دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل سوم
توجه به تعلیم وتربیه ای مسلکی:
قبل ازاینکه روی اصل موضوع که بسیار عمده ,ضروری وحیاتی به سرنوشت قوای مسلح محسوب میشوند وارد شویم , این موضوع مهم است روشن شود که؛ قوای مسلح افغانستان روی کدام محورسلاح وسایط وتجهیزات خواهدچرخید؟ و روی کدام نوع سلاح,وسایط ,تجیهزات ووسایل آموزش ببینند ؟ درسخانه ها مطابق کدا م نوع طیارات جنگی وترانسپورتی عیارساخته شوند ؛چه نوع جیت های جنگی ,چه نوع هلیکوپتر ها ,چه نوع طیارات ترانسپوتی نظامی ازکجا وچه زمانی برای قوای مسلح افغانستان داده میشوند ,کدام نوع راکت های دافع هوا ,کدام نوع توپها ,کدام نوع وسایط زرهی و تانگها وزرهپوشها ,چگونه رادار ومخابره هوائی وزمینی ,چگونه صنوف استحکامات وانجینری را مراکز تعلیمی آمادگی داشته باشند ویا همین اکنون باید آموزش بدهند ویاکدام کشور دوست ومتعهد به افغانستان این وعده کمک ,همکاری واکمال انرامیدهند که پرسونل قوای مسلح افغانستان روی آن آموزش ببینند وچقدر بودجه با چه حد ظرفیتها برای تعلیمات آنها درپوهنتونهای نظامی درداخل کشور اختصاص داده شده تا شرایط را پیش ازپیش مساعد نمایند که درسخانه ها ی تخنیکی وتکتیکی وغیره سامان ولوازم راتهیه بدارند وچقدر وعده واطمینانی ازتعلیمات صنوف پیشرفته مسلکی درخارج ازکشورآماده خواهند شد که اقلا مردم افغانستان امید وار باشند که کاربرای ساختمان واکمالات قوای مسلح شان جریان دارند؛ بطور مثال به این تعداد پیلوت برای این نوع جیتها ,برای این نوع هلیکوپترها واین نوع طیارات ترانسپورتی به فلان کشور دوست تفاهم وقرادادشده که برای قوای مسلح افغانستان تعلیمات میدهند وبرای این تعداد تانکیستها ,رادارچی ها,مخابره های پیشرفته وسایر سلاحهای هوائی وزمینی فلان کشور سالانه برای قوای مسلح افغانستان تربیت مینمایند. چنانچه قبلا افغانستان پیلوتهای طیارات نوع (سو-7,سو-22,میک 21 ,می-8,می-24ونوع طیارات ترانسپورتی ان 12 ان 26ان 30 وان32) نوع روسی راخودش درهمین پوهنتون هوائی ومدافعه هوائی خواجه رواش کابل پرورش وتعلیمات میدادند بهمین ترتیب توپها وراکتهای دافع هوا نوع دوینا وپیچور درهمین پوهنتون هوائی ومدافع هوای تربیت میشدند شاگردان رادار ما ازپشت اندیکاتورهای صنوف خود فضای افغانستان را محاکمه وضعیت می نمودند کافی بود که کود طیارات که جوازپرواز درفضای افغانستان را داشتند دراختیار شاگرد نوآموز رشته رادارافغانستان گذاشته میشد درهمان لحظ ثبوت مینمودند که کدام نوع طیاره(ازخود یابیگانه ) درفضای کشورشان درحال پرواز اند . بهمین شکل درچوکات حربی پوهنتون؛ پوهنخی های برای مسلکهای مختلف مصروف تعلیمات وپرورش بودند ,همچنین اکادمی تخنیک اکادمی پلیس وغندهای تعلیمی وجود داشتند که افسران مسلکی درداخل کشور تربیت میشدند برعلاوه کمیت زیادی پیلوتان ,تخنیکران هوائی وزمینی ,تانکیستها ,توپچیها وبرای ده ها صنوف نظامی افراد مسلکی درکشورهای دوست که با افغانستان معاهده وقراردادها داشتندتحصیلات را فرامیگرفتند. پس برای چنین درسخانه ها وآموزشگاها ی مسلکی ازهمین اکنون باید آمادگی درست درداخل ویا هم در خارج گرفته شوند آماده نمودن دانشگاهای مجهزودرسخانه های مسلکی باکیفیت که جوابگوی اوضاع موجود باشد و آماده نمودن استادان دارای تحصیلات عالی مسلکی توام باتجربه, فابریکات ترمیماتی برای وسایط ووسایل زمینی وهوائی ,اماده نمودن پولیگونهای انداخت برای انواع سلاح های ثقیل وخفیف بودیجه وامکانات میخواهند وزمان میخواهند وتعهد صادقانه ای کشورهای دوست کمک کننده را میطلبند. ازجانب دیگر حجم وثقلت جنگ ده ساله هم برای پیمان ناتو وبخصوص ایالات متحده امریکا برجسته گردیده است که باچه حد حمایه هوائی ,سلاح ووسایط پیشرفته خودشان با چه کمیت پرسونل جنگی یگجا با قوای مسلح افغانستان بکدام حد مشکلات مواجه بودند وهستد بناءفردایکه ایشان مع الخیر به کشورهای شان برگردند باچندهزارسلاح خفیفه ,باچند عراده هاموی ,M-16ورنجر,اینترنشنل ومقدار هم دیزل وروغنیات امکان دفاع مطمئنانه وجود دارند؟ کشورهای همسایه را هم تصورنمود که بدون کدام غرض باحسن نیت بطرف افغانستان می بینند وظاهرا آمادگی همکاری راهم بدهند اوضاع با اطمینان بروفق مراد پیش خواهندرفت در حالیکه هیچگونه شرایط داخلی و خارجی وحتی اوضاع منطقه اطمینان بخش نمیباشد؟ برای همگان روشن است که نحوه ای جنگها وتاکتیکها هم کاملا دگرگون شده ؛حرب درسطح بین المللی به حرب مدرن تبدیل شده ,انواع راکتهای قاره پیما ودوربرد شامل قوتهای دفاعی وتعرضی اردوهاشده اند ,نوعیت طیارات بم افگن وشکاری کاملا عصری ومدرن اکنون مورد استعمال است نوع طیارات بدون سرنشین وبدون پیلوت که صرف ازمراکز خاص سوق واداره میگردند بوجود آمده واردوهای دنیا روزبروزبه آن مجهز میگردند. وضعیت جنگها درداخل کشور ما افغانستان نیز گونه ای دیگری بخود گرفته است ؛مین گذاریها ,انتحار ,کمین ,اختطاف ازانسان شرع تاوسایط وحتی امکان اختطاف طیارات هم وجوددارند,مسموم ,پرکاری وسایط ذریعه مواد انفلاقیه وغیره بهرنحوه ایکه تاکتیکهای جنگی وحرکات دشمن تغیر مینمایند بهمان ترتیب پرسونل باید آموزش ببینند وآماده ای عملیات گردند.
