بازگشت
بمنا سبت هشتا دو هفت مین سا لګر د استر دا د استقلا ل ملی افغانستا ن
دوکتور.م. پکتیا وا ل دوکتور.م. پکتیا وا ل

حلو ل۸۷ مین سا لګر د جشن استر داداستقلا ل ملی افغانستا ن عزیز را به همه افغانا ن میهن پرست و قهر مان شا د با ش ګفته و امید واریم تا د  ر  استقرار وتحکیم ان کما کا ن بکو شید ۰                                              سر زمین استر اتیژیک و جیو پو لیتک؛ اریا نا ؛ خرا سان و افغانستا ن عزیزبار بار از جا نب اشغا لګرا ن خا رجې ؛به پشتبانی وطن فروشان       دا خلی افغانی تحت تجا وز قرار ګر فته ؛ یر ې نګذ شته که در اثر     استقلا ال طلبی ملی مرد ما ن این خطه قهرما ن و مبارز ؛دوشمنا ن اشغا ل ګرو نما ینګان انان را  سر کو ب و به حصول استقلاا ل ملی و اتحا د ملی  خودهانایل و توصل ورزید ه است ۰                                                  بعد اشغا ل هند و ستا ن انګلیس ها با ر بار تلا ش کر د ه تااستقلا ال  ملی و تما میت ارضی افغانستا ن را خد شه دار نمو د ه و انرا با استعما رکشا ند۰  قبل از حمله بر افغا نستا ن کنو نی در اثر تجا وز انګلیسی ها  وپیروا نی پنجا بی انا ن ؛ معامله ګرا ن وطن فروش هما ن زمان ؛ امیر ان  افغانی  قسمت  ازخاک افغانستان از پیکر ؛ ان جد ا وتحت استعمار شان  قرا ر داده است۰                       

جنګ اول افغان و انګلیس :                                           

                در سال ۱۸۳۹میلا دې برا بر به ۱۲۱۸شمسی هجرې انګلیس هابه بها نه  به تخت نشا ند ن دو باره شا ه شجا ع همر ا با قشون منظم وارد افغانستا  ن شد ند .

انګلیس ها در هفتم اګست ۱۸۳۹میلا دې وارد کا بل ګر دید ند ؛ افغانها  با ما هیت پلان ها ې انګلیسی هادر افغانستا ن اشنا شد ه و به قیا م ملی علیه  ان ها اغاز کر د ند۰                                                                          در سال ۱۸۴۱میلا دې اتش قیا م مر د م افغانستان مشتعل ګر د ید؛ ومبارزین افغانی با انجا م قیا م پیروز مند انه ؛ انګلیس ها را لرز ه بر اند ام نمو د ه وانها مجبور شد ند به امضا یی معا هد ه مبنی بر تر ک افغا نستا ن  تن در دهند و انها به تا ریخ ۲۴ دسمبر۱۸۴۱میلا دې این معا هد ه را امضا کر د ند ۰                                                                                    بتاریح   ۲۳ دسمبر ۱۸۴۱میلادې مکنا ټن نما یند خا ص و فو ق العا د ه  انګلیسها در افغانستا ن بخا طر مقاو مت لجو جا نه در برابر رهبر ان قیام افغا ن ها تو سط مرد مبا رز و قهر ما ن افغان وزیر محمد اکبر خان کشته شد۰   

انګلیسهابتا ریخ ششم جنورې ۱۸۴۲میلادې به تخلیه افغانستا ن  پر داختند ؛قشو ن انګلیس در وقت حر کت از کا بل دو هزار شتر بار برو شش روزه اذو قه داشتند ؛انها در مسیر را ه عهد شګنی نمود ؛ ومورد حملا ت  مبارز وقهر مان افغان قرار کرفتند ؛که از سپا ه منظم انګلیس  صر فا داکتر نیمه جا ن براید ن توانست خود را نزد جنرا ل سیل انګلیسی برسا ند  ۰             اما بتا سف امیر هما ن وقت به دستور انګلیسی ها که خو د نما یند ه انها بود وزیر غازې محمد اکبر خا ن ؛ نا یب امین الله خا ن لوګرې؛محمد شاه خان غلجا یی  و هزارهاافغان مبارز و قهرما ن را  به شکنجه ها ې ګو نا ګو ن از بین بردند۰                                                                          

