بخش17
رسیدن انجنیر محموددرآن اردوگاه دوردست ، درست در آستانهء روزهایی مصادف شده بود که موکب مشک بیز وسبز بهار از راه می رسید و برگشت کاروان افسرده ودلگیر زمستان را به استهزا می گرفت وازتفاوت وتغییر ژرفی که نفس مسیحا دم اش درزمین وزمان به میان می آورد، به اردوگاهیان خبر می داد.
همین که پیک خوش خبر بهار از راه رسید وآمد آمد بهاررابه گوش حیوان ونبات وجماد زمزمه کرد، اردوگاهیان نیز شروشوروحال وهوای تازه یی پیدا کردند و برای استقبال از فصل سبزه ولاله وژاله به تکاپو افتادند.
آن روز که جواد آقا، آن مرد فاضل وخردمند ایرانی ، داکتر یاسین ورحمت راصدا می کرد، به خاطر بهار بود. بهار می رسید وبه زودی سال نو آغاز می شد وآنان می بائیست به پیشواز این عروس سال جشن با شکوهی ترتیب می دادند ودرراه اندازی این جشن همه باهم از ایرانی وافغانی گرفته تا کردی وآذری وعراقی سهم می گرفتند . همه با هم باید سالن جشن را آذین می بستند ، چراغان می کردند ودر پختن غذا و چیدن وآراستن میزها سهم می گرفتند ومبلغی نیز به قدرتوان خود برای راه اندازی این جشن می پرداختند. سرانجام پس ازدو سه روز دویدن ها وتپیدن ها، سالن وستیژ آن با گل ها ولاله ها آذین بسته شد وبا گروپ های رنگین چراغانی گردید.
هنوز ساعت 7 شام نشده بود که زاغه نشینان با لباسهای پاکیزه وسر وصورت آراسته درچوکی ها نشستند وتالار ازکثرت جمعیت چنان لبریز گردید که جای سوزن انداختن نبود. گردانندهء بزم سال نو، همان جواد آقای فاضل بود . مرد صاحبدلی که پیرمرد بنا برمناسبت های مختلفی ، همین که نامش را می شنید، پسوند" فاضل " را در ذهن خود به آن علاوه می کرد وبه یاد" جواد فاضل" داستانسرای مشهور ایرانی می افتاد. همان طوری که هنگامی که نام شرما را برزبان می آورد ، یادش نمی رفت که واژهء" مهربان" را نیز در آخرنامش علاوه کند وبگوید شرمای مهربان !
جواد آقای فاضل ، پس ازآن که خطبهء بهاری نادر نادرپور را با صدای پر طنین خود دکلمه کرد وبه حاضرین خیر مقدم نثار کرد وسال نو را تبریک گفت ، زاغه نشینان برایش کف زدند وبا بی صبری منتظر شدند که برنامهء ویژهء سال شروع شود. جواد آقا آنان را زیاد منتظر نساخته و گفت :
- اینک از آواز خوان جوان ومحبوب ایرانی خانم " آذر" خواهش می کنم تا بالای ستیژ حاضر شود وبا آواز گرم وگیرای خود به محفل ما شور وشادی بیافریند.
اما آذر بلافاصله نیامد. ولی هنگامی به روی ستیژ آمد که سقف سالن نزدیک بود از فرط هورا گفتن ها وکف زدن ها و اشپلاق کردن های جوانان به هوا پرتاب شود. بلی آذر آمد ، اما چه آذری ! او که پیراهن سبز زر اندود وخوشدوختی پوشیده بود، زنی بود که قامت بلند ورعنایی داشت. زلفان مشکینش تا کمرش می رسید. چهره اش جذاب ولبخند سعادتمندی بر لب داشت. گردن افراشته وپر نخوت ، کمر باریک ، کفل پــُر وسرین متناسب با دامن چاک خورده که ساق های سفید وهوس انگیز او را به معرض دید شیفته گانش قرار می داد وی را سخت خواستنی ساخته بود. بگذریم ازقاش سینه اش که ازچاک پیراهن سبزش نمایان بود وخبر از دو گوی عاج دست نخورده یی می داد که هر کدام آن به نوبهء خود دولتی بودند وثروتی .
