ زمان»
- امان معاشرافغانستان اؤزبیکلري خلق قؤشیقلري
- گلن ال. کارلسازمان سیا به روایت بازجوی سیا-11
- میرعنایت الله ساداتآشنایی با سایه روشن
- غلام نبی اوسپرین ــ یورشدافغانستان د ادبیاتو ځلانده« غمي »
- برتراند راسلشناخت ما از جهان بیرونی
- جين هيرشفيلدلابهلاي تيغههاي زمردين
- نوشتۀ ر.رخشانیسرچشمه های مدرنیته
- قیوم بشیرقزلباش و هزاره در لابلای تاریخ افغانستان
- بنیاد عبدالرحمان برومندکشتار زندانیان سیاسی ایران در سال ۱۳۶۷
- برگردان شاپور احمديروبن داريو
- اثر جان پرکینزاعترافات جنایتکار اقتصادی
- امیلیا اسپارتکمکثی کوتاه در مورد کتاب «گردنبند مروارید»
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت پایانی
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت سوّم
- ترجمه از فرانسه به فارسی توسط حمید محوینقد مارکسیسم دربارۀ نظریۀ روانکاوی
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت دوم
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیسم عقلانی و سقوط کمونیسم»
- سید نبیل شمیمناله های پناهجویان
- نوشتۀ ایو میشو سنجه های زیبایی شناسی و داوری سلیقه
- نجیبه آرش عجایب هفتگانهء جهان در سده های میانه
- فريدون گيلانیدر باره سه کتاب آخرم
- رضا اغنمیوصیت نامه خدا
- نگارش: ش. بامدادکودکان درجنگ
- مشعل حریردر شگفتی یک گمنام
- گزینۀ نبشته های نیلاب موج سلامگردنبند مروارید
- عبدالحسیب شریفیچاپ و انتشار دو مجموعهي شعر و يك مجموعهي داستان در تخار
- محمداسحاق فیاضیاد گل سرخ
- بزرگترین چالش در مقابل بشریتآینده طلایی
- دکتر عبدالحسین زرین کوبدوقرن سکوت
- سراج الدین ادیب«کتابخانه سیار با صدها آثار کلیدی ماندگار »
- محمود صفریانکتاب وصیت نامه خدا
- حمید محوینقدی دربارۀ : «بادام های زمینی» اثر رضا بی شتاب
- محمد اسحاق ثنا رومان پا برهنه باز گشت
- سلیمان کبیر نورییک پیغام ملی و وطنی و یک دعوت تاریخی و انسانی
- عزیز آریانفرپیرامون کتاب دولت و اپوزیسیون در افغانستان از 1919 تا 1953
- مترجم : حمید محویسومین جنگ جهانی آماده می شود: هدف، ایران
- مترجم : حمید محویسومین جنگ جهانی آماده می شود : هدف ایران
- نوشته هوشنگ معین زادهوصیت نامه خدا
- مترجم : حمید محویتأملاتی در باره ی تاریخ مسیحیت نخستین
- گزارنده به دری: عزیز آریانفردولت و اپوزیسیون در افغانستان
- عبدالو کیل کوچی کتاب ، یادی ازسر زمین شمالی قدیم
- نیلاب موج سلام« پرندگان بیبال » در آبهای سیال
- محمد یعقوب هادییادداشت های «تصویری ازگوانتانامو» تبرئه جنایات مشابه
- شباهنگ رادجنگ و اوضاع افغانستان
- آشیل بخاراییکتابی ؛ همسنگ آثار رهبران کبیر تحولات تاریخ
- سلیمان راوشسه واکنش - تکاوران تیزپوی خرد در خراسان
- نویسنده:عبدالسلام ضعیفعبور از خط سرخ [در گوانتامامو ]
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش پایانی
- ایرینا کورشونوفنیلوفر و آتش
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش پنجم
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش چهارم
- نوشته: گوالیم رابرتس قوهء فکری کودک تانرا بلند ببرید
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرنبرد افغانی استالین
- گزارنده : عزیز آریانفراسناد محرم تازه افشا شده بایگانی های شوروی پیشین در باره افغانستان بخش دوم
- گزارنده : عزیز آریانفراسناد محرم بایگانی های شوروی در باره افغانستان
