پيوست به گذشته
روزنامهْ: Frankfurter Allgemeine Zeitung
مورخ 1/10/2001
نويسنده: Udo Ulfkotte
"ماين ها، برف و دشمن بسيار متحرك"
در هندوكش به تنهائى زمستان در حال نزديك شدن عمليات نظامى امريكائى ها و برتانوى ها
را مشكل نميسازد
فرانكفورت 30 سپتمبر: حالا وقت زياد به كوماندو هاى امريكائى و برتانوى باقى نمانده، تا متهمين سوْ قصد ها را دستگير كنند. حد اكثر چهار هفتهْ ديگر بگذرد تا اولين برف در افغانستان ببارد. در كابل درجهْ حرارت از طرف شب به 3 گراد تحت صف پايان اّمده است. بزودى روزها كوتاه ميشوند. صرف چند ساعت اندك درين روز دوشنبه، اّفتاب يك كشور را گرم ميسازد كه بار دگر براى يك جنگ زمستانى اّمادگى ميگيرد. نه فقط جنگجويان اتحاد شمال بلكه همچنان استراتژيست هاى نظامى امريكا ميدانند كه در اّيندهْ نزديك الى اخير ماه اپريل شاهراه هاى مهم كوتلى را برف ميپوشاند، مثلاً كوتل سالنگ (به ارتفاع 3340 متر) كه از طريق اّن در سال 1979 نيروهاى اتحاد شوروى به افغانستان داخل شدند و يا كوتل باميان كه در مسير راه قديمى ابريشم قرار دارد. در بيشتر قسمت هاى مملكت وضع هوا پلانگذارى لوژستيكى را به مشكلات روبرو خواهد ساخت و پيشگويى ها را در مورد بيرون رفت از عمليات نظامى تقريباً ناممكن ميگرداند. جنرال هيمات سنگ گيل Himmat Singh Gill سابق اّتشهْ نظامى هند در كابل گفته است: "درجهْ حرارت منفى 30، بارش سنگين برف و يخبندان توانائى جنگى هرگونه قطعات را فلج مينمايد با وجود اينكه هر قدر خوب مجهز هم باشد." يك افغانستان شناس ديگر از ميان اردوى هند بنام رام چندر Ram Chander پيشگوئى نمود: "در زير يك چنين شرايط استفاده از سلاح دشوار است. تبادلهْ اّتش بزرگ بكلى رخ نخواهد داد."
در هنگاميكه قطعات اتحاد شمال و همچنين طالبان اين شرايط جنگى منوط به وضعيت طبيعى را از سالها بدين سو ميشناسند و حملات خود را در مقطع زمانى بين اّخر ماه مى و ماه اكتوبر محدود ميسازند، اعلام جنگ (مقابلهْ نظامى) در نزد استراتژيست هاى نظامى امريكائى يك چيز نو است. از بابت نزديك شدن زمستان افغانى فهميده ميشود كه چرا واشنگتن جنگ زمينى دراز مدت را با استفاده از قطعات بزرگ پلان نمى كند. واضحاً عمليات محدود منطقوى توسط نيروهاى گارد (قطعات مركزى) كه پس از انجام وظيفه قسماً دوباره از محلات صعب العبور پرواز داده شوند، در نظر ميباشد. هدف واشنگتن اينست تا اّن تاسيسات (نظامى و اّموزشى) را تخريب نمايد كه مربوط به قدرت ادارهْ طالبان و القاعده هستند: ذخاير سلاح و مواد سوخت (بنزين)، گارنيزيون ها، ميدان هاى هوائى نظامى كوچك، پايگاه هاى اّموزشى و مراكز جلب و جذب و سوق افراد يك چنين حملات ميتواند بدون تلفات در صفوف خودى از (امكانات نظامى) هوائى به موفقيت انجامد. همزمان خواست اّنست تا عاملين اصلى انفجارات را حتى الامكان زنده به چنگ اّورند و مجبوراً ذريعهْ هواپيما ها از تاسيسات تخريب شده نظارت بعمل اّيد تا بار دگر اعمار نگردند. اين وظايف بايست از جانب كومانده هاى مخصوص اجرا گردد. يك كارشناس نظامى امريكائى گفت: "هرگاه چند هزار نفر نيروهاى مخصوص و چند هزار نفر سرباز امور لوژستيك را به افغانستان ببريم، پس انسان از مبتلا شدن به سرنوشت مشابه اردو هاى مهاجم جلوگيرى ميدارد كه در افغانستان به سادگى به بيرون رفته اند (ناپديد شده اند)."
موفقيت اينگونه عمليات ها قبل از همه وابسته به كشف عالى ميشود. واحدهاى مخصوص بايست بدانند كه افراد شبكهْ ترور در كجا قابل دسترسى اند. سلاح هوائى امريكائى ضرورت به اّگاهى در بارهْ اّن اهدافى دارد كه از طريق حملهْ هوائى (مثلاً ذخاير مواد سوخت) تخريب شده بتوانند. در همين تصوير ادعاى طالبان مبنى بر سقوط دادن هوا پيماى كشاف امريكائى مطابقت ميكند.
مخازن اسلحهْ طالبان در نگاه اول (در اّمادگى هاى جنگى امريكا) تاثير گذار نيست. حدود دوصد عراده وسايط زرهى و تانكها، سه صد عراده توپخانه، چند واحد سيستم مدافعه "گراد Grad"، سيستم قابل انتقال دافع هوا از نوع استينگر و استينگر پست Stinger Post (Passive Optical Seeker Technique تخنيك راكت هاى سكر از لحاظ ساحهْ ديد غير فعال)، چهارده فروند جيت جنگى كهنه MiG-21 و ده بال هليكوپتر Mi-8 روسى (از اّنجمله حالا بايست دو بال اّن در صف جبههْ اّزاديبخش ازبكستان IMU در ازبكستان در فعاليت باشد) به يك قدرت جهانى محاسبه شده نميتواند. لاكن بيست و پنج هزار جنگجوى طالبان كه در نزديكى كابل، هرات، خوست، جلال اّباد و همچنان در نزديكى سرحد با پاكستان و ساحات ديدرس اتحاد شمال جابجا هستند، به سبب همين تجهيزات نظامى غير كافى نيروى تحرك بلند تر دارند. بمنظور اينكه (حملات) بالاى اّنها اصابت نمايد با وجود ربط دادن وضع به باران و ابر هاى برف خيز، حمله كنندگان مجبور اند از هوا پيما هاى جنگى و هليكوپتر هاى كه توانائى پرواز در ارتفاع پائين را دارند، كار بگيرند.
