مقدمه:
اول ماه می سال 2006 در شرایطی طلوع می کند که جنبش کارگری جهانی در یکی از حساس ترین و حیاتی ترین مقاطع تاریخ حیات خود و بر سر یکی از سنگین ترین و سرنوشت ساز ترین دو راهی های تاریخ پیکار طبقاتی خود به آزمون ایستاده است، زیرا تشدید هولناک استثمار بالای کارگران باعث شده تا فقر و محرومیت و سیه روزی توده های کارگر و زحمتکش بیشتر از پیش آشکار گردد، و همچنان رشد شیوه های نوین استثمار در جهان، باعث میشود تاطبقه کارگر و نیز پیش آهنگ آن از شیوه های بازی آگاهی قبلی اتخاذ بدارند ، لذا دراین زمینه برای آنان که دل در گرو رهایی طبقه کارگر و همه زحمتکشان وطن عزیز مان افغانستان دارند، میخواهم این جنبش جهانی را با کمک متون و رسانه ها ازتشکیل سازمان بین المللی کار آغاز بدارم .
سازمان بین المللی کار:
ریشه تشکیل سازمان بینالمللی کار را میبایستی در تحولات اجتماعی قرن نوزدهم اروپا و امریکای شمالی جست، زیرا از یکطرف انقلاب صنعتی توسعه اقتصادی خارقالعادهای را در این کشورها باعث شد و از جانب دیگر رنجهای غیرقابل تحمل را به کارگران و زحمتکشان این کشورها تحمیل کرد که منجر به شورشهای متعدد اجتماعی شد،که این کنش وواکنش ایده تشکیل سازمان بینالمللی کار را به وجود آورد .
در سال 1818 میلادی، یکی از مالکان برجسته و دور اندیش صنایع انگلیسی به نام« روبرت اوئن(1771 -1853 میلادی) » از ایده تدوین یک رشته مقررات پیشرفته در زمینه کارو اجتماع حمایت به عمل آورد، چند دهه بعد، یکی از صاحبان صنایع فرانسوی به نام« دانیل لوگراند(1783- 1859 میلادی)، دست به دامان دولتهای اروپایی شد و از آنها خواست تا برای تدوین یک مجموعه قوانین بینالمللی در مورد شرایط کار اقدام کنند، در اواخر این قرن کارگران متشکل، در کشورهای صنعتی، یک قدرت جدید را تشکیل داده و حقوق دمکراتیک خود را طلب میکردند، در همین حال نهضتی فراگیر برای بهبود شرایط کار در این کشورها به وجود آمده بود، چنانچه پیش زمینه تاریخی سازمان بینالمللی کار، حاصل یک صد سال بحث و مناظرات و ابتکارات روشنفکرانه از سوی شخصیتهای برجسته، انجمنهای داوطلب، دولتها و جنبش های سیاسی و اجتماعی، میباشد، زیرا که اولین نتایج عملی و برجسته این تلاشها تشکیل ( انجمن بینالمللی برای حفاظت قانونی از کارگران) در سال 1901 میلادی بود، محل این انجمن که در حقیقت هسته اولیه سازمان جهانی کار بود در شهر " بال" کشور سویس قرار داشت، اگر چه در سطح ملی، در دو دهه آخر قرن نوزدهم ، مجموعه قوانین اجتماعی دولت المان، اولین نمونه در حمایت از حقوق کارگران بود.
دولت سویس در سال 1905 ـ 1906 میلادی ، کنفرانس تکنیکی و دیپلماتیکی را در شهر" برن " سازمان داد که منجر به تصویب اولین کنوانسیونهای بینالمللی در زمینه کار شد، اولی تعدیل (کار شبانه زنان) و دیگری حذف (استفاده از فسفر) در صنایع گوگرد سازی بود،
در دوران جنگ جهانی اول، در خلال برگزاری چندین گردهمایی بینالمللی اتحادیههای کارگری، از ایده و ابتکارات شخصیتها و رهبران برجسته کارگری حمایت به عمل آمد، این افراد خواستار اختصاص یک فصل اجتماعی از ( موافقتنامه صلح) به تهیه حداقل معیارهای بینالمللی مربوط به کار و ایجاد دفتر بینالمللی کار بودند، این ایده در خلال مذاکرات" پاریس" پذیرفته شد و اساسنامه (2) سازمان جهانی کار بین جنوری و اپریل سال 1919 میلادی توسط کمیسیون بینالمللی کار، تشکیل شده بر اساس " قرارداد ورسای"، نوشته شد، این کمیسیون، توسط کنفرانس صلح ایجاد شده و تحت ریاست « ساموئل گومپرز» رئیس فدراسیون کارگری امریکا و متشکل از نمایندگان 9 کشورکه عبارت بودند ازکشور های چون (بلجیم ، کیوبا، چکسلواکی، فرانسه، ایتالیا،جاپان، پولند ، انگلستان و ایالات متحده امریکا ) به این ترتیب سازمان سه جانبه و منحصر به فرد بینالمللی کار تشکیل شد، نکته قابل تأمل آن که دولت امریکا در سال 1934 میلادی و در زمان ریاست جمهوری « فرانکلین روزولت» به این سازمان پیوست در حالی که هنوز به عضویت "جامعه ملل" نه پیوسته بود.
اساسنامه سازمان بینالمللی کار بخش سیزدهم معاهده" ورسای" را تشکیل میدهد، این اساسنامه حاوی 40 ماده میباشد،« هارولد باتلر» انگلیسی و «ادوارد فیلان» ایرلندی، رؤسای بعدی سازمان بیناللملی کار، مؤلفان متن انگلیسی پیش نویس این اساسنامه هستند، با توجه به اساسنامه سازمان بینالمللی کار، میتوان گفت که سه دلیل عمده باعث تأسیس این سازمان بینالمللی درخلال کار کنفرانس پاریس شد: انگیزه اول که به نوعی از آن به عنوان انگیزه انسانی نام برده میشود، یافتن راه حلی برای برطرف کردن شرایط بسیار دردناک کارگران که به سختی استثمار میشدند، بود، این نگرانی در مقدمه اساسنامه سازمان بینالمللی کار به روشنی بیان شده است. دومین انگیزه، بی شک سیاسی بود، بعد از جنگ جهانی اول و پیروزی انقلاب اکتوبر در روسیه و با توجه به رشد صنعت در کشورهای مختلف، تعداد کارگران صنعتی افزایش روزافزونی یافته و اگر به وضعیت آنها رسیدگی نمیشد، هر آن امکان وقوع انقلاباتی از آن دست که مارکس و انگلس پیشبینی کرده بودند، میرفت، در مقدمه اساسنامه سازمان بینالمللی کار به روشنی روی این حقیقت تکیه شده که بی عدالتی( چنان نارضایتی را دامن میزند که صلح و هماهنگی جهانی به خطر میافکند)، انگیزه سوم را میتوان از جنبه اقتصادی مورد بررسی قرار داد، به دلیل این که هر گونه اصلاحات اجتماعی به خاطر تأثیرات گریز ناپذیرش بر روی میزان تولید، میتوانست صنایع کشوری را که در حال اصلاحات بود، در مقایسه با رقبا در وضعیت ناگواری قرار دهد، این مهم در اساسنامه سازمان بینالمللی کار به شکل "عدم تدوین قوانین کار انسانی در هر کشور مانع تحقق تلاش ملتهایی میشود که میخواهند وضعیت کارگران کشورشان را بهبود بخشند" ، گنجانده شد.