- ی.بیدار سر نوشت خانواده در جوامع غربی
- امان معاشرراز هستی
- میر عبدالواحد ساداتآشنایی با «مکاتیب افغانی»
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش سوم
- شمس حیدریاردو وسیاست در سه دهه اخیر به زبان انگلیسی
- دکتر بیژن باراننقد کتاب: آنتالوژی صدای اعتراض قلم- تابستان 2009 ایران
- مسعود حنیفخانه وخانواده ،کانون خوشبختی وسعادت
- گنادی زیوگانفاستالین و تجدّد بخش دوّم
- ژرژ پولیتزرفلسفۀ عصر روشنایی و تفکر مدرن
- گنادی زیوگانف استالین و تجدّد
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرمهمان ناخوانده در کابل
- گزارنده به دری: عزیز آریانفربحران اعتماد سال های 1940-1941 در آسیای میانه
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرعملیات «امان الله» و «تبت»
- گزارنده: عزیز آریانفرماجرای پیر شامی [گیلانی]
- گزارنده: عزیز آریانفرواپسین پیروزی نادر خان
- گزارنده: عزیز آریانفرخون های تازه بر زمین نوار قبایل «آزاد»
- نویسنده : مهرالدین مشید "گذرگاۀ بسته" * فریادی در دل سنگین تاریخ
- گزارنده: عزیز آریانفراشغال کابل از سوی قبایل مرزی [هند بریتانیایی] و به پادشاهی رسیدن نادر
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرسرنگونی امان الله خان
- گزارنده: عزیز آریانفرانتقام نافرجام کمینترن در «دهلیز افغانستان»و سرنگونی امان الله خان
- میم -میهن فدا(( جنگ های کابل (( زرافهء قشنگ
- میم -میهن فداجنگ های کابل (( زرافهء قشنگ((
- عزیز آریانفربر گرفته از کتاب نبرد افغانی استالین: سیاست قدرت های بزرگ در افغانستان و قبایل پشتون
- خلیل الله عالم جنگ قصابان نبرد نابرابر
- نویسنده : دکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون »اثرابوبکریقین (قسمت سوم)
- دوکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون » اثرابوبکریقین ) قسمت دوم(
- نویسنده : دکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون » اثرابوبکریقین
- گزارنده: عزیز آریانفرنبرد افغانی استالین(سیاست قدرت های بزرگ در افغانستان وقبایل پشتون)
- نویسنده : پیکارجونکاتی چند پیرامون کتاب « تولدی دیگر»
- میرزا آقا عسگری (مانی)«ظهور»، کتابی برای برونرفت از خرافات
- دوکتور خلیل الله وداد بارشزمامداری امیر حبیب الله کلکانی
- نویسنده : سید عبدالقدوس سیدکتاب جنگ های کابل ۱۳۷۱ – ۱۳۷۵ خورشیدی زیر چاپ رفت
- امان معاشر اعیادمغان
- شریفیچند کوچه دورتر
- ابراهیم سهارکتاب سرنوشت غم انگیز درافغانستان
- امان معاشر بیدلستان و گلدسته
- از دکتر شعاع الدین شفا *ظهور، حکایت من و امام زمان
- رضا اغنمیبشارت
- امان معاشرشگوفه های احساس
- صدیق رهپو طرزینگاهی به کتاب آینده افغانستان
- محمد نبی عظیمیسگ شریر همسایه
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر امير امان الله و آسياي ميانه شوروي
- ص.وفانگاهی کوتاه بر يکی دو اثر وکار کردهايی احمد فريد طهماس
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرتاریخ در سیما ها:هنگامه انور پاشا درآسیای میانه و بازتاب آن در افغانستان
- بهرام معصومى كشور ايران، كشور كوروش و داراست
- فضل الرحیم رحیمنام عتیق رحیمی ، در فهرست برنده گان صدوپنچ سال فعالیت جایزه ادبی گنکور فرانسه
- فاطمه سعيدی (مادر شايگان)برای فرزندان من اشک تمساح نريزيد!
