مشخصات كتاب:
نام كتاب: گذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد اول) -
ترجمهْ مقالات
گرد اّورنده و مترجم: غفار عريف
كمپوزر: وح. وردگ (w_wardag_m@yahoo.com)
تعداد چاپ:
تاريخ تايپ : 1/9/2005
حق چاپ محفوظ است.
اهدا به فرزندانم:
خسرو عريف، خيام عريف، بهرام عريف كه ناشى از زندگى در غربت در بارهْ پيشينهْ درخشان تاريخى، تمدن كهن، عظمت ادبى و فرهنگى و طبيعت دلپذير سرزمين اّبائى خويش تا هنوز چيزى نمى دانند.
غفار عريف
تذكار:
1. عنوان اين مجمع را با در نظرداشت تلفات جانى، خسارات مالى، تخريب و ويرانى و ساير عواقب فاجعه بار ناشى از جنگ تحميلى كه آتش آن بدست اجانب افروخته شد و با آغاز درگيرى هاى خونين ميان گروه هاى جنگى متخاصم به نقطه اوج خود رسيد و همين اكنون شعله هاى آن بيداد ميكند، انتخاب نموده ام.
2. در جاهائيكه ايجاب مينمود، طبق معمول بمنظور تكميل جملات، كلمات داخل هلالين ( ) را افزوده ام.
3. شمار محدودى از مضامين شامل اين مجمع قبلاً در نشريه وزين " آزادى" مربوط افغان هاى مهاجر مقيم كشور دنمارك و در جريده "تصوير" ارگان نشراتى شوراى مهاجران افغان در آلمان، به چاپ رسيده است.
فهرست مندرجات
شماره عنوان صفحه
1. اهداى كتاب ............................................... 1
2. پيشگفتار.................................................... 2
3. تذكار ....................................................... 7
4. افغانستان يك اّتشفشان است............................ 8
5. راه دراز.................................................... 14
6. ميلهْ اّهنين (راكت انداز)"............................... 21
7. "تمام قدرت................................................ 27
8. "خداوند بر كشور فقير ما رحم نمايد" .............. 33
9. "يك تجمع او جولاگك هاى شيطان" ................. 42
10. "در پايتخت افغانستان زورگوئى و بى نظمى..." 48
11. "قراّن و مخدرات" ...................................... 58
12. "اتحاد هدفمندانه بر ضد طالبان" .................... 65
13. "افغان ها" انبار تروريستان اّتش افروز ........... 70
14. همراه با طالبان بسوى نفت و گاز ................... 74
15. "حكمرواى شمال" ...................................... 78
16. جنگ سر نفت و گاز طوفان دارد ................... 82
17. عمليات "شاگردان قراّن" به موفقيت نه انجاميد .. 85
18. ريكارد برداشت حاصلات ترياك از مزارع افغانستان 103
19. افغانستان: طالبان راجع به تامين انرژى در اّسيا... 112
20. يك ادناّور Adenauer براى افغانستان ............ 123
21. اطلاعيهْ مطبوعاتى ..................................... 126
22. اطلاعيهْ مطبوعاتى ..................................... 130
23. ملاها كلاس تجارت پيشگان .......................... 132
24. طالبان اّنها را گرسنه نگهميدارند .................... 138
25. نمايندگان صلح ........................................... 142
26. ايران براى خود در كوسوو اّشيانه ميسازد ........ 147
27. سازمان ملل متحد و سازمان كنفرانس كشورهاى... 150
28. ايران نا اّرامى هاى روز افزون را در تاجكستان... 153
29. افغانستان امريكائى ها را به (ياد اّورى) خاطره... 156
30. راكت "شهاب - 3" پوتنسيال تهديد خطر از سوى... 174
31. اّخرين مانع در راه پيشروى ........................... 180
32. حركت در مسير قرون وسطى ....................... 183
33. وقتيكه دو (نيرو) باهم به جنگ ميپردازند ......... 188
34. اطلاعيهْ ويلى ويمر معاون جلسهْ پارلمانى سازمان... 190
35. محرك (مشوق) جنگجويان متعصب و تمويل... . 193
36. درس اخير طالبان، ترس و نگرانى مسكو ......... 198
37. "جنگ فاقد پايه دولتى" بر ضد غرب از قبل اّغازيده 201
38. ايالات متحدهْ امريكا تروريست ها را در افغانستان... 206
39. ساحهْ حاكميت اكادمى ترور .......................... 209
40. شمارش اعداد از صفر الى ده (Countdown) . 216
41. اسامه بن لادن حدود و وسعت نوع جديد ترور... 222
42. كلينتن ايالات متحدهْ امريكا را اّمادهْ يك جنگ... .. 228
43. هوشدار ايران به طالبان ............................... 233
44. بازى جنگ در سرحدات ايرانى - افغانى .......... 238
45. اطلاعيهْ مطبوعاتى ..................................... 241
46. نامهْ سركشاده عنوانى وزير خارجهْ امريكا ....... 244
47. در اّلمان جنگجويان اسلامى افغانستان هموطنان... 248
48. موْسسهْ (شركت) ترور ................................ 252
49. يك تجاوز پاكستان ....................................... 267
50. بازى مرگ با رياض ................................... 275
51. اطلاعيهْ اتحاديهْ اروپائى ............................... 278
52. هيچ ثبوت (سندى) بر ضد بن لادن وجود ندارد .. 280
53. در معاملهْ تجارتى مربوط به طالبان ................ 282
54. بن لادن به كشتار اّواز بلند كرد ...................... 286
55. نظراندازى دقيق در چند كنجى استراتژيكى ....... 289
56. مجلهْ هفتگى: Der Spiegel
شماره 18 مورخ 27/4/1992
"افغانستان يك اّتشفشان است"
جنگ فيصله كن بخاطر كابل: گروپ هاى مسلح فاتح پيرامون تاسيس حكومت عبورى به توافق ميرسند و يا بعد از سقوط نجيب الله برادر كشى بزرگى بوجود مياّيد؟ جنگجويان اسلامى جهت استقرار حاكميت بر افغانستان ميتوانند تمام منطقه را درگير بحران سازند
... بنى سوان نماينده خاص ملل متحد در امور افغانستان در سالون ترانزيت ميدان هوائى مزار شريف با قوماندان هاى مجاهدين، سران اقوام و افسران اردو و ساير نظاميان كه وظيفه را كنار گذاشته اند، صحبت نمود.
سوان از افغان ها اين طور مطالبه كرد: "بنام خدا با هم بنشينيد و با يكديگر مذاكره كنيد"، "شما گنهكار و مسئول كشته شدن و معيوبيت مليون ها انسان در جنگ سيزده ساله هستيد."
سوان قبرسى خود ميداند كه راجع به كدام پرابلم ها صحبت مينمايد. خودش (ارمنى نژاد ميباشد) در جزيرهْ بحيره ميانه اختلافات قومى درد اّور را بين يونانى ها و ترك ها به چشم ديده است. او فعلاً اختلافات مشابه را در افغانستان مشاهده ميدارد: پشتون ها در ضديت با تاجك ها و ازبك ها. مسلمانان سنى مذهب بر عليه اهل تشيع، بنيادگرايان بر ضد اعتدال پسندان، پيروان خط ايران در مقابل هوا خواهان عربستان سعودى و ياگودى هاى كوككى پاكستان.
نماينده خاص ملل متحد براى افغانستان، افغان ها را مخاطب قرار داد: "چندين مطبخ وجود دارد." اين كشور ميتواند مانند اتحاد شوروى و يا يوگوسلاويا پارچه پارچه شود و يك انفجار را بوجود اّورد، انفجارى كه تمام منطقه را تكان بدهد. سوان هوشدار داد: "افغانستان"، "يك اّتشفشان است."
خطر بالا گرفتن يك حريق بعد از سقوط ريس جمهور نجيب الله از دو هفته قبل بدين سو نزديك شده ميرود.
رئيس دولت، از طرف سوان به استعفاء مجبور ساخته شد. او از مقام خود كنار رفت تا مانع موجود ازسر راه ايجاد حكومت عبورى برداشته شود.