آذر با دستهء بزرگی از گل های لاله ، رقص کنان وچرخ زنان از این طرف به آن طرف ستیژ رفت و دروسط آن ایستاده شد. لاله ها را بوسید وبه میان تماشاچیان انداخت. بعدتعظیم بلند وموزونی نموده ، قربان وصدقهء تمام زاغه نشینان شد ونوروز را تبریک گفته ، شروع کرد به خواندن اولین آهنگش. همان آهنگ معروف ملا محمد جان که بانو " سلما " را شهرهء جهان ساخته و ولوله درکون ومکان انداخته بود...
پیر مرد نیز از لاک خود بیرون شده ، دستی به سر وصورت کشیده ، قبای پاکیزه پوشیده ودرگوشه یی ایستاده بود . او درآن روز چنان تر وتازه به نظر می رسید که هرزنی که به او نگاه می کرد، مجذوبش می شد وتحت تأثیر جاذبهء مردانه اش قرار می گرفت. پیرمرد اگرچه ظاهراً به صحنه می نگریست و از این که آهنگ ملا محمد جان را آن زن ایرانی با لهجهء غیر مأنوسی می خواند، دلخور بود؛ ولی خدا خدا می کرد که هرچه زودتر داوود وحشمت نیز از کار روزانه بر گردند واز این خوان نعمت بی بهره نمانند. او ا زجانب پروین ونورس تشویش نداشت، زیرا هردو آمده ودر میان خانواده های افغانان نشسته ومحو تماشای حرکات دلفریب آذر که هم خواننده بود وهم رقاصه ، گردیده بودند.
درچوکی های نزدیک به میدان رقص، نفیسه وفرخ لقا ودخترش دل آرا ومنوچهر اخذ موقع کرده بودند.اندکی آن طرف تر جلال وخانمش فرشته ودخترش نازنین نشسته بودند. ملا ابراهیم هم که پس از آن افتضاح چند روزی خود را از نظر افغان ها دور نگهداشته بود، اینک بدون احساس کدام شرم ، در پهلوی زن فربه روسیی که تازه به آن اردوگاه آمده وهنوز نامش را کسی نمی دانست ، نشسته بود. ملا حرف هایی در گوش آن زن می گفت . زن بلند بلند می خندید و هر دو با هم از همان حالت نشسته با هر زیروبم ساز وآواز شور می خوردند و به راست وچپ متمایل می شدند. ..
نورس از همان دور دست ها پدر کلانش را دیده وبرایش دست تکان می داد . چند لحظه یی نگذشته بود که هوس گشت وگذار از این سر تالار به آن سر تالار به سرش زده بود و آن قدر بی تابی وبی آبی به راه انداخته بود که رزاق فداکاری نموده ، ازدید زدن تن وپیکر زیبای آذر برا ی چند لحظه چشم پوشیده وبا گذشتن از میان ردیف های فشردهء چوکی ها ، اورا به پدرکلانش رسانیده بود.
خانم آذر، پس از خواندن آن آهنگ جاودانی وچند آهنگ دیگرایرانی و کردی وآذری ، اینک شروع کرد ه بود به خواندن آواز های مست وشاد . آذر با هرریتم موزیک می رقصید وبا هر ضرب آن منحنی ها وبرجسته گی های شکوهمند تن وبدن هوس آفرین اش را به حاضرین نشان می داد واز همه می طلبید که برقصند ، بچرخند ، کف بزنند وشادمانی کنند. میدان رقص اکنون دیگرازکثرت رقاصان وچرخنده گان مالامال شده بود، صدای موزیک، صدای گفتگو ها وخنده ها وقهقهه ها اوج گرفته وبه آسمان رسیده بود. هرکس هر طور دلش می خواست ، می رقصید. هر ملیتی به شیوهء خود وهر قومی به ذوق وسلیقهء خود.
درمیان رقاصان، نفیسه وفرخ لقا ودل آرا هم دیده می شدند. منوچهرونفیسه گاهی در کنار هم وزمانی تنگ در آغوش هم می بودند ومی رقصیدند. منوچهر که معلوم بود، دمی به خمره زده است ، تعادلش را از دست می داد وخواسته یا ناخواسته خود را به آغوش فرخ لقا نیز می انداخت وگهگاهی از در آغوش گرفتن دخترش دل آرا نیز ابایی نداشت.