- صبورالله ســياه سـنگ"آوای مــاندگار زنان"
- فضل الرحیم رحیم جادوگران و مداریان
- هوشنگ معین زادهظهور
- امان معاشر خاطرات یک کارتونیست
- گزارنده به دری: آریانفر «جمهوری هراتٍ» عبدالرحیم خان [نایب سالار]
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر«کابلستانٍ» بچه سقاء (جنوری– اکتبر سال 1929)مشی سیاست داخلی و خارجی
- ديپلوم انجنير عبدالقادر مسعودمژده به علاقه مندان کتاب
- صدیق رهپو طرزیکتابشناسی«محمود طرزی»
- نو شته نذ یر ظفرتاریخ مطبو عات افغانستان یا ضرورت ژور نا لیستان
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش فرجامین)
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر نخستین نبرد سپاهیان شوروی در افغانستان در سال 1929
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 24)
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرمبارزه دیپلماتیک قدرت ها در افغانستان در سال های 1919- 1921
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 23)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 22)
- صدیق رهپو طرزی«طرزی و سراج الاخبار»
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش بيست ويکم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش بيستم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش نزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هژدهم)
- نوشته: محمد اسحاق فياض پشتونستان چالش سياسي افغانستان و پاكستان
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هفدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش شانزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش پانزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش چهاردهم)
- مشعلازســـُـکر تا صَـــــحو
- م.نبی.عظیمی نام وننگ
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش سيزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دوازدهم)
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش يازدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش نهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هشتم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هفتم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش ششم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش پنجم)
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش چهارم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش سوم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دوم)
- خالد اشککم بود والی شوم
- محمدنبي عظيميواهمه های زمینی
- مشعلازسايه های هول تا واهمه های زميني
- بیرنگ کوهدامنی سایه ناظمی ، حافظ ، شاملو وفروغ درسایه های هول
- نوآم چامسکیاندر بایستنی های امپراتوری قدرت و اعتبار
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- دکتر محمد هاشم فقیریتاریخ در ادبیات
- سليمان راوشنام و ننگ
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- داکترغلام حيدر« يقين »سخنی چندپیرامون کتاب « تخمیس غزلیات حافظ » اثرالحاج ابوبکریقین
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمد عوض نبی زا دهرمان گودی پران باز, بازگوئی گوشهء ازظلم وستم بر مردم هزاره
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميسايه های هول
- محمدنبي عظيميکنزالمهملات والاکاذيب ( بخش هفتم و پاياني)
- محمدنبي عظيميازســـُـکر تا صَـــــحو
- سیامک زینلیخاک حاصلخیز برای کشت انواع تروریسم
- محمدنبي عظيميازســـُـکر تا صَـــــحو
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- ويرايش، تهيه وبرگردان (ناهيد) نگاهي به کتاب جنگ بدون مرز، استعمار جدید جهان
- مشعـلتاجـيکـان در قـرن بـيستـم
- ارسالي فريدون يماسرنوشت غم انگيز در افغانستان
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- نويسنده: غفار عريفبه آّن به چه عنوانى بايد قضاوت كرد!؟
- فرزاد بهنامدر تاريكي راه مي رويم
- عبدالولي منگلد افغانستان په ادبي کتابتون کې يوه بله شعري ټولګه ورزياته شوه
- احمد وحید صادقی نگرشی کوتاهی بر گوشه های از زنده گی و اندیشه های فلسفی – عرفانی مولانا جلال الدین محمدبلخی
- محمدنبي عظيمينگاهی به مجموعه ؛ داستانی : رازهای قلعهء قرمز
- سلیم سلیمیچند حرفی در باره پايان رمان « سايه های هول
- فرزاد کنزالمهملات والکاذیب
- محمدنبي عظيمي"نیم نگاهی بر ائتلاف های تنظیمی در افغانستان"
- محمدنبي عظيميواهمه های زمیني
- اکرام کمالدر اشراق نيلوفر
- چند کتاب تازه از میرزاآقا عسگری (مانی)
- کمانگيربخشی از خاطرات جنرال تامی فرانکس : فرمانده پيشين نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان
- جواد نصرياندو قرن با مطبوعات فارسي زبان خارج از كشور در قاره آسيا