كناره گيرى بسيار عاجل قوماندان پيشين هسته مركزى انقلاب (رياست خدمات اطلاعات دولتى و بعداً وزارت امنيت دولتى - م) كه چند سال ديگر بعد از خروج تحت الحمايه خويش يعنى (قطعات نظامى) شوروى،بر ضد گروپ هاى مسلمان مقاومت نمود، يك عكس العمل زنجيرى را با سقوط قانونيت "نظام حقوقى" بوجود اّورد.
نظاميان و وزراى رژيم انقلابى كه فعلاً دستخوش تغير گرديده، تلاش كردند تا بمنظور نجات جان خود باب مذاكرات عاجل را با كسانى بگشايند كه تا كنون قاتل سر يكديگر بودند، قبل از همه به اّغاز گفتگو با گروپ هاى اعتدال پسند جنگجويان عقيدتى اولويت داده شد.
نجيب الله كه فاميل خود را قبلاً به هند فرستاده بود، خودش خيلى دير تر تصميم به فرار گرفت. اّخرين كارمند عالى مقام ابر قدرت شوروى از ميدان هوائى باز گردانيده شد و در دفتر نمايندگى ملل متحد در كابل پناهگاه يافت. در پايتخت كه در حلقهْ محاصرهْ تفنگ داران (جنگجويان مسلح) قرار دارد يك شورا متشكل از اعضاى حكومت و نظاميان قدرت را بدست گرفتند.
حالا خطر اّن رونما گرديده كه افغانستان شناسان از گذشته ظهور اّنرا درين كشور چند مليتى در هندوكش تصور ميكردند. جنگ فيصله كن بخاطر تسلط بر كابل ميتواند ابعاد وسيع بخود گيرد و حتى تا سرحدى برادر كشى هاى خونين ميان جنگجويان مسلح تنظيم ها وسعت يابد. جنگجويان خدا جهت تامين حاكميت خود در قلب اّسيا با هم مى جنگند....
حكمتيار مرد 43 ساله با دستار سياه مانند يك بنيادگرا ميخواهد نفوذ خود را گسترش دهد. مهاجر (باريك اندام) با قيافهْ محزون كاملاً بى جرأت، خدمتگار خدا در دورهْ محمد ظاهرشاه دانش اّموز دانشكده (انجنيرى) در دانشگاه كابل بود. او به صورت خانم هاى بدون برقع (چادر) و به پاهاى غير مستور (دختران) باتيزاب حمله نمود. حكمتيار در پاكستان در دوران مهاجرت، خواب يك كنفدراسيون پان اسلامى را كه بايست از تركيه شروع تا چين امتداد ميافت، ميديد. امريكائى ها بخش بزرگ كمك هاى تسليحاتى را به قطعات حكمتيار ارسال داشتند. خشم واشنگتن زمانى سر اّمد كه حكمتيار در جريان جنگ خليج در كنار حزب صدام حسين به فعاليت پرداخت.
متعصب بنيادگرا (حكمتيار) در اّغاز به اطلاع رسانيد: هر نوع اصول را در افغانستان كه "مسعود در اّن دخيل باشد" رد ميكند. ليكن در اخير هفتهْ گذشته "جنگ طلبان" يعنى "مسعود و حكمتيار" توسط اّلهْ مخابره با هم صحبت كردند و به اين مطلب اّمادگى نشان دادند كه در تشكيل يك شوراى عبورى باشتراك 50 نفر نماينده از ده سازمان مهم مجاهدين، همكارى مينمايند. يا اينكه اّخرين تلاش در راه درگيرى يك جنگ شديد بمنظور تسخير كابل بكار گرفته شود؟ و يا اينكه مانور سياسى گردد تا بدون بروز جنگ در رأس قدرت قرار گيرند؟
مسعود با بى توجهى تمسخر اّميز همراه با قهر و خشم اظهار داشت: "اگر حكمتيار قواى مسلح را در اختيار ميداشت تا به كابل سوق ميكرد، او حتماً اين كار را قبلاً انجام ميداد." فعلاً افغان ها بى اعتماد شده اند، حكمتيار بدون اينكه قيافه باخته باشد از اّمادگى خويش در امر انجام مذاكرات اطلاع داده است تا بدين طريق از "داخل شدن" و حملهْ با پلان به مركز (كابل) جلوگيرى نمايد.
مجاهدين مسعود يكجا با قطعات حكومت قبلى كمربند دفاعى را در مركز ساخته اند كه يكنيم مليون باشنده در اّن زندگى ميكند. محمد نعيم قوماندان قطعات توپچى اين طور توضيح داد: "ما از مسعود كاملاً حمايت بعمل مياّوريم." نيروهاى مسلح با مسعود پيوستند، زيرا او در راه اّشتى تمام افغان ها قدم گذاشته است. بدين لحاظ حكمتيار مخالف ميباشد و مسعود را به "خيانت" متهم ميسازد كه با كمونيست ها اتحاد بسته است.
مخالفت دو رهبر سرشناس چريكى بدون ترديد بروز اختلافات قومى جديد را در افغانستان انعكاس ميدهد.
در اّغاز سال زمانيكه مسكو ارسال سلاح را به حكومت كابل قطع نمود واشنگتن نيز تسليمدهى مهمات را به مجاهدين متوقف ساخت، نزاكت هاى كهنه قرن ميان پشتون ها (چهل فيصد از جمله تقريباً شانزده مليون افغان) و ساير گروپ هاى مردم دوباره بوجود اّمد.
درماه مارچ در شهر مهم استراتيژيك مزار شريف، نظامى هاى تاجك و ازبك دست به بغاوت زدند، هنگاميكه اّنها در تحت قوماندهْ يك پشتون قرار داده شدند....
... در شمال غرب پاكستان در ايالت سرحدى به تعداد شش مليون نفوس پشتون زندگى ميدارند يعنى به اّن اندازه ئى كه در افغانستان زندگى ميكنند. اين مساله ميتواند خواب ديرينهْ پشتونستان بزرگ را بيدار سازد، در صورتيكه اين كشور (افغانستان) واقع در هندوكش مواجه به سقوط گردد. همينطور گروپ ديگرى از مردم افغانستان يعنى بلوچ ها كه محلات بودوباش اّنها در قسمت هاى از پاكستان و ايران امتداد مييابد، خواب ايجاد يك دولت مستقل را مى بينند.
ارزيابى نويارك تايمز (New York Times) پيرامون افغانستان چنين ميباشد: "لحظهْ حاضر به يك كشور كثير المليتى وقت خراب محسوب ميگردد." و بروز عكس العمل هاى زنجيرى را در صورت پارچه پارچه (سقوط) شدن افغانستان به محاسبه گرفته است. مقاومت ها و تغيرات سرحدى به يقين تاثيرات خود را تا نقطه ايجاد بحران گسترده درين بخش مهم سر زمين وارد خواهد اّورد يعنى در كشمير و پنجاب. اين موضوع ميتواند تمام اّسياى مركزى و جنوب اّسيا را بى ثبات سازد.
مجلهْ هفتگى: Der Spiegel
شماره 20 سال 1992
راه دراز
يگانه چيزى را كه رهبران جديد در كابل مشتركأ حفظ كرده اند، انزجار (عميق) از حكمتيار رهبر بنيادگرا ميباشد
شايد به اّسانى نتوان قناعت خاطر مهمان را فراهم ساخت. گاهى شكايت از اّنست كه در مينوى غذا اكثراً مرغ بريان و برنج درج ميگردد و بارى هم از موجوديت نقصان در كيفيت تصوير تلويزيون ماهواره ئى (زاتلايت) شاكى ميشوند. اغلباً چنين برمياّيد كه تداوم روال بى مضمونى (بى مصروفيتى) اّنها را زير فشار گرفته است.
قبل از همه به تعداد هشت نفر افراد سرشناس و مهم در اوقات صرف غذا در پشت ميز مى نشينند و از مدت اضافه تر از سه هفته بدين سو در تعمير ملل متحد در مركز پايتخت افغانستان بعنوان مهمان زندگى ميكنند و با لحن ناخوش اّيند ميزبان خود را به بينى رسانيده اند (ميزبان را به جان اّورده اند). چقدر بابى پروائى و با بى توجهى با افسران بيچارهْ ملل متحد اتباع كشورهاى گانا، دنمارك و اطريش برخورد مينمايند با كسانيكه جهت اّسودگى و امنيت اّنها مسووليت را پذيرفته اند و در حمايت از اوشان توظيف شده اند: "هميشه با لحنى به ما هدايت ميدهد كه تو گوئى هنوز هم در قدرت باشد."