چهرهء رحمت بادیدن این صحنه ها دگرگون می شد ودیگرآن صفای پیشین در آن سراغ نمی گردید. پیشانی اش چین خورده ورگهای گردنش پندیده بود. چشمانش از فرط غضب مانند دو قوغ آتش می درخشیدند. دلش می خواست سر به تن منوچهر نباشد. یا زمین چاک شود وآن دو زن را در خود فرو ببرد. حرکات بی بندوبار آن زنان بد کاره به حیثیتش بر خورده بود. خجالت می کشید. می شرمید و نمی توانست به صورت دوست عزیزش، شرما نگاه کند. به صورت کسی که همین دوسه روز پیش وی رابه خاطرشرمیدن، در ذهنش مسخره کرده بود وبرای نشرمیدن دلایل وبراهین فراوانی پیدا کرده بود.به همین سبب پیر مرد دیگر تصمیم گرفته بود که تالار را ترک کند؛ ولی داکتر یاسین که مراقبش بود، مانعش شد وپرسید:
- کجا می روی ، عالیجناب ؟ مگر نمی دانی که وقت نان خوردن نزدیک است . صبر کن که غذا توزیع شود وبه همه برسد. پول ها را من وتو جمع کرده ایم. باش که چیزی کم وکسر نشود. راستی ، ببین که حتا حاجی صاحب هم نشسته واز جایش شور نمی خورد. عجب آدم زنده دلی هست این پیرمرد !!
رحمت از تصمیمش منصرف شد وبه حاجی عبدل که بالای چوکیی نشسته بود ، نگریست. او که می بایست همین حالابه خواب خوشی فرو رفته وبا حور وغلمان بهشت محشور باشد، با اشتیاق تمام به صحنه می نگریست وعصایش را با هرریتم موزیک وضرب دهل به زمین می کوبید وزیر لب چیزی می گفت وزمزمه می کرد. شاید هم می گفت : جوانی کجایی که یادت به خیر !
در میدان رقص، کم نفسان سرانجام ازنفس افتادند وبه چوکی های شان نشستند. اما سبز پری همچون ماهی دلفین که هیچ استخوانی ندارد، همچنان می رقصید ومی چرخید. اینک درمیدان به جز او کسی نمانده بود. همه نشسته بودند وبه حرکات دلفریب او که دین وایمان راازکف می ربود، چشم دوخته بودند. صدای کف زدن موزون زاغه نشینان موزیک را همراهی می کرد. صدای تشویق آنان اینک پرشورتر وپر طنین تر گردیده بود. تالار، گرما وشور و حرارت خاصی یافته بود واین همه را مدیون سبزپری بود، نه مدیون آذر.
در همین اوج شور وبحبوحهء مستی وهیجان بود که منوچهر بار دیگراز جایش بلند شده وخواست تا پا به پای نفیسه برقصد؛ اما فهمیده نشد که چرا آن ملکهء حسن و شهوت او را از خود راند. اما منوچهر که مشروب فراوانی نوشیده بود هنوزهم مینوشید و کج کج راه می رفت، آدمی نبود که بشرمد وازرو برود. او همین طوری که تلو تلو می خورد، بالای زن ها ودخترهایی که دراطراف میدان رقص حلقه زده یا نشسته بودند، دست می نهاد وآنان را به سوی میدان رقص کش می کرد. زن روسی تبسمی به او تحویل داد؛ ولی ازجایش برنخاست. روشنک چشم غره یی به سویش رفت ومحل سگی هم به او نگذاشت. در پهلوی روشنک زن جلال ودخترش نشسته بودند. جلال در گوشه یی با ماری ، خانم همایون فرخ که تازه آمده وبرایش مطلبی را با آب وتاب قصه می کرد،ایستاده بود. درست درهمین موقع بود که منوچهر نزدیک فرشته رسید، دست درازکرد وزن جلال رابا خود به میدان رقص کشانید...
جلال با دیدن این صحنه نعرهء بلندی کشید. خشم توفنده یی اورااز جا کند. در طرفة العین به میدان رقص رسید وبا یک حرکت برق آسا تیغهء چاقوی فنر دارش را بیرون کشید وضربات مرگباری بر شکم وتن منوچهروارد کرد. سپس به سوی نفیسه دوید وبا همان چاقو ضربه یی به او زد که به بازوی برهنه اش اصابت کرد. اما دست های فراوانی ، دست آن مرد برافروخته را از پشت گرفتند. دستبند زدند ونگذاشتند که جلال با ضربات کاری دیگری، پیکریا صورت زیبای آن زن عشوه گررا ازریخت وزیبایی بیندازد.
