سفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
ارسالي بنفشه ميترا
بزرگداشت چهارصدمين سال استقرار فرانسويها موز يم تمدن كانادا، واقع در ايالت فرانسويزبان كبك، چهارصدمين سالگرد استقرار فرانسويها در آمريكاي شمالي را با برگزاري نمايشگاهي تحت عنوان روزي روزگاري در آمريكاي فرانسوي جشن ميگيرد. به گفته ويكتور رابينوويچ، مدير تمدن كانادا، اين نمايشگاه كه به زندگي نخستين فرانسوياني ميپردازد كه در قرون 17 و 18 ميلادي به قاره آمريكا آمدند، از نظر «موضوع، وسعت و كار كارشناسي» در كانادا بيسابقه است. رابينويچ ميگويد «اين نمايشگاه چگونه زندگي، كار، تغذيه و آداب رسوم مذهبي مهاجران اوليه فرانسوي را نشان ميدهد. در اين نمايشگاه بيش از 600 قطعه شي و بيش از صد تصوير كه از بيش از 40 مجموعه كانادايي و خارجي گردآوري شده است به نمايش ميآيد. به گفته مقامات ، بسياري از اين اشيا از نظر تاريخي ارزش خارقالعادهاي دارند. يك مدل قرن هجدهمي از يك كشتي 74 توپ جنگي موسوم به ژوپيتر، لباس ابريشمي يكي از خانمهاي اشرافي متعلق به سال 1760، يك قطبنماي قرن هجدهمي كه در ويسكانسين پيدا شده است و ساعتي كه از طرف لوئي پانزدهم به فرماندار مونترال اهدا شده از جمله اشيايي هستند كه به نمايش درآمده است. توفان فلوريدا براي آمريكايي 180 سكه قديمي ارمغان آورد يكي از جويندگان گنج باشنده فلوريدا، در روزهاي پس از توفان مهيبي كه سواحل اين كشور را درهم كوبيد، بيش از 180 سكه نقره قديمي، به ارزش 40 هزار دالر به ارمغان آورد. جوئل راث، باستانشناس دريايي 52 ساله در حالي كه به همراه طوطي خود به نام اقليدس مشغول گردش در يكي از سواحل فلوريدا موسوم به ساحل گنج بودند، اين سكهها را يافتند. طوفانهاي بزرگي چون طوفان فرانسيس و طوفان جين، باعث جابجايي چندين متر از ماسههاي ساحل ميشوند و گنجينههايي را كه صدها سال پيش زير شنهاي ساحل مدفون شدهاند، بيرون ميآورند. باستانشناسان و جويندگان گنج از اين موقعيتها استفاده ميكنند و با جستجو در ساحل و يافتن گنجينههاي باستاني، از معدود افرادي هستند كه از اين طوفانهاي مهيب سود ميبرند. تكههاي ظروف سفالي كه قدمت آن ميتواند به 2000 سال پيش برسد، تكهاي زغال چوب (كه نشانه مهمي از تمدنهاي نخستين است)، و قطعهاي از يك تبر سنگي از جمله آثاري هستند كه پيش از اين در نتيجه اين طوفانها كشف شده بود.
باغبان انگليسي طلسم طلاي رومي پيدا كرد يك باغبان از شهر نورفوك انگليس در ميان خاكهايي كه براي باغش خريده بود يك ورقه نازك و كوچك طلا يافته است كه در زمان امپراتوري روم به عنوان طلسم استفاده ميشده است. به گزارش گاردين، اين ورقه طلا را كه به اندازه يك تمبر پستي است كارشناسان بريتانيا و دانشگاه آكسفورد بررسي كرده و اخيراً براي اولين بار به نمايش گذاشتهاند. آدرين مارسدِن، مسئول كشفيات ايالت نوريچ، در اين باره ميگويد: اين شي در ابتدا به نظرم هيچ ارزشي نداشت، اما پس از اين كه آن را باز كردم و حرف يوناني روي آن را ديدم متوجه شدم كه با گنجينهاي رومي طرف هستم. اين طلسم و جادو كه از آن تاكنون فقط 5 عدد در بريتانيا و يك دوجين در كل امپراتوري روم كشف شده «لامِلا» خوانده ميشود. اين ورقه طلا يكي از 47 هزار قلم شيء باستاني است كه مردم انگليس در سال گذشته كشف آنها را به مقامات گزارش دادهاند. اغلب اين اشيا بيارزشاند، اما هر يك به هر حال اشاره به بخشي از گذشته اين كشور دارند. پيشبيني ميشود كه تعداد گنجينههاي مهم كشفشده در انگلستان از 234 در سال 2002 به 500 عدد در سال جاري برسد. انسان از 95 هزار تا 12 هزار سال قبل ميزيسته است دانشمندان اسكلت گونهاي جديد از انسان متعلق به پيش از تاريخ را در يكي از جزاير دورافتاده اندونزيا كشف كردهاند. به گزارش اسوشيتدپرس، كشف اين انسان كوتوله كه مدتهاي مديد در دنيايي گمشده در منطقه حاره زندگي ميكرده، در حالي كه انسان مدرن بر باقي نقاط دنيا حكم ميرانده است مردمشناسان را شگفتزده كرده است. اين كشف در قرن اخير در نوع خود بيسابقه است. تصور بر اين است كه اين اسكلت كه به زني بزرگسال با 90 سانتيمتر قد تعلق دارد و در غاري در يكي از جزاير اندونزيا كشف شده، به 18 هزار سال قبل تعلق داشته باشد. كريس استرينگر، مدير انسانشناسي تاريخطبيعي لندن، ميگويد با اين كشف اين اصل علمي كه گونه انساني هوموساپينس ديگر موجودات شبيه انسان را كنار زده و كنترل زمين را به دست گرفته است نقض ميشود. اين كشف همچنين نشان ميدهد كه تكامل انسان از آن چه پيشتر تصور ميشد پيچيدهتر