سقوط وحشتناك ريس دولت بسوى مهاجر سياسى اّنطوريكه معلوم ميشود، ريس جمهور سابقه افغانستان نجيب الله 44 ساله را تا كنون ضعيف (بى قدرت) نساخته است. از زمان سلب قدرتش در وسط ماه اپريل او يكجا با برادرش، يكى از بادى گاردهايش، مشاور امنيتى اش (ريس دفترش) محمد (اسحق) توخى - خانم و سه دختر خورد سال (توخى) در منزل اول دفتر ملل متحد جاى اختيار كرده اند. يك افسر ملل متحد با نشان دادن لست مصرف روزانه چنين تذكار داد: "اين مردها با علاقمندى در مقابله با بى مصروفيتى (روزانه) از سه تا چهار بوتل جانى والكر (Jahnnie walker ) و بلك لابل (Black Label) مينوشند.
ريس جمهور بركنار شده و همرانانش تا چه مدت ديگر ميتوانند در دفتر ملل متحد از حقوق پناهندگى برخوردار گردند؟ تنها چند صد متر دور تر از منطقهْ استقرار حكومت كابل در اين باره فيصله صورت ميگيرد. حكمروايان جديد در هفتهْ گذشته اّمادگى به اتخاذ تصميم روى سرنوشت نجيب الله، گرفتند - مهاجرت به هند جائيكه از مدت ها قبل فاميلش در اّنجا زندگى ميكند و يا اينكه به رژيم جنگجويان خدا تسليم داده شود. فيصله پيرامون زندگى و يا مرگ ديكتاتور مخلوع بعمل مياّيد، طوريكه عبدالوكيل وزير خارجه چندين ساله (ريس جمهور) اّگاهانه پيش از همه با بى جرأتى اظهار داشت: "ملت ميخواهد او را اّويخته بدار ببيند."
حكومت ائتلافى متشكل از گروپ هاى مختلف مجاهدين در هفتهْ گذشته به نشانهْ نخستين اقدامات "دادگاه مردمى" را بوجود اّورد. سخنگوى حكومت اّصف محسنى اولين وظيفهْ اين ارگان جديد را چنين وانمود ساخت: "تعقيب، مجازات ((خائنين و مهاجمين)) يعنى اّنعده افغان هاى شامل فهرست كه بعد از هجوم شوروى در دسمبر سال 1979 بقدرت رسيدند."
وليك چيز بالاتر از يك اطلاع عوام پسند كه بيروكرات سياه كار سابقه را مطابق قوانين اسلامى محكوم ميدارند، منع نوشيدن الكول، برقع (چادرى) پوشيدن جبرى زنان و همچنان انحلال خدمات اطلاعات وحشت اّور يعنى خاد، رهبران شورشى تا كنون مطلب ديگرى را به ارمغان نياّورده اند.
افغان هاى اّسيب ديده (يعنى بيخ خود را بدست خويش بيرون كشيدند) پس از گذشت 13 سال جنگ و بابجاماندن 2 مليون نفر كشته در اّرزوى يك اّغاز نوين و صلح اّميز بودند و (چشم) اميد به حصول توافق عاجل بين سازمان هاى مختلف جنگجويان خدا بعد از پيروزى ياغيان (مجاهدين) بستند. اين مساله با سپرى شدن چند روزى از تصاحب قدرت بوسيله مجاهدين، نا اميد كننده از اّب بدر اّمد. بر اساس گفته نمايندهْ يكى از فركسيون هاى شامل حكومت، در كابينه نفرت، بى اعتمادى و عدم توجه نسبت به يكديگر حاكميت ميراند. يگانه چيزى كه ما را در اين لحظه كاملاً با هم متحد نگهداشته است، همانا تبارز انزجار مشترك در مقابل حكمتيار ميباشد.
گلبدين حكمتيار مرد 43 ساله امير حزب اسلامى "حزب الله" تنها رهبر مهم شورشى است كه نپذيرفته تا به حكومتت ائتلافى بپيوندد و قدرت را (با ديگران) تقسيم نمايد. اين بنياد گرا و فرمانده قطعات مجهز با تسليحات عالى تقاضاى واگذارى مقام حكومت را با صلاحيت ديكتاتور منشانه براى خود دارد.
بخاطر دستيابى به اين هدف، حكمتيار متكى به عنعنات كهنه (Warlord) افغانى در راه اندازى يك حمام خون فاصله اختيار نه نمود. جنگجويان او در هفتهْ پيش در جنگ بابرادران عقيدتى، كابل را به ميدان كشتار (مردم) مبدل ساختند: به تعداد 800 نفر اهالى ملكى به قتل رسيدند و هزارهاى ديگر زخمى شدند. بعد از اينكه اّخرين مواضع خود را در مركز شهر از دست داد و به دره هاى چهار اطراف عقب نشينى نمود، مجاهدين حكمتيار پايتخت را روز دراز با راكت بمبارد كردند، حد اقل 73 نفر جان باختند و تقريباً 400 نفر زخمى به جا ماند.
به شكل غير منتظره حكمتيار و مهمترين مخالف او، احمد شاه مسعود مرد 39 ساله رهبر جنبش رهائى بخش جمعيت اسلامى (اتحاد اسلامى) و وزير دفاع جديد در كابل در وسط هفتهْ گذشته به يك اّتش بس توافق نمودند اما اميداورى به ختم دايمى خونريزى بكلى وجود ندارد.
نه تنها دشمنى (اختلافات) هاى شخصى و تعبير متفاوت از اسلام اين دو فيگور كليدى را در جنگ فيصله كن بخاطر تسلط بر كابل از همديگر جدا ميسازد، بلكه اين موضوع نيز كه حكمتيار پشتون است، مليتى كه او به اّن تعلق پيدا ميكند از مدت ها بدين سو بالاى ساير مليت ها چون تاجك ها و ازبك ها فرمانروائى نموده اند. برعكس مسعود تاجك است، در عقب جنگ او با حكمتيار - نزاكت هاى قومى نيز تمركز ميابد، مطلبى كه قادر خواهد بود كشور چند مليتى را در (كوه هاى) هندوكش بزودى به يك جنگ برادر كشى بزرگ جديد بكشاند.
صبغت الله مجددى مرد 67 ساله رئيس جمهور جديد افغانى در (دورهْ) عبورى همانند حكمتيار از مليت پشتون برخاسته، مطلبى را كه اين ريش سفيد تحصيل كرده (در علوم) اسلامى به صورت قطع به تحقق اّن قادر نيست همانا جلوگيرى از سياست ترور (حكمتيار) بر ضد حكومت نوين ميباشد. او چنين گفت: "گلبدين خطر بزرگى براى همهء ماست."، "هر قدر كه پيشتر از صحنه ناپديد شود به همان اندازه صلح و اّرامش زودتر (بوطن) باز ميگردد."
مجددى در هفتهْ گذشته به رهبران سردرگم (از هوش رفته) در كابل يك تلخگامى (Irritation) ديگرى اّفريد. او اساساً فقط بمدت دو ماه مامور تشكيل حكومت عبورى گرديد و بايست با سپرى شدن اين مدت، روى توافقات حاصله فكرنمايد. وليك ريس جمهور با گذشتاندن 19 سال در مهاجرت در شهر پشاور پاكستان نتوانسته است در كنار خود طرفداران زيادى را از ميان جنگجويان خدا كمائى كند تا در وظيفهْ جديد و ماموريت دوست داشتنى (رياست جمهورى) بالاى اّن تكيه زند.
مجددى بطرز غير منتظره كلمات اّتى را ياد اّور شد: حالا ميخواهد با علاقمندى بمدت دو سال ديگر نيز در مقام خود باقى بماند. سران اقوام، رهبران مذهبى، قوماندانان نظامى و كارمندان حكومات سابق از او خواسته اند: "راه بسوى صلح طولانى است، انتظار خطرات زيادى را ميكشيم كه ما هرگز از اّنها اّگاهى نداريم."...