باآماده نمودن شرایط وامکانات فوق درساختن پوهنتونهای نظامی ,اکادمیها وده ها مراکز آموزشی دیگرضرورت است که برای مسلکهای زمینی وهوائی,درسخانه های تخنیکی وتاکتیکی ,پولیگونهای انداخت وپارکهای تعلیمی بصری طور ذیل تدابیر گرفته شده واقدام صورت گیرند:
1-درمسلکهای هوائی
2- درمسلکهای زرهی وتانکها
3- انواع توپها ی زمینی ودافع هوا
4- درتعلیمات پیاده نظام
5- درکشف واستخبارات
6- در تخنیک وترانسپورت
7- دراستحکامات وانجینری
8- مسلکهای رادیوئی ومخابره
9- دررشته های کیمیا و گاز (اتفائیه )
10– لوژستیک (وصحیه )
11- سپورت وتربیت بدنی (بخصوص سپورتهای رزمی)
1- بدون حمایه هوائی درشرایط جغرافیای افغانستان که بیش ازنصف خاک راکوه ها دره ها وکوتلهای صعب العبورتشکیل میدهند عملیات جنگی ,تحرکات واکمالات غیر ممکن میباشند, قوای مسلح که شامل( اردو,پلیس وامنیت ) باکمیت حداقل تاپنجصدهزار پرسونل برسد وثقلت وظیفوی که قبلاء تذکر ازآن بعمل آمد به صنف هوائی مجهز ومقتدر اعم ازطیارات جنگی( جیتها,هلیکوپترهای جنگی وترانسپورتی وسایرطیارات باقدرت حمل وانتقال با توناژبلند) رامی طلبد. وآنچه که امروز دراختیارقوای مسلح افغانستان قراردارد بهیچ صورت جوابگوی دفاع مستقلانه شده نمیتوانند . بناءبرای بارنخست ازهرتیب به تعداد صد تا صدوبیست بال یاپروند طیاره نیاز است که حداقل درهرمیدان موجود افغانستان ویا درزونها ازهرتیپ 20 بال برای اجرای وظا یف آماده باشند بهمین تعداد پیلوت, درسخانه های تخنیکی وتاکتیکی مانند انجن وبدن,رادیو ورادار ومخابره هوائی ,اسلحه هوائی ,لوژستیک هوائی ,پارکهای تعلیمی,تاکتیکی وبصری نیاز دارند, بصری بخاطر اینکه ؛درتخنیک های مدرن وپیجیده تنها آموزش سمعی دربخاطرسپاری جزئیات ومفردات درسی کافی نبوده آموزش بصری درحافظه سپاری نقش بسزای دارند. وبه همین تعداد استادان وتخنیکران تحصیل کرده نیز نیاز است درقوتهای هوائی نه تنها طیارات جنگی شکاری وبمبارد ،هلیکوبترهای جنگی وترایسپورتی وطیارات نظامی ترانسپورتی باورکشاپها ،انجینران وپیلوتان ورزیده نیازاست بلکه دافع هوائی قوی ومجهز مانند رادارها واندیکاتورها که فضای کشورمارا بصورت درست ترصد وکنترول کرده بتوانند ودافع هوای بمراتب ازسابق پیشرفته تررانیز باید دراختیار داشته باشند مانند سلاح زیوو،راکتهای پیچورودیوینای که اردومابه آن مجهزبود جوابگوی سخت ترین شرایط تعرضات وتهاجمات هوائی ازجانب دشمن را داشتند به همین ترتیب درسخانه ها،ورکشاپها اساتید وانجینران درچنین رشته ها نیز ازنیازمندیهای عمده اردوی ملی افغانستان میباشد .پس اولیای امور اگرآرزومند دفاع مستقلانه اند حد اقل برای سالهای اول این نیازمندی هارا آماده داشته باشند. نمیدانم که تحلیل گران نظامی وسیاسی دراین رابط چگونه نظریات وبرداشتهای دارند وشاید من به اشتباه بروم مثلا رقابتهای بیش ازنیم قرن درمیان بلوک شرق وغرب وجود داشت وزمان جنگ سرد راهمگان به خاطره ها دارند ،اما یکی ازهمین بلوکها ازبین رفت ،کشورها ی شامل همان پیمان ازهم پاشید ،جمهوریتهای که تحت اداره واحد قرارداشتند تجزیه شدند،سیاستها تعدیل شد وحتی دربسیاری موارد توافقها درمیان شرق وغرب بمیان آمدند از بسیاری خطرات وتحرکات وحساسیتهای ضدین کاسته شد . اما درمقابل سلاح،وسایط بسیارتجربه شده ،تخنیک وتجهیزات آن ومقابل دانشمندان وانجینرانیکه چنین تجهیزات را آفریده وملیارد ها پول بالای آن بمصرف رسانیده وسرمایه گذاری شده چرا بطوربسیار بیرحمانه درمقابل حسادتها،حساسیتها وقصاوتها نشان داده میشود .بعباره دیگرعلم وتخنیک تجربه شده قربانی سیاست ورقابت بمانند دیروز میشوند.اگراستعمالگران همان تجهیزات طرف مقابل دیروز انسان است چه ملکی ویانظامی ولی مغزو،طرزدید وتفکرهمان انسان درطی این سه دهه دیگرگون شده اندیشه ها ،ذهنیتها ،تحلیلها وبرداشتها درسطح نه تنها چند کشورمحدود بلکه درسطح دنیا تجدید وتعدیل شده ولی باتاسف که هنوزهم دربرابرعلم،دانش ،تجارب و هستی مادی باقصاوت وحساسیت برخورد صورت میگیرد. به نفع قوای مسلح افغانستان وبه نفع کشورهای کمک کننده تسلیحات نظامی ازنظر اقتصادی وهم ازدیدگاه زمانی این خواهد بود که ازنوع تسلیحات،تخنیک وتجهیزات روسی قوای مسلح افغانستان تجهیز گردد زیرا ازیکطرف خریداری وحمل وانتقال آن برای دونرها بسیارمفید وساده میباشد وازجانب دیگرهنوزتجارب ومغزهای انجینران ومربیون قوای مسلح ما به آن سیستم عیار است وقسما ورکشاپها نیمه باقیمانده ما باچنین سامان ترمیم تجهیز اند . تاآمدن تسلیحات وتخنیک وتجهیزات جدید ومربیون واستادان داخلی وخارجی که خیلیها زمانگیر است چرا ازآنچه که دراختیار داریم استفاده ننمائیم . بلی درسیستم تعلیم وتربیه ونحوه ای تاکتیکها وسترا تیِِِِژیکها باروش ومیتود پیمان ناتو باید عیار گردد.
- 2 درمسلکهای ز رهی وتانکها:
جای تردیدی نیست که قطعات پیاده قوای مسلح افغانستان تاکنون درعملیات اگرمعجزه نکرده کمتر ازمعجزه هم نبوده ؛ دروظایف محاربوی که دران مین گذاری,عملیات انتحاری,اختطاف ,افراز کمین درجنگل زارها یکه زمینه برای سترواخفای دشمن خوب مساعد اند تعرض بدون چین دارها وزرهپوشها شهامت می خواهند . اختطاف یاربون یک رنجر حتی هاموی باتمام سرنشین مسلح آن برای یک گروپ کاملا آماده وستراخفاشده چه مشکل دارند؟ درمقابل انفجار یک انتحاری ویا انفجار مینها, رنجرهاوهامویهای منسوبان اردو,پلیس وکارمند امنیت قوای مسلح افغانستان چه کرده میتوانند؟مثالهای بسیارزنده ای هم ازولایات لغمان,نورستان ,بادغیس,هلمند,قندهارولوگرداریم , امااگرچیندار ویازرهپوش میبود حجم تلفات بمراتب کمتر ومورال قوای مسلح ما ده چندان هم بالا ترمیبودند.چونکه سلاح وتجهیزات قابل اطمینان درافزایش مورال پرسونل نقش بسیاربارز را دارامیباشد . ما سرتشکیلات معیاری فعلا بحث نداریم وجای برای ادعاء بلندپروازانه هم نیست وجای این مثال هم نیست که یک کندک ویاغند ولوای سابق چه درتشکیل داشتند اما این حق برای هرپرسونل قوای مسلح درشرایط محاربوی محفوظ اند که بگویند نظر به ضرورت روز ودفاع قابل اطمینان ازگوشه گوشه کشور ایجاب آنرامینمایند که حداقل یک کندک پیاده اردوی ملی باتشکیل پرسونل موجود
خود از20 تا30 عراده چیندار وزرهپوش باید داشته باشند چونکه از ایشان وظیفه خواسته میشوند. بهمین پیمانه مراکز تعلیمی ,درسخانه ها,استادان تخنیکران ,تانکیستها رانندگان وپولیگونها ضرورت می
هامویها جوابگوی ماینهای ضد وسایط نیست
3- انواع توپهای زمینی ودافع هوا:
داشتن انواع توپها برای قوای مسلح افغانستان درصورت تراکم وتحرکات بیشتر دشمن ازجمله نیازمندی های محسوب میشوند که باید داشته باشند,اما افغانستان دروضعیت قرار دارند که بیشتر اولویت هاباید مدنظرگرفته شود چون امکانات محدوداند ودرشرایط موجود بسیار داشتنیهای دیگر مهم است که باید اکمال شوند تا توپهای زمینی ودافع هوا هم چنان نظربشرایط موجود منطقوی خطرات جدی هوائی هم متصور نمیباشد زیرا درینجا پای پیمان ناتو وایالات متحده امریکا درمیان است اما تادهه های بعدی بخصوص که قوای ناتوونیروهای ایالات متحده امریکا ازاین سرزمین رخت بربندد بلی که این صنف قوای مسلح هم باید اکمال وتقویت گردند. چونکه حسادتها ,کینه توزیها وخودبرتربینیهای همسایگی ومنطقوی هنوزسرجای خود باقی است عظمت افغانستان برای بسیاری کسان غیرقابل تحمل ویاقابل قبول نیستند دوکتورین نظامی هم این اجازه را نمیدهد که باخوش بینی شرایط موجو دست به الاشه بنشینیم ,چنانچه چالشهای منطقوی وجهانی هرروز چه حتی هرلحظ تغیر پذیر اند وهرکس منافع خاص خودرا میخواهند.