بوده و ثابت ميكند كه جواب تمام سوالات در مورد تكامل انسان را نبايد در آفريقا جست كه مهد بشريت تلقي ميشود. اسكلت اين زن قدكوتاه كه آسيب چنداني نديده است در جزيره استوايي فلورِس يافت شده كه در شرق جاوه و شمال غربي استراليا قرار دارد. بر همين اساس دانشمندان نام اين گونه منقرضشده از انسان را هوموفلورسيانس يا انسان فلورس گذاشتهاند. بر اساس تخمين دانشمندان، اين گونه از انسان از 95 هزار تا 12 هزار سال قبل ميزيسته و به همين دليل ميتوان گفت تا آستانه تاريخ ثبتشده بشر وجود داشته، و احتمالاً با اجداد ساكنان فعلي اين جزيره هم حشر و نشر داشته است. مغز انسان فلورس كه به اندازه يك گريپفروت است به ميزان دوسوم از مغز ما كوچكتر بوده و بيشتر به مغز شامپانزههاي امروزي و گونههاي پيش از انسان در آفريقا كه دو ميليون سال قبل نابود شدند نزديك بوده است. با اين حال انسان فلورس ابزارهاي سنگي ميساخته، از آتش استفاده ميكرده، و گروههاي شكار تشكيل ميداده است. در كنار اين اسكلت مقداري استخوان ماهي و پرنده يافت شده كه سوخته و خاكستر شدهاند، و اين نشان ميدهد كه انسان فلورس آنها را پخته است. تمام اينها نشان ميدهد كه انسان فلورس زندگي اجتماعي داشته و احتمالاً حتي به صورت كلامي ارتباط برقرار ميكرده است. در حال حاضر اغلب پژوهشگران فقط به تصاوير ديجيتالي اين گونه انساني دسترسي دارند. اسكلت اين زن به همراه آثار باستاني ديگر اكنون در آزمايشگاهي در جاكارتا، پايتخت اندونزيا، نگهداري ميشود. پژوهشگران استراليايي و اندونزيايي 13 ماه پيش اين اسكلت را در غاري آهكي و كمعمق به نام ليانگبوآ كشف كردند. اين غار كه 40 متر عمق دارد از سال 1964 مورد تحقيقات علمي قرار گرفته است. ابزارهاي سنگي قديميتر و ديگر آثار باستاني كه در ديگر نقاط اين جزيره كشف شدهاند نشان ميدهند كه انسان فلورس جزيي از يك نسل از انسانهايي باستاني بوده است. با توجه به آثار باستاني كه پيشتر در اندونزيا كشف شدهاند، گونهاي انسان با استخوانهاي درشت با نام علمي هوموايركتوس در حدود يك ميليون سال قبل از جزيره جاوه به فلورس و ديگر جزاير اين كشور مهاجرت كرده است. دانشمندان احتمال ميدهند كه انسان فلورس از اعقاب هوموايركتوس باشد كه در اثر پديده انتخاب طبيعي و شرايط محيط كوچك شده است. در طبيعت، پستانداراني چون گوزن و خوك كه در محيطهاي دورافتاده و حاشيهاي زندگي ميكنند پس از مدتي در اثر كمبود موادغذايي جثهاي كوچك پيدا ميكنند. اين نخستين باري است كه تكامل انسان كوتوله در شجرهنامه انسان ثبت شده است. متخصصان فولكلور اين ناحيه از كشور اندونزيا افسانههايي را ثبت كردهاند درباره مردمان كوتولهاي كه در جزيره فلورس و جزاير نزديك آن زندگي ميكردهاند. ساكنان اين جزيره اين مردمان را «اِبوگوگو» ميخوانند و ميگويند كه اين موجود 90 سانتيمتر قد داشته است.
پروژه چند ميليوني براي بازسازي قصر امپراتوري پيكنگ پيكنگ قصد دارد قصر امپراتوري توانهي، بنايي 230 ساله كه بزرگترين قصر سلطنتي اين شهر محسوب ميشود را بازسازي كند. اين قصر كه در حومه جنوبي شهر پيكنک واقع شده است، به سال 1772 و در دوران اوج حكومت خاندان كينگ (1911 ــ 1644) ساخته شد و بعدها در اثر آسيبهاي ناشي از جنگ در قرن نوزدهم ويران شد. در حال حاضر تنها دو ساختمان از بيش از 600 ساختمان موجود در اين قصر سالم هستند. به گزارش اداره گنجينههاي فرهنگي پيكنگ، پروژه چند ميليون دالري بازسازي اين قصر تا پايان امسال آغاز خواهد شد. به گفته وانگ فيو، از مقامات بخش حفاظت آثار اداره گنجينههاي فرهنگي پيكنگ، بيشتر ساختمانهاي قديمي قصر بر اساس الگوي اوليهشان بازسازي ميشوند. به گفته وانگ، كارشناسان يكي از نقشههاي قديمي اين قصر را كه به دوران امپراتور گوانگجو (1908 ــ 1875) تعلق دارد يافتهاند و عمليات بازسازي بر اساس اين نقشه و ديگر اسناد مربوط به اين قصر پيگيري خواهد شد. وانگ ميگويد عمليات بازسازي به دقت و مطابق طرحهاي اوليه صورت ميگيرد و در تمام طول كار از تكنيكهاي سنتي ساختمانسازي چيني استفاده خواهد شد. به گفته ليو يوكوان، مدير كميته فرهنگي ناحيه دايژينگ كه اين قصر در محدوده آن واقع شده است، عمليات بازسازي قصر توانهي در دو مرحله انجام ميشود و مطابق پيشبيني تا سال 2007 به پايان ميرسد. قصر امپراتوري توانهي كه بيش از 33 هكتار مساحت دارد، در حومه غربي شهر پيكنگ واقع شده است. قصر توانهي در زمان حكومت امپراتور كيانلونگ (1799 ــ 1711)، يكي از قدرتمندترين امپراتورهاي خاندان كينگ، ساخته شده است.