تحركات افراديكه مورد هدف ميباشند، از يكجا به جاى ديگر، در افغانستان علت اصلى بحساب مياّيد كه چرا حملهْ برق اّسا رخ نميدهد. در جنگ كويت، عراق مقطع زمانى را بين تشريح (روشن كردن خصوصيت) بطرى يك راكت اسكاد و زمان تغيير موقعيت يك راكت انداز را پيوسته باين منظور استفاده نمود تا (راكت هاى) اسكاد را در يك محل ديگر نصب كند. (حملات امريكا) اكثراً در نقاط خالى اصابت كرد. انسان ميخواهد از تكرار اين خطا در افغانستان جلوگيرى بعمل اّورد. در "پيشبرد جنگ جديد با قرار دادن شبكهْ تروريستى در مركز اّن" بايست تمام معلومات در بارهْ هدف و وارد كردن ضربه بالاى اّن حتى الامكان در وقت كوتاه با همديگر پيوست گردند. چوكات (محدودهْ) زمانى ميان جستجو و پيدا نمودن يك هدف (بوسيلهْ واضح ساختن تخنيكى و با توظيف كوماندوى مخصوص) و اّتش زدن (فير) يك سلاح فعلاً بايد كمتر از ده دقيقه را دربر گيرد.
اينكه اّيا چنين يك مسالهْ افغانها را زير تاثير خود مياّورد، قابل سوال است. زيرا جنگجويان استعداد سازماندهى را در اختيار دارند. اّنها از يك قريه به قريهْ ديگر ميكوچند و در تمام جاها اّذوقه و خوار بار ذخيره كرده اند. در مغاره هاى پيچيده مهمات را گور (مدفون) ساخته اند. از صدها سال بدين طرف طريقهْ لوژستيك اّنها همين گونه بوده است و باين شيوه تا كنون هر متجاوز را شكست داده اند. جنگجويان بدون چانته و پتك در حركت ميشوند. اّنها ميتوانند فاصله هاى دور را پشت سر بگذراند، نسبت به اينكه به دشمن قوياً مسلح شان اين امكان ميسر باشد.
انسان ميتواند سناريوى اّتى را نمايش دهد: در اطراف محل اقامت بن لادن ذريعهْ چتر بازان يك دايرهْ محاصره به قطر ده كيلومتر كشيده ميشود. پس از اّن حمله توسط قطعات مخصوص چون نيروهاى Dalta Force و Ranger امريكائى و قوت هاى SAS كه از قبل بوسيلهْ هواپيماهاى ترانسپورتى از نوع C-17، C-141 و C-5A/B در منطقه برده شده اند، ميشود واحدهاى مخصوص را جهت انجام ماموريت شان كه از لحاظ زمانى خيلى محدود است به افغانستان انتقال داد.
اما زمان فشار مياّورد. با ريزش اولين برف بهر حال در پيش روى ماهر ترين پيلوت هليكوپتر امريكائى وظايف مشكل قرار ميگيرد. اّنها به نشست خود ساحهْ بزرگ سى در سى متر و تا حد امكان هموارى و عارى از برف ضرورت دارند. لاى و لوش، يخبندان و بارش برف هر عمليات را بسوى يك زيان غير قابل محاسبه رهنمود ميسازد. پيلوت هاى اتحاد شوروى سابق كه در افغانستان مصروف خدمت بودند، امريكائى ها را به اين امر متوجه ساختند كه اّنها در هنگام اشغال بدون دليل نبود كه در زمستان تقريباً كليه عمليات را در هندوكش (افغانستان) توقف جبرى ميدادند. همين حالا غبار خزان در دره هاى تنگ اّنقدر خيره است كه هليكوپترها پرواز كرده نميتوانند. و در اخير، جنگ در كوسوا به پيمان ناتو فهماند كه نيروهاى هوائى در منطقه هاى صعب العبور بر ضد واحدهاى كوچك متحرك بسيار اندك در اجراى وظيفه موفقيت اّميز ميباشند. هرگاه خود اهداف دقيقاً مشخص شوند و اّنها در شمار ساختمان هاى قابل انهدام محسوب شده باشند و هوا به انجام يك چنين عمليات امكان بدهد، هيچكسى با اطمينان گفته نميتواند كه اّيا در محل هدف (جائيكه هدف عمليات نظامى را ميسازد) ماين فرش است يا خير؟ پلان هاى مناطق ماين فرش شده وجود ندارد. و واحدهاى گشتى (گزمه) كوچك متشكل از پنج و يا شش نفر كه چنين كمربند ماين را در محلات جستجو و معين بدارند با وجود اينكه در لباس تپيك محلى گشت و گذار نمايند، دور از امكان نيست كه از طرف مخالفين بزودى شناسائى گردند و بالاى شان حمله صورت گيرد. به همين سبب بايست رئيس جمهور بوش را در مورد اين مساله اّگاه ساخته باشند كه در جريان عمليات ميشود در صفوف امريكائى ها نيز تلفات رخ دهد. درين ميان تروريست ها وقت داشتند تا خود شان را (در گروپ هاى) چند هزار نفرى قسماً از طريق تونل (از مغاره هاى به هم پيوسته راه هاى دشوار كوهى) به عقب بكشند. و بخاطريكه اّنها (تروريست ها) در تامين ارتباطات (كمونيكاسيون) با يكديگر بجاى پيام هاى (اطلاعيه ها) برقى (فكس، انترنت، مراسلات كمپيوترى...) از انسان ها منحيث وسيلهْ اطلاع رسانى استفاده ميكنند، با اينكه درين فعاليت جنگجويان اتحاد شمال به كمك اّن ها بشتابند. تعقيب افراد مظنون به سوْ قصد ها تا اّنوقتى كه زمستان باين كشور ميرسد (باّن ميماند) كه در جستجوى سوزن در خرمن علف خشكيده به بزرگى استديم (ورزشى) المپيا شهر مونشن (جرمنى) گردند.