-4 تعلیمات پیاده نظام :
گرچه هرصنف قوای مسلح درمحاربات نقش خودرابه اثبات رسانیده اند اما اهمیت وارزشیکه قوتهای پیاده ازخود بجاگذاشته خیلی برجسته وانکارناپذیر اند: اول پیاده نظام مستقیما بادشمن روبرو اندو بعضا مشت ویخن میباشند درحالیکه یک پیلوت,یک تانکیست, یک توپچی وهاوانچه ,یک مخابره چی وغیره چنین نیست تعرض پیاده نظام یعنی مستقیما رفتن بقربانگاه اند تاتعرض هوائی ضربه توپ وتانک ودیگران .دوم اگرتوپ ,طیاره وتانک زرهدارها دنیارا باضربات خودپشت ورونمایند ولی پیاده نظام پیشروی ننمایند ,منطقه را تصفیه , تلاشی وخلع سلاح نکنندو محلات مفتوحه را حفظ وحراست نکنند برندگی درکجا خواهند بود؟ سوم رنج وعذاب وزحمات پیاده نظام درشرایط گرما,سرما بارندگی وطوفانها,گرسنه ما ندن ,محاصره شدن وغیره بمراتب بیشتر ازدیگران است بطورمثال بتاریخ دهم ماه عقرب 1389 شخصاءازپوسته های امنیتی قله های تپه های سلطانخیل,اکاخیل وتنگه میدان وردک دیدن نمودم وازوضعیت امنیتی وزندگی یومیه جویاشدم به تعداد ده پوسته سرای تپه ها به اتفاق آراء گفتند؛ (آمرصاحب اینک خودت بچشم می بینی که درین تپه های خاکی با اینکه ازخانه های خودمحرومیم ازشهر وبازار هم محرومیم چونکه شرایط امنیتی اجازه نمیدهد ,تابستان ازگرما وزمستان ازسرما به عذابیم بازهم شکایت نداریم ازاینکه انتخاب خود مااست بخاطرمردم ووطن خود خدمت مینمائیم ولی دوچیز مارارنج میدهند؛اول درهنگام عملیات وگرماگرم آتش سلاح درست نداریم سلاح خفیف وثقیل ما اطمینان بخش نیست بعد ازچندفیربند میشوند حتی M-16 راکه آنقدرصفت هم میکردند درهنگام شدت فیر بند شدند ودوم یک عده ای همه وقته رخصت میروند وکسانی هستند که حتی دوسال میشوند ازخانه وفامیل خودخبری ندارند .)بدین سبب اساتید محترم پیاده نظام وقوماندانان عزیز با اینکه واقعا افراد زیرتعلیمات شانرا سرسخت,متین ,مقاوم ,چابک وچالاک تربیه مینمایند چنانچه درتعلیماتنامه قوای مسلح هم ضرب المثل است که (ریختن عرق بیشتردرمیدان تعلیم باعث ریختن خون کمتردرمیدان محاربه میشوند)ازپرورش داده گان خود مشتهای آهنین بارمیآورند بلکه ازنگاه تربیت مورالی ,احساسی واخلاقی نیز توجه دلسوزانه داشته باشند قوماندانان بلوکها,تولیها وکندکها,لواها وغیره درزندگی شباروزی شان درمورد خواروبار ,البسه ,پوشاکه ,تجهیزات ,معاشات ورفع مشکلات شخصی وخانوادگی شان نیز مواظبت درست داشته باشند ,زمینه های بهترصحی ,تفریحی واستراحت شانرا آماده نمایند ودرهنگام حضر سرگرمیهای خوبتر آموزشی وتربیت بدنی را میهیا نمایند تایک پیاده نظام آهنین,فولادین ,برجسته ,متحدومتعهد نسبت به وطن ,مردم وسرنوشت مردم وقوای مسلح افغانستان بارآیند , قوای مسلح گل سرسبد جامعه وکشور بوده وپیاده نظام سرتاج همه باید باشند واین مربوط به طرز آموزش ,تربیت وپرورش دلسوزانه مربیان واساتید محترم میباشند. درتعلیمات پیاده نظام منسوبان پیادهء ما میتوانند بطور بهتر ازاساتید خویش اساسات عمومی نظامها واداره آنها را ازتعلیماتنامه جمع نظام صفحات (1،2) فراگیرند که صرف دراینجا ازآن نام میبریم: مثلا نظام ،نظام صف،جناح،جبهه،عقب نظام،مسافه،عرض نظام ،عمق نظام ،نظام دوصفی،لیک،نظام یک صفی ونظام دوصفی،قطار،نظام بازشده،نظام رفتار،سرقطاروآخرقطار ،اداره نظام ،قومانده هاماندد:قومانده اخبار ،قومانده اجرا زفت ،پروت ،طربله ،تعرض ،عقب نشینی وغیره را که هرکدام ازخود تعریفات خاص با اشکال وتصاور دارند بهتر میتوانند فرابگیرند.
عرق ریزی درمیدان تعلیم –جلوگیری ازخونریزی درمیدان محاربه
5 -درکشف واستخبارات:
کشف واستخبارات برای قوای مسلح رکنی ازارکان اساسی ا ند ؛ اردوی بدون داشتن کشف وپلیس بدون کشف مثل انسان کوریکه حتی عصا چوب هم نداشته باشند می مانند. بخصوص درهنگام سفر,محاربه وعملیات ها ,کشف درست درحقیقت نصف ازوظیفه راپیش ازپیش انجام میدهند . کشفهای هوائی وزمینی اوضاع جغرافیای منطقه مورد نظرراازدیدگاه تخنیکی ,تاکتیکی ,اوپراتیفی وچگونگی مانورنیروهای خودی ودشمن رادقیقا نظارت نموده وبمرجع مربوط اطلاع کافی میدهند ,کشف هوائی وزمینی مسیرحرکت وسفربریها را بصورت درست نظارت وکنترول مینمایند ,کمیت دشمن ,تحرکات دشمن ,نوع سلاح دشمن ,نحوه ای ا رتباط شانرا بامردم محل وهمچنان دیدگاه ها ونظریات مردم محل را نسبت به قوای دوست ودشمن اطلاعات دقیق بدست میاورند. کشف واستخبارات ازنفوذ دشمن به داخل قطعات وتخریبات آنها جلوگیری مینمایندوغیره که دراین بخش افراد واشخاص خیلی صادق,ومتدین , بااحساس ومسئولیت پذیر باید انتخاب شوند ودقیقا تعلیمات ببینند ,بیشتر ماروی وظایف واهمیت این بخش نمی پیچیم ولی هر منسوب قوای مسلح این ضرب المثل رامیدانند که؛ امنیت ،کشف واستخبارات درحقیقت (خنجر درقلب دشمن ویا بعباره دیگر چشم وگوش قوای مسلح )است ویا چشم اردو کشف واستخبارات میباشد.
6 - تخنیک وترانسپورت :
دراین بخش طوریکه ازنامش پیدا است شامل دوقسمت میگردند:
الف:- تخنیک : دربرگیرنده تمامی مسلکهای زمینی وهوائی مانند؛وسایط ترانسپورتی ,زرهی ,تانگها ,توپها راکتها,مهمات ,ورکشاپهای ترمیماتی وسایط ,سلاح ووسایل دیگرمیباشند .وایجاب آنرا مینمایند که استادان
وتخنیکران ماهر وتحصیلکرده ,درسخانه ها ,پارکهای وسایط بصورت درست و دوامدار اماده باشند تاپرسونل فنی رابرای هربخش تعلیمات بدهند.
ب:-ترانسپورت: عبارت ازوسایط نقلیه مانند کاماز ,کراز,مازوزیل نوع روسی یااینترنیشنل امروز,تانکرها ,باوزرهابرای سوخت گیری وآتش نشانی ,وسایط تیلری ,وسایط تیزرفتارمانند جیپ ها ورنجرها ونوع فوردو پرادوی موجود را دربرمیگیرند. که باید به تناسب ضرورتها اکمال و خریداری گردیده وپرسونل فنی درزمینه آماده شوند.