June 26th, 2005
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
بزرگداشت چهارصدمين سال استقرار فرانسويها موز يم تمدن كانادا، واقع در ايالت فرانسويزبان كبك، چهارصدمين سالگرد استقرار فرانسويها در آمريكاي شمالي را با برگزاري نمايشگاهي تحت عنوان روزي روزگاري در آمريكاي فرانسوي جشن ميگيرد. به گفته ويكتور رابينوويچ، مدير تمدن كانادا، اين نمايشگاه كه به زندگي نخستين فرانسوياني ميپردازد كه در قرون 17 و 18 ميلادي به قاره آمريكا آمدند، از نظر «موضوع، وسعت و كار كارشناسي» در كانادا بيسابقه است. رابينويچ ميگويد «اين نمايشگاه چگونه زندگي، كار، تغذيه و آداب رسوم مذهبي مهاجران اوليه فرانسوي را نشان ميدهد. در اين نمايشگاه بيش از 600 قطعه شي و بيش از صد تصوير كه از بيش از 40 مجموعه كانادايي و خارجي گردآوري شده است به نمايش ميآيد. به گفته مقامات ، بسياري از اين اشيا از نظر تاريخي ارزش خارقالعادهاي دارند. يك مدل قرن هجدهمي از يك كشتي 74 توپ جنگي موسوم به ژوپيتر، لباس ابريشمي يكي از خانمهاي اشرافي متعلق به سال 1760، يك قطبنماي قرن هجدهمي كه در ويسكانسين پيدا شده است و ساعتي كه از طرف لوئي پانزدهم به فرماندار مونترال اهدا شده از جمله اشيايي هستند كه به نمايش درآمده است. توفان فلوريدا براي آمريكايي 180 سكه قديمي ارمغان آورد يكي از جويندگان گنج باشنده فلوريدا، در روزهاي پس از توفان مهيبي كه سواحل اين كشور را درهم كوبيد، بيش از 180 سكه نقره قديمي، به ارزش 40 هزار دالر به ارمغان آورد. جوئل راث، باستانشناس دريايي 52 ساله در حالي كه به همراه طوطي خود به نام اقليدس مشغول گردش در يكي از سواحل فلوريدا موسوم به ساحل گنج بودند، اين سكهها را يافتند. طوفانهاي بزرگي چون طوفان فرانسيس و طوفان جين، باعث جابجايي چندين متر از ماسههاي ساحل ميشوند و گنجينههايي را كه صدها سال پيش زير شنهاي ساحل مدفون شدهاند، بيرون ميآورند. باستانشناسان و جويندگان گنج از اين موقعيتها استفاده ميكنند و با جستجو در ساحل و يافتن گنجينههاي باستاني، از معدود افرادي هستند كه از اين طوفانهاي مهيب سود ميبرند. تكههاي ظروف سفالي كه قدمت آن ميتواند به 2000 سال پيش برسد، تكهاي زغال چوب (كه نشانه مهمي از تمدنهاي نخستين است)، و قطعهاي از يك تبر سنگي از جمله آثاري هستند كه پيش از اين در نتيجه اين طوفانها كشف شده بود.
باغبان انگليسي طلسم طلاي رومي پيدا كرد يك باغبان از شهر نورفوك انگليس در ميان خاكهايي كه براي باغش خريده بود يك ورقه نازك و كوچك طلا يافته است كه در زمان امپراتوري روم به عنوان طلسم استفاده ميشده است. به گزارش گاردين، اين ورقه طلا را كه به اندازه يك تمبر پستي است كارشناسان بريتانيا و دانشگاه آكسفورد بررسي كرده و اخيراً براي اولين بار به نمايش گذاشتهاند. آدرين مارسدِن، مسئول كشفيات ايالت نوريچ، در اين باره ميگويد: اين شي در ابتدا به نظرم هيچ ارزشي نداشت، اما پس از اين كه آن را باز كردم و حرف يوناني روي آن را ديدم متوجه شدم كه با گنجينهاي رومي طرف هستم. اين طلسم و جادو كه از آن تاكنون فقط 5 عدد در بريتانيا و يك دوجين در كل امپراتوري روم كشف شده «لامِلا» خوانده ميشود. اين ورقه طلا يكي از 47 هزار قلم شيء باستاني است كه مردم انگليس در سال گذشته كشف آنها را به مقامات گزارش دادهاند. اغلب اين اشيا بيارزشاند، اما هر يك به هر حال اشاره به بخشي از گذشته اين كشور دارند. پيشبيني ميشود كه تعداد گنجينههاي مهم كشفشده در انگلستان از 234 در سال 2002 به 500 عدد در سال جاري برسد. انسان از 95 هزار تا 12 هزار سال قبل ميزيسته است دانشمندان اسكلت گونهاي جديد از انسان متعلق به پيش از تاريخ را در يكي از جزاير دورافتاده اندونزيا كشف كردهاند. به گزارش اسوشيتدپرس، كشف اين انسان كوتوله كه مدتهاي مديد در دنيايي گمشده در منطقه حاره زندگي ميكرده، در حالي كه انسان مدرن بر باقي نقاط دنيا حكم ميرانده است مردمشناسان را شگفتزده كرده است. اين كشف در قرن اخير در نوع خود بيسابقه است. تصور بر اين است كه اين اسكلت كه به زني بزرگسال با 90 سانتيمتر قد تعلق دارد و در غاري در يكي از جزاير اندونزيا كشف شده، به 18 هزار سال قبل تعلق داشته باشد. كريس استرينگر، مدير انسانشناسي تاريخطبيعي لندن، ميگويد با اين كشف اين اصل علمي كه گونه انساني هوموساپينس ديگر موجودات شبيه انسان را كنار زده و كنترل زمين را به دست گرفته است نقض ميشود. اين كشف همچنين نشان ميدهد كه تكامل انسان از آن چه پيشتر تصور ميشد پيچيدهتر بوده و ثابت ميكند كه جواب تمام سوالات در مورد تكامل انسان را نبايد در آفريقا جست كه مهد بشريت تلقي ميشود. اسكلت اين زن قدكوتاه كه آسيب چنداني نديده است در جزيره استوايي فلورِس يافت شده كه در شرق جاوه و شمال غربي استراليا قرار دارد. بر همين اساس دانشمندان نام اين گونه منقرضشده از انسان را هوموفلورسيانس يا انسان فلورس گذاشتهاند. بر اساس تخمين دانشمندان، اين گونه از انسان از 95 هزار تا 12 هزار سال قبل ميزيسته و به همين دليل ميتوان گفت تا آستانه تاريخ ثبتشده بشر وجود داشته، و احتمالاً با اجداد ساكنان فعلي اين جزيره هم حشر و نشر داشته است. مغز انسان فلورس كه به اندازه يك گريپفروت است به ميزان دوسوم از مغز ما كوچكتر بوده و بيشتر به مغز شامپانزههاي امروزي و گونههاي پيش از انسان در آفريقا كه دو ميليون سال قبل نابود شدند نزديك بوده است. با اين حال انسان فلورس ابزارهاي سنگي ميساخته، از آتش استفاده ميكرده، و گروههاي شكار تشكيل ميداده است. در كنار اين اسكلت مقداري استخوان ماهي و پرنده يافت شده كه سوخته و خاكستر شدهاند، و اين نشان ميدهد كه انسان فلورس آنها را پخته است. تمام اينها نشان ميدهد كه انسان فلورس زندگي اجتماعي داشته و احتمالاً حتي به صورت كلامي ارتباط برقرار ميكرده است. در حال حاضر اغلب پژوهشگران فقط به تصاوير ديجيتالي اين گونه انساني دسترسي دارند. اسكلت اين زن به همراه آثار باستاني ديگر اكنون در آزمايشگاهي در جاكارتا، پايتخت اندونزيا، نگهداري ميشود. پژوهشگران استراليايي و اندونزيايي 13 ماه پيش اين اسكلت را در غاري آهكي و كمعمق به نام ليانگبوآ كشف كردند. اين غار كه 40 متر عمق دارد از سال 1964 مورد تحقيقات علمي قرار گرفته است. ابزارهاي سنگي قديميتر و ديگر آثار باستاني كه در ديگر نقاط اين جزيره كشف شدهاند نشان ميدهند كه انسان فلورس جزيي از يك نسل از انسانهايي باستاني بوده است. با توجه به آثار باستاني كه پيشتر در اندونزيا كشف شدهاند، گونهاي انسان با استخوانهاي درشت با نام علمي هوموايركتوس در حدود يك ميليون سال قبل از جزيره جاوه به فلورس و ديگر جزاير اين كشور مهاجرت كرده است. دانشمندان احتمال ميدهند كه انسان فلورس از اعقاب هوموايركتوس باشد كه در اثر پديده انتخاب طبيعي و شرايط محيط كوچك شده است. در طبيعت، پستانداراني چون گوزن و خوك كه در محيطهاي دورافتاده و حاشيهاي زندگي ميكنند پس از مدتي در اثر كمبود موادغذايي جثهاي كوچك پيدا ميكنند. اين نخستين باري است كه تكامل انسان كوتوله در شجرهنامه انسان ثبت شده است. متخصصان فولكلور اين ناحيه از كشور اندونزيا افسانههايي را ثبت كردهاند درباره مردمان كوتولهاي كه در جزيره فلورس و جزاير نزديك آن زندگي ميكردهاند. ساكنان اين جزيره اين مردمان را «اِبوگوگو» ميخوانند و ميگويند كه اين موجود 90 سانتيمتر قد داشته است.