شرکت کنندگان در کنفرانس صلح" پاریس"، دلیل چهارمی را نیز به دلایل فوق اضافه کردند و آن توجه دادن به نقش فعال و مؤثر کارگران در صحنههای نبرد و همچنین کار در صنایع در دوران جنگ بود، این ایده در اساسنامه سازمان بینالمللی کار تحت عنوان : " یک صلح جهانی پایدار تنها بر مبنای عدالت اجتماعی بنیان گذاشته میشود"، که مورد توجه قرار گرفت، اولین کنفرانس بینالمللی کار در اکتوبر سال 1919 میلادی در شهر "واشنگتن" آغاز به کار کرد و سپس از تابستان سال 1920 میلادی در شهر" ژنو" مستقر شد، سازمان بینالمللی کار از همان روزهای آغاز به کار دارای شخصیتی جدای از دیگر نهادهای تشکیل دهنده جامعه ملل بود، هنگامی که در آغاز کار، " جامعه ملل " با مشکلات قابل توجهی دست و پنجه نرم میکرد، سازمان بینالمللی کار از طریق برقراری گفتگوهای سازنده بین وزرای کار کشورهای مختلف و اتحادیههای کارگری و کارفرمایی، در دوران ریاست« آلبرت توماس» منش عمومی استثنایی این سازمان بود، موفق به تدوین و تصویب 9 کنوانسیون و 10 توصیه نامه در خلال سالهای 1919 -1920 میلادی شد، «آلبرت توماس» یکی از اعضای دولت فرانسه در زمان جنگ و علاقمند به مسائل اجتماعی بود، او از بدو تأسیس تا سال 1932 میلادی اداره این سازمان نوپا را به عهده داشت، پس از درگذشت« آلبرت توماس» ،آقای « هارولد باتلر» که قبلأ معاونت او را به عهده داشت به جانشینی او انتخاب شد، دوران ریاست« باتلر» با بحران عمیق اقتصادی و بیکاری شدید ناشی از آن همراه بود، این بحرانها باعث ایجاد درگیری های شدید بین اتحادیههای کارگری و کارفرمایی و دستور دهندگان به ویژه در زمینه کاهش ساعت کار شده بود.
از آنجایی که سازمان بینالمللی کار یک نهاد سه جانبه میباشد، توفیقی در پیشبرد امور حاصل نمیشد، سازمان بینالمللی کار در دوران 40 ساله اولیه فعالیت خود، بخش اعظم انرژی خود را روی تدوین و تصویب مقیاس های جهانی کار قرار داده بود، در یک دوره بیست ساله ازسال 1919 تا 1939 میلادی 67 کنوانسیون و 77 توصیه نامه به تصویب این سازمان رسید، اولین کنوانسیون در سال 1919 به تصویب رسید، این کنوانسیون هشت ساعت کار روزانه و 48 ساعت کار هفتگی را تعیین داشت، در سال 1939 میلادی« هارولد باتلر» استفعا داده وآقای « جان وینان» امریکایی جانشین او شد، در ماه اگست سال 1940 میلادی وضعیت سویس در قلب اروپا در جنگ، باعث شد که منشی عمومی جدید، سازمان بینالمللی کار را به "مونترال" کانادا انتقال دهد، در سال 1941 میلادی« ادوارد فیلان» که نقش مهمی در نگارش اساسنامه سازمان بینالمللی کار داشت، به ریاست این سازمان رسید، او در سال 1944 میلادی یک بار دیگر و در خلال جنگ جهانی دوم و روزهای پرآشوب آن، نقش مهمی را در برگزاری کنفرانس بینالمللی کار در شهر" فیلادلفیا" و مصوبات تاریخی آن به عهده گرفت، این کنفرانس موفق به تصویب بیانیه مهمی در 5 فصل شد که به " بیانیه فیلادلفیا " معروف است و به عنوان ضمیمه اساسنامه سازمان بینالمللی کار از آن یاد می شود، اهمیت این بیانیه تا آنجاست که از آن به عنوان یک نمونه و الگو برای تهیه منشور سازمان ملل و اعلامیه جهانی حقوق بشر استفاده شد،"بیانیه فیلادلفیا" روی موارد زیر به عنوان اصول اساسی تأکید میکند:
* ــ کارگر یک کالا نیست.
* ــ آزادی بیان و انجمن برای پیشرفت پایدار ضروری هستند.
* ــ فقر در هر کجا خطری است برای خوشبختی .
* ــ تمامی افراد بشر، فارغ از نژاد، عقیده یا جنس میبایستی از امنیت اقتصادی و فرصتهای برابر برای نیل به رفاه مادی و رشد معنوی با حفظ آزادی و شئون انسانی، برخوردار باشند.
این بیانیه همچنین برای تضمین سهیم شدن عادلانه همه مردم در بهره مندی از پیشرفت، روی تنظیم درآمدها و حداقل دستمزد، تنظیم ساعات کار و دیگر اقدامات حمایتی در محیط کار و شناسایی حق پیمانهای جمعی، گسترش تأمین اجتماعی و برخورداری از مراقبتهای صحی و تغذیه مناسب، مسکن و ... تأکید میکند.
پس از جنگ جهانی دوم سازمان بینالمللی کار وارد دوران جدیدی از فعالیتهای خود شد، انتخاب« دیوید مورز» امریکایی در سال 1948 میلادی، به عنوان منشی عمومی همراه با توسعه و بازسازی اقدامات سازمان جهانی کار در ارتباط با مقیاس های کار و همچنین راه اندازی برنامه های همکاری تکنیکی بود، کنوانسیون های تصویب شده بعد از جنگ جهانی دوم بیشتر روی حقوق بشر(آزادیهای سندیکایی وصنفی، حذف کار اجباری و تبعیض) و همچنین موارد بیشتری تکنیکی کار متمرکز بود.
در سال 1948 میلادی کنوانسیون اساسی شماره 87 در ارتباط با آزادی های سندیکایی،( اتحادیه - انجمنها) با هدف شناسایی کامل حق کارگران و کارفرمایان ( دستور دهندگان) برای برپایی آزاد و مستقل تشکیلاتهایشان، تصویب شد، طی بیش از پنج دهه یک کمیته سه جانبه در ارتباط با اجرای کنوانسیون آزادیهای سندیکایی، بیش از دو هزار مورد را به منظور ارتقا و اجرای کامل این اساسی ترین و دمکراتیک ترین حق در دنیای کار مورد رسیدگی قرار داده است، در دوران ریاست « موزر» که تا سال 1970 میلادی ادامه یافت، تعداد کشورهای عضو به دو برابر رسید و این سازمان چنان که پیشتر انتظار میرفت، خصیصهای جهانی یافت، « ویلفرید ژینکس» یک حقوقدان مشهور انگلیسی که در نوشتن بیانیه" فیلادلفیا" همکاری کرده بود از سال 1970 میلادی تا سال 1973 میلادی اداره این سازمان را به عهده گرفت، وی معمار اصلی روش بخصوص رسیدگی به شکایات رسیده در ارتباط با نقض آزادی های سندیکایی میباشد، وی به خاطر حاد شدن جنگ سرد و رقابتهای بینشرق و غرب موفقیت چندانی کسب نکرد، پس از مرگ « ژینکس» ، آقای « فرانسیس بلانشارد» فرانسوی که سالها در بخش های مختلف سازمان بینالمللی کار فعالیت داشت به منشی عمومی این سازمان رسید، در دوران پانزده ساله ریاست او ، سازمان بینالمللی کار با خروج سه ساله دولت امریکا در سال 1977 میلادی با بحران عظیم مالی(از دست دادن یک چهارم منابع مالی) روبرو شد و عدم حضور امریکا در این سازمان با توجه به نقش مهم آن در روابط بینالمللی، آسیب زیادی به اعتبار این سازمان وارد کرد، این خروج در اعتراض به سیاست سازمان بینالمللی کار در رابطه با سرزمینهای اشغالی اعراب، صورت گرفت، عاقبت « بلانشارد» موفق شد از طریق اتخاذ یک راه حل بینابینی(برگزاری یک نشست مخصوص و ویژه در ارتباط با سرزمینهای اشغالی در کنفرانسهای بینالمللی)، امریکا را متقاعد به بازگشت به سازمان بینالمللی کار کند، در دوران ریاست وی همچنین سازمان بینالمللی کار نقش اساسی را در تحولات پولند به عهده گرفت، این سازمان با آوردن فشار روی دولت وقت پولند بر پایه احترام این دولت به کنوانسیون 87 که در سال 1957 میلادی از سوی پولند مورد پذیرش قرار گرفته بود، زمینه لازم برای حرکت جنبش همبستگی به رهبری «لخ والسا» را به وجود آورد.