شمارهْ 233 مورخ 8/10/2001
"تخنيك عالى - قدرت تخريب براى جنگ در افغانستان"
در سوقيات (لشكر كشى) ايالات متحدهْ امريكا در منطقهْ بحرانى، هوا پيماهاى جنگى، بم افگن ها، كشتى هاى طياره بردار و (راكت هاى
Cruise Missiles شامل است
جنگ اّغاز يافتهْ ديروزى ايالات متحدهْ امريكا در افغانستان به مفهوم يك روياروئى نظامى ميان ارتش مدرن دنيا و يك مخالف از لحاظ تخنيكى ناتوان، ميباشد. در سوقيات نيروهاى (نظامى) امريكائى در حوزهْ خليج سلاح هاى مدرن در اختيار قرار داده شده است. همينگونه به هوا پيماهاى نوع F-16 "Fightig Falcon شاهين جنگى" و هواپيماى (F-15 "Eagle عقاب" در گام نخست در منطقهْ بحرانى جهت انجام وظيفه امر صادر گرديده است. طيارهْ جنگى يك ماشينهْ F-16 سرعت پرواز حد بالائى 2413 كيلو متر در ساعت را مى پيمايد. اين دو چند سرعت انتشار، تغيير دورانى تكان هاى قابل شنيد (يك ماده) در هوا (Mach) است. اين ماشين جنگى را بخاطر مقابله با هواپيماهاى ديگر و يا شليك راكت ها به سوى اهداف در زمين انكشاف داده اند. طيارهْ جنگى دو ماشينه F-15 نسبت به ماشين F-16 بزرگتر بوده و سرعت 2896 كيلومتر در ساعت (Mach 2,5) را طى ميكند. مقاصد كاربرد اين هواپيما را قواى هوائى ايالات متحده، پرواز هاى گزمه زدن اّنچه در اين اواخر برفراز هوائى عراق و يا در جنگ هوائى صورت ميگيرد، خواند.
در پهلوى ناوگان هاى هواپيما بردار "Carl Vinson"، "Kitty Hawk"، "Enterprise" و "Theodore Roosevelt"، طيارات از نوع F-14 "Tomcat گربه" و F/A-18) "Hornet يك نوع زنبور" نيز در قدرت ارتش ايالات متحدهْ امريكا شامل ميباشند. طيارهْ دو ماشينهْ F-14 بايست بالاى اهداف در روى زمين حمله كند. هواپيماى تيپ "Hornets" كه نه چندان كاملاً سريع به مانند ماشين هاى Tomcat Mach-2 هستند و به اندازهْ Mach-1,7 سرعت ميگيرند. اين طيارات هم راكت ها و بم ها را بخاطر سهمگيرى در عمليات جنگى در بدنهْ خود حمل مينمايند. ناوگان هاى "Carl Vinson" و "Roosevelt" در زمرهْ هوا پيما بردار هاى كلاس "Nimitz Klasse" يعنى بزرگترين كشتى هاى جنگى جهان شمرده ميشوند. قوهْ محركهْ اين ناوگان ها "Reactor" هاى اتومى بوده و ميتوانند به تعداد 6000 نفر عمله و الى 85 فروند هوا پيما را در خورد انتقال دهند.
استفاده از بم افگن هاى B-52 نيز مد نظر گرفته شده است كه از مدت اضافه تر از چهار دهه به مثابهْ "كارسنگين و اسپ زشت (بد)" در جمع سلاح هوائى بحساب مياّيد. يك چنين هوا پيما قادر است الى مقدار 31،500 كيلو گرام بم و راكت را در بدنهْ خويش منتقل سازد و بدون اينكه سوخت گيرى بدارد يك فاصلهْ 12872 كيلومترى را پشت سر ميگذارد. حدود 80 عدد بم نورمال و طرف استفاده و 30 عدد بم شكننده (به هزار ها پارچهْ كوچك مبدل ميگردد) كه در جنگ كوسوو (Kosovo) استعمال گرديد و يا به تعداد 24 عدد بم كه الكترونيكى عيار ميشود، توسط بم افگن هاى با ساحهْ برد طويل بنام B-1B بارگيرى ميگردد. اّيا اينكه بم افگن هاى "Tarnkappenbomber هوا پيماى امريكائى (جنگى) مجهز با دستگاه رادار و غير قابل شناخت" از نوع B-2 و هواپيماى جنگى از نوع F-117A بنام "Stealth پنهانى" به وظايف گماريده ميشوند و يا خير، روشن نيست.
سه قسم هوا پيماى سوخت رسان بايست نگران اّن باشند كه طيارات جنگى و بم افگن ها از لحاظ مواد سوخت (بنزين) مشكلات پيدا نكنند. بزرگترين هواپيما، ماشين KC-10A بنام "Extender" بوده كه جوف (جايگاه هاى ذخيره كنندهْ روغنيات) هاى خالى اّن گنجايش ذخيرهْ مقدار 162000 كيلو گرام كروزين (Kerosin لغت يونانى مى باشد و يك نوع مادهْ محركه (مادهْ سوخت) را مفهوم ميدهد - م) را دارد. در پهلوى اّن طياره KC-135 بنام "Stratatanke تانكر" با ظرفيت بارگيرى مقدار 90000 كيلو گرام موجود است كه در سال 1956 وارد ساختار قواى هوائى گرديده است. براى تانك كردن هليكوپتر ها در هوا، قواى هوائى ايالات متحده، ماشين هاى از نوع HC-130P/N را بكار مى بندد.