لختی نگذشت که امبولانس ها تنوره کشان سر رسیدند ومنوچهر را که درخون خود می تپید همراه با سبز پری ، به بیمارستان انتقال دادند. بعد، مردان دیگری رسیدند وجلال را که هنوز هم می غرید وفحش می داد با خود بردند وبدینسان جشن نوروزی زاغه نشینان نیز به فرجام غم انگیزوخونین رسید.
***
November 4th, 2007
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
- مترجم: پیامفصلهایی از کتاب «نقابزدایی از چهرهٔ اقتصاد: از قدرت و آز تا همدردی و منفعت عامه»
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل دهم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل نهم) ــ ۲
- مترجم: پیامفصلهایی از کتاب: «نقابزدایی از چهرهٔ اقتصاد: از قدرت و آز تا همدردی و منفعت عامه»
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست سرمایه اثر کارل مارکس (فصل نهم) ــ ۱
- انتشارات تهران ترجمه سومین رمان خالد حسینی با عنوان «و کوهها طنین انداختند» منتشر شد
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل هشتم)
- خسرو باقریپیر پرنیاناندیش
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل هفتم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل ششم)
- بر گردان از انور میرستاریکتاب بلژیک و بمب
- عزیزه عنایت مروری براثرگرانبهای نمک درشعر فارسی !
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل پنجم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصلهای سوم و چهارم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصلهای اول و دوم)
- ناصر اصغریدر سالگرد قتل تروتسكی، معرفی یك شاهكار
- برگردان، تلخیص و تحلیل از داکتر خلیل ودادخوشحالخان ختک آغازگر ادبیات ملی شعری ( پشتو)
- جميله پلوشهحقوق زن در گذرتاريخ
- ناصر اصغریلنین: معرفی یك كتاب
- Sumaia Frotan افغانی
- اسدالله شفاییماموریت سقوط
- پوهندوی شیما«غفوری»رنگها و برداشت های من
- لنیندربارۀ مبارزۀ مسلحانۀ جدا از توده
- امیر کشفیبرتراند راسل در مقام فیلسوف
- ترجمه محسن فریدنی و ا. صادقینشریات و تشکیلات کارگری
- نگارش از: نذیر ظفرپرستو های شاعرانه
- لنیننامه به کمونیستهای : آلمان ، اتریش و لهستان
- مجموعه آثار لنینبه جمهوریهای شوروی قفقاز
- مجموعه آثار لنین، جلد ۲۴، ص ۵۴-۴۲نامههایی دربارۀ تاکتیکها [1]
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)امنیت ملی
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)پلیسان نواحی مطمئین ترین حافظان جان ومال مردم (محافظت عامه)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح پلیس:همکار شاروال درتنظیم شهرها(نظم عامه)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) قوای مسلح- فصل دوم - پلیس ترافیک
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) قوای مسلح- بخش دوم (پلیس وسارندوی)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل هجده همقوای مسلح
- گزیدۀ مقالات از ولادیمیر ایلیچ لنیندر برخورد به خرده بورژوازی
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل چهاردهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) فصل سیزدهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) فصل نهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح فصل هشتم
- کمونیستهای انقلابیقهرمانان فریب و اشتباهات بلشویکها [1]
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل ششم و فصل هفتمقوای مسلح
- اثر جان پرکینزاعترافات جنايتكار اقتصادي
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل چهارم و فصل پنجم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل سوم (قوای مسلح)