شماره 38 سال 1992
ميلهء آهنين (راكت انداز)
كشور چند مليتى پارچه پارچه ميشود (و در نتيجه) تمام آسياى ميانه را در زير بار اختلافات منطقوى جديد در ميآورد
كابل سر از نو ناشى از "شب دراز با 30000 گلوهاى بريده (سرهاى بريده) در ترس (وحشت) تكان ميخورد. گلبدين حكمتيار مرد 42 ساله جنگجوى خدا، خورندهء (اّدم خوار) كمونست ها، مانند گذشته در عقب كوه هاى پايتخت افغانستان در كمين نشسته و انتظار روزى را ميكشد كه نيروهايش به مارش در اّورده شود تا در بدست اّوردن قدرت به موفقيت نايل اّيد.
اين افراطى رهبر پشتون ها نميتواند براى افغانستان در اّينده "بجز قراّن و شريعت، هيچگونه مدل اجتماعى ديگرى را پيشبينى كند." (جهت رسيدن به اين هدف) اين فرمانرواى ميدان (جنگ) يك قواى ضربتى متشكل از 25000 نفر جنگجو مجهز با تسليحات عالى (پيشرفته) صرف از شمار اعضاى حزب اسلامى تحت قومانده دارد. همچنان بنيادگرايان ديگرى نيز در ميان شاخه هاى جنگجويان مذهبى افغانى موجود ميباشند كه خواب برقرارى يك دولت خدائى را مى بينند.
ليكن رهبر حزب اسلامى خود را شخصاً در نتيجه دهشت افگنى (ترور) با پرتاب راكت ها و فير توپخانه بالاى شهر كابل بدون توجه به مردم (با بى توجهى نسبت به سرنوشت انسان ها) منزوى ساخته است. جنگ هاى تحميلى حكمتيار در ماه اگست حد اقل 1800 نفر قربانى از خود بجا گذاشت. از جمله 1،5 مليون نفر شهروندان كابل، (3/1) حصهْ اّن قبل از همه وابستگان رژيم انقلابى گذشته در حالت فرار قرار دارند. عدهْ از مردم بشمول ببرك كارمل طرفدار با سابقهْ شوروى، خود را به شمال كشور در شهر سرحدى مزار شريف رسانيده اند.
حكمتيار با دادن اخطاريه، حفظ اّتش بس را با حكومت موقت در كابل با خروج نظاميان سابق كمونست مرتبط دانست. "تا زمانيكه تاجران قالين ازبك شهر را ترك نگويند، هرگز در كابل صلح برقرار نخواهد شد." مجاهدين در تمام سالها بر ضد شوروى و نمايندگان اّن جنگيدند "تا سلاح اّهنين (قدرت اّهنين) رژيم كمونيستى بدست اّنها سپرده شود."
Faust يعنى فردى كه در تقرر پادشاه افغانى نقش تعين كننده بازى ميكند، دوستم ميباشد. قوت هاى ازبك او در ماه مارچ در پهلوى احمدشاه مسعود مجاهد فاتح و وزير دفاع امروزى ايستادند و بدين طريق سقوط اّخرين نمايندهْ مسكو، نجيب كمونيست فراهم گرديد (دوسيهْ سقوط او مهرو لاك شد).
دوستم مرد 37 ساله و خشن كه بطور پنهانى (Guerilla Outfit) از پايگاه مركزى خويش در شمال افغانستان عمليات انجام ميدهد روى اين مطلب فكر نمى نمايد تا "به باشندگان ملكى كابل بهاى حملات حكمتيار را بپردازد." نظاميان ازبك بايست در موضع خود باقى بمانند. ولى صرف باندهاى غارتگر مجاهدين در كابل خلع سلاح گردند. قاضى عبدالمجيد سلطانى كه از ماه مى بدين سو از صلاحيت حقوقى برخوردار است، اين چنين اطمينان داد: "هر كسى كه انسان ميكشد، غارت ميكند، الكول مينوشد، به تجاوزات جنسى دست ميزند و يا چرس دود مينمايد، بر طبق قوانين اسلامى جزاى خود را مى بيند" مثلاً در هفتهْ گذشته در پيش چشمان جزا دهندگان، محكومين كه بشكل غير علنى جزاى اّنها صادر گرديد، سه جوان افغان در كابل بدار اّويخته شدند.
هرگاه احمدشاه مسعود وزير دفاع بخواهد امروز به تقاضاى حكمتيار لبيك بگويد، اين تاجك كه بنام "شير پنجشير" مشهور است در تنگنا قرار ميگيرد. مسالهْ عدم خروج داوطلبانه كمونيست سابقه را بايد تهديد جدى تلقى كرد. چيزيكه از مدت ها بدين طرف در بارهْ رهبرى ازبك صحبت ميشود دربازى (بازى قدرت - م) ظهور نه نموده است، ايجاد يك دولت اّزاد ازبكستان در شمال افغانستان - دولتى كه ميتواند با جمهورى هم نام سابق شوروى همكارى و كار مشترك نمايد.
تعداد زيادى از طوفان هاى ناسيوناليستى و اسلامى در دايرهْ (كره) مليت هاى افغانى از قبل با كاربرد زور و قوه به پيش اّمده است. سكولاريست ها ، پان تركها، وهابيون عربستان سعودى، شيعه هاى ايرانى با كليه نيرو بخاطر حصول قدرت و راه يابى به ماركيت هاى (تجارتى) و ذخاير مواد خام تلاش ميورزند. اّنها شركاى خود را در جمهورى هاى اّسياى ميانهْ شوروى سابق كه داراى مذهب و (مليت) مشترك هستند، پيدا ميكنند.
بدين گونه اتحاد ازبك ها و تاجك ها برهبرى دوستم و مسعود بمنظور پيشبرد مبارزه بر ضد حكمتيار، معلوم ميشود كه چيزى بالاتر از مساله نفرت اّنها از ماركس و يا محمد، باشد. درين هنگام كه دفاتر حزبى ناسيوناليست هاى ازبك بيشتر با افكار پان تركى تجهيز يافته، تاجك ها به صنعت شعرى فارسى، الفباى عربى و ريشه هاى شرق ايران فكر ميدارند.
اختلافات منطقوى از گذشته پلان شده بود. مليت گراهاى تاجك بشيوه سابق از مراكز كلتورى خود در بخارا و سمرقند صحبت بعمل مياّورند، يعنى اّن مناطقيكه تا به امروز در اّنجاها بزبان فارسى تكلم صورت ميگيرد. اين محلات (متروپول ها) طرز زندگى فارسى و يادگارهاى تاريخى (معمارى ها) دارد. بنا بر گفتهْ ناسيوناليست هاى تاجك (بخارا و سمرقند) در نتيجه تعين غير عادلانهْ سرحدات استالينى در سال 1924 به ازبكستان تعلق گرفت.
تمايلات پان ايرانى كه همه كاملاً تاجك هاى سنى هستند، درين سرحدات جاگزين گرديده اند. در دوشنبه (پايتخت تاجكستان) جوانان مومن نسبت به اّيت الله هاى ايرانى بيشتر افتخار به مجاهد بزرگ افغان احمد شاه مسعود ميكنند.
نوشته هاى حكمتيار در بين بنياد گرايان دست بدست ميگردد. اين نوشته ها توسط حزب مادر پاكستانى جماعت اسلامى كه از استقرار يك دولت اسلامى سنى (مذهب) پيرو خط وهابيت نمايندگى مينمايد، به پول عربستان سعودى كه عندالله بخشش داده شده، بچاپ رسيده اند.
يكعده افراد از ميان گروپ هاى اپوزيسيون تاجك كه در هفتهْ گذشته كمونيست سابقه رئيس جمهور نبى يوف را سقوط دادند، از جملهْ افراطيون مربوط به حزب اسلامى ((تولد دوباره)) حكمتيار به همين هدف با سلاح مجهز گرديدند.