پروژه چند ميليوني براي بازسازي قصر امپراتوري پيكنگ پيكنگ قصد دارد قصر امپراتوري توانهي، بنايي 230 ساله كه بزرگترين قصر سلطنتي اين شهر محسوب ميشود را بازسازي كند. اين قصر كه در حومه جنوبي شهر پيكنک واقع شده است، به سال 1772 و در دوران اوج حكومت خاندان كينگ (1911 ــ 1644) ساخته شد و بعدها در اثر آسيبهاي ناشي از جنگ در قرن نوزدهم ويران شد. در حال حاضر تنها دو ساختمان از بيش از 600 ساختمان موجود در اين قصر سالم هستند. به گزارش اداره گنجينههاي فرهنگي پيكنگ، پروژه چند ميليون دالري بازسازي اين قصر تا پايان امسال آغاز خواهد شد. به گفته وانگ فيو، از مقامات بخش حفاظت آثار اداره گنجينههاي فرهنگي پيكنگ، بيشتر ساختمانهاي قديمي قصر بر اساس الگوي اوليهشان بازسازي ميشوند. به گفته وانگ، كارشناسان يكي از نقشههاي قديمي اين قصر را كه به دوران امپراتور گوانگجو (1908 ــ 1875) تعلق دارد يافتهاند و عمليات بازسازي بر اساس اين نقشه و ديگر اسناد مربوط به اين قصر پيگيري خواهد شد. وانگ ميگويد عمليات بازسازي به دقت و مطابق طرحهاي اوليه صورت ميگيرد و در تمام طول كار از تكنيكهاي سنتي ساختمانسازي چيني استفاده خواهد شد. به گفته ليو يوكوان، مدير كميته فرهنگي ناحيه دايژينگ كه اين قصر در محدوده آن واقع شده است، عمليات بازسازي قصر توانهي در دو مرحله انجام ميشود و مطابق پيشبيني تا سال 2007 به پايان ميرسد. قصر امپراتوري توانهي كه بيش از 33 هكتار مساحت دارد، در حومه غربي شهر پيكنگ واقع شده است. قصر توانهي در زمان حكومت امپراتور كيانلونگ (1799 ــ 1711)، يكي از قدرتمندترين امپراتورهاي خاندان كينگ، ساخته شده است.
June 26th, 2005
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
مسایل تاریخی
- علی رستمینقش پیش نهاده هایی تاریخی وسامان یابی های بعدی قدرت درتأسیس وافول حزب دموکراتیک خلق افغانستان(حزب وطن)
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادجهاد و جنگ در افغانستان قبل از آمدن قطعات شوری به حمایت پاکستان و رهبری امریکا آغاز شد
- سیداحسان واعظیبخش دوم نقش سازنده و ماندگارببرک کارمل در مسیر تاریخ
- سیداحسان واعظینقش سازنده و ماندگارببرک کارمل در مسیر تاریخ
- داکتر حمیدالله مفیدفرود دو ستاره درخشان از کهکشان اندیشه وخرد
- علی رستمی ببرک کارمل بااندیشه عدالت خواهانه به خاموشی رفت
- گزارنده به پارسی دری: عزیز آریانفرآریایی ها یا تورک ها؟
- عبدالو کیل کوچی دسامبردر آیینهء تاریخ
- عبدالو کیل کوچیمحمود بریالی ابر مرد جنبش چپ وترقی خواه افغانستان
- محمد عوض نبی زادهنا یب سالارمحمد حسین خان پیکارجوی رزمگاه میوند وغزنیگک
- خلیل وداد چگونه س.د.ج.ا. به س.خ. ج.ا. تعویض شد
- مترجم: ا. م. شیریانقلاب اکتبر! استالین. نوسازی- کودتای لیبرالی
- نویسنده: نجیب سرغندوی نهضت خدایی خدمتگاری و نقش آن دربیداری پشتونها
- گزارنده به پارسی دری: عزیز آریانفرتوران
- حسن پیمانامیرتیمورموئسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنگ ومدنیت آسیای وسطی قسمت-6
- حزب کارایران(توفان)انقلاب اکتبر ناقوس مرگ سرمایه داری بود
- ظهو رالدين دبرېالي انقلاب دکاليزې په وېاړ
- زمان هوتکبمناسبت هفدهمین سالشهادت داکترنجیب الله
- رحمت اله رواندشهید داکتر نجیب اله داوولسم تلین په یاد
- جلال بايانی کاوشگرشـــهيد داکتر نجيب الله
- جلال بايانی کاوشگرهفده سال قبل درقلب افغانستان کابل حماسه تاريخ رخ داد
- نصیراحمد – مهمند پیړی،پیړی زغم او پیچ دی وګالل شی
- داکتر حبیب منګل دافغانستان دخپلواکۍ غورزنګ ته لنډه کتنه
- نویسنده : مهرالدین مشیدروزی که زمامداران ناکاره در سایۀ آن صرف احساس فربهی کرده اند
- حسن پیمانامیرتیمور موئسس سبک اصیل هنر معماریوحامی فرهنگ ومدنیت آسیای وسطی5
- برگردان و تبصره از دکتر خلیل ودادحقایقِ تلخِ جنگِ 1979-1991 افغانستان از زبان نظامیان شوروی پیشین
- عبدالوکیل کوچی نگاه مختصری به تاریخ کوشانی ها
- انجنیر فضل احمد افغان شاه امان الله غازی و خط سیاه دیورند
- میر عنایت الله سادات معضلۀدیورند
- تتبع ونگارش؛تلخیص وترجمه: ازحسن پیمانامیر تیمور موسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنگ ومدنیت آ سیای وسطی قسمت(4)
- امان معاشر؛ خبرنگار آزادهشت ثور آوردن مجاهدین رو بزوال از کوه ها به قدرت جنرال دستم
- ا. م. شیریزادروز لنین، روز شرمندگی ما
- عتیق الله مولویزادهاز دین پروری، تا دین فروشی!!