در سال 1989 میلادی اقای« مایکل هانسن»، وزیر کار سابق بلجیم به عنوان مدیر عمومی این سازمان برای دوران پس از جنگ سرد انتخاب شد، در دوران فعالیت او اعلامیه سازمان جهانی کار در ارتباط با اصول اساسی و حقوق کار در سال 1998 میلادی تصویب شد، این اعلامیه یک بار دیگر دولتهای عضو را موظف میسازد که اصول اساسیای را که موضوع اصلی تعدادی از کنوانسیون های بینالمللی است رعایت کنند، حتی اگر این دولتها به کنوانسیونهای مزبور نپیوسته باشند، این حقوق عبارتند از:
* ــ آزادیهای سندیکایی.
* ــ شناسایی مؤثر حق بستن قرار دادهای جمعی.
* ــ حذف هر گونه کار اجباری یا تبعیض در ارتباط با استخدام و اشتغال.
در مارچ سال 1999 میلادی « خوان سوماویا» یکی از اتباع کشورچیلی به مدیرعمومی این سازمان رسید، او معادله جوامع آزاد و اقتصادهای آزاد تا زمانی که منافع واقعی برای مردم عادی و خانواده هایشان به همراه داشته باشند را به تأیید و اجماع بینالمللی رساند، او در جهت مدرنیزاسیون ساختار سه جانبه گرایی و ارزشهای سازمان جهانی کار فعالیت نمود.
ساختار سازمان بینالمللی کار:
برای پیشبرد اقدامهای سازمان بینالمللی کار، سه نهاد اساسی( کنفرانس جهانی کار، شورای اداری، دفتر بینالمللی کار) به عنوان ارگانهای تشکیل دهنده این سازمان در نظر گرفته شدهاند، در این سه نهاد، اصل بنیادی و وجه تمایز اصلی این سازمان با دیگر سازمان های بینالمللی یعنی سه جانبه بودن(حضور نمایندگان دولتها، کارفرمایان و کارگران) رعایت شده است، کنفرانس جهانی کار، هر ساله در ماه جون در" ژنیو" تشکیل میشود، هیأتهای شرکت کننده شامل دو نماینده دولت، یک نماینده کارفرمایان و یک نمایندهء از سوی کارگران میباشند، این هیأتها را تعدادی مشاوران فنی و حقوقدان همراهی میکنند، هیئت های کارگری و کارفرمایی با توافق اکثریت نمایندگان تشکلهای ملی کارفرمایی و کارگری انتخاب میشوند، هر یک از هیئت ها دارای حقوق مساوی میباشند و به طور آزادانه میتوانند آرای خود را بیان کرده و به طور دلخواه رأی دهند، بسیاری نمایندگان دولت از اعضای کابینه و کسانی که در ارتباط با امور کارگری در کشور خود مسئولیت دارند تشکیل میدهند، رؤسای دولت و نخست وزیران شرکت کندگان در کنفرانس میباشند، سازمانهای بینالمللی، اعم از دولتی و غیره به عنوان ناظر در کنفرانس شرکت میکنند.
نقش اصلی ایجاد مقررات بینالمللی مربوط به کار به عهده این کنفرانس که از آن به عنوان پارلمان کار نیز یاد میشود است، تصویب بودجه سازمان بینالمللی کار و انتخاب شورای اداری نیز از جمله وظایف این کنفرانس است، شورای اداری، ارگان اجرایی سازمان بین المللی کار بوده و نقش منشی راعهده دار است، این شورا سه بار در سال در ماههای( مارچ، جون و نومبر) تشکیل جلسه میدهد، تنظیم سیاست سازمان، برنامه و بودجه آن به عهدهی این شورا است که برای تصویب به کنفرانس جهانی کار ارائه میکند، انتخاب مدیرعمومی نیز از جمله وظایف این ارگان است، اعضای آن را 28نماینده معرفی شده از دولتها، 14 نماینده کارفرمایان و 14 نماینده کارگران و همچنین 66 معاون عضو آن را 28 نماینده معرفی شده از سوی دولتها، 19 نماینده کارفرمایان و 19 نماینده کارگران تشکیل میدهند، 10 کشور مهم صنعتی ( ایالات متحده امریکا، بریتانیا ، فدراسیون روسیه، المان، جاپان، فرانسه، ایتالیا، چین، برازیل و هند) اعضای دائمی آن را تشکیل میدهند در حالی که نمایندگان سایر دولتها هر دو سال یک بار بر مبنای توزیع جغرافیایی انتخاب میشوند.
شورای اداری دارای 6 کمیته آزادی انجمن ها، کمیته مسائل قانونی و مشخصات بین المللی کار، کمیته برنامه، مالی و اجرایی، کمیته اشتغال و سیاست های اجتماعی، کمیته جلسات تکنیکی و مسائل مربوطه، و کمیته همکاریهای تکنیکی است، هر یک از کمیته های مزبور میتوانند از یک یا چند زیر کمیته تشکیل شوند، مهمترین این کمیته ها عبارتند از :
ـ کمیته آزادی انجمن ها:ـ این کمیته پیش از شروع کنفرانس جهانی کار و در خلال جلسات شورای اداری نشستهای خصوصی برگزار کرده و مسئولیت رسیدگی به شکایات ارائه شده به شورای اداری در ارتباط با نقض آزادی انجمن ها را به عهده دارد، ریاست این کمیته از میان افراد صاحب صلاحیت خارج از شورای اداری انتخاب میشود.
ـ کمیته مسائل قانونی و خصوصیات بینالمللی کار:ـ این کمتیه به طور معمول در اجلاسهای بهار و پاییز تشکیل جلسه داده و مأموریت آن از جمله بررسی موضوعات در ارتباط با خصوصیات و مقیاس تعیین شده سازمان جهانی کار و همچنین اقدامات مربوط به حمایت از حقوق بشر، به ویژه حذف هرگونه تبعیض نژادی و جنسی میباشد.