رئيس جمهور ازبكستان كريموف كه زير فشار ملاهاى متعصب قرار گرفته، باشتاب از ملل متحد درخواست كرد تا يك كميسيون نظارت را به تاجكستان اعزام نمايد. مجاز نيست كه اّسياى ميانه به يك ((موضوع (اوبجكت) بازى جيوپولتيك)) مبدل شود. ((خطر انارشى و بى نظمى بر سر تمام منطقه سايه افگنده است.))
از وقتيكه در كابل حكومت ائتلافى موقت برهبرى فرد مذهبى سرسخت، پروفيسور (علوم) اسلامى برهان الدين ربانى به اشتراك تاجك ها، ازبك ها و هزاره هاى شيعه تشكيل شده، حكمتيار به اصل وفادارى (لويالتيت) قومى تكيه نمود. پشتون ها با گذشت 250 سال با از دست دادن نقش رهبرى (در حيات سياسى) ديگر خود را منحيث دولتمردان افغانستان نمى يابند. تا كنون اّنها دايماً ميدانستند كه خواب عبور از سرحدات پشتونستان مستقل بصورت موفقيت اّميز از اسلام اّباد تا به كابل به بازى گرفته شده بود.
وليك در ميان 13 مليون پشتون منجمله تقريباً نصف اّن در قلمرو افغانستان متباقى در شمال غرب پاكستان در ايالت سرحدى بلوچستان زندگى ميكنند. حكمتيار افراطى مورد تائيد همگان نيست. زيرا او در گذشته با بسيارى نيروها بشكل اسرار اّميزى اتحاد بسته و كار مشترك كرده است.
همين كه (حكمتيار) در سال 1975 در نتيجه انقلاب رژيم سوسياليستى (جمهورى محمد داود هرگز و در هيچ يك از اسناد و مداركى رسمى در سطح ملى و بين المللى بنام نظام سوسياليستى قلمداد نشده و هم چنان يك چنين رژيم نبوده است. م) داود در زير فشارها با بى روحيه گى كامل بنام خادم خدا، از كابل فرار نمود (بعد از سازماندهى سوْ قصد موفقيت اّميز بجان على احمد خرم وزير پلان - م) از اّنزمان بدين سو طفل نازدانهْ ( Hatschel Kin) پاكستان گرديد. در دورهْ جنرال مذهبى ضياالحق، سازمان استخبارات نظامى پاكستان (ISI) تا ماه دسمبر سال 1991 به قوت هاى حكمتيار بالاتر از 60 فيصد كمك هاى سالانهْ 700 مليون دالرى امريكا را كه به مقاومت افغانى در جنگ بر ضد شوروى صورت ميگرفت، اختصاص ميداد.
با خروج ارتش سرخ از هندوكش (افغانستان) منابع دراّمد اسعارى متعصبين جنگجويان خدا خشكيد. در لحظاتيكه احساسات ضد غربى، ضد تشيع و ضد اسرائيلى حكمتيار را در جريان جنگ خليج (عمليات طوفان صحرا - م) در كنار صدام حسين عراقى كشانيد، او همچنان منبع با اطمينان دراّمد پولى خود را كه تا كنون با اّن اتكا داشت، يعنى عربستان سعودى، نيز از دست داد.
اما حكمتيار ذخاير قابل ملاحظهْ سلاح هاى با ارزش در اختيار دارد. او قبلاً اين سلاح ها را در حاليكه گروپ هاى ديگر مجاهدين بر ضد شوروى مى جنگيدند، جهت پيشبرد جنگ داخلى انبار ساخته بود.
ربانى رئيس جمهور موقت و همچنان راديو تهران، پاكستان را متهم به اّن ميدانند كه با وجود تضمين هاى داده شده مبنى بر انسداد راه هاى عبورى در سرحدات هنوز هم بطور دوامدار حكمتيار را از لحاظ تسليحات تامين مينمايد. ربانى راجع به اّيندهْ دولت چند مليتى در قلب اّسيا چنين ابراز نظر نمود: "يك مشت عناصر جنايتكار سرنوشت افغانستان را به بازى گرفته اند."
ادامه دارد
February 26th, 2006
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
- علی رستمینقش پیش نهاده هایی تاریخی وسامان یابی های بعدی قدرت درتأسیس وافول حزب دموکراتیک خلق افغانستان(حزب وطن)
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادجهاد و جنگ در افغانستان قبل از آمدن قطعات شوری به حمایت پاکستان و رهبری امریکا آغاز شد
- سیداحسان واعظیبخش دوم نقش سازنده و ماندگارببرک کارمل در مسیر تاریخ
- سیداحسان واعظینقش سازنده و ماندگارببرک کارمل در مسیر تاریخ
- داکتر حمیدالله مفیدفرود دو ستاره درخشان از کهکشان اندیشه وخرد
- علی رستمی ببرک کارمل بااندیشه عدالت خواهانه به خاموشی رفت
- گزارنده به پارسی دری: عزیز آریانفرآریایی ها یا تورک ها؟
- عبدالو کیل کوچی دسامبردر آیینهء تاریخ
- عبدالو کیل کوچیمحمود بریالی ابر مرد جنبش چپ وترقی خواه افغانستان
- محمد عوض نبی زادهنا یب سالارمحمد حسین خان پیکارجوی رزمگاه میوند وغزنیگک
- خلیل وداد چگونه س.د.ج.ا. به س.خ. ج.ا. تعویض شد
- مترجم: ا. م. شیریانقلاب اکتبر! استالین. نوسازی- کودتای لیبرالی
- نویسنده: نجیب سرغندوی نهضت خدایی خدمتگاری و نقش آن دربیداری پشتونها
- گزارنده به پارسی دری: عزیز آریانفرتوران
- حسن پیمانامیرتیمورموئسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنگ ومدنیت آسیای وسطی قسمت-6
- حزب کارایران(توفان)انقلاب اکتبر ناقوس مرگ سرمایه داری بود
- ظهو رالدين دبرېالي انقلاب دکاليزې په وېاړ
- زمان هوتکبمناسبت هفدهمین سالشهادت داکترنجیب الله
- رحمت اله رواندشهید داکتر نجیب اله داوولسم تلین په یاد
- جلال بايانی کاوشگرشـــهيد داکتر نجيب الله
- جلال بايانی کاوشگرهفده سال قبل درقلب افغانستان کابل حماسه تاريخ رخ داد
- نصیراحمد – مهمند پیړی،پیړی زغم او پیچ دی وګالل شی
- داکتر حبیب منګل دافغانستان دخپلواکۍ غورزنګ ته لنډه کتنه
- نویسنده : مهرالدین مشیدروزی که زمامداران ناکاره در سایۀ آن صرف احساس فربهی کرده اند
- حسن پیمانامیرتیمور موئسس سبک اصیل هنر معماریوحامی فرهنگ ومدنیت آسیای وسطی5
- برگردان و تبصره از دکتر خلیل ودادحقایقِ تلخِ جنگِ 1979-1991 افغانستان از زبان نظامیان شوروی پیشین
- عبدالوکیل کوچی نگاه مختصری به تاریخ کوشانی ها
- انجنیر فضل احمد افغان شاه امان الله غازی و خط سیاه دیورند
- میر عنایت الله سادات معضلۀدیورند
- تتبع ونگارش؛تلخیص وترجمه: ازحسن پیمانامیر تیمور موسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنگ ومدنیت آ سیای وسطی قسمت(4)
- امان معاشر؛ خبرنگار آزادهشت ثور آوردن مجاهدین رو بزوال از کوه ها به قدرت جنرال دستم
- ا. م. شیریزادروز لنین، روز شرمندگی ما
- عتیق الله مولویزادهاز دین پروری، تا دین فروشی!!
- حسن پیمان امیرتیمور موسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنک ومدنیت آسیای وسطی قسمت 3
- نوشته کریم پوپل تاریخ نوروز کهن
- نجم کاويانیيادی از نوروز در کابل قديم
- تتبع ونگارش-ترجمه وتلخیص: ازحسن پیمانامیرتیمور موسس سبک اصیل هنرمعماری وحامی فرهنگ ومدنیت اسیای وسطی-2-
- دوکتور امین برین زوریدوکتور امین برین زوری
- برگردان و تبصره از دکتر خلیل ودادیهودیت در افغانستان
- ارسالی صمیمیبازگشت «لنین» به «خجند»
- حسن پیمانشمۀ ازخدمات وکارنامه های امیرتیموردرأئینۀ تأریخ
- سلیمان راوشجشن سده
- حسن پیمانتأریخ وخدمات زنده ومشهود امپراتوری تیموریان محال است به فراموشی سپرده شود
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادمناسبات سابق دولت افغانستان و اتحاد شوروی آمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی در ششم جدی به افغانستان
- سرلوڅ مرادزی برتانوي هند او برتانوي پنجاب، د پښتنو د ویښتیا دښمنان !