در زمينهْ كاربرد راكت ها و ساير سلاح هاى هدايت شونده، برنامه ريزان نظامى قبل از همه پيرامون سرگلوله هاى پرواز سريع فكر مينمايند، اّنگونه كه اّنها در سال 1998 يكبار بر ضد پايگاه هاى اسامه بن لادن رهبر تروريست ها در افغانستان شليك شده بودند. اين راكت ها از نوع "Tomahawk تبر جنگى Indianer"، Cruise-Missiles ميتوانند از كشتى هاى جنگى سريع كوچك و بزرگ و كشتى هاى جنگى سريع داراى اژدر افگن و سرگلوله ها بر عليه اهداف در هوا و بحر در بدرقه ناوگان هواپيما بردار، شليك گردند. سرگلوله هاى پرواز سريع از لحاظ تخنيكى خيلى ها پيشرفته را به اسم SLAM-ER مى نامند كه از كلمات اّتى "Standoff Land Attack Missile Expanded Response راكت هاى موزائيل رد حملات بر اهداف زمينى با وسعت قواى اّتش جواب متقابل" اختصار شده است. اين راكت ها را هوا پيماها ميتوانند (بالاى اهداف معينهْ زمينى) شليك نمايند و كلاهك هاى انفجارى اّنها به حمايت كمره ها و امواج الكترونيكى و دستگاه هاى تخنيك اندازه گيرى (Infrarot Sensoren به فاصلهْ 240 كيلو متر به هدف پروگرام شده برده ميشود(ap).
يادداشت ها:
(1)- Schallgeschwindigkeit: مسافه (راه) طى شده در فى واحد زمان (يك ثانيه) به مقياس (Schall). اين سرعت در هوا با حرارت صفر درجهْ سانتى گريد (C-°0) به اندازهْ 332 متر، در اّب به اندازهْ 1407 متر و در اجسام جامد (مثلاً در فولاد اضافه تر از 5000 متر) ميباشد. با تشديد رفتار (تيز رفتارى) ميزان سرعت افزايش مييابد (برگردان از دايره المعارف اّلمانى چاپ سال 1985 در مطبعهْ Zweiburgen شركت Weinheim) صفحه 399
(2)- Schall: اخذ صداى تكان ها بوسيلهْ حس شنوائى انسان در (هوا) را مفهوم ميدهد و از اشكال موجوديت ماده (جامد، مايع، گاز) توليد ميشود. اين تكان ها ميتواند بين 16 الى 20000 Hertz (Gertz واحد مقياس تعداد تكان هاى مولده بوده و بر اساس اسم كاشف اّن Heinrich Hertz فزيكدان اّلمانى كه در بين سالهاى 1857 - 1894 مى زيست نامگذارى شده است - م) باشد. تكان هاى منظم را صدا و اّهنگ (Ton) و تكان هاى نامنظم راهياهو (Sound) ميگويند (برگردان از دايره المعارف اّلمانى چاپ سال 1974 در مطبعهْ Herder KG Freiburg در Breisgau صفحهْ 858).
(3) Mach: مناسبت (نسبت) سرعت يك جسم و يا جريان حركت (تكان) اّب را با مسافهْ (راه) طى شده در فى واحد زمان (يك ثانيه) به مقياس Schall (Schallgeschwindig keit بدست ميدهد.
Ernst Mach فزيكدان و فيلسوف اطريشى در بين سالهاى 1838 - 1916 زندگى ميكرد و بخصوص روى خلاء (موجود) در جريان حركت (تكان) گاز و يا مايع و خلاء (موجود) در انرژى حركى كوچكترين بخش يك جسم كه ذريعه لين (الكتريكى)، تحركات در گاز و يا مايع و يا پخش شعاع افزايش پيدا ميكند، كار و تحقيق نموده است (برگردان از دايره المعارف اّلمانى چاپ سال 1985 در مطبعهْ Zweiburgen شركت Weinheim صفحهْ 253).
November 27th, 2006
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
- علی رستمینقش پیش نهاده هایی تاریخی وسامان یابی های بعدی قدرت درتأسیس وافول حزب دموکراتیک خلق افغانستان(حزب وطن)
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادجهاد و جنگ در افغانستان قبل از آمدن قطعات شوری به حمایت پاکستان و رهبری امریکا آغاز شد
- سیداحسان واعظیبخش دوم نقش سازنده و ماندگارببرک کارمل در مسیر تاریخ
- سیداحسان واعظینقش سازنده و ماندگارببرک کارمل در مسیر تاریخ
- داکتر حمیدالله مفیدفرود دو ستاره درخشان از کهکشان اندیشه وخرد
- علی رستمی ببرک کارمل بااندیشه عدالت خواهانه به خاموشی رفت
- گزارنده به پارسی دری: عزیز آریانفرآریایی ها یا تورک ها؟
- عبدالو کیل کوچی دسامبردر آیینهء تاریخ
- عبدالو کیل کوچیمحمود بریالی ابر مرد جنبش چپ وترقی خواه افغانستان
- محمد عوض نبی زادهنا یب سالارمحمد حسین خان پیکارجوی رزمگاه میوند وغزنیگک
- خلیل وداد چگونه س.د.ج.ا. به س.خ. ج.ا. تعویض شد
- مترجم: ا. م. شیریانقلاب اکتبر! استالین. نوسازی- کودتای لیبرالی
- نویسنده: نجیب سرغندوی نهضت خدایی خدمتگاری و نقش آن دربیداری پشتونها
- گزارنده به پارسی دری: عزیز آریانفرتوران
- حسن پیمانامیرتیمورموئسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنگ ومدنیت آسیای وسطی قسمت-6
- حزب کارایران(توفان)انقلاب اکتبر ناقوس مرگ سرمایه داری بود
- ظهو رالدين دبرېالي انقلاب دکاليزې په وېاړ
- زمان هوتکبمناسبت هفدهمین سالشهادت داکترنجیب الله
- رحمت اله رواندشهید داکتر نجیب اله داوولسم تلین په یاد
- جلال بايانی کاوشگرشـــهيد داکتر نجيب الله
- جلال بايانی کاوشگرهفده سال قبل درقلب افغانستان کابل حماسه تاريخ رخ داد
- نصیراحمد – مهمند پیړی،پیړی زغم او پیچ دی وګالل شی
- داکتر حبیب منګل دافغانستان دخپلواکۍ غورزنګ ته لنډه کتنه
- نویسنده : مهرالدین مشیدروزی که زمامداران ناکاره در سایۀ آن صرف احساس فربهی کرده اند
- حسن پیمانامیرتیمور موئسس سبک اصیل هنر معماریوحامی فرهنگ ومدنیت آسیای وسطی5
- برگردان و تبصره از دکتر خلیل ودادحقایقِ تلخِ جنگِ 1979-1991 افغانستان از زبان نظامیان شوروی پیشین
- عبدالوکیل کوچی نگاه مختصری به تاریخ کوشانی ها
- انجنیر فضل احمد افغان شاه امان الله غازی و خط سیاه دیورند
- میر عنایت الله سادات معضلۀدیورند
- تتبع ونگارش؛تلخیص وترجمه: ازحسن پیمانامیر تیمور موسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنگ ومدنیت آ سیای وسطی قسمت(4)
- امان معاشر؛ خبرنگار آزادهشت ثور آوردن مجاهدین رو بزوال از کوه ها به قدرت جنرال دستم
- ا. م. شیریزادروز لنین، روز شرمندگی ما
- عتیق الله مولویزادهاز دین پروری، تا دین فروشی!!