دفتر بینالمللی کار، دبیرخانه دائمی سازمان را تشکیل داده و به عنوان ارگان مرکزی آن عمل میکند، محل این دفتر در شهر" ژنیو" و نزدیک مقر سازمان ملل میباشد، نزدیک به 1900 کارمند از 110 کشور دنیا در دفتر مرکزی و همچنین 40 نقطه دیگر از جهان مشغول کارند، به علاوه حدود 600 کارشناس در مناطق مختلف دنیا تحت برنامه همکاریهای فنی به همکاری با این دفتر مشغولند، این دفتر همچنین دارای یک مرکز اسناد و تحقیق و یک چاپخانه است و مطالعات تخصصی وسیعی را در گزارشات و فصلنامه های خود انتشار میدهدف 178 کشوردر حال حاضر عضو این سازمان بینالمللی میباشند، در طول این سالی که از تشکیل سازمان بینالمللی کار میگذرد 185کنوانسیون و 195 توصیه نامه با نظارت و توافق سه جانبه (نمایندگان دولتها،کارفرمایان و کارگران) به تصویب این سازمان رسیده است، کنوانسیون نیاز به امضای دولتها دارند، در سال 1926 میلادی، یک ابتکار مهم در سازمان بینالمللی کار صورت گرفت، در این سال کنفرانس جهانی کار نهادی را برای رسیدگی به اجرای صحیح مقیاس های بینالمللی ایجاد کرد، این نهاد که تشکیل یافته از کارشناسان و حقوقدانان مستقل است، گزارشهای ارائه شده توسط دولتها را بررسی و براساس آن گزارش سالانه کنفرانس بینالمللی کار را تدوین میکنند، این گزارش هر ساله در کتاب سبز رنگی منتشر و به کنفرانس بینالمللی کار ارائه میشود.
رویداد تاریخ اجتماعی سازمان بینالمللی کار:
ــ 1818 میلادی:روبرت اوئن » یکی از مالکان صنایع انگلیسی به هنگام برگزاری " کنگره آلیانس مقدس" در شهر" آخن المان"، خواستار تدوین یک رشته مقررات حمایتی برای کارگران و ایجاد یک کمیسیون اجتماعی شد.
ــ1831-1834 میلادی: دو شورش متوالی در کارخانجات ابریشم باقی" لیون" به صورت خونینی سرکوب شدند.
ــ 1838-1859میلادی- یکی از صاحبان صنایع فرانسوی به نام « دانیل لوگراند» از ایدههای « روبرت اوئن» حمایت به عمل آورد.
ــ 1864 میلادی :اولین بین الملل کارگری در شهر لندن تشکیل شد.
ــ 1866 میلادی:اولین کنگره بینالمللی کارگران خواستار ایجاد مجموعه قوانین بینالمللی در ارتباط با حقوق کار شد.
ــ 1867میلادی : اولین جلد از کتاب «سرمایه» کارل مارکس انتشاریافت .
ــ1883 ـ1891میلادی :تصویب قوانین اجتماعی درالمان (اولین قوانین اجتماعی در اروپا)
ــ 1886 میلادی : 350 هزار کارگر در" شیگاگو" برای دست یابی به هشت ساعت کار در روز دست به اعتصاب زدند، این جنبش به شکل وحشیانهای سرکوب شد، از آن به بعد این روز بنام (روزکارگر) نامیده شد .
ــ 1889 میلادی : تشکیل دومین بینالملل کارگری در پاریس.
ــ 1890میلادی :نمایندگان 14 کشور با هدف فرمول کردن پیشنهاداتی در زمینه حقوق کار در برلین گرد هم آمدند.
ــ1900 میلادی : در کنفرانس پاریس یک انجمن بینالمللی برای حمایت از کارگران ایجاد شد.
ــ1901 میلادی :کنفرانس" برن" دو کنوانسیون بینالمللی برای ممنوعیت استفاده از ماده سفید سمی فسفر در صنایع گوگرد سازی و تعدیل کار شبانه زنان را به تصویب رساند.
ــ1914 میلادی : وقوع جنگ در اروپا از تصویب کنوانسیون های جدید جلوگیری کرد.
ــ 1919 میلادی :تولد سازمان بینالمللی کار،اولین کنفرانس بین المللی کار 6 کنوانسیون را تدوین و به تصویب رساند، که اولین کنوانسیون، ساعت کار روزانه را به هشت ساعت و هفتگی را به 48 ساعت محدود ساخت، « آلبرت توماس» اولین منشی عمومی سازمان بینالمللی کار شد.
ــ1925 میلادی : تصویب کنوانسیون ها و توصیه نامه های تأمین اجتماعی .
ــ 1926میلادی : اولین نشست کمیته متخصصین در ارتباط با اجرای کنوانسیون ها.
ـ 1930میلادی : تصویب یک کنوانسیون جدید به منظور الغای کار اجباری.
ــ 1944میلادی : تصویب « بیانیه فیلادلفیا»، تصدیق دوباره اهداف اساسی سازمان بین المللی کار.
ــ1946میلادی : سازمان بینالمللی کار به عنوان اولین آژانس تخصصی به سازمان ملل متحد پیوست.
ــ 1948 میلادی :انتخاب« دیوید مورز» به عنوان منشی عمومی، تصویب کنوانسیون 87 در رابطه با آزادی های سندیکایی، برنامه نیروی کار اضطراری برای اروپا، آسیا، امریکای لاتین .
ــ 1950 میلادی : گسترده شدن برنامه کمکهای فنی سازمان ملل متحد تحرک جدیدی به همکاری با کشورهای در حال توسعه داد.
ــ 1951میلادی : کنوانسیون شماره 100 پرداختهای برابر برای زنان و مردان را در عوض انجام کارهای با ارزش یکسان، تصویب داشت، شورای اداری سازمان جهانی کار همراه با شورای اقتصادی اجتماعی سازمان ملل متحد، کمیسیون مشترکی را به منظور بررسی شکایتهایی که در ارتباط با نقض آزادی های سندیکایی میشود تشکیل داد.
ــ 1952میلادی : کنوانسیون شماره 102، کنفرانس بینالمللی کار کنوانسیون حداقل قاعده ها در ارتباط با تأمین اجتماعی را تصویب کرد.
ــ 1957 میلادی :کنوانسیون شماره 105 الغای کلیه اشکال کار اجباری را تصویب داشت .
ــ 1958 میلادی :کنوانسیون 111 حذف تبعیض در استخدام و اشتغال را مقرر میدارد.
ــ 1960 میلادی : سازمان بینالمللی کار، انستیتوت بینالمللی برای مطالعات کارگری را ایجاد میکند.
ــ 1966میلادی : افتتاح اولین مرکز آموزش سازمان بینالمللی کار در" تورین" .
ــ 1969 میلادی : دریافت جایزه صلح نوبل.
ــ 1989 ـ 1974 میلادی : توسعه گسترده همکاری های فنی تحت نظارت سازمان بین المللی کار در دوران منشی عمومی« فرانسوا بلانشارد».
ــ 1989میلادی : نمایندگان جنبش همبستگی پولند توصیه های کمیسیون سازمان بینالمللی کار را در مذاکرات خود با دولت پولند مورد استفاده قرار دادند،« مایکل هانسن » منشی عمومی سازمان شد.
ــ 1991میلادی : سازمان بینالمللی کار استراتژی جدیدی در رابطه با مبارزه علیه کار کودکان تصویب کرد.
ــ 1992میلادی : کنفرانس بینالمللی کار سیاست جدید مشارکت فعال را به تصویب رساند، اولین تیم انتظامی در بوداپست تشکیل شد.
ــ 1998میلادی : کنفرانس بینالمللی کار، اعلامیه سازمان بینالمللی کار در ارتباط با اصول اساسی و حقوق اساسی در زمینه کار: آزادی های سندیکایی، الغای کار کودکان، حذف کار اجباری و تبعیض، را مورد تصویب قرار داد.