گرچه تخنیک,لوژستیک وترانسپورت مثل خواهروبرادرعضویک فامیل اند اما درین نوشته برای اینکه هربخش بصورت درست تشریح و توضیح شده بتوانند روی هرقسمت جداگانه بحث مینمائیم .قابل دقت است که بخش تخنیک,بحث تخنیک ونقش واهمیت تخنیک وترانسپورت بالاتر ازنقش واهمیت قطعات محارب ما است چونکه تخنیک,لوژستیک وترانسپورت قوتهای عقبی جبهات اند .قوتها,قول اردوها وقوای مسلح درکل اگرتخنیک,لوژستیک وترانسپورت قوی, زنده وهمه وقته آماده درپشت سر خودنداشته باشند ؛انتظار موفقیت وپیروزی را هم نداشته باشند چرا؟ بخاطریکه باشکم گرسنه وبا مشت خالی هیچ کاری انجام شده نمیتوانند به همین سبب بودیجه ودارائی قوای مسلح درهمین بخش خوابیده ,امکانات درشرایط حضر وسفر دراین ارگان قوای مسلح وجود دارد که درهنگام ضرورت بکار انداخته شوند گرچه این ضرب المثل بیشتر دربخش لوژستیک صدق مینمایند که (پیروزی درشکم سرباز نهفته است) مگرشکم تفنگ ,توب وطیاره هم اگرگرسنه بماند ظفربوجود نمیآیند؛بطورمثال برای سفربری ,حمل وانتقالات وعملیات درمحاربات منبع تغذیه واکمالات ازهمین سرچشمه ای مادی وتخنیکی است که پشت جبهات راپروگرم نگهمیدارند و درصورت کوچکترین غفلت صدمه جبران ناپذیر وارد خواهندشد وهمچنان درحضرنیز ؛هنگام تعلیم وتربیت ومشق وتمرین ازهمین بخش اجراآت صورت میگیرند ودرختم پروسه تعلیم وتربیه ویا انجام وظایف محاربوی ازجمله وظایف عاجل تخنیک وترانسپورت است که ازسلاح وسایط ووسایل شان بررسی وکنترول نمایند که چقدرشان فعال ,نیمه فعال ویابکلی غیرفعا ل ومنهدم شده که تدابیر برای ترمیم شان گرفته شود ویا ازنو اکمال گردد. سلاح وسایط,وسایل ,مهمات وتجهیزات دارائی قوای مسلح است ازخود تعلیما تنامه مخصوص دارند کتب راهنمای مخصوص دارند که دران خواص تخنیکی –تکتیکی,طرزکاربرد وریسورس کاری شان واضیح است همچنان میتود حفظ ونگهداری سلاح وتخنیک درتعلیماتنامه تخنیک واضیح است .بطور مثال طیاره f-16 از این نوع طیاره است (مارک ,کارخانه ,کشورتولید کننده,قدرت پرواز سرعت درفیساعت ,ارتفاع,قدرت مانور پرواز درشرایط یخبندان درشرایط گرما ,طرز انداخت بالای اهداف ثابت,بالای اهداف متحرک ,سرعت وارتفاع طیاره درهنگام انداخت کدام نوع سلاح بالای اهداف متحرک چقدرباشند وبالای اهداف ثابت چقدرباشند وغیره ) ویا بعد از چند ساعت پرواز طیاره باید چک شود ودرصورت ترمیم ومطالعه دقیق وضعیت طیاره دوباره برای چندساعت ریسورس جدید پرواز داده شود و....بهمین شکل تمام وسایط حربی وزرهی قیاس شوند. تعلیمات نامه حفظ ومراقبت وطرزنگهداری شان حکم مینمایند که هرنوع سلاح,وسایط ومهمات وتجهیزات چگونه نگهداری ومحافظت گردند,چطور توزیع ومصرف شود وبه چه ترتیب قیدو ثبت گردد وبچه ترتیب بیلانس فی مابین اکما ل- توزیع ومصرف وجود داشته باشند وضایعات وتخریبات مطابق کدام روش راپوردهی صورت گیرد و به استناد کدام احکام واسناد وبه چقدر مدت بایداین پروسه انجام یابند ومحاسبین قطعات سطوح بالا وپائین چگونه بیلانس را بطورمتداوم آماده ای کنترول وبررسی باخود داشته باشند تاشفافیت وجود داشته ازضایعات وتلفات بیمورد جلوگیری بعمل آیند.
7 - استحکامات وانجینری:
استحکام واستحکامچیها ویاصنوف انجینری یکی ازبخشهای عمده دیگری قوای مسلح میباشند که قابل مکس بیشتررادرزمینه ایجاب مینمایند. خسارات جبران ناپذیر یکه بعد ازسال 1371قوای مسلح ازجمله اردوی افغانستان متحمل شدندیکی هم بخش استحکامات اردو وصنف انجینری اردو بودند ,اردوی افغانستان درضمن اینکه امکانات مادی وتخنیکی خیلی قوی مانند جرکنهای چیندار ,بولدوزرها , دستگاهای خنثی کننده ماینها ی ضد وسایط دراختیار داشتند درپهلوی شان استحکامات قوی درقرارگاهای دائیمی وپوسته های امنیتی نیزداشتندمانند بلانداژها ,پوسته های قوی ,خندقهای ارتباطی ,برجهای ترصد هم داشتند وپرسونل متخصص وکارکشته توام با وسایط بسیار پیشرفته دران مصروف خدمت بودند . درحافظه ای تمام استحکامچیهای قطعات ,قول اردوها ,فرقه ها ولواها نقش بودند که برعلاوه ای محلات سوق الجیشی دائیمی شان درتمام نقاط ساحه ای مسئولیت شان باچگونه مشکلات مواجه اند ,درحین سفربری وعملیاتها درکدام گوشه افغانستان ,درکدام مسیر,درکدام دره درکدام دامنه ودرکدام کشت زار ودلدالزارها چگونه خطرات وجود دارند ویا محتمل اند که حوادث پیش آیند قبل از قبل تدابیر گرفته میشدند,مینها تطهیر,پل وپلچکهای استحکامی شانده شده وموانع از مسیر برداشته میشدند .ازنگاه انجینری مشکلات شرایط موجود بمراتب بالا تر ازگذشته اند چونکه تمام استحکامات محوگردیده اند ,تمام پل وپلچکها منهدم شده اند,دربسیاری دره ها ودامنه ها ازسابق تاکنون کشت زار های مین هنوزباقی است قرارراپورمعتبر رسانه ها سالانه چقدرنفر افراد ملکی واطفال قربانی مینهای منفلق ناشده میگردند, درمسیر شاهراها ومحلات عبور ومرور قوای مسلح وحتی درمسیر مردم اهالی همه وقته مین گذاری ادامه دارند وواقعیت مسلم است که با این انبوه مشکلات صنف انجینری ازنگاه پرسونل وامکانات 20% توانمندی قبلی راندارند واگرباشند دراختیار خود شان نیستند چشم دید بد یگران اند مثلا درقرارگاه کندک واقع سلطانخیل میدان –ودرک بارکهای سکهای تعلیمی را دیدم امااز اردوی ملی نبودند ,بناءسامان ,لوازم ,تجهیزات ماین روبی ,پل وپلچکهای استحکامی ,پرسونل تعلیم یافته وسکهای تعلیمی برای کشف ماینها ومواد مخدر از اولویتهای عاجل قطعات افغانستان اند که تدابیرجدی وسریع در زمینه باید گرفته شوند .
تجارب جنگهای ده ساله گذشته ( 2001 الی 2011) نمایانگر انست که در این بخش توجه دقیق صورت بگیرد زیرا نحوه ای جنگ موجود جنگ ما ین گذاریها( انفجارات , انفلاقات وانتحارات)میاشد . بنا ءچگونه سامان ولوازم پیشرفته باید باشد که قبل ازوقوع حادثات جلوگیری بعمل امده ویا بعد از بروز حوادث محلات وتاسیسات تخریب شده بصورت عاجل باید ترمیم واحیاء گردد. اسباب کشف واستخراج ماینها ,سامان ولوازم خنثی سازی ماینها ویا ریموت کنترولهای مدرنیکه ذریعه ای پخش امواج الکترو مقناطیسی وهر امواج کیمیاوی دیگرکه بتواندازراه دور ماین های کارگذاری شده وواسکتهای انتحاری را قبل ازعمل کشف,خنثی وبی اثر بسازند. همچنان البسه های ضداثرات مواد کیمیاوی وضد حریق ,پلهای استحکامی ,جرکن های قوی برای سنگرکنی و آماده نمودن بلنداژ ها ضرورت میباشد بهمین ترتیب پرسونل تعلیمات دیده درچوکات ریاست انجینری از ضروریات اولیه ای وزارت محترم دفاع ودرکل ازنیازمندی های قوای مسلح ما میباشد .