- حسن پیمان امیرتیمور موسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنک ومدنیت آسیای وسطی قسمت 3
- نوشته کریم پوپل تاریخ نوروز کهن
- نجم کاويانیيادی از نوروز در کابل قديم
- تتبع ونگارش-ترجمه وتلخیص: ازحسن پیمانامیرتیمور موسس سبک اصیل هنرمعماری وحامی فرهنگ ومدنیت اسیای وسطی-2-
- دوکتور امین برین زوریدوکتور امین برین زوری
- برگردان و تبصره از دکتر خلیل ودادیهودیت در افغانستان
- ارسالی صمیمیبازگشت «لنین» به «خجند»
- حسن پیمانشمۀ ازخدمات وکارنامه های امیرتیموردرأئینۀ تأریخ
- سلیمان راوشجشن سده
- حسن پیمانتأریخ وخدمات زنده ومشهود امپراتوری تیموریان محال است به فراموشی سپرده شود
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادمناسبات سابق دولت افغانستان و اتحاد شوروی آمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی در ششم جدی به افغانستان
- سرلوڅ مرادزی برتانوي هند او برتانوي پنجاب، د پښتنو د ویښتیا دښمنان !
- سرلوڅ مرادزی برتانوي هند او برتانوي پنجاب، د پښتنو د ویښتیا دښمنان !
- عتیق الله مولوی زادهزندگی از کاخ تا کا نتینر!
- سرلوڅ مرادزیبرتانوي هند او برتانوي پنجاب دواړه، د پښتنو د ویښتیا ضد !
- سرلوڅ مرادزیډیورنډ کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون
- نویسنده : مهرالدین مشیدبالاخره امریکایی ها سر به بالین بیمار نظامیان پاکستانی این بازوی زرهی تروریزم جهانی نهادند
- عبدالوکیل کوچید سامبر نقطه عطف درتاریخ جنبش داد خواهانه مردم افغانستان
- سرلوڅ مرادزی ډیورڼد کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون دوهمه برخه
- انجنیر فضل احمد افغانخط سیاۀ دیورند مولود دسایس انګلیس و روسیه
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون
- فرزاد رمضاني بونششناسايي يا عدم شناسايي ديورند؟
- انجینر محمود صافی دافغانستان دتاریخ ځلانده ستوری احمد خان « احمد شاه بابا » درانی کال
- سید ذا کر شاه ( ســــــــــادات) (( د ډیورند کرښې غندل یا د پاکستان ســـــــره دښمنی))
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او څرګند دریځونه
- بیداربمناسبت کنفرانس بین المللی لندن و عدم پذیرش دیورند خط فاصل
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او روستۍ پراختیاوې
- عزیز آریانفرنیاز تاریخی به بازگشت به توافقات ژنو
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او روستۍ پراختیاوې
- سرلوڅ مرادزید ډیورند کرښې پریکړه به، لروبر افغانان خپله کوي
- ارسالی صمیمیبرگی از تاریخ جنگ جهانی دوم/ چگونه مسکو تسلیم آلمان ها نشد
- میر عنایت الله سادات نگاهی به تاریخ آریانا
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد بخش آخر
- جلال بايانیبزرگ مردان تاریخ
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش دوازدهم
- شبيراحمد طالب وزيران اوخاطرې
- رسول پويانجايگاه هرات در مدنيت خراسان
- محمدنبی عظیمیسفر دیگر به جلال آباد
- عزیزه عنایت خامۀ درفرا راه آزادی !