ــ 1999میلادی : « خوان سوماویا شیلیایی» به عنوان اولین منشی عمومی از کشورهای در حال توسعه انتخاب شد، کنفرانس بینالمللی کار یک کنوانسیون جدید در ارتباط با ممنوعیت و حذف فوری بدترین انواع کار کودکان تصویب کرد.
ــ 2002میلادی : کنوانسیون شماره 182 که خواهان ممنوعیت فوری بدترین انواع کار کودکان است به تصویب 100 کشور رسید، این سریع ترین تصویب در تاریخ سازمان بینالمللی کار میباشد، به راه انداختن کمیسیون جهانی در ارتباط با ابعاد اجتماعی گلوبالیزاسیون./ پایان
زیر نویس:
اطلاعات ارائه شده در این مقاله با اندک تغییراز منابع سازمان بینالمللی کار اقتباس شده است.
اساسنامه سازمان جهانی کار و همچنین متن کامل «بیانیه فیلادلفیا» در آدرس زیر قابل دسترسی است
http://www.ilo.org/ilolex/english/constq.htm
جهت دریافت اطلاعات بیشتر میتوان به آدرس زیر مراجعه کرد:
http://www.ilo.org/public/english/standards/relm/gb/refs/gbguide.htm#CFA
متن کنوانسیون ها، و اطلاعات لازم پیرامون آنها در آدرس زیر قابل دسترسی است
http://www.ilo.org/ilolex/english/convdisp2.htm
May 15th, 2006
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
- علی رستمینقش پیش نهاده هایی تاریخی وسامان یابی های بعدی قدرت درتأسیس وافول حزب دموکراتیک خلق افغانستان(حزب وطن)
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادجهاد و جنگ در افغانستان قبل از آمدن قطعات شوری به حمایت پاکستان و رهبری امریکا آغاز شد
- سیداحسان واعظیبخش دوم نقش سازنده و ماندگارببرک کارمل در مسیر تاریخ
- سیداحسان واعظینقش سازنده و ماندگارببرک کارمل در مسیر تاریخ
- داکتر حمیدالله مفیدفرود دو ستاره درخشان از کهکشان اندیشه وخرد
- علی رستمی ببرک کارمل بااندیشه عدالت خواهانه به خاموشی رفت
- گزارنده به پارسی دری: عزیز آریانفرآریایی ها یا تورک ها؟
- عبدالو کیل کوچی دسامبردر آیینهء تاریخ
- عبدالو کیل کوچیمحمود بریالی ابر مرد جنبش چپ وترقی خواه افغانستان
- محمد عوض نبی زادهنا یب سالارمحمد حسین خان پیکارجوی رزمگاه میوند وغزنیگک
- خلیل وداد چگونه س.د.ج.ا. به س.خ. ج.ا. تعویض شد
- مترجم: ا. م. شیریانقلاب اکتبر! استالین. نوسازی- کودتای لیبرالی
- نویسنده: نجیب سرغندوی نهضت خدایی خدمتگاری و نقش آن دربیداری پشتونها
- گزارنده به پارسی دری: عزیز آریانفرتوران
- حسن پیمانامیرتیمورموئسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنگ ومدنیت آسیای وسطی قسمت-6
- حزب کارایران(توفان)انقلاب اکتبر ناقوس مرگ سرمایه داری بود
- ظهو رالدين دبرېالي انقلاب دکاليزې په وېاړ
- زمان هوتکبمناسبت هفدهمین سالشهادت داکترنجیب الله
- رحمت اله رواندشهید داکتر نجیب اله داوولسم تلین په یاد
- جلال بايانی کاوشگرشـــهيد داکتر نجيب الله
- جلال بايانی کاوشگرهفده سال قبل درقلب افغانستان کابل حماسه تاريخ رخ داد
- نصیراحمد – مهمند پیړی،پیړی زغم او پیچ دی وګالل شی
- داکتر حبیب منګل دافغانستان دخپلواکۍ غورزنګ ته لنډه کتنه
- نویسنده : مهرالدین مشیدروزی که زمامداران ناکاره در سایۀ آن صرف احساس فربهی کرده اند
- حسن پیمانامیرتیمور موئسس سبک اصیل هنر معماریوحامی فرهنگ ومدنیت آسیای وسطی5
- برگردان و تبصره از دکتر خلیل ودادحقایقِ تلخِ جنگِ 1979-1991 افغانستان از زبان نظامیان شوروی پیشین
- عبدالوکیل کوچی نگاه مختصری به تاریخ کوشانی ها
- انجنیر فضل احمد افغان شاه امان الله غازی و خط سیاه دیورند
- میر عنایت الله سادات معضلۀدیورند
- تتبع ونگارش؛تلخیص وترجمه: ازحسن پیمانامیر تیمور موسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنگ ومدنیت آ سیای وسطی قسمت(4)
- امان معاشر؛ خبرنگار آزادهشت ثور آوردن مجاهدین رو بزوال از کوه ها به قدرت جنرال دستم
- ا. م. شیریزادروز لنین، روز شرمندگی ما
- عتیق الله مولویزادهاز دین پروری، تا دین فروشی!!
- حسن پیمان امیرتیمور موسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنک ومدنیت آسیای وسطی قسمت 3
- نوشته کریم پوپل تاریخ نوروز کهن
- نجم کاويانیيادی از نوروز در کابل قديم
- تتبع ونگارش-ترجمه وتلخیص: ازحسن پیمانامیرتیمور موسس سبک اصیل هنرمعماری وحامی فرهنگ ومدنیت اسیای وسطی-2-
- دوکتور امین برین زوریدوکتور امین برین زوری
- برگردان و تبصره از دکتر خلیل ودادیهودیت در افغانستان
- ارسالی صمیمیبازگشت «لنین» به «خجند»
- حسن پیمانشمۀ ازخدمات وکارنامه های امیرتیموردرأئینۀ تأریخ
- سلیمان راوشجشن سده
- حسن پیمانتأریخ وخدمات زنده ومشهود امپراتوری تیموریان محال است به فراموشی سپرده شود
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادمناسبات سابق دولت افغانستان و اتحاد شوروی آمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی در ششم جدی به افغانستان
- سرلوڅ مرادزی برتانوي هند او برتانوي پنجاب، د پښتنو د ویښتیا دښمنان !
- سرلوڅ مرادزی برتانوي هند او برتانوي پنجاب، د پښتنو د ویښتیا دښمنان !
- عتیق الله مولوی زادهزندگی از کاخ تا کا نتینر!
- سرلوڅ مرادزیبرتانوي هند او برتانوي پنجاب دواړه، د پښتنو د ویښتیا ضد !
- سرلوڅ مرادزیډیورنډ کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون
- نویسنده : مهرالدین مشیدبالاخره امریکایی ها سر به بالین بیمار نظامیان پاکستانی این بازوی زرهی تروریزم جهانی نهادند
- عبدالوکیل کوچید سامبر نقطه عطف درتاریخ جنبش داد خواهانه مردم افغانستان
- سرلوڅ مرادزی ډیورڼد کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون دوهمه برخه
- انجنیر فضل احمد افغانخط سیاۀ دیورند مولود دسایس انګلیس و روسیه
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون
- فرزاد رمضاني بونششناسايي يا عدم شناسايي ديورند؟
- انجینر محمود صافی دافغانستان دتاریخ ځلانده ستوری احمد خان « احمد شاه بابا » درانی کال
- سید ذا کر شاه ( ســــــــــادات) (( د ډیورند کرښې غندل یا د پاکستان ســـــــره دښمنی))
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او څرګند دریځونه
- بیداربمناسبت کنفرانس بین المللی لندن و عدم پذیرش دیورند خط فاصل
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او روستۍ پراختیاوې
- عزیز آریانفرنیاز تاریخی به بازگشت به توافقات ژنو
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او روستۍ پراختیاوې
- سرلوڅ مرادزید ډیورند کرښې پریکړه به، لروبر افغانان خپله کوي
- ارسالی صمیمیبرگی از تاریخ جنگ جهانی دوم/ چگونه مسکو تسلیم آلمان ها نشد
- میر عنایت الله سادات نگاهی به تاریخ آریانا
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد بخش آخر
- جلال بايانیبزرگ مردان تاریخ
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش دوازدهم
- شبيراحمد طالب وزيران اوخاطرې
- رسول پويانجايگاه هرات در مدنيت خراسان
- محمدنبی عظیمیسفر دیگر به جلال آباد
- عزیزه عنایت خامۀ درفرا راه آزادی !