- برگردان: شيرين روشارمارکس و قرن بيست و يکم
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل دوم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح
- پراودای. ج. تسره تلی و مبارزۀ طبقاتی
- کمیتۀ از زندان تا تبعیدمدخلی بر جلد یک سرمایه
- ک. کائوتسکی نیروهای محرکه و چشم اندازهای انقلاب روسیه
- شاپور احمديبادهپيمايي با اژدها در تموز
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح
- شاپور احمديشعر بيقهرمان
- محمدنبی عظیمی نگاهی به برگردان دوباره کتاب تلک خرس
- شاپور احمديگزيدهي هفتگانه
- پيام پرتوىفلسطين و اسراييل- تجزيه و تحليل از نگاه چپ
- برگردان از عارف عرفانکتاب افغانستان درعقب پرده دود
- شاپور احمديدر حاشیهی متن الف
- امان معاشرروحنامه
- شاپور احمدياندامهاي نقرهاي ما چند نفر
- برگردان- محمدعارف عرفانافغانستان درعقب پردۀ دوُد)بخش ششم)
- شاپور احمديبندهاي پيشكشي فرشتهها
- برگردان- محمدعارف عرفان افغانستان درعقب پردۀ دوُد
- برگردان از عارف عرفانافغا نستان درعقب پرده دود-پی دی اف چهارم
- برگردان از عارف عرفانافغانستان درعقب پرده دود
- شاپور احمديدر پوكههاي زمهرير
- برگردان از عارف عرفانافغانستان درعقب پردۀ دود-دوم
- برگردان از عارف عرفانافغانستان عقب پردۀ دود-اول
- برگردان شاپور احمدیروبن داريو
- پوهندوی شیما غفوریمن و «لبخند شیطان»
- سید محمد اشرف فروغ سگ ها می جنگند
- شاپور احمديگاهي خاطرهي عشقي اندوهناك از زمانهاي اكنون
- امان معاشرافغانستان تخته خیز استعمار
- امان معاشر«ابرها بر شانه»
- امان معاشرسرزمین دسایس
- اسدالله جعفری امام صادق،برهان عرفان- عرفان برهان
- شیرین نظیری فعال حقوق زندخت غروب مجموعه شعر ازبانوعزیزه عنایت
- محمد عالم افتخارموفقیت بزرگ تازه برای کتاب و تئوری گوهر اصیل آدمی
- سلیمان راوشسکوت فرهنگیان { بخش 5}
- امان معاشراندمه ها اثر خلیل حیفی از چاپ برآمد
- شاپور احمديديوها و دلبندگونيپوشم
- داکتر عزیز فاریابینیمی نگاه به ( گلزمین وفا )- مجموعۀ اشعار شادروان استاد سید محمد ( دروگر )
- سلیمان راوشسکوت فرهنگیان
- محمد عوض نبی زادهجلداول کتاب مجموعه ی مقالات
- گزارنده: عزیز آریانفرخاستگاه و پرورشگاه تاجیک ها
- برگردان: ا. م. شیریدوره استالین بگواهی آمار و ارقام بخش چهارم (آخر)
- بقلم دکتر محمود صفریانسفر نامه ی دنیای ارواح پرتوی دیگری از فانوس خرد
- نگاه گر: صدیق رهپو طرزینگاهی به خاطرات محمود طرزی
- نوشته گنادی زیوگانوفدوره استالین بگواهی آمار و ارقام(بخش سوّم)
- نوشته گنادی زیوگانوفدوره استالین بگواهی آمار و ارقام
- ماریا دارومجموعه ء از اشعار دلنشین شاعر جوان محترم « نذیر ظفر » تحت عنوان « شب یلدا » تازه از طبع برآمد
- اثراستثنائی عبیدالله «حبیب»
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان)فصل سوم کتاب نام و ننگ
- عزیز آریانفرنگاهی به کتاب «میراث ایران»ِ ریچارد نلسون فرای
- امان معاشرمعرفی کتاب
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان)بخش دوم
- مصلح سلجوقینگاهی کوتاه به مجموعۀ شعر حسین وفا سلجوقی
- رضا اغنمیسفرنامه دنیای ارواح
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان) فصل سوم کتاب نام و ننگ
- گزارنده عزيز آريانفركتاب تذكر الانقلاب
- صدیق رهپو طرزیآخرین اثر محمود طرزی
- کوچی مسافردروغهای شاخدار
- دوکتور سید احمد جهشدر بارهء کتاب گوهر اصیل آدمی و نظریات محترمه ماریا دارو
- از قلم : ماریا دارونگاهی بر کتاب «گوهر اصیل آدمی» و فهم و هضم آن
- تهیه و نگارش: میر عبدالواحد سادات افغانستان در چنبره یی جيو اکونومی امريکا قسمت پنجم
- لیلا فرجامیرودخانه ای که از ماه می گذرد