- حسن پیمان امیرتیمور موسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنک ومدنیت آسیای وسطی قسمت 3
- نوشته کریم پوپل تاریخ نوروز کهن
- نجم کاويانیيادی از نوروز در کابل قديم
- تتبع ونگارش-ترجمه وتلخیص: ازحسن پیمانامیرتیمور موسس سبک اصیل هنرمعماری وحامی فرهنگ ومدنیت اسیای وسطی-2-
- دوکتور امین برین زوریدوکتور امین برین زوری
- برگردان و تبصره از دکتر خلیل ودادیهودیت در افغانستان
- ارسالی صمیمیبازگشت «لنین» به «خجند»
- حسن پیمانشمۀ ازخدمات وکارنامه های امیرتیموردرأئینۀ تأریخ
- سلیمان راوشجشن سده
- حسن پیمانتأریخ وخدمات زنده ومشهود امپراتوری تیموریان محال است به فراموشی سپرده شود
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادمناسبات سابق دولت افغانستان و اتحاد شوروی آمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی در ششم جدی به افغانستان
- سرلوڅ مرادزی برتانوي هند او برتانوي پنجاب، د پښتنو د ویښتیا دښمنان !
- سرلوڅ مرادزی برتانوي هند او برتانوي پنجاب، د پښتنو د ویښتیا دښمنان !
- عتیق الله مولوی زادهزندگی از کاخ تا کا نتینر!
- سرلوڅ مرادزیبرتانوي هند او برتانوي پنجاب دواړه، د پښتنو د ویښتیا ضد !
- سرلوڅ مرادزیډیورنډ کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون
- نویسنده : مهرالدین مشیدبالاخره امریکایی ها سر به بالین بیمار نظامیان پاکستانی این بازوی زرهی تروریزم جهانی نهادند
- عبدالوکیل کوچید سامبر نقطه عطف درتاریخ جنبش داد خواهانه مردم افغانستان
- سرلوڅ مرادزی ډیورڼد کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون دوهمه برخه
- انجنیر فضل احمد افغانخط سیاۀ دیورند مولود دسایس انګلیس و روسیه
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون
- فرزاد رمضاني بونششناسايي يا عدم شناسايي ديورند؟
- انجینر محمود صافی دافغانستان دتاریخ ځلانده ستوری احمد خان « احمد شاه بابا » درانی کال
- سید ذا کر شاه ( ســــــــــادات) (( د ډیورند کرښې غندل یا د پاکستان ســـــــره دښمنی))
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او څرګند دریځونه
- بیداربمناسبت کنفرانس بین المللی لندن و عدم پذیرش دیورند خط فاصل
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او روستۍ پراختیاوې
- عزیز آریانفرنیاز تاریخی به بازگشت به توافقات ژنو
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او روستۍ پراختیاوې
- سرلوڅ مرادزید ډیورند کرښې پریکړه به، لروبر افغانان خپله کوي
- ارسالی صمیمیبرگی از تاریخ جنگ جهانی دوم/ چگونه مسکو تسلیم آلمان ها نشد
- میر عنایت الله سادات نگاهی به تاریخ آریانا
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد بخش آخر
- جلال بايانیبزرگ مردان تاریخ
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش دوازدهم
- شبيراحمد طالب وزيران اوخاطرې
- رسول پويانجايگاه هرات در مدنيت خراسان
- محمدنبی عظیمیسفر دیگر به جلال آباد
- عزیزه عنایت خامۀ درفرا راه آزادی !
- نصیراحمد - مهمنددافغانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو دشهیدانواوغازیانوپه یاد
- دوکتور جلال بايانی « روح شاه غازی امان الله شاد و پر نور باد »
- انجنیر ظهو رالدین اندیشپراو دا
- محمدنبی عظیمیتعرض متقابل قوای مسلح افغانستان
- نوشته کریم پوپل اشغال و تاراج کابل از زمان تاسیس الی امروز
- سلیمان راوششهروندان شهر (جندان)
- محمدنبی عظیمی درحاشیه تعرض متقابل
- رسول پویاننقش استعمار در تخریب تمدن خراسان
- رسول پویانخراسان بعد از فروپاشی امپراتوری تيموريان
- رسول پویان ریشه های خراسان کهن
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش هشــــــــــــــــتم
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخـــش هفتـــــــــــــم
- ا. م. شیریپراودا در ۱۰۰ سالگی: زنده و رزمنده
- اسدالله جعفریمیلاد گل سرخ
- عبدالحی نزهت افزودن دشواری کارعاقلانه نیست
- فوادشاه امان الله خان غازى از نظر احمد شاه مسعود كى بود؟
- انجنېر ظهو رالدین اندېشپر فا شیزم د بري ورځ یعنی دامپرېا لیزم دنیمی تنی ښخول په شوري سوسېا لیستي هېواد کی
- نویسنده : مهرالدین مشید نباید بیش از این بهایی برای ویرانی این سرزمین پرداخت
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش ششم
- نوشته صوفی کریم فیضانی حملات اعراب در افغانستان
- انجنیر ظهورالدین اندیشد افغا نستان د خلک دمو کراتیک گوند داد شهیدا نو او اتلانو دسور گوند ټولو غړو ته له پو رته نه تر کښته پو رې
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بقیه بخش پنجم
- نبی حیدری معلم جنک یا صلح
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد بقیه بخش چهارم
- تهیه وترتیب:میرمحمدشاه رفیعیچهره امروزی تپه مرنجان ورازهای تاریخی آن
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد -- 4
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد - 3-
- سلیمان راوشتندیس های بامیان مجسمه های بودا نیستند
- حسن پیمانبیادبودسلسال وشهمامه تندیسهای بودا دو همبزم ودو همسنگ
- حسن پیمانافشارخونین وقتلهای زنجیره یی انگیزۀ اتحادخلقهای تحت استبداد
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد
- رحمت اله رواند روسانو يرغل او وتل دواړه تېروتني وې
- احمدولي بدخشياداي ديني به قربانيان فاجعة افشار
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد
- عتیق گلشمه ازجنایات بعضی گروه های ماوئیستها درافغانستان
- محمد نبی عظیمیچرا از مرگ می ترسید ؟
- جمعه خان صوفيلر وبر دوه افغان که يو افغان؟ (يوولسمه او آخري برخه)
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟ (اتمه برخه)
- عبدالو کیل کوچی فرخنده باد چهل وهفتمین سالگرد تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، حزب قهرمانان وشهیدان !