8 - مسلکهای رادیو و مخابره :-
همینکه آمده اند (مخابره اعصاب اردو است ) کاملا یک تعبیر وضرب المثل علمی وبجا اند دروجودیکه رکها وشریانها فعال باشند,قلب پرش داشته باشند ,گوشتها واستخوانهای بدن سالم باشند وتما م اسکلیت استوار باشند امارشته های عصبی فلج باشند چگونه بادی خواهند بود؟نه تنها سود وثمری ندارد بلکه درد سربرای تمام وجودمیباشد مانند ؛ حالات بیخبری,بی اطلاعی , بیخودی,سردرگمی وپراگندگی حاکم درتمام وضعیت وجودميباشد و قوای مسلح راعین وجودیک انسان تصور نمود؛ که هرارگان آن حیثیت یک عضواز اعضای بدن انسان است و یکی بدون دیگری مشکلزاوناقص اند ,بخصوص اعصاب زیرا بدون یک دست,بدون یک پا ,بدون یک چشم قسماء کار راه میافتد اما درصور ت فلج شدن اعصاب کار ازریشه متوقف خواهند شد. خوشبختانه که تیکنالوژی جدید وسیستم ماهواره ای ومبایل ها وضعیت را درقوای مسلح بمراتب سهل وآسان گردانیده اند .سربازان وبریدملان مخابره چی قوای مسلح ازپشت نمودن حدود هشت ونه کیلو گرام وزن نوع مخابره R-108و غیره رهائی یافته اند ويگانه عنصريكه درقواي مسلح امروز ما بهتر ازگذشته ديده ميشوند فقط تامين ارتباتاط صريح وآسان ميباشد گرچه اين وضعيت براي دشمن هم مهيا است با آنهم درقواي مسلح منظم درشرايط حضر وسفر تاثيرات موثر تر را دارا ميباشند . ضرب المثل معروف است که( مخابره اعصاب اردواست ) مثل کاملا بجا میباشد: که اگر ارتباطات قوی,فعال,سریع وصریح نباشد وظایف باحسن صورت انجام نمیگردد . بخصوص درقطعات دارای واحد های بزرگ , تحرکات بیشتر وساحات وسیع مورد فعالیت جزوتامها ازاهم ضرورتها بشمار میروند .قطعات چه درحضر ویاسفر, درمیدانهای محاربه یا مراکز ومیدانهای تعلیمیُ ارتباطات رادیوئی ومخابروی برای رسانیدن اوامر, احضارات محاربوی قومانده محاربه ,تعرض,عقب نیشینی, حرکات تخنیکی وتاکتیکی ,تغیرات درنجوه ای حرکات وتاکتیکها بصورت محرمانه , اکمالات وجمع آوری اطلاعات مانند رشته های حساس عصبی برای بدنه اردو وقوای مسلح حیات می بخشند .یعنی اب,هوا وحتی خون راازمجراها ی تنفسی ,مویه رکها , شاهرکهای وشریانها به بدن ترزیق نموده حجرات را تازه وزنده نگهمیدارند.ما بالای نوعیت وتخنیک کاری مسلکی ان نمی پیچیم به همگان روشن است که قبلا درقوای مسلح افغانستان ازجمله دراردوی ما وسایل مخابراتی نوع روسی ازجمله دستگاه زاس که پیشرفته تر ازهمه مینمود مروج بودند و امروز دستگاهای ستلایت ,تیلفونهای ثریا ,مبایل,فکس,انترنیت وغیره برای دوست ودشمن کارات را خیلی سهل ساخته اند وبهمان پیمانه که تامین ارتباطات را اسان ساخته بهمان اندازه نحوه ای کنترول ورسیدگی بمشکلات رانیز دشوار ترساخته اند که دراین مورد وظایف مسلکی ها اند که موشگافی نمایند.
9-دررشته هاي كيميا وگاز واطفائيه:
استعمال انواع گازهای کشنده,مسموم کننده , انفلاقیه وگازات اشک اور که حتی درتخریب چشم وطرزدید تاثیرات منفی دارند ازجانب شورشیان ومخالیفین مروج اند مانند : آب هارا آلوده میسازند ,ساحات مکاتب ومحلات پرتجمع را مسموم مینمایند , مواد غذائی را آلوده مینماید وباپخش گازات کیمیاوی تخریشات جلدی وانواع امراض دیگررا تولید مینمایند . دراین بخش مشکلات دوکتوران ,کارشناسان تعلیمات دیده باید حل گردند وانواع البسه باب وادویه جات باید موجود باشد تا درموقع بروز حوادث هرچه عاجل روی ان رسیدگی صورت بگیرد چونکه سرعت تخریبات چنین نوع سلاح بسیار زیاد اند که با ازد ست دادن وقت ضایعات وتخریبات جبران نا پذیری را ایجاد خواهند کرد. چنانچه ما شاهد چندین حادثه درمکاتب وقطعات عسکری بوده ایم بهمین ترتیب درحوادث حریق وآتش سوزی باید سامان ولوازم ازقبیل تانکرها وبوزرها باتجهیزات مدرن حوزها وذخائیر سیار آبی که درهنگام حریق قوی وشدید تانکرها باسرعت تمام آبهارا اکمال ودرذخیره گاهای سیاربه نزدیک حادثه بریزند تا تانکرهای مصروف آتش نشانی ازهمان محل نزدیک بدون ضیاع وقت آبگیری نمایندبهمین ترتیب کبسولهای گازات ومایعات خفه کننده آتش وخنثی سازی اکسیجن که بتوانند ازشدت آتش بکاهند تاسیسات وساختمانهای ما حتی وسایط ما باید مجهز گردند.
وسایط اطفائیه
10- لوژستیک وصحیه :
اصطلاح لوژستیک: بسیارکلیمه ویا اصطلاح دلخوش کننده , امیدوارکننده ,مورال وروحیه دهنده برای تمام پرسونل میباشد چون اصطلاح لوژستیک پیام آور ونوید دهنده برای شکم پرسونل,شکم سلاح وشکم تخنیک ووسایط پرسونل ودرحقیقت بزرگترین متکای عقبی جبهات است .اهمیت این مسئله بیشتر دربخش تخنیک وترانسپورت برجسته گردیده اما بهتر خواهد بود یک کمی روی نقش واهمیت آن مکث گردد.
اگرروغنیات نباشد ,اگرغذا,البسه ,مهمات وسایر ضروریات مهیا نباشد تخنیک باشکم خالی,تفنگ باشکم خالی ,پرسونل برهنه وباشکم خالی چه کاری خواهند توانست ؟ دراین مورد سه عملکرد بسیاردقیق,سنجیده شده ودلسوزانه نیاز است :
الف - اکمالات بسیار مدبرانه,دلسوازانه,مطمئینانه نیاز است که با امانت داری وبدون ضایعات وکسرات دارائیهای قوای مسلح وقطعات حمل وانتقال یافته و جابجا گردد.
ب- نگهداری درست ,سالم وبدون کم وکاست دردیپوها چنانچه که اردو دراوایل ازدیپو ها خاطره خوش ندارد.
ج- نحوه ای استفاده وکاربرد آن است : مواد مورد ضرورت طبق کدام نیازمندی ,مطابق کدام پیشنهادو اسناد معتبر وباچگونه تعادل وبیلانس توزیع گردد. البسه باکدام میعاد ومعیار توزیع گردد,خوراکه باب چگونه پخت وپز ,توزیع ومصرف شود روغنیات بچه نحوه ونورم تثبیت شده توزیع و استفاده گردد ومهمات نظر بکدام ضرورتها واولویتها توزیع واستعمال گردد بچه ترتیب اسناد مصرف دقیق وسنجیده شده مطابق کدام فورم های معیاری تهیه گردد وبعدا فورمهای جدید تقاضا وتوزیع آماده شوند.
باید یاد آورشد که روئسای لوژستیک وامرین لوژستیک حیثیت مادرکلان ها ومادران یک فامیل رادارند . اگر مادرکلانها ومادران خانمهای مهربان,دلسوز ,مبتکر ومدبر باشند تمام پسران ونواسه ها واعضای خانواده ازغذای خوب وباکیفیت وازلباس زیبا وقشنگ وبادوام مستفید خواهند گردید وکانون چنین خانواده ها برای همیش گرم ومملوازمحبت خواهند بود وچنین فامیلها درتمام عمر سرفراز, باعزت,باوقار ,مستحکم وآسیب ناپذیرخواهند ماند. وبرعکس اگربجای مادرکلانها ومادران بااوصاف فوق مادراندرها ی زشت , بی کفایت , جاهل و نادان بی اعتنا قراربگیرند وبخصوص که پدرکلانها وپدران سست عنصر ,بی پروا وازخود ووظایف خود بیخبر هم با چنین مادر اندر ها دست خود را یکی نمایند روزگار چنین فامیلها وفرزندان ونواسه هاتباه وبرباد شده هیچگونه دلگرمی درکانون خانواده هارا انتظارنداشته و بابروز کوچکترین حوادث ازهم متلاشی خواهند شد ودران صورت مقوله مارشال ژوکوف روسی کاملا صدق میکندکه سر اینگونه مادرکلانها ومادران ازبریدن است .