- نصیراحمد - مهمنددافغانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو دشهیدانواوغازیانوپه یاد
- دوکتور جلال بايانی « روح شاه غازی امان الله شاد و پر نور باد »
- انجنیر ظهو رالدین اندیشپراو دا
- محمدنبی عظیمیتعرض متقابل قوای مسلح افغانستان
- نوشته کریم پوپل اشغال و تاراج کابل از زمان تاسیس الی امروز
- سلیمان راوششهروندان شهر (جندان)
- محمدنبی عظیمی درحاشیه تعرض متقابل
- رسول پویاننقش استعمار در تخریب تمدن خراسان
- رسول پویانخراسان بعد از فروپاشی امپراتوری تيموريان
- رسول پویان ریشه های خراسان کهن
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش هشــــــــــــــــتم
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخـــش هفتـــــــــــــم
- ا. م. شیریپراودا در ۱۰۰ سالگی: زنده و رزمنده
- اسدالله جعفریمیلاد گل سرخ
- عبدالحی نزهت افزودن دشواری کارعاقلانه نیست
- فوادشاه امان الله خان غازى از نظر احمد شاه مسعود كى بود؟
- انجنېر ظهو رالدین اندېشپر فا شیزم د بري ورځ یعنی دامپرېا لیزم دنیمی تنی ښخول په شوري سوسېا لیستي هېواد کی
- نویسنده : مهرالدین مشید نباید بیش از این بهایی برای ویرانی این سرزمین پرداخت
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش ششم
- نوشته صوفی کریم فیضانی حملات اعراب در افغانستان
- انجنیر ظهورالدین اندیشد افغا نستان د خلک دمو کراتیک گوند داد شهیدا نو او اتلانو دسور گوند ټولو غړو ته له پو رته نه تر کښته پو رې
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بقیه بخش پنجم
- نبی حیدری معلم جنک یا صلح
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد بقیه بخش چهارم
- تهیه وترتیب:میرمحمدشاه رفیعیچهره امروزی تپه مرنجان ورازهای تاریخی آن
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد -- 4
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد - 3-
- سلیمان راوشتندیس های بامیان مجسمه های بودا نیستند
- حسن پیمانبیادبودسلسال وشهمامه تندیسهای بودا دو همبزم ودو همسنگ
- حسن پیمانافشارخونین وقتلهای زنجیره یی انگیزۀ اتحادخلقهای تحت استبداد
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد
- رحمت اله رواند روسانو يرغل او وتل دواړه تېروتني وې
- احمدولي بدخشياداي ديني به قربانيان فاجعة افشار
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد
- عتیق گلشمه ازجنایات بعضی گروه های ماوئیستها درافغانستان
- محمد نبی عظیمیچرا از مرگ می ترسید ؟
- جمعه خان صوفيلر وبر دوه افغان که يو افغان؟ (يوولسمه او آخري برخه)
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟ (اتمه برخه)
- عبدالو کیل کوچی فرخنده باد چهل وهفتمین سالگرد تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، حزب قهرمانان وشهیدان !
- حمید محویتآتر بی نوایان
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادآمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی به افغانستان
- تهیه کننده : عبدالقدیر میرزاییسقوطِ یک امپراتوری!
- محمد عارف عرفان رازهای حقیقی دعوت ارتش شوروی
- حمید محویدر بارۀ [کشته شدن پلخانوف(؟)]
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد
- صدیق رهپو طرزیما و نو آوری، تجدد و مدرنیزم
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟ (پنځمه برخه)
- داکترآریننام ببرک کارمل جاویدانه است زیرا توده های مردم آنرا ستوده اند
- عبدالو کیل کوچیپنجمین سالگرد وفات محمود بریالی را گرامی میداریم
- صدیق رهپو طرزیدیورند: سر و صدا برای هیچ
- محمدنبی عظیمیسپیده ها این جا آرام انــد
- محمد عوضازمكتب مبارزهء رفيق ببرك كارمل بياموزيم
- علی رستمیببرک کارمل ستارهء درخشان مبارزِ عدالتخواهء کشور
- عبدالو کیل کوچیببرک کارمل بزرگ مرد تاریخ
- دوکتور نثار احمد صدیقینام ببرک کارمل جاودان و روانش شاد باد
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟(٢ مه برخه)
- عزیز آریانفرچگونه دهلیز واخان ایجاد و به زور به افغانستان داده شد
- جمعه خان صوفيلر و بر: دوه افغان که يو افغان؟
- انجنېر ظهورالدين اندېشبه افتخار سالګرد انقلاب پېروزمند و زنجير شکن سوسياليستی اکتبر
- گزارشگر از انگلیسی به پارسی: صدیق رهپو طرزیده اسطوره در مورد افغانستان
- انجنېر ظهورالدين انديشبمناسبت سالمرګ انقلابی دلير وانديشمند خلل ناپذير
- از کریم پوپل روش سیاسی دولتها وملیتهای افغانستان در طول تاریخ
- عدالتدشمن هرگز وارد شهر لنين نخواهد شد!
- عبدالو کیل کوچی ماندگاران تاریخ
- نصیراحمد – مهمنددافغانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو
- سليمان راوش به پیشواز 28 ـ اسد
- انجنېر ظهورالدين اندېشدافغانستان دخلکو دملی_ازادی بخښونکي انقلاب دکاليزی په وياړ
- گزارنده: عزیز آریانفرمقاله دوم نقش دولت «کیرپاند» در با هم آمیزی فرهنگ های آسیای میانه
- عزیز آریانفرشاهنشاهی پنج صد ساله تاجیکی- ایرانی کیرپاند در مرزهای باختری چین
- حامدعلمیرساله روزشمار وقایع افغانستان از سال 1747 الی اخیر سال 2010
- نوشته کریم پوپلظهور وزوال اردوهای افغانستان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش دوازدهم وپایانی
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش 11
- گزارشگر از زبان انگلیسی به پارسی صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دوران تیموریان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش دهم
- سرلوڅ مرادزیلندن کې ډيورند جرګه د پنجاب پر سر کلک ګوزار
- تهیه کننده:امان معاشر نامه ی خواجه حافظ شیرازی برای امیر تیمور
- عبدالصمد ازهرخود کشی یا قتل بخش نهم
- محمدنبی عظیمی لحظاتی با ازهر بزرگوار
- محمدنبی عظیمی آیا روزی تاریخ حــــرب کشور ما نوشته خواهد شد؟
- عبدالصمد ازهر اسرار مرگ میوندوال بخش نهم
- ازهر عبدالصمداسرار مرگ میوندوال بخش هشتم
- محمد همایون سرخابی شهر غلغله در ماتم نبود بودای بزرگش هنوز میگرید
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوالبخش هفتم
- محمدنبی عظیمیتا لحظهء انــــتقال مسؤولیت
- گزارش از انگلیسی به پارسی صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دوران تیموریان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش ششم
- اسدالله جعفریآیاافشار باردیگر تکرار خواهد شد؟
- سید عبدالقدوس «سید»جنگ افشار
- خلیل الله سکندریواقعیت های پنهان در ماجرا های عیان افغانستان
- محمد همایون سرخابی نگاه مختصری پیرامون زندگی پرافتخار ظهیرالدین محمد بابر
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش پنجم
- محمد عالم افتخارسید جمال الدین افغانی ؛ اَبَر انسانی که از نو باید شناخت !