     جنګ دو م افغان و انګلیس :                                                 

          مرد م قهر ما ن افغان بعد از خرو ج قشو ن انګلیسی از ۱۸۴۲تا۱۸۷۸میلاد سی و پنج سال را در متار که ګذ شتا ند ند؛ و طۍ این سی وپنج سال متار که انګلیس ها براې هجو م د یګربالا ې کشور افغانها اما ده ګی میګر فتند ؛واین پلان شو م خود را د ر سال ۱۸۷۸میلادې عملی نمو د ند؛انها در ۲۱نوامبر همین سال از سه محاذ ؛ قند ها ر؛ کور م؛ومحاذ خیبربالا ې افغانستان تجاوز کرد ند۰  

 قشو نیکه در محاذ قند ها ر تجاوز کرده بود؛از دو فر قه  عبار ت از دوازه  هزارونه صد عسکر و نود تو پ بود؛که یک فر قه احتیاط مشتمل بر۰ ۶۶۰  عسکر و ۱۸ توپ دار در عقب خود داشتند ؛ بعد ها این فر قه نیز وارد قند ها رشد وتعدادمجمو ع قشو ن مها جم به ۱۹۵۰۰عسکر و ۱۰۸ توپ رسید؛ سر افسر قشون انګلیسی در کند هار جنرال ستورات  بود ؛ ستو ن مها جم کورم ۱۵۰۰۰عسکر تحت قوما ند ه جنرال ؛ رابرتس ؛ و ستو ن  متجاوز خیبربا قوایی احتیا ط خود مشتمل بر ۲۵ هزار عسکر زیر امر وقو ما ند ه جنرال ؛براون؛قرار داشت که مجمو ع عساکر تجاوز ګر به افغانستا ن  در هجو م د وم به شصت هزار عسکر میرسید ۰                                       قیا م مرد م مبارز و قهر ما ن افغان بتار یخ سوم سپتمبر۱۸۷۹میلادې اغاز شده ؛درهمین تاریخ مرد م جانب سفارت خانه انګلیس مار ش نمو د ند ؛قیا م کننده ګان داخل سفارت اشغال ګر شد ند و سر کرد ه  شان ؛ کیو نارې ؛ وبقیه افراد انګلیس را کشتند؛ وعمارت سفارت انها را با بیرق ان اتش زدند و خاکستر شد ند .

انګلیس ها براې سر کو ب قیا م کننده ګا ن افغانی ؛ رابرس ؛را با یک فر قه عسکر ویک در جن جنر ال اما د ه حر کت به کا بل شد ند  ؛ این قشو ن  هم مورد حملا ت شد ید قیام کنند ه ګا ن افغانی قرار ګر فتند  و با تلفا ت فراوان مواجه شد ند ؛ وتعداد مجمو عی انګلیسی ها به  بیست  هزار نفر که دارا ې ۴۶ تو پ بودند میر سید ۰  


در دسمبر ۱۸۷۹میلادې قیا م عمو می مر د م افغانستان همه نقا ط کشور  را فرا ګر فت مجاهد ین وطن ومر د م پرست ضر با تی را به پیکر قشو ن متجا وز ګر انګلیسی وارد نمو دتد ۰                                                

  غلا م حیدر خا ن چر خی ؛ملا مشک عا لم خان اندر ؛ میر بچه خان کو هدامنی؛ محمد جا ن خا ن ورد ګی و هزارا ن مبارز قهر ما ن با جسارت    افغانی قیا م را رهبرې نمو دند۰ 

انګلیسها هیچګا ه ضربا ت در سراسر افغانستان و کابل در بنی حصار ؛ قلعه قاضی؛سیاسنګ؛ شیر پور ودیګر نقاط کابل فرا مو ش نخوا هد کرد ۰        در ګرما ګرم قیا م دو م افغانهاکه حماسه میوند پدید امد ؛ جنګ میو ند  که درجو لاې ۱۸۸۰میلادې به وقوع پیوست ؛افغانها انګلیسها را در لند ن به لرزه در اوردند ؛ از مجمو ع قشون انګلیسی صرفا ۲۵ تن انها فرار نمودند با قی همه تو سط مجا هد ین میهن پرست افغان به قتل رسید ند ؛ در ین جنګ  حماسه هاې غازې وزیر محمد ایوب خا ن وملا لۍ دلیر جاودا نی  شدند ۰     