- سرلوڅ مرادزی برتانوي هند او برتانوي پنجاب، د پښتنو د ویښتیا دښمنان !
- عتیق الله مولوی زادهزندگی از کاخ تا کا نتینر!
- سرلوڅ مرادزیبرتانوي هند او برتانوي پنجاب دواړه، د پښتنو د ویښتیا ضد !
- سرلوڅ مرادزیډیورنډ کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون
- نویسنده : مهرالدین مشیدبالاخره امریکایی ها سر به بالین بیمار نظامیان پاکستانی این بازوی زرهی تروریزم جهانی نهادند
- عبدالوکیل کوچید سامبر نقطه عطف درتاریخ جنبش داد خواهانه مردم افغانستان
- سرلوڅ مرادزی ډیورڼد کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون دوهمه برخه
- انجنیر فضل احمد افغانخط سیاۀ دیورند مولود دسایس انګلیس و روسیه
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون
- فرزاد رمضاني بونششناسايي يا عدم شناسايي ديورند؟
- انجینر محمود صافی دافغانستان دتاریخ ځلانده ستوری احمد خان « احمد شاه بابا » درانی کال
- سید ذا کر شاه ( ســــــــــادات) (( د ډیورند کرښې غندل یا د پاکستان ســـــــره دښمنی))
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او څرګند دریځونه
- بیداربمناسبت کنفرانس بین المللی لندن و عدم پذیرش دیورند خط فاصل
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او روستۍ پراختیاوې
- عزیز آریانفرنیاز تاریخی به بازگشت به توافقات ژنو
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او روستۍ پراختیاوې
- سرلوڅ مرادزید ډیورند کرښې پریکړه به، لروبر افغانان خپله کوي
- ارسالی صمیمیبرگی از تاریخ جنگ جهانی دوم/ چگونه مسکو تسلیم آلمان ها نشد
- میر عنایت الله سادات نگاهی به تاریخ آریانا
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد بخش آخر
- جلال بايانیبزرگ مردان تاریخ
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش دوازدهم
- شبيراحمد طالب وزيران اوخاطرې
- رسول پويانجايگاه هرات در مدنيت خراسان
- محمدنبی عظیمیسفر دیگر به جلال آباد
- عزیزه عنایت خامۀ درفرا راه آزادی !
- نصیراحمد - مهمنددافغانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو دشهیدانواوغازیانوپه یاد
- دوکتور جلال بايانی « روح شاه غازی امان الله شاد و پر نور باد »
- انجنیر ظهو رالدین اندیشپراو دا
- محمدنبی عظیمیتعرض متقابل قوای مسلح افغانستان
- نوشته کریم پوپل اشغال و تاراج کابل از زمان تاسیس الی امروز
- سلیمان راوششهروندان شهر (جندان)
- محمدنبی عظیمی درحاشیه تعرض متقابل
- رسول پویاننقش استعمار در تخریب تمدن خراسان
- رسول پویانخراسان بعد از فروپاشی امپراتوری تيموريان
- رسول پویان ریشه های خراسان کهن
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش هشــــــــــــــــتم
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخـــش هفتـــــــــــــم
- ا. م. شیریپراودا در ۱۰۰ سالگی: زنده و رزمنده
- اسدالله جعفریمیلاد گل سرخ
- عبدالحی نزهت افزودن دشواری کارعاقلانه نیست
- فوادشاه امان الله خان غازى از نظر احمد شاه مسعود كى بود؟
- انجنېر ظهو رالدین اندېشپر فا شیزم د بري ورځ یعنی دامپرېا لیزم دنیمی تنی ښخول په شوري سوسېا لیستي هېواد کی
- نویسنده : مهرالدین مشید نباید بیش از این بهایی برای ویرانی این سرزمین پرداخت
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش ششم
- نوشته صوفی کریم فیضانی حملات اعراب در افغانستان
- انجنیر ظهورالدین اندیشد افغا نستان د خلک دمو کراتیک گوند داد شهیدا نو او اتلانو دسور گوند ټولو غړو ته له پو رته نه تر کښته پو رې
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بقیه بخش پنجم
- نبی حیدری معلم جنک یا صلح
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد بقیه بخش چهارم
- تهیه وترتیب:میرمحمدشاه رفیعیچهره امروزی تپه مرنجان ورازهای تاریخی آن
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد -- 4
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد - 3-
- سلیمان راوشتندیس های بامیان مجسمه های بودا نیستند
- حسن پیمانبیادبودسلسال وشهمامه تندیسهای بودا دو همبزم ودو همسنگ
- حسن پیمانافشارخونین وقتلهای زنجیره یی انگیزۀ اتحادخلقهای تحت استبداد
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد
- رحمت اله رواند روسانو يرغل او وتل دواړه تېروتني وې
- احمدولي بدخشياداي ديني به قربانيان فاجعة افشار
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد
- عتیق گلشمه ازجنایات بعضی گروه های ماوئیستها درافغانستان
- محمد نبی عظیمیچرا از مرگ می ترسید ؟
- جمعه خان صوفيلر وبر دوه افغان که يو افغان؟ (يوولسمه او آخري برخه)
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟ (اتمه برخه)
- عبدالو کیل کوچی فرخنده باد چهل وهفتمین سالگرد تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، حزب قهرمانان وشهیدان !
- حمید محویتآتر بی نوایان
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادآمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی به افغانستان
- تهیه کننده : عبدالقدیر میرزاییسقوطِ یک امپراتوری!
- محمد عارف عرفان رازهای حقیقی دعوت ارتش شوروی
- حمید محویدر بارۀ [کشته شدن پلخانوف(؟)]
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد
- صدیق رهپو طرزیما و نو آوری، تجدد و مدرنیزم
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟ (پنځمه برخه)
- داکترآریننام ببرک کارمل جاویدانه است زیرا توده های مردم آنرا ستوده اند
- عبدالو کیل کوچیپنجمین سالگرد وفات محمود بریالی را گرامی میداریم
- صدیق رهپو طرزیدیورند: سر و صدا برای هیچ
- محمدنبی عظیمیسپیده ها این جا آرام انــد
- محمد عوضازمكتب مبارزهء رفيق ببرك كارمل بياموزيم
- علی رستمیببرک کارمل ستارهء درخشان مبارزِ عدالتخواهء کشور
- عبدالو کیل کوچیببرک کارمل بزرگ مرد تاریخ
- دوکتور نثار احمد صدیقینام ببرک کارمل جاودان و روانش شاد باد
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟(٢ مه برخه)
- عزیز آریانفرچگونه دهلیز واخان ایجاد و به زور به افغانستان داده شد
- جمعه خان صوفيلر و بر: دوه افغان که يو افغان؟
- انجنېر ظهورالدين اندېشبه افتخار سالګرد انقلاب پېروزمند و زنجير شکن سوسياليستی اکتبر
- گزارشگر از انگلیسی به پارسی: صدیق رهپو طرزیده اسطوره در مورد افغانستان
- انجنېر ظهورالدين انديشبمناسبت سالمرګ انقلابی دلير وانديشمند خلل ناپذير
- از کریم پوپل روش سیاسی دولتها وملیتهای افغانستان در طول تاریخ
- عدالتدشمن هرگز وارد شهر لنين نخواهد شد!