- محمود فاضلی بیرجندیآشنایی با برگردانی تازه از یک کتاب
- سلیمان کبیر نوریجایزه ای بالاتر از « نوبل» و « اسکار»... برای کتاب گوهر اصیل آدمی
- میرعبدالواحد ساداتافغانستان در چنبره یی جيو اکونومی امريکابخش چهارم
- تهیه و نگارش: میرعبدالواحد ساداتافغانستان در چنبرۀ جیو اکونومی امریکا
- پروفیسر عبدالواسع لطیفیپا برهنه باز کشت
- فهیمی تجدید تعریف و شناخت انسان در اثر« گوهر اصیل آدمی »
- Translated from Dari by Mir Hekmatuallah SadatAfghanistan: The Land of Epics and Tragedy
- نویسنده اسپندکوهیمشوره های دوستانه
- داکتر سرگی کورگینیان بعد از سرمایه داری مانیفستِ جُنبشِ «ماهیتِ زمان»
- امان معاشرافغانستان اؤزبیکلري خلق قؤشیقلري
- گلن ال. کارلسازمان سیا به روایت بازجوی سیا-11
- میرعنایت الله ساداتآشنایی با سایه روشن
- غلام نبی اوسپرین ــ یورشدافغانستان د ادبیاتو ځلانده« غمي »
- برتراند راسلشناخت ما از جهان بیرونی
- جين هيرشفيلدلابهلاي تيغههاي زمردين
- نوشتۀ ر.رخشانیسرچشمه های مدرنیته
- قیوم بشیرقزلباش و هزاره در لابلای تاریخ افغانستان
- بنیاد عبدالرحمان برومندکشتار زندانیان سیاسی ایران در سال ۱۳۶۷
- برگردان شاپور احمديروبن داريو
- اثر جان پرکینزاعترافات جنایتکار اقتصادی
- امیلیا اسپارتکمکثی کوتاه در مورد کتاب «گردنبند مروارید»
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت پایانی
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت سوّم
- ترجمه از فرانسه به فارسی توسط حمید محوینقد مارکسیسم دربارۀ نظریۀ روانکاوی
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت دوم
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیسم عقلانی و سقوط کمونیسم»
- سید نبیل شمیمناله های پناهجویان
- نوشتۀ ایو میشو سنجه های زیبایی شناسی و داوری سلیقه
- نجیبه آرش عجایب هفتگانهء جهان در سده های میانه
- فريدون گيلانیدر باره سه کتاب آخرم
- رضا اغنمیوصیت نامه خدا
- نگارش: ش. بامدادکودکان درجنگ
- مشعل حریردر شگفتی یک گمنام
- گزینۀ نبشته های نیلاب موج سلامگردنبند مروارید
- عبدالحسیب شریفیچاپ و انتشار دو مجموعهي شعر و يك مجموعهي داستان در تخار
- محمداسحاق فیاضیاد گل سرخ
- بزرگترین چالش در مقابل بشریتآینده طلایی
- دکتر عبدالحسین زرین کوبدوقرن سکوت
- سراج الدین ادیب«کتابخانه سیار با صدها آثار کلیدی ماندگار »
- محمود صفریانکتاب وصیت نامه خدا
- حمید محوینقدی دربارۀ : «بادام های زمینی» اثر رضا بی شتاب
- محمد اسحاق ثنا رومان پا برهنه باز گشت
- سلیمان کبیر نورییک پیغام ملی و وطنی و یک دعوت تاریخی و انسانی
- عزیز آریانفرپیرامون کتاب دولت و اپوزیسیون در افغانستان از 1919 تا 1953
- مترجم : حمید محویسومین جنگ جهانی آماده می شود: هدف، ایران
- مترجم : حمید محویسومین جنگ جهانی آماده می شود : هدف ایران
- نوشته هوشنگ معین زادهوصیت نامه خدا
- مترجم : حمید محویتأملاتی در باره ی تاریخ مسیحیت نخستین
- گزارنده به دری: عزیز آریانفردولت و اپوزیسیون در افغانستان
- عبدالو کیل کوچی کتاب ، یادی ازسر زمین شمالی قدیم
- نیلاب موج سلام« پرندگان بیبال » در آبهای سیال
- محمد یعقوب هادییادداشت های «تصویری ازگوانتانامو» تبرئه جنایات مشابه
- شباهنگ رادجنگ و اوضاع افغانستان
- آشیل بخاراییکتابی ؛ همسنگ آثار رهبران کبیر تحولات تاریخ
- سلیمان راوشسه واکنش - تکاوران تیزپوی خرد در خراسان
- نویسنده:عبدالسلام ضعیفعبور از خط سرخ [در گوانتامامو ]
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش پایانی
- ایرینا کورشونوفنیلوفر و آتش
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش پنجم
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش چهارم