- نصیراحمد - مهمنددافغانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو دشهیدانواوغازیانوپه یاد
- دوکتور جلال بايانی « روح شاه غازی امان الله شاد و پر نور باد »
- انجنیر ظهو رالدین اندیشپراو دا
- محمدنبی عظیمیتعرض متقابل قوای مسلح افغانستان
- نوشته کریم پوپل اشغال و تاراج کابل از زمان تاسیس الی امروز
- سلیمان راوششهروندان شهر (جندان)
- محمدنبی عظیمی درحاشیه تعرض متقابل
- رسول پویاننقش استعمار در تخریب تمدن خراسان
- رسول پویانخراسان بعد از فروپاشی امپراتوری تيموريان
- رسول پویان ریشه های خراسان کهن
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش هشــــــــــــــــتم
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخـــش هفتـــــــــــــم
- ا. م. شیریپراودا در ۱۰۰ سالگی: زنده و رزمنده
- اسدالله جعفریمیلاد گل سرخ
- عبدالحی نزهت افزودن دشواری کارعاقلانه نیست
- فوادشاه امان الله خان غازى از نظر احمد شاه مسعود كى بود؟
- انجنېر ظهو رالدین اندېشپر فا شیزم د بري ورځ یعنی دامپرېا لیزم دنیمی تنی ښخول په شوري سوسېا لیستي هېواد کی
- نویسنده : مهرالدین مشید نباید بیش از این بهایی برای ویرانی این سرزمین پرداخت
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش ششم
- نوشته صوفی کریم فیضانی حملات اعراب در افغانستان
- انجنیر ظهورالدین اندیشد افغا نستان د خلک دمو کراتیک گوند داد شهیدا نو او اتلانو دسور گوند ټولو غړو ته له پو رته نه تر کښته پو رې
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بقیه بخش پنجم
- نبی حیدری معلم جنک یا صلح
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد بقیه بخش چهارم
- تهیه وترتیب:میرمحمدشاه رفیعیچهره امروزی تپه مرنجان ورازهای تاریخی آن
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد -- 4
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد - 3-
- سلیمان راوشتندیس های بامیان مجسمه های بودا نیستند
- حسن پیمانبیادبودسلسال وشهمامه تندیسهای بودا دو همبزم ودو همسنگ
- حسن پیمانافشارخونین وقتلهای زنجیره یی انگیزۀ اتحادخلقهای تحت استبداد
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد
- رحمت اله رواند روسانو يرغل او وتل دواړه تېروتني وې
- احمدولي بدخشياداي ديني به قربانيان فاجعة افشار
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد
- عتیق گلشمه ازجنایات بعضی گروه های ماوئیستها درافغانستان
- محمد نبی عظیمیچرا از مرگ می ترسید ؟
- جمعه خان صوفيلر وبر دوه افغان که يو افغان؟ (يوولسمه او آخري برخه)
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟ (اتمه برخه)
- عبدالو کیل کوچی فرخنده باد چهل وهفتمین سالگرد تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، حزب قهرمانان وشهیدان !
- حمید محویتآتر بی نوایان
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادآمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی به افغانستان
- تهیه کننده : عبدالقدیر میرزاییسقوطِ یک امپراتوری!
- محمد عارف عرفان رازهای حقیقی دعوت ارتش شوروی
- حمید محویدر بارۀ [کشته شدن پلخانوف(؟)]
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد
- صدیق رهپو طرزیما و نو آوری، تجدد و مدرنیزم
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟ (پنځمه برخه)
- داکترآریننام ببرک کارمل جاویدانه است زیرا توده های مردم آنرا ستوده اند
- عبدالو کیل کوچیپنجمین سالگرد وفات محمود بریالی را گرامی میداریم
- صدیق رهپو طرزیدیورند: سر و صدا برای هیچ
- محمدنبی عظیمیسپیده ها این جا آرام انــد
- محمد عوضازمكتب مبارزهء رفيق ببرك كارمل بياموزيم
- علی رستمیببرک کارمل ستارهء درخشان مبارزِ عدالتخواهء کشور
- عبدالو کیل کوچیببرک کارمل بزرگ مرد تاریخ
- دوکتور نثار احمد صدیقینام ببرک کارمل جاودان و روانش شاد باد
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟(٢ مه برخه)
- عزیز آریانفرچگونه دهلیز واخان ایجاد و به زور به افغانستان داده شد
- جمعه خان صوفيلر و بر: دوه افغان که يو افغان؟
- انجنېر ظهورالدين اندېشبه افتخار سالګرد انقلاب پېروزمند و زنجير شکن سوسياليستی اکتبر
- گزارشگر از انگلیسی به پارسی: صدیق رهپو طرزیده اسطوره در مورد افغانستان
- انجنېر ظهورالدين انديشبمناسبت سالمرګ انقلابی دلير وانديشمند خلل ناپذير
- از کریم پوپل روش سیاسی دولتها وملیتهای افغانستان در طول تاریخ
- عدالتدشمن هرگز وارد شهر لنين نخواهد شد!
- عبدالو کیل کوچی ماندگاران تاریخ
- نصیراحمد – مهمنددافغانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو
- سليمان راوش به پیشواز 28 ـ اسد
- انجنېر ظهورالدين اندېشدافغانستان دخلکو دملی_ازادی بخښونکي انقلاب دکاليزی په وياړ
- گزارنده: عزیز آریانفرمقاله دوم نقش دولت «کیرپاند» در با هم آمیزی فرهنگ های آسیای میانه
- عزیز آریانفرشاهنشاهی پنج صد ساله تاجیکی- ایرانی کیرپاند در مرزهای باختری چین
- حامدعلمیرساله روزشمار وقایع افغانستان از سال 1747 الی اخیر سال 2010
- نوشته کریم پوپلظهور وزوال اردوهای افغانستان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش دوازدهم وپایانی
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش 11
- گزارشگر از زبان انگلیسی به پارسی صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دوران تیموریان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش دهم
- سرلوڅ مرادزیلندن کې ډيورند جرګه د پنجاب پر سر کلک ګوزار
- تهیه کننده:امان معاشر نامه ی خواجه حافظ شیرازی برای امیر تیمور
- عبدالصمد ازهرخود کشی یا قتل بخش نهم
- محمدنبی عظیمی لحظاتی با ازهر بزرگوار
- محمدنبی عظیمی آیا روزی تاریخ حــــرب کشور ما نوشته خواهد شد؟
- عبدالصمد ازهر اسرار مرگ میوندوال بخش نهم
- ازهر عبدالصمداسرار مرگ میوندوال بخش هشتم
- محمد همایون سرخابی شهر غلغله در ماتم نبود بودای بزرگش هنوز میگرید
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوالبخش هفتم
- محمدنبی عظیمیتا لحظهء انــــتقال مسؤولیت
- گزارش از انگلیسی به پارسی صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دوران تیموریان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش ششم
- اسدالله جعفریآیاافشار باردیگر تکرار خواهد شد؟
- سید عبدالقدوس «سید»جنگ افشار
- خلیل الله سکندریواقعیت های پنهان در ماجرا های عیان افغانستان
- محمد همایون سرخابی نگاه مختصری پیرامون زندگی پرافتخار ظهیرالدین محمد بابر
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش پنجم
- محمد عالم افتخارسید جمال الدین افغانی ؛ اَبَر انسانی که از نو باید شناخت !