افغان ها بارې انګلیسها از وطن راند ند ؛ ولی سر نو شت رهبرا ن  فوق الذ کرافغانی  از جانب امیر د ست شا ند ه انګلیس در افغانستان  بارې با د ستور انان با شکنجها ې مختلف موا جه شد ند ۰                                    

جنګ سو م افغان وانګلیس :                                                             

بابه قدرت رسید ن امیر امان لله خا ن غازې ؛او خواست تا استقلاال  افغانستان از جا نب انګلیسها برسمیت شنا خته شود ؛و دیګر به مداخله  در امور کشور افغانستا ن پایا ن دهند ؛این امیر ازادې خوا ه در بیانیه که در برابرمرد م خویش اراد کر د از افغانستا ن ازاد ومرد م سر بلند ان نام  بردند ۰   

باابا ورزیدن انګلیسها از خوا ست مشرو ع افغانی امیر غازې جهاد را علیه انګلیسها اعلام و قیام مرد م افغانی  علیه انګلیس اغاز ګردید ؛ انګلیسها که فا تح عمد ه جنګ جهانی اول حساب می شدند این با ر هم خواستند با زور سلاح اراد ه مرد م غیور افغانی  را در هم شکند ؛ اما افغانها قهرمان در     جبها ت مختلف علیه انګلیسها جنګید ند  ۰                                             در محاذ خیبرقشون انګلیس عبارت بودند از یک فر قه پیاده پشاور ؛۱۴کند ک با یک غند سوار ه ؛ ۳کندک ؛ ۶۶توپ ؛ ۱۰۴ ماشیندار؛ چند  عر اده طیار ه بم افګن؛ ۴تولۍ مین ګذار ؛ یک کند ک پیش قراول با دو فر قه پیاد ه احتیا ط عقبی ؛۲۸کند ک؛و دو لواې سوارې ؛ اما قواې افغانی باسلاح ومهمات چند ین مر تبه کمتر ؛ ولی با اراده قوې در برابر انګلیسهابر خاسته بود ند ۰                                                                                     محاذ چترا ل ؛ قند هار ؛ پکتیا وزیرستا ن ؛ پیواړو ټل بخشهاې دیګر جبه جنګ بودند که افغانها با دلاورې در برابرانګلیسها مقا ومت نمو دند ۰        در ۱۹۱۹میلادې مطابق ۲۸ اسد ۱۲۹۸ شمسی هجرې متارکه اعلان وازادې افغانستان به رسمیت شنا خته شد ؛ اما مسله معا هد ه ننګین   ګند مک در سال ۱۲۵۸شمسی هجرې برابر به ۱۸۷۹میلادې و دیورند در سال ۱۲۷۲شمسی هجرې مطابق۱۸۹۳میلادې لا ینحل ماند ند ؛ باید علل    ان دقیقا بررسی و مشخص ګرد د ۰                                                   افغانها هر سه جنګ را علیه انګلیسها با ابتدایی تر ین سلاحا حتی باسلاحهاې د ست داشته و خود سا خته خود از قبیل ؛ چا قو ؛ سیلا وه ؛ پیش قبض ؛ شمشیر ؛ تفنګهاې دهن پرو وغیره پیش بردند؛ در حا لیکه دوشمن با عصر ې تر ین اسلحه مجهز بود ند ؛ سبب فیروز ې مرد م افغا نستا ن ازادې  واستقلا ال افغانستان بود که افغانها را با موفیقت رساند ند ۰   

 

        اکنون و حا لا هم افغانستا ن عزیز تحت نام تامین عدالت اجتما عی ؛ حقو ق بشر؛ ازادې ؛ باز سازې و رشد انکشاف امور اجتما عی و اقتصا دې ؛ تا مین امنیت وغیره  از اجنبیهاتحت تجاوز قرار ګر فته است ؟                     انها قبلا بنیاد ګرا ن را بخا طر اشغال و استعمار افغانستان ومحوه تر قی ومساوات پرورش وتنظیم کرد ه بودند ؛ولی در شرایط دیګر با انها نیاز رفع ګر دیده ؛در محوه ونابودې ان بنام بی عدالتی وعدو ل از حقوق بشر وغیره مدعی ګر دیده است ۰