- نوشته: گوالیم رابرتس قوهء فکری کودک تانرا بلند ببرید
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرنبرد افغانی استالین
- گزارنده : عزیز آریانفراسناد محرم تازه افشا شده بایگانی های شوروی پیشین در باره افغانستان بخش دوم
- گزارنده : عزیز آریانفراسناد محرم بایگانی های شوروی در باره افغانستان
- ی.بیدار سر نوشت خانواده در جوامع غربی
- امان معاشرراز هستی
- میر عبدالواحد ساداتآشنایی با «مکاتیب افغانی»
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش سوم
- شمس حیدریاردو وسیاست در سه دهه اخیر به زبان انگلیسی
- دکتر بیژن باراننقد کتاب: آنتالوژی صدای اعتراض قلم- تابستان 2009 ایران
- مسعود حنیفخانه وخانواده ،کانون خوشبختی وسعادت
- گنادی زیوگانفاستالین و تجدّد بخش دوّم
- ژرژ پولیتزرفلسفۀ عصر روشنایی و تفکر مدرن
- گنادی زیوگانف استالین و تجدّد
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرمهمان ناخوانده در کابل
- گزارنده به دری: عزیز آریانفربحران اعتماد سال های 1940-1941 در آسیای میانه
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرعملیات «امان الله» و «تبت»
- گزارنده: عزیز آریانفرماجرای پیر شامی [گیلانی]
- گزارنده: عزیز آریانفرواپسین پیروزی نادر خان
- گزارنده: عزیز آریانفرخون های تازه بر زمین نوار قبایل «آزاد»
- نویسنده : مهرالدین مشید "گذرگاۀ بسته" * فریادی در دل سنگین تاریخ
- گزارنده: عزیز آریانفراشغال کابل از سوی قبایل مرزی [هند بریتانیایی] و به پادشاهی رسیدن نادر
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرسرنگونی امان الله خان
- گزارنده: عزیز آریانفرانتقام نافرجام کمینترن در «دهلیز افغانستان»و سرنگونی امان الله خان
- میم -میهن فدا(( جنگ های کابل (( زرافهء قشنگ
- میم -میهن فداجنگ های کابل (( زرافهء قشنگ((
- عزیز آریانفربر گرفته از کتاب نبرد افغانی استالین: سیاست قدرت های بزرگ در افغانستان و قبایل پشتون
- خلیل الله عالم جنگ قصابان نبرد نابرابر
- نویسنده : دکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون »اثرابوبکریقین (قسمت سوم)
- دوکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون » اثرابوبکریقین ) قسمت دوم(
- نویسنده : دکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون » اثرابوبکریقین
- گزارنده: عزیز آریانفرنبرد افغانی استالین(سیاست قدرت های بزرگ در افغانستان وقبایل پشتون)
- نویسنده : پیکارجونکاتی چند پیرامون کتاب « تولدی دیگر»
- میرزا آقا عسگری (مانی)«ظهور»، کتابی برای برونرفت از خرافات
- دوکتور خلیل الله وداد بارشزمامداری امیر حبیب الله کلکانی
- نویسنده : سید عبدالقدوس سیدکتاب جنگ های کابل ۱۳۷۱ – ۱۳۷۵ خورشیدی زیر چاپ رفت
- امان معاشر اعیادمغان
- شریفیچند کوچه دورتر
- ابراهیم سهارکتاب سرنوشت غم انگیز درافغانستان
- امان معاشر بیدلستان و گلدسته
- از دکتر شعاع الدین شفا *ظهور، حکایت من و امام زمان
- رضا اغنمیبشارت
- امان معاشرشگوفه های احساس
- صدیق رهپو طرزینگاهی به کتاب آینده افغانستان
- محمد نبی عظیمیسگ شریر همسایه
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر امير امان الله و آسياي ميانه شوروي
- ص.وفانگاهی کوتاه بر يکی دو اثر وکار کردهايی احمد فريد طهماس
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرتاریخ در سیما ها:هنگامه انور پاشا درآسیای میانه و بازتاب آن در افغانستان
- بهرام معصومى كشور ايران، كشور كوروش و داراست
- فضل الرحیم رحیمنام عتیق رحیمی ، در فهرست برنده گان صدوپنچ سال فعالیت جایزه ادبی گنکور فرانسه
- فاطمه سعيدی (مادر شايگان)برای فرزندان من اشک تمساح نريزيد!