- حمید محویتآتر بی نوایان
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادآمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی به افغانستان
- تهیه کننده : عبدالقدیر میرزاییسقوطِ یک امپراتوری!
- محمد عارف عرفان رازهای حقیقی دعوت ارتش شوروی
- حمید محویدر بارۀ [کشته شدن پلخانوف(؟)]
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد
- صدیق رهپو طرزیما و نو آوری، تجدد و مدرنیزم
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟ (پنځمه برخه)
- داکترآریننام ببرک کارمل جاویدانه است زیرا توده های مردم آنرا ستوده اند
- عبدالو کیل کوچیپنجمین سالگرد وفات محمود بریالی را گرامی میداریم
- صدیق رهپو طرزیدیورند: سر و صدا برای هیچ
- محمدنبی عظیمیسپیده ها این جا آرام انــد
- محمد عوضازمكتب مبارزهء رفيق ببرك كارمل بياموزيم
- علی رستمیببرک کارمل ستارهء درخشان مبارزِ عدالتخواهء کشور
- عبدالو کیل کوچیببرک کارمل بزرگ مرد تاریخ
- دوکتور نثار احمد صدیقینام ببرک کارمل جاودان و روانش شاد باد
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟(٢ مه برخه)
- عزیز آریانفرچگونه دهلیز واخان ایجاد و به زور به افغانستان داده شد
- جمعه خان صوفيلر و بر: دوه افغان که يو افغان؟
- انجنېر ظهورالدين اندېشبه افتخار سالګرد انقلاب پېروزمند و زنجير شکن سوسياليستی اکتبر
- گزارشگر از انگلیسی به پارسی: صدیق رهپو طرزیده اسطوره در مورد افغانستان
- انجنېر ظهورالدين انديشبمناسبت سالمرګ انقلابی دلير وانديشمند خلل ناپذير
- از کریم پوپل روش سیاسی دولتها وملیتهای افغانستان در طول تاریخ
- عدالتدشمن هرگز وارد شهر لنين نخواهد شد!
- عبدالو کیل کوچی ماندگاران تاریخ
- نصیراحمد – مهمنددافغانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو
- سليمان راوش به پیشواز 28 ـ اسد
- انجنېر ظهورالدين اندېشدافغانستان دخلکو دملی_ازادی بخښونکي انقلاب دکاليزی په وياړ
- گزارنده: عزیز آریانفرمقاله دوم نقش دولت «کیرپاند» در با هم آمیزی فرهنگ های آسیای میانه
- عزیز آریانفرشاهنشاهی پنج صد ساله تاجیکی- ایرانی کیرپاند در مرزهای باختری چین
- حامدعلمیرساله روزشمار وقایع افغانستان از سال 1747 الی اخیر سال 2010
- نوشته کریم پوپلظهور وزوال اردوهای افغانستان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش دوازدهم وپایانی
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش 11
- گزارشگر از زبان انگلیسی به پارسی صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دوران تیموریان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش دهم
- سرلوڅ مرادزیلندن کې ډيورند جرګه د پنجاب پر سر کلک ګوزار
- تهیه کننده:امان معاشر نامه ی خواجه حافظ شیرازی برای امیر تیمور
- عبدالصمد ازهرخود کشی یا قتل بخش نهم
- محمدنبی عظیمی لحظاتی با ازهر بزرگوار
- محمدنبی عظیمی آیا روزی تاریخ حــــرب کشور ما نوشته خواهد شد؟
- عبدالصمد ازهر اسرار مرگ میوندوال بخش نهم
- ازهر عبدالصمداسرار مرگ میوندوال بخش هشتم
- محمد همایون سرخابی شهر غلغله در ماتم نبود بودای بزرگش هنوز میگرید
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوالبخش هفتم
- محمدنبی عظیمیتا لحظهء انــــتقال مسؤولیت
- گزارش از انگلیسی به پارسی صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دوران تیموریان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش ششم
- اسدالله جعفریآیاافشار باردیگر تکرار خواهد شد؟
- سید عبدالقدوس «سید»جنگ افشار
- خلیل الله سکندریواقعیت های پنهان در ماجرا های عیان افغانستان
- محمد همایون سرخابی نگاه مختصری پیرامون زندگی پرافتخار ظهیرالدین محمد بابر
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش پنجم
- محمد عالم افتخارسید جمال الدین افغانی ؛ اَبَر انسانی که از نو باید شناخت !
- سرلوڅ مرادزی پاچاخان د بهرنیو پوهانو په نظر کې
- صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دور تیموریان
- میرعنایت الله سادات نظری بر موافقتنامه ای دیورند
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا قتل؟ بخش چهارم
- نویسنده : مهرالدین مشیدامریکا و بازی بزرگ در کشوری که دشنۀ مقاومت گلوی هر مهاجمی را شگافته است
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا مرگ بخش های دوم و سوم
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزاد آمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی به افغانستان
- ا. م. شیریبمناسبت زادروز استالین
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا مرگ
- نویسنده: ولادیمیر پلاستون ببرک کارمل تا آخرین نفس های خود به حقانیتِ راهی که خود انتخاب نموده بود باور داشت
- ع.رستمی ببرک کارمل نماد وحدت!
- ر. حسنهفته اول دسامبر یاد آور روز های فقدان دو شخصیت مبارز نستوه کشور
- نوشته از ع. بصیر دهزادبخاطر 14چهاردهمین سالگرد وفات شادروان ببرک کارمل
- عبدالو کیل کوچی گرامی وجاویدان باد نام وخاطره تابناک زنده یاد ببرک کارمل
- عبدالو کیل کوچی چهارمین سالروز وفات زنده یاد محمود بریالی را گرامی میداریم
- احمدشاه سرخابییادی از جاودان یاد ببرک کارمل و برادر و همرزم فقید ش محمود بریالی!