اګر حقیقتا قوت ها ې نظا می نا تو بغرض مرعی داشتن ادعاې فوق الذکر به افغانستان امد ه است پیشنها د میګردد تا :                                  

       ۱ –میعا د برګشت وتخلیه افغانستا ن را تعین ومشخص نمو ده وبه مردم رنج    وبلا کشید ه افغانستان این نیت خود ها  را ارایه بدارند ۰            

       ۲ –باید حقیقتابصورت عملی طۍ منا بع کمکها ې خویش ومنا بع افغانی      باز سازې ورشد انکشاف اجتما عی واقتصا دې ؛ توسط سیستم مختلط اقتصا دې بصورت متوازن در همه رشته ها ؛ سیکتور ها ومنا طق افغانستان بعمل اید؛ تا مرد م از نیت انها اګاه و مر د م از دولت جمهورې اسلا می راضی وجلو تجاوز مخربین را بګر ند ۰                        

        ۳ –درمورد منع کشت؛ استعمال وصدور مواد مخد ره با ید از سیستم بدیل ؛ بوسیله اعمار بند ها ؛ کانال ها ؛ کاریز ها وغیره براې زرع زمین ها ی لا مزروع وبلند ابه ؛ وتوزیع ان به مردم مستحق طۍ کوپراتیفها ې ؛ زراعتی ؛ ما لدارې ؛ جنګلدارې ؛ساختمانی ؛صنعتی و غیره توام با اعطاې کرید ت هاې سهل بانکی وغیره تا این موسیسا ت بغر ض تهیه ؛ خریدارې تخنیک؛ کود کمیاوې ؛ ادویه ضد افات وغیره را بکا ر بر ند ۰         ۴ –بغر ض اعمال وتامین عدالت اجتماعی وامنیت ملی قوت هاې مسلح ملی افغانی   باساس دوره هاې مکلفیت بخا طرعو ض قوت هاې نظا می نا تودر افغانستان اغاز و تمام ارګا نها ې تشکیلا تی ؛ علمی وتعلمی ان احیا وانکشا ف یابد ۰                           

              ۵ -  سیاست عنعنوې مثبت عد م انسلا ک با پیروې صلح و همزستی با همسایه ګان و دول سراسر جها ن با تا مین حقو ق بشر و دمو کراسی حقیقی ملی ؛ و منشور ملل متحد ؛ کنفرا نس  اسلا می و جنبش عد م انسلا ک بعمل اید ؛وهم معا هدات ننګین و شوم کند مک در سال ۱۲۵۸شمسی هجرې برابر به ۱۸۷۹میلادې و د یورند در سال ۱۲۷۲شمسی هجرې مطا بق       به۱۸۹۳ میلا دې ؛ تر ک و رد ګر د د ۰   

 

۶ – براې حل منا ز عه فی ما بین افغانستا ن وپا کستا ن پیشنها د میګر د د تا رهبرې نظا می نا تو ؛دولت اسلا می افغانستان ودولت پا کستا ن با اشترا ک احزا ب و ساز مانهاې ملی و محلی صو به سر حد و بلو چستا ن تصمیم جدې اتخا ذ نما یند ؛ تا بیش از چها رد ه هزار مدارس که دران بیش از یک نیم میلون طالب تدریس می نمایند؛ را جستر و تحت تد ریس علو م مد نی وکنترول همه جانبه قرار داد ه شود ؛ونګذارند تا مخربین بنیاد ګررا به  افغانستان اعزا م بدارند ۰                                            

 این و دیګر طریقه هاې اند تا با عث استقرار صلح در افغانستان ګر دید ه    هیچګاه در طو ل افغانستان توسط جنګ و قتل صلح به میا ن نیا امد ه است   در پایان بارې ۸۷ مین سالګرد استر داد استقلا ال افغانستان عزیز را بشما افغانان ازادې خوا و دموکرا ت ملی تبریک ګفته و امید واریم تا هر چه ذود تر صلح وامنیت ملی با رشد و انکشا ف امور اجتما عی و اقتصا دې توام با ثبات سیاست مثبت عد م انسلا ک در افغانستا ن بمیا ن ا ید ۰                                                    و من ا لله تو فیق                                                                    


August 5th, 2006


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل تاریخی