- سرلوڅ مرادزی پاچاخان د بهرنیو پوهانو په نظر کې
- صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دور تیموریان
- میرعنایت الله سادات نظری بر موافقتنامه ای دیورند
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا قتل؟ بخش چهارم
- نویسنده : مهرالدین مشیدامریکا و بازی بزرگ در کشوری که دشنۀ مقاومت گلوی هر مهاجمی را شگافته است
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا مرگ بخش های دوم و سوم
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزاد آمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی به افغانستان
- ا. م. شیریبمناسبت زادروز استالین
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا مرگ
- نویسنده: ولادیمیر پلاستون ببرک کارمل تا آخرین نفس های خود به حقانیتِ راهی که خود انتخاب نموده بود باور داشت
- ع.رستمی ببرک کارمل نماد وحدت!
- ر. حسنهفته اول دسامبر یاد آور روز های فقدان دو شخصیت مبارز نستوه کشور
- نوشته از ع. بصیر دهزادبخاطر 14چهاردهمین سالگرد وفات شادروان ببرک کارمل
- عبدالو کیل کوچی گرامی وجاویدان باد نام وخاطره تابناک زنده یاد ببرک کارمل
- عبدالو کیل کوچی چهارمین سالروز وفات زنده یاد محمود بریالی را گرامی میداریم
- احمدشاه سرخابییادی از جاودان یاد ببرک کارمل و برادر و همرزم فقید ش محمود بریالی!
- سرورددیورند کرښه دتکړه پوهانو وځیړ نو ته ضرورت لري
- عزیز آریانفردرنگی بر سر نام کشور ما- افغانستان
- عزیز آریانفرراز نهانی نامه دوست محمد خان به نیکلای یکم- امپراتور روسیه
- عزیز آریانفرآیین نامه داخلی انقلابیون جوان افغان (جوانان افغان)
- شباهنگ راددر یادمان کمونیست رزمنده «ارنستو چه گوارا»
- دکتر بیژن بارانکوچ آریاییها از شمال خزر
- سرلوڅ مرادزی د تاریخ پاڼه : کوز پښتانه او د افغانستان خپلواکي
- سليمان راوش تجاوزانگليس ، روس و امريکا بر افغانستان يا يک دروغ بزرگ
- اکادمیسن دستگیر پنجشیریحملات بر نیروهای چپ و پیامد های آن
- عزیز آریانفرگستره «اروآسیای میانه بزرگ»
- احسان لمر یادی از خانوادهء ناظر صفر
- داکتر . و .ع . خاکسترفراز های از زند ه گی یهودان در افغانستان
- نوشته صدیق رهپو طرزیتمدن «سند ـ هلمند» آغاز گر تاریخ ما
- انجنیر زلمی نصرت مهمندافغانستان د«جواهر لعل نهرو»له نظره!
- لیکونکی : نجم الدین « سعیدی »دعلامه دوکتورمحمد سعید « سعید افغانی»د «۲۵» تلین په ویاړ !
- سيد احسان " واعظی"تمدن های آريانای کهن و خراسان باستان
- آصفه صبابه مناسبت سی امین سال شهادت شاد روان محمدطاهربدخشی
- عبدالوکیل کوچیفرخنده باد چهل و پنجمین سالگرد تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، حزب قهرمانان وشهیدان !
- مرادزیستر پاچا خان : ملي هویت ، خپلواکي ، ملي ژبه او تعلیم
- علی رستمی چهل وپنجمین سالکرد حزب دموکراتیک خلق افغانستا ن را گرامی داشت !
- داود کرنزی بمناسبت سومین سالگرد وفات رفیق بریالی
- یعقوب هادینام و نیکوئی های رفیق ببرک کارمل جاودان باد
- سید احسان واعظی شخصیت نام اوری که باتاریخ زیست
- ترجمه و تحشیه از خلیل وداداز انقلاب اکتوبر تا انقلاب ثور
- سيد احسان " واعظی"تمدن هاي آرياناي كهن و خر اسان باستان
- احسان واعظی جايگاه والا و ارزشمند فيض محمد کاتب هزاره دربازتاب رويدادهای سياسی و تاريخ نگاری کشور
- رحمت اله رواند سنبلی نهمه نیټه د پښتنو اوبلوڅو د پیوستون د ورځی په یاد
- مرادزئ د وږي ۹ مه د پښتونستان ورځ
- نوشته : میرمحمد شاه "رفیعی"آرزوهای فراموش ناشده شهدای به خون خفته
- صديق وفا لويَه جَرگه ها ونقش ارزشمند آن در ساختار اجتماعی- سياسی وقانون گذاری افغانستان
- صديق وفا لويَه جَرگه ها ونقش ارزشمند آن در ساختار اجتماعی- سياسی وقانون گذاری افغانستان
- پژوهش: ظاهردقیق ماسترعلوم سیاسیحکومت مجاهدین(!)وبرکناری نقابهای تقدس آنان
- محمد عوض نبی زا د ه سی ومین سالروز شهادت علامه محمد اسمعیل مبلغ فرخنده و گرامی باد
- دکتورخلیل وداد (بارش)خاطرات مهندس هُلندی فان لوتسنبورگ ماس
- محمد عوض نبی زا دهدرويش علي خان هزاره اولین نایب الحکومهءهرات دردولت درانیها
- میرعبدالواحد ساداتسخنی چند پیرامون شخصیت والای غبار
- محمد عوض نبی زا ده بنیادعلیخان هزاره مبارزهمیشه درسنگرو یکی ازمدافعین راستین استقلال کشور
- محمد عوض نبی زا دهشیرمحمدخان هزاره جنگاورقهرمان و یکی از فاتحین اصلی معرکهءمیوند
- ترجمه و تحشیهء دکتور خلیل وداد نخستین مداخلهء نظامی شوروی به افغانستان
- سیدحسن رشاددو یاد و دو خاطره
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرافغانستان در مراحل نخست توسعه مستقل (سال های دهه 1920)
- محمد عوض نبی زا ده میر یزدان بخش بهسودی نماد ازایمان و مقاومت ،قربانی توطیه و پیمان شکنی
- محمد عوض نبی زا د ه یکصد وپا نزدهمین سا لیا د شهادت میرمحمدعظیم بیگ سه پای
- نسیم جویا جویاــ پرچم شجاعت و نبرد مردم افغانستان به خاطر ازادی,عدالت وترقی
- محمد عوض نبی زا دهچهل و سومین سا لگرد وفات زنده یاد برات علی تا ج یکی ازپیشآهنگان ، نهضت مشروطه خواه و دموکرات گرامی باد
- محمد عوض نبی زا دهیکصدوپنجمین سال تولد فرقه مشرفتح محمد خان میر زاد یکی از پیش قراولان جنبش مشروطیت کشور فرخنده باد!
- محمد عوض نبی زا دهبیست و ششمین سا لیا د وفات محمد ابراهیم گا و سواریکی ازپیشگامان نهضت دهقا نی وضد استبداد گرامی با د!