- سرلوڅ مرادزی پاچاخان د بهرنیو پوهانو په نظر کې
- صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دور تیموریان
- میرعنایت الله سادات نظری بر موافقتنامه ای دیورند
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا قتل؟ بخش چهارم
- نویسنده : مهرالدین مشیدامریکا و بازی بزرگ در کشوری که دشنۀ مقاومت گلوی هر مهاجمی را شگافته است
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا مرگ بخش های دوم و سوم
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزاد آمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی به افغانستان
- ا. م. شیریبمناسبت زادروز استالین
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا مرگ
- نویسنده: ولادیمیر پلاستون ببرک کارمل تا آخرین نفس های خود به حقانیتِ راهی که خود انتخاب نموده بود باور داشت
- ع.رستمی ببرک کارمل نماد وحدت!
- ر. حسنهفته اول دسامبر یاد آور روز های فقدان دو شخصیت مبارز نستوه کشور
- نوشته از ع. بصیر دهزادبخاطر 14چهاردهمین سالگرد وفات شادروان ببرک کارمل
- عبدالو کیل کوچی گرامی وجاویدان باد نام وخاطره تابناک زنده یاد ببرک کارمل
- عبدالو کیل کوچی چهارمین سالروز وفات زنده یاد محمود بریالی را گرامی میداریم
- احمدشاه سرخابییادی از جاودان یاد ببرک کارمل و برادر و همرزم فقید ش محمود بریالی!
- سرورددیورند کرښه دتکړه پوهانو وځیړ نو ته ضرورت لري
- عزیز آریانفردرنگی بر سر نام کشور ما- افغانستان
- عزیز آریانفرراز نهانی نامه دوست محمد خان به نیکلای یکم- امپراتور روسیه
- عزیز آریانفرآیین نامه داخلی انقلابیون جوان افغان (جوانان افغان)
- شباهنگ راددر یادمان کمونیست رزمنده «ارنستو چه گوارا»
- دکتر بیژن بارانکوچ آریاییها از شمال خزر
- سرلوڅ مرادزی د تاریخ پاڼه : کوز پښتانه او د افغانستان خپلواکي
- سليمان راوش تجاوزانگليس ، روس و امريکا بر افغانستان يا يک دروغ بزرگ
- اکادمیسن دستگیر پنجشیریحملات بر نیروهای چپ و پیامد های آن
- عزیز آریانفرگستره «اروآسیای میانه بزرگ»
- احسان لمر یادی از خانوادهء ناظر صفر
- داکتر . و .ع . خاکسترفراز های از زند ه گی یهودان در افغانستان
- نوشته صدیق رهپو طرزیتمدن «سند ـ هلمند» آغاز گر تاریخ ما
- انجنیر زلمی نصرت مهمندافغانستان د«جواهر لعل نهرو»له نظره!
- لیکونکی : نجم الدین « سعیدی »دعلامه دوکتورمحمد سعید « سعید افغانی»د «۲۵» تلین په ویاړ !
- سيد احسان " واعظی"تمدن های آريانای کهن و خراسان باستان
- آصفه صبابه مناسبت سی امین سال شهادت شاد روان محمدطاهربدخشی
- عبدالوکیل کوچیفرخنده باد چهل و پنجمین سالگرد تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، حزب قهرمانان وشهیدان !
- مرادزیستر پاچا خان : ملي هویت ، خپلواکي ، ملي ژبه او تعلیم
- علی رستمی چهل وپنجمین سالکرد حزب دموکراتیک خلق افغانستا ن را گرامی داشت !
- داود کرنزی بمناسبت سومین سالگرد وفات رفیق بریالی
- یعقوب هادینام و نیکوئی های رفیق ببرک کارمل جاودان باد
- سید احسان واعظی شخصیت نام اوری که باتاریخ زیست
- ترجمه و تحشیه از خلیل وداداز انقلاب اکتوبر تا انقلاب ثور
- سيد احسان " واعظی"تمدن هاي آرياناي كهن و خر اسان باستان
- احسان واعظی جايگاه والا و ارزشمند فيض محمد کاتب هزاره دربازتاب رويدادهای سياسی و تاريخ نگاری کشور
- رحمت اله رواند سنبلی نهمه نیټه د پښتنو اوبلوڅو د پیوستون د ورځی په یاد
- مرادزئ د وږي ۹ مه د پښتونستان ورځ
- نوشته : میرمحمد شاه "رفیعی"آرزوهای فراموش ناشده شهدای به خون خفته
- صديق وفا لويَه جَرگه ها ونقش ارزشمند آن در ساختار اجتماعی- سياسی وقانون گذاری افغانستان
- صديق وفا لويَه جَرگه ها ونقش ارزشمند آن در ساختار اجتماعی- سياسی وقانون گذاری افغانستان
- پژوهش: ظاهردقیق ماسترعلوم سیاسیحکومت مجاهدین(!)وبرکناری نقابهای تقدس آنان
- محمد عوض نبی زا د ه سی ومین سالروز شهادت علامه محمد اسمعیل مبلغ فرخنده و گرامی باد
- دکتورخلیل وداد (بارش)خاطرات مهندس هُلندی فان لوتسنبورگ ماس
- محمد عوض نبی زا دهدرويش علي خان هزاره اولین نایب الحکومهءهرات دردولت درانیها
- میرعبدالواحد ساداتسخنی چند پیرامون شخصیت والای غبار
- محمد عوض نبی زا ده بنیادعلیخان هزاره مبارزهمیشه درسنگرو یکی ازمدافعین راستین استقلال کشور
- محمد عوض نبی زا دهشیرمحمدخان هزاره جنگاورقهرمان و یکی از فاتحین اصلی معرکهءمیوند
- ترجمه و تحشیهء دکتور خلیل وداد نخستین مداخلهء نظامی شوروی به افغانستان
- سیدحسن رشاددو یاد و دو خاطره
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرافغانستان در مراحل نخست توسعه مستقل (سال های دهه 1920)
- محمد عوض نبی زا ده میر یزدان بخش بهسودی نماد ازایمان و مقاومت ،قربانی توطیه و پیمان شکنی
- محمد عوض نبی زا د ه یکصد وپا نزدهمین سا لیا د شهادت میرمحمدعظیم بیگ سه پای
- نسیم جویا جویاــ پرچم شجاعت و نبرد مردم افغانستان به خاطر ازادی,عدالت وترقی
- محمد عوض نبی زا دهچهل و سومین سا لگرد وفات زنده یاد برات علی تا ج یکی ازپیشآهنگان ، نهضت مشروطه خواه و دموکرات گرامی باد
- محمد عوض نبی زا دهیکصدوپنجمین سال تولد فرقه مشرفتح محمد خان میر زاد یکی از پیش قراولان جنبش مشروطیت کشور فرخنده باد!