بهمین گونه درامور صحی وطبابت نیز دلسوزی ودرک مسئولیت نقش برجسته خودرا دارند وکاملا ارتباط باضمیر پاک ,عطوفت , دلسوزی ومهربانی دوکتوران محترم رادارند چنانچه که اردوی افغانستان چنین دوکتوران را داشتند آنهائیکه به ابدیت پیوسته روح شان شاد وبهشت برین نصیب شان وانهائیکه متواری وازحلقه ما بیرون مانده مادام العمر سعادت نصیب شان باد. واما برعکس اگر ادویه جات ازدرجنوبی داخل وازدرشمالی خارج وبه بازار عرضه گردند ویا معاوضه شود ومنسوبان اردو نسخه بدست دواخانه به دواخانه سرگردان بگردند درانصورت فقط وجدانها ونفسهای چنین دوکتوران مادام العمرو تادم مرک باهم درجنگ ومناقشه خواهند ماند .
11- سپورت وتربیت بدنی (بخصوص سپورتهای رزمی)
قبل از اینکه دراصل موضوع داخل شویم روی این بحث نمائیم که خوشبختانه جوانان ما اعم از دوختران وپسران چقدر استعداد سپورتی دارند . کشور عقب نگهداشته شده وفقیریکه مدت سه دهه را هم درجنگ ونا امنی سپری نموده وهمگان فقط بخاطر حتی زنده ماندن خود مصروف بود ولی درمدت کمتر از یک دهه چقدر قدرت وتوانمندی خارق العاده درسطح جهانی از خود تبارزدادند , وچقدر افتخارات را برای کشور جنگ زده خود کمائی کردند وامروز مایه ای افتخار همه ما است. بدین ملحوظ درقوای مسلح ازجمله دراردوی ملی وپلیس ملی سپورت وتربیت بدنی ازرکن اساسی میباشد زیرا درصورت بدن سالم ما میتوانیم ازعهده وظایف سنگین وطاقت فرسا بدر ائیم طوریکه تجربه زندگی نشان داده که توانمندی فزیکی جسمی منسوبان قوای مسلح ومنسوبان اردو وپلیس نسبت به افراد عادی بمراتب بیشتر بوده وحتی درطول عمر نیز اگرامارگیری درست گردد منسوبان قوای مسلح نسبت به ملکیها بیشتر عمر مینمایند این ادعای ما نه تنها درکشورما افغانستان بلکه درتمام جهان صدق مینمایند وهم اگر منسوبان قوای مسلح واردو با منسوبان قطعات کامندومقایسه گردند منسوب کامندو باسایر منسوبان قوای مسلح زمین تا آسمان متفاوت اند چون فعالیتهای جسمی وتحرکات بدنی درکامندوها خیلی بیشتر وسنگین تراند . متکی با این تبصره ومثال میتوان اهمیت مقاومت جسمی وبدنی منسوبان قوای مسلح را که از حرکات ورزشی وتمرینهای سپورتی زاده میشود درپهلوی دیگر فنون نظامی ارزش وبهاقایل شد.
April 9th, 2013
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
- مترجم: پیامفصل‌هایی از کتاب «نقاب‌زدایی از چهرهٔ اقتصاد: از قدرت و آز تا همدردی و منفعت عامه»
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل دهم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل نهم) ــ ۲
- مترجم: پیامفصل‌هایی از کتاب: «نقاب‌زدایی از چهرهٔ اقتصاد: از قدرت و آز تا همدردی و منفعت عامه»
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست سرمایه اثر کارل مارکس (فصل نهم) ــ ۱
- انتشارات تهران ترجمه سومین رمان خالد حسینی با عنوان «و کوه‌ها طنین انداختند» منتشر شد
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل هشتم)
- خسرو باقریپیر پرنیان‌اندیش
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل هفتم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل ششم)
- بر گردان از انور میرستاریکتاب بلژیک و بمب
- عزیزه عنایت مروری براثرگرانبهای نمک درشعر فارسی !
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل پنجم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل‌های سوم و چهارم)
- برگردان از متن فرانسه: م. پیگیرچکیدهٔ جلد نخست «سرمایه»، اثر کارل مارکس (فصل‌های اول و دوم)
- ناصر اصغریدر سالگرد قتل تروتسكی، معرفی یك شاهكار
- برگردان، تلخیص و تحلیل از داکتر خلیل ودادخوشحالخان ختک آغازگر ادبیات ملی شعری ( پشتو)
- جميله پلوشهحقوق زن در گذرتاريخ
- ناصر اصغریلنین: معرفی یك كتاب
- Sumaia Frotan افغانی
- اسدالله شفاییماموریت سقوط
- پوهندوی شیما«غفوری»رنگها و برداشت های من
- لنیندربارۀ مبارزۀ مسلحانۀ جدا از توده
- امیر کشفیبرتراند راسل در مقام فیلسوف
- ترجمه محسن فریدنی و ا. صادقینشریات و تشکیلات کارگری
- نگارش از: نذیر ظفرپرستو های شاعرانه
- لنیننامه به کمونیستهای : آلمان ، اتریش و لهستان
- مجموعه آثار لنینبه جمهوریهای شوروی قفقاز
- مجموعه آثار لنین، جلد ۲۴، ص ۵۴-۴۲نامههایی دربارۀ تاکتیکها [1]
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)امنیت ملی
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)پلیسان نواحی مطمئین ترین حافظان جان ومال مردم (محافظت عامه)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح پلیس:همکار شاروال درتنظیم شهرها(نظم عامه)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) قوای مسلح- فصل دوم - پلیس ترافیک
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) قوای مسلح- بخش دوم (پلیس وسارندوی)
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل هجده همقوای مسلح
- گزیدۀ مقالات از ولادیمیر ایلیچ لنیندر برخورد به خرده بورژوازی
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل چهاردهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) فصل سیزدهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت) فصل نهم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح فصل هشتم
- کمونیستهای انقلابیقهرمانان فریب و اشتباهات بلشویکها [1]
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل ششم و فصل هفتمقوای مسلح
- اثر جان پرکینزاعترافات جنايتكار اقتصادي
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل چهارم و فصل پنجم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل سوم (قوای مسلح)
- برگردان: شيرين روشارمارکس و قرن بيست و يکم
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)فصل دوم قوای مسلح
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح
- پراودای. ج. تسره تلی و مبارزۀ طبقاتی
- کمیتۀ از زندان تا تبعیدمدخلی بر جلد یک سرمایه
- ک. کائوتسکی نیروهای محرکه و چشم اندازهای انقلاب روسیه
- شاپور احمديباده‌پيمايي با اژدها در تموز
- دگر وال انجینر نصرالله( نصرت)قوای مسلح
- شاپور احمديشعر بي‌قهرمان
- محمدنبی عظیمی نگاهی به برگردان دوباره کتاب تلک خرس
- شاپور احمديگزيده‌ي هفتگانه
- پيام پرتوىفلسطين و اسراييل- تجزيه و تحليل از نگاه چپ
- برگردان از عارف عرفانکتاب افغانستان درعقب پرده دود
- شاپور احمديدر حاشیه‌ی متن الف
- امان معاشرروحنامه
- شاپور احمدياندامهاي نقره‌اي ما چند نفر
- برگردان- محمدعارف عرفانافغانستان درعقب پردۀ دوُد)بخش ششم)
- شاپور احمديبندهاي پيشكشي فرشته‌ها
- برگردان- محمدعارف عرفان افغانستان درعقب پردۀ دوُد
- برگردان از عارف عرفانافغا نستان درعقب پرده دود-پی دی اف چهارم
- برگردان از عارف عرفانافغانستان درعقب پرده دود
- شاپور احمديدر پوكه‌هاي زمهرير
- برگردان از عارف عرفانافغانستان درعقب پردۀ دود-دوم
- برگردان از عارف عرفانافغانستان عقب پردۀ دود-اول
- برگردان شاپور احمدیروبن داريو
- پوهندوی شیما غفوریمن و «لبخند شیطان»
- سید محمد اشرف فروغ سگ ها می جنگند
- شاپور احمديگاهي خاطره‌ي عشقي اندوهناك از زمانهاي اكنون
- امان معاشرافغانستان تخته خیز استعمار
- امان معاشر«ابرها بر شانه»