- عبدالو کیل کوچی ماندگاران تاریخ
- نصیراحمد – مهمنددافغانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو
- سليمان راوش به پیشواز 28 ـ اسد
- انجنېر ظهورالدين اندېشدافغانستان دخلکو دملی_ازادی بخښونکي انقلاب دکاليزی په وياړ
- گزارنده: عزیز آریانفرمقاله دوم نقش دولت «کیرپاند» در با هم آمیزی فرهنگ های آسیای میانه
- عزیز آریانفرشاهنشاهی پنج صد ساله تاجیکی- ایرانی کیرپاند در مرزهای باختری چین
- حامدعلمیرساله روزشمار وقایع افغانستان از سال 1747 الی اخیر سال 2010
- نوشته کریم پوپلظهور وزوال اردوهای افغانستان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش دوازدهم وپایانی
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش 11
- گزارشگر از زبان انگلیسی به پارسی صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دوران تیموریان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش دهم
- سرلوڅ مرادزیلندن کې ډيورند جرګه د پنجاب پر سر کلک ګوزار
- تهیه کننده:امان معاشر نامه ی خواجه حافظ شیرازی برای امیر تیمور
- عبدالصمد ازهرخود کشی یا قتل بخش نهم
- محمدنبی عظیمی لحظاتی با ازهر بزرگوار
- محمدنبی عظیمی آیا روزی تاریخ حــــرب کشور ما نوشته خواهد شد؟
- عبدالصمد ازهر اسرار مرگ میوندوال بخش نهم
- ازهر عبدالصمداسرار مرگ میوندوال بخش هشتم
- محمد همایون سرخابی شهر غلغله در ماتم نبود بودای بزرگش هنوز میگرید
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوالبخش هفتم
- محمدنبی عظیمیتا لحظهء انــــتقال مسؤولیت
- گزارش از انگلیسی به پارسی صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دوران تیموریان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش ششم
- اسدالله جعفریآیاافشار باردیگر تکرار خواهد شد؟
- سید عبدالقدوس «سید»جنگ افشار
- خلیل الله سکندریواقعیت های پنهان در ماجرا های عیان افغانستان
- محمد همایون سرخابی نگاه مختصری پیرامون زندگی پرافتخار ظهیرالدین محمد بابر
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش پنجم
- محمد عالم افتخارسید جمال الدین افغانی ؛ اَبَر انسانی که از نو باید شناخت !
- سرلوڅ مرادزی پاچاخان د بهرنیو پوهانو په نظر کې
- صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دور تیموریان
- میرعنایت الله سادات نظری بر موافقتنامه ای دیورند
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا قتل؟ بخش چهارم
- نویسنده : مهرالدین مشیدامریکا و بازی بزرگ در کشوری که دشنۀ مقاومت گلوی هر مهاجمی را شگافته است
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا مرگ بخش های دوم و سوم
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزاد آمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی به افغانستان
- ا. م. شیریبمناسبت زادروز استالین
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا مرگ
- نویسنده: ولادیمیر پلاستون ببرک کارمل تا آخرین نفس های خود به حقانیتِ راهی که خود انتخاب نموده بود باور داشت
- ع.رستمی ببرک کارمل نماد وحدت!
- ر. حسنهفته اول دسامبر یاد آور روز های فقدان دو شخصیت مبارز نستوه کشور
- نوشته از ع. بصیر دهزادبخاطر 14چهاردهمین سالگرد وفات شادروان ببرک کارمل
- عبدالو کیل کوچی گرامی وجاویدان باد نام وخاطره تابناک زنده یاد ببرک کارمل
- عبدالو کیل کوچی چهارمین سالروز وفات زنده یاد محمود بریالی را گرامی میداریم
- احمدشاه سرخابییادی از جاودان یاد ببرک کارمل و برادر و همرزم فقید ش محمود بریالی!
- سرورددیورند کرښه دتکړه پوهانو وځیړ نو ته ضرورت لري
- عزیز آریانفردرنگی بر سر نام کشور ما- افغانستان
- عزیز آریانفرراز نهانی نامه دوست محمد خان به نیکلای یکم- امپراتور روسیه
- عزیز آریانفرآیین نامه داخلی انقلابیون جوان افغان (جوانان افغان)
- شباهنگ راددر یادمان کمونیست رزمنده «ارنستو چه گوارا»
- دکتر بیژن بارانکوچ آریاییها از شمال خزر
- سرلوڅ مرادزی د تاریخ پاڼه : کوز پښتانه او د افغانستان خپلواکي
- سليمان راوش تجاوزانگليس ، روس و امريکا بر افغانستان يا يک دروغ بزرگ
- اکادمیسن دستگیر پنجشیریحملات بر نیروهای چپ و پیامد های آن
- عزیز آریانفرگستره «اروآسیای میانه بزرگ»
- احسان لمر یادی از خانوادهء ناظر صفر
- داکتر . و .ع . خاکسترفراز های از زند ه گی یهودان در افغانستان
- نوشته صدیق رهپو طرزیتمدن «سند ـ هلمند» آغاز گر تاریخ ما
- انجنیر زلمی نصرت مهمندافغانستان د«جواهر لعل نهرو»له نظره!
- لیکونکی : نجم الدین « سعیدی »دعلامه دوکتورمحمد سعید « سعید افغانی»د «۲۵» تلین په ویاړ !
- سيد احسان " واعظی"تمدن های آريانای کهن و خراسان باستان
- آصفه صبابه مناسبت سی امین سال شهادت شاد روان محمدطاهربدخشی
- عبدالوکیل کوچیفرخنده باد چهل و پنجمین سالگرد تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، حزب قهرمانان وشهیدان !
- مرادزیستر پاچا خان : ملي هویت ، خپلواکي ، ملي ژبه او تعلیم
- علی رستمی چهل وپنجمین سالکرد حزب دموکراتیک خلق افغانستا ن را گرامی داشت !
- داود کرنزی بمناسبت سومین سالگرد وفات رفیق بریالی
- یعقوب هادینام و نیکوئی های رفیق ببرک کارمل جاودان باد
- سید احسان واعظی شخصیت نام اوری که باتاریخ زیست
- ترجمه و تحشیه از خلیل وداداز انقلاب اکتوبر تا انقلاب ثور
- سيد احسان " واعظی"تمدن هاي آرياناي كهن و خر اسان باستان
- احسان واعظی جايگاه والا و ارزشمند فيض محمد کاتب هزاره دربازتاب رويدادهای سياسی و تاريخ نگاری کشور
- رحمت اله رواند سنبلی نهمه نیټه د پښتنو اوبلوڅو د پیوستون د ورځی په یاد
- مرادزئ د وږي ۹ مه د پښتونستان ورځ
- نوشته : میرمحمد شاه "رفیعی"آرزوهای فراموش ناشده شهدای به خون خفته
- صديق وفا لويَه جَرگه ها ونقش ارزشمند آن در ساختار اجتماعی- سياسی وقانون گذاری افغانستان
- صديق وفا لويَه جَرگه ها ونقش ارزشمند آن در ساختار اجتماعی- سياسی وقانون گذاری افغانستان
- پژوهش: ظاهردقیق ماسترعلوم سیاسیحکومت مجاهدین(!)وبرکناری نقابهای تقدس آنان
- محمد عوض نبی زا د ه سی ومین سالروز شهادت علامه محمد اسمعیل مبلغ فرخنده و گرامی باد
- دکتورخلیل وداد (بارش)خاطرات مهندس هُلندی فان لوتسنبورگ ماس
- محمد عوض نبی زا دهدرويش علي خان هزاره اولین نایب الحکومهءهرات دردولت درانیها
- میرعبدالواحد ساداتسخنی چند پیرامون شخصیت والای غبار
- محمد عوض نبی زا ده بنیادعلیخان هزاره مبارزهمیشه درسنگرو یکی ازمدافعین راستین استقلال کشور
- محمد عوض نبی زا دهشیرمحمدخان هزاره جنگاورقهرمان و یکی از فاتحین اصلی معرکهءمیوند
- ترجمه و تحشیهء دکتور خلیل وداد نخستین مداخلهء نظامی شوروی به افغانستان
- سیدحسن رشاددو یاد و دو خاطره
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرافغانستان در مراحل نخست توسعه مستقل (سال های دهه 1920)
- محمد عوض نبی زا ده میر یزدان بخش بهسودی نماد ازایمان و مقاومت ،قربانی توطیه و پیمان شکنی
- محمد عوض نبی زا د ه یکصد وپا نزدهمین سا لیا د شهادت میرمحمدعظیم بیگ سه پای
- نسیم جویا جویاــ پرچم شجاعت و نبرد مردم افغانستان به خاطر ازادی,عدالت وترقی
- محمد عوض نبی زا دهچهل و سومین سا لگرد وفات زنده یاد برات علی تا ج یکی ازپیشآهنگان ، نهضت مشروطه خواه و دموکرات گرامی باد
- محمد عوض نبی زا دهیکصدوپنجمین سال تولد فرقه مشرفتح محمد خان میر زاد یکی از پیش قراولان جنبش مشروطیت کشور فرخنده باد!