- جنرال محمد یاسین امیریهشتاد سال از تولد ببرک کارمل شخصیت استثنایی تاریخ معاصرکشورمی گذرد
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- محمدعوض نبي زاده نقش و مقام مردم هزاره دردولت و جامعه طی دوونیم قرن اخیر
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟(قسمت ششم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- مشعلشخصيتي که با تاريخ عمر خواهد کرد
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت پنجم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت چهارم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- محمدعوض نبی زاده یادی ازمبارزقهرمان عبدالخالق شهید
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)تاريخ سخن ميگويد: چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ )قسمت سوم (
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت دوم )
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)تاريخ سخن ميگويد: چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- دپلوم انجنیر خلیل الله معروفی جوانمرد لک بخش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- نصرت شاد يادي از “ مولانا “ ملانصرالدين !
- محمدعوض نبی زاده معرفی مختصریکعده ازمبارزین شاخص مردم هزاره درجنبیشهای ضد استبدادی و استعماری
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- ويرايش وگردآورنده جانبازنبردنخستين سلطنت يک زن ازسلاله غزنويان در جهان اسلام
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- ظريفيبه بها نهء هشتا دهفتمین سالگرد استرداد استقلال افغانستان
- آتوسا سلطان زاده فيلسوفاني كه پيامبر شدند !
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- دوکتور.م. پکتیا وا ل بمنا سبت هشتا دو هفت مین سا لګر د استر دا د استقلا ل ملی افغانستا ن
- محمدعوض نبی زاده هزاره جات یا هزارستان ازدیدگاه ونظر مورخین
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- نصرت شاد توماس هابس متفكر و فلسفه سياسي دولت
- عليشاد لربچه ژان ژاك روسو
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- عليشاد لربچه زنون ؛ اهل كيتون
- نوشتهء: زمری کاسی شناسنامهء يکتن ازمشروطه خواهان، يک مبارز گمنـــام و افشای يک ترورسياسی ديگر؛
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پرشوردرمورد هفت وهشت ثور
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پر شوردر مورد هفت وهشت ثور
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پرشور در مورد هفت و هشت ثور(بخش شـشم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- جليل پرشور در مورد هفت وهشت ثور بخش چهارم
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- جليل پرشوردر موردهفتم وهشتم ثور
- جليل پرشوردر مورد هفتم وهشتم ثور
- جليل پرشوردر موردهفتم وهشتم ثور
- سراج الدین ادیبروز جهانی کارگر وتشکیل سازمان بینالمللی کار
- سراج الدین ادیب جهان در آیینه ء رویداد های تاریخ (اول تا 31 می )
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمد وليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمد وليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمدوليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- کريم حقوقابونصر فارابي ارسطوی شرق
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش سوم
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش دوم
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش نخست
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رضا شادابهویت قومی هزاره ها و سادات هزاره
- ارسالي آرش فروزی با مبارز آتشين راه نجات مردم داکتر محمودی آشنا شويم
- سراج .اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخ
- دوکتورمحمد شعيب مجددیمسابقه تير اندازی در زمان تيموريان هرات
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش سوم
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش دوم
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش نخست
- اسکاریحسن صباح وجنبش اسماعيليه
- دستگيرصادقيغارت ميراثهای فرهنگي و تاريخي
- صباحچگونه ابوریحان بیرونی قاره آمريکا را کشف کرد؟
- داکتر وفاهوشی مین مردی که تاريخ را رقم زد
- صباحاولين سفير زن درتاريخ کابل زمين
- صباحگوشه ي ا ززندگي جاودانه مرد خراسان
- استادصباحابوالفضل بيهقی مورخ امپراتوري غزنويان
- سراج الدين اديببمناسبت 86 مین سال استقلال افغانستان
- تهيه و تدوين از بصيرشررتاريخ ، آزادي ،صلح واستقلا ل
- عينيسيرتاريخي فاجعه ملي ومجرمين جنگي
- رسالتروزا زن بحث انگيزتاريخ
- استادصباحميمنه د راورا ق تاريخ
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحچهل سال اسماعیلیه بعد از وفات حسن صباح
- استادصباحتاريخ عمومي اسماعیلیه هاواوضاع خراسا ن
- نبشهءايشرداسالاحمدالله هندوی افغانستانیم؟!
- تهيه و ترتيب از اشرف بهروزفشرده اي از تاريخ فرانسه
- انجنيرغلام سخي ارزگانيبه بهانه يي گرامي داشت از روز جهاني مادر
- ارسالي جواد نصريانزن در آنسوي تاريخ
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحيعقوب ليث صفاري مرد خرد وپيکا ر
- ارسالي صيقلرويدادها ي تاريخي
- ارسالي بنفشه ميتراآخرين تغييرات سياسي جهان در دهه پسين سده دوهزار عيسايي
- ارسالي فرحت شکوهمندگفتار بزرگان
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- ارسالي بنفشه ميترامجموعه ای از دانستنی ها
- گردآورنده وتلخيص استادصباحسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحگسترش فرقه اسماعیلیه در قرن اخیر
- نسرین مفیدردپای زن افغان در تاریخ
- نسرين مفيدهشتم مارچ روز جهاني زن در پهنای تاريخ
- ارسالي محبوب شاملعقايد اسماعيليه
- ارسالي ميلاد بهزادتاریخچه کتاب و کتابخانه در عهد با ستا ن
- ارسالي نسترن نيلابمروري برآيين کا تو ليک
- ارسالي شامل سالارد رمورد زرتشت و زرتشتیا ن چه میدانیم؟
- ارسالي فريدون کيومرثمهاتما گاندی منجی صلح وپيام آورآزادي
- ارسالي بکتاش نهيردرباره اصطلاح شيعه
- استاد صباحکمي ازحقا يق ناگفته وتاريخي سرزمين خراسان
- ارسالي جواد نصريانتاريخ ظهور و مؤسس مذهب معتزله
- ارسالي اميد برهاناهل حديث و حنابله
- ارسالي جواد نصريانوهابيت چگونه بوجودآمد؟
- استاد صباحتاريخ مذ هب اسماعيليه
- ارسالي دانش آرزوتاریخ اروپا
- ارسالي اميد آهنگربابل درکجا واقع بود؟
- ارسالي جواد نصريانپنج دهه از تصویب اعلاميه جهاني حقوق بشر ميگذرد
- ارسالي اميد آهنگرامپراتوری اسکندر چه وسعت داشت ؟
- ارسالي عمران مهربانچه نيرويي ملتها را به حرکت در مي آورد؟
- ارسالي ميلاد دوستچه کسی می تواند تاریخ بنو یسد؟
- ارسالي مشهيد مهوشبِنِدِتو كروچه
- ارسالي اميد آزموننظرمن در باره تاريخ
- ارسالي مشهيد اميلسا ما نيان
- ارسالي داکتر بصيرجنگ نفت
- ارسالي احمد منصور آگاهنهروآزاده مرد آزادي
- ارسالي وليد نصرياندرتاريخ ا مريکا چه گذشته است؟
- استاد صباحلحظه يي دردهليزهاي تاريخ
- ارسالي سالار هوشمندبه بها نه، سالروز ترور مهاتما گاندی
- ارسالي داکتربصيرتاريخ و هويت ملي ما
- ارسالي شامل صباحلحظه يي با تاريخ
- دستگير صادقيگراميداشت از مبارزات قهرمانانهً مردم با شهامت افغانستان در حفظ استقلال کشور