- سرورددیورند کرښه دتکړه پوهانو وځیړ نو ته ضرورت لري
- عزیز آریانفردرنگی بر سر نام کشور ما- افغانستان
- عزیز آریانفرراز نهانی نامه دوست محمد خان به نیکلای یکم- امپراتور روسیه
- عزیز آریانفرآیین نامه داخلی انقلابیون جوان افغان (جوانان افغان)
- شباهنگ راددر یادمان کمونیست رزمنده «ارنستو چه گوارا»
- دکتر بیژن بارانکوچ آریاییها از شمال خزر
- سرلوڅ مرادزی د تاریخ پاڼه : کوز پښتانه او د افغانستان خپلواکي
- سليمان راوش تجاوزانگليس ، روس و امريکا بر افغانستان يا يک دروغ بزرگ
- اکادمیسن دستگیر پنجشیریحملات بر نیروهای چپ و پیامد های آن
- عزیز آریانفرگستره «اروآسیای میانه بزرگ»
- احسان لمر یادی از خانوادهء ناظر صفر
- داکتر . و .ع . خاکسترفراز های از زند ه گی یهودان در افغانستان
- نوشته صدیق رهپو طرزیتمدن «سند ـ هلمند» آغاز گر تاریخ ما
- انجنیر زلمی نصرت مهمندافغانستان د«جواهر لعل نهرو»له نظره!
- لیکونکی : نجم الدین « سعیدی »دعلامه دوکتورمحمد سعید « سعید افغانی»د «۲۵» تلین په ویاړ !
- سيد احسان " واعظی"تمدن های آريانای کهن و خراسان باستان
- آصفه صبابه مناسبت سی امین سال شهادت شاد روان محمدطاهربدخشی
- عبدالوکیل کوچیفرخنده باد چهل و پنجمین سالگرد تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، حزب قهرمانان وشهیدان !
- مرادزیستر پاچا خان : ملي هویت ، خپلواکي ، ملي ژبه او تعلیم
- علی رستمی چهل وپنجمین سالکرد حزب دموکراتیک خلق افغانستا ن را گرامی داشت !
- داود کرنزی بمناسبت سومین سالگرد وفات رفیق بریالی
- یعقوب هادینام و نیکوئی های رفیق ببرک کارمل جاودان باد
- سید احسان واعظی شخصیت نام اوری که باتاریخ زیست
- ترجمه و تحشیه از خلیل وداداز انقلاب اکتوبر تا انقلاب ثور
- سيد احسان " واعظی"تمدن هاي آرياناي كهن و خر اسان باستان
- احسان واعظی جايگاه والا و ارزشمند فيض محمد کاتب هزاره دربازتاب رويدادهای سياسی و تاريخ نگاری کشور
- رحمت اله رواند سنبلی نهمه نیټه د پښتنو اوبلوڅو د پیوستون د ورځی په یاد
- مرادزئ د وږي ۹ مه د پښتونستان ورځ
- نوشته : میرمحمد شاه "رفیعی"آرزوهای فراموش ناشده شهدای به خون خفته
- صديق وفا لويَه جَرگه ها ونقش ارزشمند آن در ساختار اجتماعی- سياسی وقانون گذاری افغانستان
- صديق وفا لويَه جَرگه ها ونقش ارزشمند آن در ساختار اجتماعی- سياسی وقانون گذاری افغانستان
- پژوهش: ظاهردقیق ماسترعلوم سیاسیحکومت مجاهدین(!)وبرکناری نقابهای تقدس آنان
- محمد عوض نبی زا د ه سی ومین سالروز شهادت علامه محمد اسمعیل مبلغ فرخنده و گرامی باد
- دکتورخلیل وداد (بارش)خاطرات مهندس هُلندی فان لوتسنبورگ ماس
- محمد عوض نبی زا دهدرويش علي خان هزاره اولین نایب الحکومهءهرات دردولت درانیها
- میرعبدالواحد ساداتسخنی چند پیرامون شخصیت والای غبار
- محمد عوض نبی زا ده بنیادعلیخان هزاره مبارزهمیشه درسنگرو یکی ازمدافعین راستین استقلال کشور
- محمد عوض نبی زا دهشیرمحمدخان هزاره جنگاورقهرمان و یکی از فاتحین اصلی معرکهءمیوند
- ترجمه و تحشیهء دکتور خلیل وداد نخستین مداخلهء نظامی شوروی به افغانستان
- سیدحسن رشاددو یاد و دو خاطره
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرافغانستان در مراحل نخست توسعه مستقل (سال های دهه 1920)
- محمد عوض نبی زا ده میر یزدان بخش بهسودی نماد ازایمان و مقاومت ،قربانی توطیه و پیمان شکنی
- محمد عوض نبی زا د ه یکصد وپا نزدهمین سا لیا د شهادت میرمحمدعظیم بیگ سه پای
- نسیم جویا جویاــ پرچم شجاعت و نبرد مردم افغانستان به خاطر ازادی,عدالت وترقی
- محمد عوض نبی زا دهچهل و سومین سا لگرد وفات زنده یاد برات علی تا ج یکی ازپیشآهنگان ، نهضت مشروطه خواه و دموکرات گرامی باد
- محمد عوض نبی زا دهیکصدوپنجمین سال تولد فرقه مشرفتح محمد خان میر زاد یکی از پیش قراولان جنبش مشروطیت کشور فرخنده باد!
- محمد عوض نبی زا دهبیست و ششمین سا لیا د وفات محمد ابراهیم گا و سواریکی ازپیشگامان نهضت دهقا نی وضد استبداد گرامی با د!
- جنرال محمد یاسین امیریهشتاد سال از تولد ببرک کارمل شخصیت استثنایی تاریخ معاصرکشورمی گذرد
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- محمدعوض نبي زاده نقش و مقام مردم هزاره دردولت و جامعه طی دوونیم قرن اخیر
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟(قسمت ششم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- مشعلشخصيتي که با تاريخ عمر خواهد کرد
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت پنجم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت چهارم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- محمدعوض نبی زاده یادی ازمبارزقهرمان عبدالخالق شهید
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)تاريخ سخن ميگويد: چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ )قسمت سوم (
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت دوم )
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)تاريخ سخن ميگويد: چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- دپلوم انجنیر خلیل الله معروفی جوانمرد لک بخش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- نصرت شاد يادي از “ مولانا “ ملانصرالدين !