- محمد عوض نبی زا دهبیست و ششمین سا لیا د وفات محمد ابراهیم گا و سواریکی ازپیشگامان نهضت دهقا نی وضد استبداد گرامی با د!
- جنرال محمد یاسین امیریهشتاد سال از تولد ببرک کارمل شخصیت استثنایی تاریخ معاصرکشورمی گذرد
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- محمدعوض نبي زاده نقش و مقام مردم هزاره دردولت و جامعه طی دوونیم قرن اخیر
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟(قسمت ششم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- مشعلشخصيتي که با تاريخ عمر خواهد کرد
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت پنجم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت چهارم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- محمدعوض نبی زاده یادی ازمبارزقهرمان عبدالخالق شهید
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)تاريخ سخن ميگويد: چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ )قسمت سوم (
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت دوم )
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)تاريخ سخن ميگويد: چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- دپلوم انجنیر خلیل الله معروفی جوانمرد لک بخش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- نصرت شاد يادي از “ مولانا “ ملانصرالدين !
- محمدعوض نبی زاده معرفی مختصریکعده ازمبارزین شاخص مردم هزاره درجنبیشهای ضد استبدادی و استعماری
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- ويرايش وگردآورنده جانبازنبردنخستين سلطنت يک زن ازسلاله غزنويان در جهان اسلام
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- ظريفيبه بها نهء هشتا دهفتمین سالگرد استرداد استقلال افغانستان
- آتوسا سلطان زاده فيلسوفاني كه پيامبر شدند !
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- دوکتور.م. پکتیا وا ل بمنا سبت هشتا دو هفت مین سا لګر د استر دا د استقلا ل ملی افغانستا ن
- محمدعوض نبی زاده هزاره جات یا هزارستان ازدیدگاه ونظر مورخین
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- نصرت شاد توماس هابس متفكر و فلسفه سياسي دولت
- عليشاد لربچه ژان ژاك روسو
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- عليشاد لربچه زنون ؛ اهل كيتون
- نوشتهء: زمری کاسی شناسنامهء يکتن ازمشروطه خواهان، يک مبارز گمنـــام و افشای يک ترورسياسی ديگر؛
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پرشوردرمورد هفت وهشت ثور
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پر شوردر مورد هفت وهشت ثور
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پرشور در مورد هفت و هشت ثور(بخش شـشم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- جليل پرشور در مورد هفت وهشت ثور بخش چهارم
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- جليل پرشوردر موردهفتم وهشتم ثور
- جليل پرشوردر مورد هفتم وهشتم ثور
- جليل پرشوردر موردهفتم وهشتم ثور
- سراج الدین ادیبروز جهانی کارگر وتشکیل سازمان بینالمللی کار
- سراج الدین ادیب جهان در آیینه ء رویداد های تاریخ (اول تا 31 می )
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمد وليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمد وليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمدوليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- کريم حقوقابونصر فارابي ارسطوی شرق
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش سوم
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش دوم
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش نخست
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رضا شادابهویت قومی هزاره ها و سادات هزاره
- ارسالي آرش فروزی با مبارز آتشين راه نجات مردم داکتر محمودی آشنا شويم
- سراج .اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخ
- دوکتورمحمد شعيب مجددیمسابقه تير اندازی در زمان تيموريان هرات
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش سوم
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش دوم
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش نخست
- اسکاریحسن صباح وجنبش اسماعيليه
- دستگيرصادقيغارت ميراثهای فرهنگي و تاريخي
- صباحچگونه ابوریحان بیرونی قاره آمريکا را کشف کرد؟
- داکتر وفاهوشی مین مردی که تاريخ را رقم زد
- صباحاولين سفير زن درتاريخ کابل زمين
- صباحگوشه ي ا ززندگي جاودانه مرد خراسان
- استادصباحابوالفضل بيهقی مورخ امپراتوري غزنويان
- سراج الدين اديببمناسبت 86 مین سال استقلال افغانستان
- تهيه و تدوين از بصيرشررتاريخ ، آزادي ،صلح واستقلا ل
- عينيسيرتاريخي فاجعه ملي ومجرمين جنگي
- رسالتروزا زن بحث انگيزتاريخ
- استادصباحميمنه د راورا ق تاريخ
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحچهل سال اسماعیلیه بعد از وفات حسن صباح
- استادصباحتاريخ عمومي اسماعیلیه هاواوضاع خراسا ن
- نبشهءايشرداسالاحمدالله هندوی افغانستانیم؟!
- تهيه و ترتيب از اشرف بهروزفشرده اي از تاريخ فرانسه
- انجنيرغلام سخي ارزگانيبه بهانه يي گرامي داشت از روز جهاني مادر
- ارسالي جواد نصريانزن در آنسوي تاريخ
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحيعقوب ليث صفاري مرد خرد وپيکا ر
- ارسالي صيقلرويدادها ي تاريخي
- ارسالي بنفشه ميتراآخرين تغييرات سياسي جهان در دهه پسين سده دوهزار عيسايي
- ارسالي فرحت شکوهمندگفتار بزرگان
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- ارسالي بنفشه ميترامجموعه ای از دانستنی ها
- گردآورنده وتلخيص استادصباحسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحگسترش فرقه اسماعیلیه در قرن اخیر
- نسرین مفیدردپای زن افغان در تاریخ
- نسرين مفيدهشتم مارچ روز جهاني زن در پهنای تاريخ
- ارسالي محبوب شاملعقايد اسماعيليه
- ارسالي ميلاد بهزادتاریخچه کتاب و کتابخانه در عهد با ستا ن
- ارسالي نسترن نيلابمروري برآيين کا تو ليک
- ارسالي شامل سالارد رمورد زرتشت و زرتشتیا ن چه میدانیم؟
- ارسالي فريدون کيومرثمهاتما گاندی منجی صلح وپيام آورآزادي
- ارسالي بکتاش نهيردرباره اصطلاح شيعه
- استاد صباحکمي ازحقا يق ناگفته وتاريخي سرزمين خراسان
- ارسالي جواد نصريانتاريخ ظهور و مؤسس مذهب معتزله
- ارسالي اميد برهاناهل حديث و حنابله
- ارسالي جواد نصريانوهابيت چگونه بوجودآمد؟
- استاد صباحتاريخ مذ هب اسماعيليه
- ارسالي دانش آرزوتاریخ اروپا
- ارسالي اميد آهنگربابل درکجا واقع بود؟
- ارسالي جواد نصريانپنج دهه از تصویب اعلاميه جهاني حقوق بشر ميگذرد
- ارسالي اميد آهنگرامپراتوری اسکندر چه وسعت داشت ؟
- ارسالي عمران مهربانچه نيرويي ملتها را به حرکت در مي آورد؟
- ارسالي ميلاد دوستچه کسی می تواند تاریخ بنو یسد؟
- ارسالي مشهيد مهوشبِنِدِتو كروچه
- ارسالي اميد آزموننظرمن در باره تاريخ
- ارسالي مشهيد اميلسا ما نيان
- ارسالي داکتر بصيرجنگ نفت
- ارسالي احمد منصور آگاهنهروآزاده مرد آزادي
- ارسالي وليد نصرياندرتاريخ ا مريکا چه گذشته است؟
- استاد صباحلحظه يي دردهليزهاي تاريخ
- ارسالي سالار هوشمندبه بها نه، سالروز ترور مهاتما گاندی
- ارسالي داکتربصيرتاريخ و هويت ملي ما
- ارسالي شامل صباحلحظه يي با تاريخ
- دستگير صادقيگراميداشت از مبارزات قهرمانانهً مردم با شهامت افغانستان در حفظ استقلال کشور