- امان معاشرسرزمین دسایس
- اسدالله جعفری امام صادق،برهان عرفان- عرفان برهان
- شیرین نظیری فعال حقوق زندخت غروب مجموعه شعر ازبانوعزیزه عنایت
- محمد عالم افتخارموفقیت بزرگ تازه برای کتاب و تئوری گوهر اصیل آدمی
- سلیمان راوشسکوت فرهنگیان { بخش 5}
- امان معاشراندمه ها اثر خلیل حیفی از چاپ برآمد
- شاپور احمديديوها و دلبندگوني‌پوشم
- داکتر عزیز فاریابینیمی نگاه به ( گلزمین وفا )- مجموعۀ اشعار شادروان استاد سید محمد ( دروگر )
- سلیمان راوشسکوت فرهنگیان
- محمد عوض نبی زادهجلداول کتاب مجموعه ی مقالات
- گزارنده: عزیز آریانفرخاستگاه و پرورشگاه تاجیک ها
- برگردان: ا. م. شیریدوره استالین بگواهی آمار و ارقام بخش چهارم (آخر)
- بقلم دکتر محمود صفریانسفر نامه ی دنیای ارواح پرتوی دیگری از فانوس خرد
- نگاه گر: صدیق رهپو طرزینگاهی به خاطرات محمود طرزی
- نوشته گنادی زیوگانوفدوره استالین بگواهی آمار و ارقام(بخش سوّم)
- نوشته گنادی زیوگانوفدوره استالین بگواهی آمار و ارقام
- ماریا دارومجموعه ء از اشعار دلنشین شاعر جوان محترم « نذیر ظفر » تحت عنوان « شب یلدا » تازه از طبع برآمد
- اثراستثنائی عبیدالله «حبیب»
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان)فصل سوم کتاب نام و ننگ
- عزیز آریانفرنگاهی به کتاب «میراث ایران»ِ ریچارد نلسون فرای
- امان معاشرمعرفی کتاب
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان)بخش دوم
- مصلح سلجوقینگاهی کوتاه به مجموعۀ شعر حسین وفا سلجوقی
- رضا اغنمیسفرنامه دنیای ارواح
- سلیمان راوشخُراسان (خوراسان) فصل سوم کتاب نام و ننگ
- گزارنده عزيز آريانفركتاب تذكر الانقلاب
- صدیق رهپو طرزیآخرین اثر محمود طرزی
- کوچی مسافردروغهای شاخدار
- دوکتور سید احمد جهشدر بارهء کتاب گوهر اصیل آدمی و نظریات محترمه ماریا دارو
- از قلم : ماریا دارونگاهی بر کتاب «گوهر اصیل آدمی» و فهم و هضم آن
- تهیه و نگارش: میر عبدالواحد سادات افغانستان در چنبره یی جيو اکونومی امريکا قسمت پنجم
- لیلا فرجامیرودخانه ای که از ماه می گذرد
- محمود فاضلی بیرجندیآشنایی با برگردانی تازه از یک کتاب
- سلیمان کبیر نوریجایزه ای بالاتر از « نوبل» و « اسکار»... برای کتاب گوهر اصیل آدمی
- میرعبدالواحد ساداتافغانستان در چنبره یی جيو اکونومی امريکابخش چهارم
- تهیه و نگارش: میرعبدالواحد ساداتافغانستان در چنبرۀ جیو اکونومی امریکا
- پروفیسر عبدالواسع لطیفیپا برهنه باز کشت
- فهیمی تجدید تعریف و شناخت انسان در اثر« گوهر اصیل آدمی »
- Translated from Dari by Mir Hekmatuallah SadatAfghanistan: The Land of Epics and Tragedy
- نویسنده اسپندکوهیمشوره های دوستانه
- داکتر سرگی کورگینیان بعد از سرمایه داری مانیفستِ جُنبشِ «ماهیتِ زمان»
- امان معاشرافغانستان اؤزبیکلري خلق قؤشیقلري
- گلن ال. کارلسازمان سیا به روایت بازجوی سیا-11
- میرعنایت الله ساداتآشنایی با سایه روشن
- غلام نبی اوسپرین ــ یورشدافغانستان د ادبیاتو ځلانده« غمي »
- برتراند راسلشناخت ما از جهان بیرونی
- جين هيرشفيلدلابه‌لاي تيغه‌‌هاي زمردين
- نوشتۀ ر.رخشانیسرچشمه های مدرنیته
- قیوم بشیرقزلباش و هزاره در لابلای تاریخ افغانستان
- بنیاد عبدالرحمان برومندکشتار زندانیان سیاسی ایران در سال ۱۳۶۷
- برگردان شاپور احمديروبن داريو
- اثر جان پرکینزاعترافات جنایتکار اقتصادی
- امیلیا اسپارتکمکثی کوتاه در مورد کتاب «گردنبند مروارید»
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت پایانی
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت سوّم
- ترجمه از فرانسه به فارسی توسط حمید محوینقد مارکسیسم دربارۀ نظریۀ روانکاوی
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیزم عقلانی و سقوط کمونیسم»قسمت دوم
- برگردان: ا. م. شیریفصلی از کتاب «پیراهن سیاهان و سرخها: فاشیسم عقلانی و سقوط کمونیسم»
- سید نبیل شمیمناله های پناهجویان
- نوشتۀ ایو میشو سنجه های زیبایی شناسی و داوری سلیقه
- نجیبه آرش عجایب هفتگانهء جهان در سده های میانه
- فريدون گيلانیدر باره سه کتاب آخرم
- رضا اغنمیوصیت نامه خدا
- نگارش: ش. بامدادکودکان درجنگ
- مشعل حریردر شگفتی یک گمنام
- گزینۀ نبشته های نیلاب موج سلامگردنبند مروارید
- عبدالحسیب شریفیچاپ و انتشار دو مجموعهي شعر و يك مجموعهي داستان در تخار
- محمداسحاق فیاضیاد گل سرخ
- بزرگترین چالش در مقابل بشریتآینده طلایی
- دکتر عبدالحسین زرین کوبدوقرن سکوت
- سراج الدین ادیب«کتابخانه سیار با صدها آثار کلیدی ماندگار »
- محمود صفریانکتاب وصیت نامه خدا
- حمید محوینقدی دربارۀ : «بادام های زمینی» اثر رضا بی شتاب
- محمد اسحاق ثنا رومان پا برهنه باز گشت
- سلیمان کبیر نورییک پیغام ملی و وطنی و یک دعوت تاریخی و انسانی
- عزیز آریانفرپیرامون کتاب دولت و اپوزیسیون در افغانستان از 1919 تا 1953
- مترجم : حمید محویسومین جنگ جهانی آماده می شود: هدف، ایران
- مترجم : حمید محویسومین جنگ جهانی آماده می شود : هدف ایران
- نوشته هوشنگ معین زادهوصیت نامه خدا
- مترجم : حمید محویتأملاتی در باره ی تاریخ مسیحیت نخستین
- گزارنده به دری: عزیز آریانفردولت و اپوزیسیون در افغانستان
- عبدالو کیل کوچی کتاب ، یادی ازسر زمین شمالی قدیم
- نیلاب موج سلام« پرندگان بیبال » در آبهای سیال
- محمد یعقوب هادییادداشت های «تصویری ازگوانتانامو» تبرئه جنایات مشابه
- شباهنگ رادجنگ و اوضاع افغانستان
- آشیل بخاراییکتابی ؛ همسنگ آثار رهبران کبیر تحولات تاریخ
- سلیمان راوشسه واکنش - تکاوران تیزپوی خرد در خراسان
- نویسنده:عبدالسلام ضعیفعبور از خط سرخ [در گوانتامامو ]
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش پایانی
- ایرینا کورشونوفنیلوفر و آتش
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش پنجم
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش چهارم
- نوشته: گوالیم رابرتس قوهء فکری کودک تانرا بلند ببرید
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرنبرد افغانی استالین
- گزارنده : عزیز آریانفراسناد محرم تازه افشا شده بایگانی های شوروی پیشین در باره افغانستان بخش دوم
- گزارنده : عزیز آریانفراسناد محرم بایگانی های شوروی در باره افغانستان
- ی.بیدار سر نوشت خانواده در جوامع غربی
- امان معاشرراز هستی
- میر عبدالواحد ساداتآشنایی با «مکاتیب افغانی»
- مـتـرجـــم: ابراهیم شیریاستالین و تجدد بخش سوم
- شمس حیدریاردو وسیاست در سه دهه اخیر به زبان انگلیسی
- دکتر بیژن باراننقد کتاب: آنتالوژی صدای اعتراض قلم- تابستان 2009 ایران
- مسعود حنیفخانه وخانواده ،کانون خوشبختی وسعادت
- گنادی زیوگانفاستالین و تجدّد بخش دوّم
- ژرژ پولیتزرفلسفۀ عصر روشنایی و تفکر مدرن
- گنادی زیوگانف استالین و تجدّد
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرمهمان ناخوانده در کابل
- گزارنده به دری: عزیز آریانفربحران اعتماد سال های 1940-1941 در آسیای میانه
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرعملیات «امان الله» و «تبت»
- گزارنده: عزیز آریانفرماجرای پیر شامی [گیلانی]
- گزارنده: عزیز آریانفرواپسین پیروزی نادر خان
- گزارنده: عزیز آریانفرخون های تازه بر زمین نوار قبایل «آزاد»