- محمدعوض نبی زاده معرفی مختصریکعده ازمبارزین شاخص مردم هزاره درجنبیشهای ضد استبدادی و استعماری
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- ويرايش وگردآورنده جانبازنبردنخستين سلطنت يک زن ازسلاله غزنويان در جهان اسلام
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- ظريفيبه بها نهء هشتا دهفتمین سالگرد استرداد استقلال افغانستان
- آتوسا سلطان زاده فيلسوفاني كه پيامبر شدند !
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- دوکتور.م. پکتیا وا ل بمنا سبت هشتا دو هفت مین سا لګر د استر دا د استقلا ل ملی افغانستا ن
- محمدعوض نبی زاده هزاره جات یا هزارستان ازدیدگاه ونظر مورخین
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- نصرت شاد توماس هابس متفكر و فلسفه سياسي دولت
- عليشاد لربچه ژان ژاك روسو
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- عليشاد لربچه زنون ؛ اهل كيتون
- نوشتهء: زمری کاسی شناسنامهء يکتن ازمشروطه خواهان، يک مبارز گمنـــام و افشای يک ترورسياسی ديگر؛
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پرشوردرمورد هفت وهشت ثور
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پر شوردر مورد هفت وهشت ثور
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پرشور در مورد هفت و هشت ثور(بخش شـشم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- جليل پرشور در مورد هفت وهشت ثور بخش چهارم
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- جليل پرشوردر موردهفتم وهشتم ثور
- جليل پرشوردر مورد هفتم وهشتم ثور
- جليل پرشوردر موردهفتم وهشتم ثور
- سراج الدین ادیبروز جهانی کارگر وتشکیل سازمان بینالمللی کار
- سراج الدین ادیب جهان در آیینه ء رویداد های تاریخ (اول تا 31 می )
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمد وليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمد وليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمدوليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- کريم حقوقابونصر فارابي ارسطوی شرق
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش سوم
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش دوم
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش نخست
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رضا شادابهویت قومی هزاره ها و سادات هزاره
- ارسالي آرش فروزی با مبارز آتشين راه نجات مردم داکتر محمودی آشنا شويم
- سراج .اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخ
- دوکتورمحمد شعيب مجددیمسابقه تير اندازی در زمان تيموريان هرات
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش سوم
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش دوم
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش نخست
- اسکاریحسن صباح وجنبش اسماعيليه
- دستگيرصادقيغارت ميراثهای فرهنگي و تاريخي
- صباحچگونه ابوریحان بیرونی قاره آمريکا را کشف کرد؟
- داکتر وفاهوشی مین مردی که تاريخ را رقم زد
- صباحاولين سفير زن درتاريخ کابل زمين
- صباحگوشه ي ا ززندگي جاودانه مرد خراسان
- استادصباحابوالفضل بيهقی مورخ امپراتوري غزنويان
- سراج الدين اديببمناسبت 86 مین سال استقلال افغانستان
- تهيه و تدوين از بصيرشررتاريخ ، آزادي ،صلح واستقلا ل
- عينيسيرتاريخي فاجعه ملي ومجرمين جنگي
- رسالتروزا زن بحث انگيزتاريخ
- استادصباحميمنه د راورا ق تاريخ
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحچهل سال اسماعیلیه بعد از وفات حسن صباح
- استادصباحتاريخ عمومي اسماعیلیه هاواوضاع خراسا ن
- نبشهءايشرداسالاحمدالله هندوی افغانستانیم؟!
- تهيه و ترتيب از اشرف بهروزفشرده اي از تاريخ فرانسه
- انجنيرغلام سخي ارزگانيبه بهانه يي گرامي داشت از روز جهاني مادر
- ارسالي جواد نصريانزن در آنسوي تاريخ
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحيعقوب ليث صفاري مرد خرد وپيکا ر
- ارسالي صيقلرويدادها ي تاريخي
- ارسالي بنفشه ميتراآخرين تغييرات سياسي جهان در دهه پسين سده دوهزار عيسايي
- ارسالي فرحت شکوهمندگفتار بزرگان
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- ارسالي بنفشه ميترامجموعه ای از دانستنی ها
- گردآورنده وتلخيص استادصباحسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحگسترش فرقه اسماعیلیه در قرن اخیر
- نسرین مفیدردپای زن افغان در تاریخ
- نسرين مفيدهشتم مارچ روز جهاني زن در پهنای تاريخ
- ارسالي محبوب شاملعقايد اسماعيليه
- ارسالي ميلاد بهزادتاریخچه کتاب و کتابخانه در عهد با ستا ن
- ارسالي نسترن نيلابمروري برآيين کا تو ليک
- ارسالي شامل سالارد رمورد زرتشت و زرتشتیا ن چه میدانیم؟
- ارسالي فريدون کيومرثمهاتما گاندی منجی صلح وپيام آورآزادي
- ارسالي بکتاش نهيردرباره اصطلاح شيعه
- استاد صباحکمي ازحقا يق ناگفته وتاريخي سرزمين خراسان
- ارسالي جواد نصريانتاريخ ظهور و مؤسس مذهب معتزله
- ارسالي اميد برهاناهل حديث و حنابله
- ارسالي جواد نصريانوهابيت چگونه بوجودآمد؟
- استاد صباحتاريخ مذ هب اسماعيليه
- ارسالي دانش آرزوتاریخ اروپا
- ارسالي اميد آهنگربابل درکجا واقع بود؟
- ارسالي جواد نصريانپنج دهه از تصویب اعلاميه جهاني حقوق بشر ميگذرد
- ارسالي اميد آهنگرامپراتوری اسکندر چه وسعت داشت ؟
- ارسالي عمران مهربانچه نيرويي ملتها را به حرکت در مي آورد؟
- ارسالي ميلاد دوستچه کسی می تواند تاریخ بنو یسد؟
- ارسالي مشهيد مهوشبِنِدِتو كروچه
- ارسالي اميد آزموننظرمن در باره تاريخ
- ارسالي مشهيد اميلسا ما نيان
- ارسالي داکتر بصيرجنگ نفت
- ارسالي احمد منصور آگاهنهروآزاده مرد آزادي
- ارسالي وليد نصرياندرتاريخ ا مريکا چه گذشته است؟
- استاد صباحلحظه يي دردهليزهاي تاريخ
- ارسالي سالار هوشمندبه بها نه، سالروز ترور مهاتما گاندی
- ارسالي داکتربصيرتاريخ و هويت ملي ما
- ارسالي شامل صباحلحظه يي با تاريخ
- دستگير صادقيگراميداشت از مبارزات قهرمانانهً مردم با شهامت افغانستان در حفظ استقلال کشور