- صبورالله ســياه سـنگ"آوای مــاندگار زنان"
- فضل الرحیم رحیم جادوگران و مداریان
- هوشنگ معین زادهظهور
- امان معاشر خاطرات یک کارتونیست
- گزارنده به دری: آریانفر «جمهوری هراتٍ» عبدالرحیم خان [نایب سالار]
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر«کابلستانٍ» بچه سقاء (جنوری– اکتبر سال 1929)مشی سیاست داخلی و خارجی
- ديپلوم انجنير عبدالقادر مسعودمژده به علاقه مندان کتاب
- صدیق رهپو طرزیکتابشناسی«محمود طرزی»
- نو شته نذ یر ظفرتاریخ مطبو عات افغانستان یا ضرورت ژور نا لیستان
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش فرجامین)
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر نخستین نبرد سپاهیان شوروی در افغانستان در سال 1929
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 24)
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرمبارزه دیپلماتیک قدرت ها در افغانستان در سال های 1919- 1921
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 23)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 22)
- صدیق رهپو طرزی«طرزی و سراج الاخبار»
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش بيست ويکم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش بيستم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش نزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هژدهم)
- نوشته: محمد اسحاق فياض پشتونستان چالش سياسي افغانستان و پاكستان
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هفدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش شانزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش پانزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش چهاردهم)
- مشعلازســـُـکر تا صَـــــحو
- م.نبی.عظیمی نام وننگ
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش سيزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دوازدهم)
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش يازدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش نهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هشتم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هفتم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش ششم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش پنجم)
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش چهارم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش سوم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دوم)
- خالد اشککم بود والی شوم
- محمدنبي عظيميواهمه های زمینی
- مشعلازسايه های هول تا واهمه های زميني
- بیرنگ کوهدامنی سایه ناظمی ، حافظ ، شاملو وفروغ درسایه های هول
- نوآم چامسکیاندر بایستنی های امپراتوری قدرت و اعتبار
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- دکتر محمد هاشم فقیریتاریخ در ادبیات
- سليمان راوشنام و ننگ
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- داکترغلام حيدر« يقين »سخنی چندپیرامون کتاب « تخمیس غزلیات حافظ » اثرالحاج ابوبکریقین
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمد عوض نبی زا دهرمان گودی پران باز, بازگوئی گوشهء ازظلم وستم بر مردم هزاره
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميسايه های هول
- محمدنبي عظيميکنزالمهملات والاکاذيب ( بخش هفتم و پاياني)
- محمدنبي عظيميازســـُـکر تا صَـــــحو
- سیامک زینلیخاک حاصلخیز برای کشت انواع تروریسم
- محمدنبي عظيميازســـُـکر تا صَـــــحو
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- ويرايش، تهيه وبرگردان (ناهيد) نگاهي به کتاب جنگ بدون مرز، استعمار جدید جهان
- مشعـلتاجـيکـان در قـرن بـيستـم
- ارسالي فريدون يماسرنوشت غم انگيز در افغانستان
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- نويسنده: غفار عريفبه آّن به چه عنوانى بايد قضاوت كرد!؟
- فرزاد بهنامدر تاريكي راه مي رويم
- عبدالولي منگلد افغانستان په ادبي کتابتون کې يوه بله شعري ټولګه ورزياته شوه
- احمد وحید صادقی نگرشی کوتاهی بر گوشه های از زنده گی و اندیشه های فلسفی – عرفانی مولانا جلال الدین محمدبلخی
- محمدنبي عظيمينگاهی به مجموعه ؛ داستانی : رازهای قلعهء قرمز
- سلیم سلیمیچند حرفی در باره پايان رمان « سايه های هول
- فرزاد کنزالمهملات والکاذیب
- محمدنبي عظيمي"نیم نگاهی بر ائتلاف های تنظیمی در افغانستان"
- محمدنبي عظيميواهمه های زمیني
- اکرام کمالدر اشراق نيلوفر
- چند کتاب تازه از میرزاآقا عسگری (مانی)
- کمانگيربخشی از خاطرات جنرال تامی فرانکس : فرمانده پيشين نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان
- جواد نصرياندو قرن با مطبوعات فارسي زبان خارج از كشور در قاره آسيا