- نویسنده : مهرالدین مشید "گذرگاۀ بسته" * فریادی در دل سنگین تاریخ
- گزارنده: عزیز آریانفراشغال کابل از سوی قبایل مرزی [هند بریتانیایی] و به پادشاهی رسیدن نادر
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرسرنگونی امان الله خان
- گزارنده: عزیز آریانفرانتقام نافرجام کمینترن در «دهلیز افغانستان»و سرنگونی امان الله خان
- میم -میهن فدا(( جنگ های کابل (( زرافهء قشنگ
- میم -میهن فداجنگ های کابل (( زرافهء قشنگ((
- عزیز آریانفربر گرفته از کتاب نبرد افغانی استالین: سیاست قدرت های بزرگ در افغانستان و قبایل پشتون
- خلیل الله عالم جنگ قصابان نبرد نابرابر
- نویسنده : دکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون »اثرابوبکریقین (قسمت سوم)
- دوکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون » اثرابوبکریقین ) قسمت دوم(
- نویسنده : دکتورغلام حیدریقینسخنی چندپیرامون کتاب « لیلی ومجنون » اثرابوبکریقین
- گزارنده: عزیز آریانفرنبرد افغانی استالین(سیاست قدرت های بزرگ در افغانستان وقبایل پشتون)
- نویسنده : پیکارجونکاتی چند پیرامون کتاب « تولدی دیگر»
- میرزا آقا عسگری (مانی)«ظهور»، کتابی برای برونرفت از خرافات
- دوکتور خلیل الله وداد بارشزمامداری امیر حبیب الله کلکانی
- نویسنده : سید عبدالقدوس سیدکتاب جنگ های کابل ۱۳۷۱ – ۱۳۷۵ خورشیدی زیر چاپ رفت
- امان معاشر اعیادمغان
- شریفیچند کوچه دورتر
- ابراهیم سهارکتاب سرنوشت غم انگیز درافغانستان
- امان معاشر بیدلستان و گلدسته
- از دکتر شعاع الدین شفا *ظهور، حکایت من و امام زمان
- رضا اغنمیبشارت
- امان معاشرشگوفه های احساس
- صدیق رهپو طرزینگاهی به کتاب آینده افغانستان
- محمد نبی عظیمیسگ شریر همسایه
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر امير امان الله و آسياي ميانه شوروي
- ص.وفانگاهی کوتاه بر يکی دو اثر وکار کردهايی احمد فريد طهماس
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرتاریخ در سیما ها:هنگامه انور پاشا درآسیای میانه و بازتاب آن در افغانستان
- بهرام معصومى كشور ايران، كشور كوروش و داراست
- فضل الرحیم رحیمنام عتیق رحیمی ، در فهرست برنده گان صدوپنچ سال فعالیت جایزه ادبی گنکور فرانسه
- فاطمه سعيدی (مادر شايگان)برای فرزندان من اشک تمساح نريزيد!
- صبورالله ســياه سـنگ"آوای مــاندگار زنان"
- فضل الرحیم رحیم جادوگران و مداریان
- هوشنگ معین زادهظهور
- امان معاشر خاطرات یک کارتونیست
- گزارنده به دری: آریانفر «جمهوری هراتٍ» عبدالرحیم خان [نایب سالار]
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر«کابلستانٍ» بچه سقاء (جنوری– اکتبر سال 1929)مشی سیاست داخلی و خارجی
- ديپلوم انجنير عبدالقادر مسعودمژده به علاقه مندان کتاب
- صدیق رهپو طرزیکتابشناسی«محمود طرزی»
- نو شته نذ یر ظفرتاریخ مطبو عات افغانستان یا ضرورت ژور نا لیستان
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش فرجامین)
- گزارنده به دری: عزیز آریانفر نخستین نبرد سپاهیان شوروی در افغانستان در سال 1929
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 24)
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرمبارزه دیپلماتیک قدرت ها در افغانستان در سال های 1919- 1921
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 23)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش 22)
- صدیق رهپو طرزی«طرزی و سراج الاخبار»
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش بيست ويکم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش بيستم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش نزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هژدهم)
- نوشته: محمد اسحاق فياض پشتونستان چالش سياسي افغانستان و پاكستان
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هفدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش شانزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش پانزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش چهاردهم)
- مشعلازســـُـکر تا صَـــــحو
- م.نبی.عظیمی نام وننگ
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش سيزدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دوازدهم)
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش يازدهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش نهم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هشتم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش هفتم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش ششم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش پنجم)
- محمدنبي عظيمي واهمه های زميني (بخش چهارم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش سوم)
- محمدنبي عظيميواهمه های زميني (بخش دوم)
- خالد اشککم بود والی شوم
- محمدنبي عظيميواهمه های زمینی
- مشعلازسايه های هول تا واهمه های زميني
- بیرنگ کوهدامنی سایه ناظمی ، حافظ ، شاملو وفروغ درسایه های هول
- نوآم چامسکیاندر بایستنی های امپراتوری قدرت و اعتبار
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- دکتر محمد هاشم فقیریتاریخ در ادبیات
- سليمان راوشنام و ننگ
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- داکترغلام حيدر« يقين »سخنی چندپیرامون کتاب « تخمیس غزلیات حافظ » اثرالحاج ابوبکریقین
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمد عوض نبی زا دهرمان گودی پران باز, بازگوئی گوشهء ازظلم وستم بر مردم هزاره
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميســــــــــایه های هــَـــــــول
- محمدنبي عظيميسايه های هول
- محمدنبي عظيميکنزالمهملات والاکاذيب ( بخش هفتم و پاياني)
- محمدنبي عظيميازســـُـکر تا صَـــــحو
- سیامک زینلیخاک حاصلخیز برای کشت انواع تروریسم
- محمدنبي عظيميازســـُـکر تا صَـــــحو
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- ويرايش، تهيه وبرگردان (ناهيد) نگاهي به کتاب جنگ بدون مرز، استعمار جدید جهان
- مشعـلتاجـيکـان در قـرن بـيستـم
- ارسالي فريدون يماسرنوشت غم انگيز در افغانستان
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- مترجم: غفار عريفجنگ هاى خاندان بوش؟!
- نويسنده: غفار عريفبه آّن به چه عنوانى بايد قضاوت كرد!؟
- فرزاد بهنامدر تاريكي راه مي رويم
- عبدالولي منگلد افغانستان په ادبي کتابتون کې يوه بله شعري ټولګه ورزياته شوه
- احمد وحید صادقی نگرشی کوتاهی بر گوشه های از زنده گی و اندیشه های فلسفی – عرفانی مولانا جلال الدین محمدبلخی
- محمدنبي عظيمينگاهی به مجموعه ؛ داستانی : رازهای قلعهء قرمز
- سلیم سلیمیچند حرفی در باره پايان رمان « سايه های هول
- فرزاد کنزالمهملات والکاذیب
- محمدنبي عظيمي"نیم نگاهی بر ائتلاف های تنظیمی در افغانستان"
- محمدنبي عظيميواهمه های زمیني
- اکرام کمالدر اشراق نيلوفر
- چند کتاب تازه از میرزاآقا عسگری (مانی)
- کمانگيربخشی از خاطرات جنرال تامی فرانکس : فرمانده پيشين نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان
- جواد نصرياندو قرن با مطبوعات فارسي زبان خارج از كشور در قاره آسيا