- محمد عوض نبی زا دهبیست و ششمین سا لیا د وفات محمد ابراهیم گا و سواریکی ازپیشگامان نهضت دهقا نی وضد استبداد گرامی با د!
- جنرال محمد یاسین امیریهشتاد سال از تولد ببرک کارمل شخصیت استثنایی تاریخ معاصرکشورمی گذرد
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- محمدعوض نبي زاده نقش و مقام مردم هزاره دردولت و جامعه طی دوونیم قرن اخیر
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟(قسمت ششم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- مشعلشخصيتي که با تاريخ عمر خواهد کرد
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت پنجم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت چهارم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- محمدعوض نبی زاده یادی ازمبارزقهرمان عبدالخالق شهید
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)تاريخ سخن ميگويد: چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ )قسمت سوم (
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت دوم )
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)تاريخ سخن ميگويد: چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- دپلوم انجنیر خلیل الله معروفی جوانمرد لک بخش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- نصرت شاد يادي از “ مولانا “ ملانصرالدين !
- محمدعوض نبی زاده معرفی مختصریکعده ازمبارزین شاخص مردم هزاره درجنبیشهای ضد استبدادی و استعماری
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- ويرايش وگردآورنده جانبازنبردنخستين سلطنت يک زن ازسلاله غزنويان در جهان اسلام
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- ظريفيبه بها نهء هشتا دهفتمین سالگرد استرداد استقلال افغانستان
- آتوسا سلطان زاده فيلسوفاني كه پيامبر شدند !
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- دوکتور.م. پکتیا وا ل بمنا سبت هشتا دو هفت مین سا لګر د استر دا د استقلا ل ملی افغانستا ن
- محمدعوض نبی زاده هزاره جات یا هزارستان ازدیدگاه ونظر مورخین
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- نصرت شاد توماس هابس متفكر و فلسفه سياسي دولت
- عليشاد لربچه ژان ژاك روسو
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- عليشاد لربچه زنون ؛ اهل كيتون
- نوشتهء: زمری کاسی شناسنامهء يکتن ازمشروطه خواهان، يک مبارز گمنـــام و افشای يک ترورسياسی ديگر؛
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پرشوردرمورد هفت وهشت ثور
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پر شوردر مورد هفت وهشت ثور
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پرشور در مورد هفت و هشت ثور(بخش شـشم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- جليل پرشور در مورد هفت وهشت ثور بخش چهارم
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- جليل پرشوردر موردهفتم وهشتم ثور
- جليل پرشوردر مورد هفتم وهشتم ثور
- جليل پرشوردر موردهفتم وهشتم ثور
- سراج الدین ادیبروز جهانی کارگر وتشکیل سازمان بینالمللی کار
- سراج الدین ادیب جهان در آیینه ء رویداد های تاریخ (اول تا 31 می )
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمد وليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمد وليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمدوليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- کريم حقوقابونصر فارابي ارسطوی شرق
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش سوم
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش دوم
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش نخست
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رضا شادابهویت قومی هزاره ها و سادات هزاره
- ارسالي آرش فروزی با مبارز آتشين راه نجات مردم داکتر محمودی آشنا شويم
- سراج .اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخ
- دوکتورمحمد شعيب مجددیمسابقه تير اندازی در زمان تيموريان هرات
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش سوم
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش دوم
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش نخست
- اسکاریحسن صباح وجنبش اسماعيليه
- دستگيرصادقيغارت ميراثهای فرهنگي و تاريخي
- صباحچگونه ابوریحان بیرونی قاره آمريکا را کشف کرد؟
- داکتر وفاهوشی مین مردی که تاريخ را رقم زد
- صباحاولين سفير زن درتاريخ کابل زمين
- صباحگوشه ي ا ززندگي جاودانه مرد خراسان
- استادصباحابوالفضل بيهقی مورخ امپراتوري غزنويان
- سراج الدين اديببمناسبت 86 مین سال استقلال افغانستان
- تهيه و تدوين از بصيرشررتاريخ ، آزادي ،صلح واستقلا ل
- عينيسيرتاريخي فاجعه ملي ومجرمين جنگي
- رسالتروزا زن بحث انگيزتاريخ
- استادصباحميمنه د راورا ق تاريخ
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحچهل سال اسماعیلیه بعد از وفات حسن صباح
- استادصباحتاريخ عمومي اسماعیلیه هاواوضاع خراسا ن
- نبشهءايشرداسالاحمدالله هندوی افغانستانیم؟!
- تهيه و ترتيب از اشرف بهروزفشرده اي از تاريخ فرانسه
- انجنيرغلام سخي ارزگانيبه بهانه يي گرامي داشت از روز جهاني مادر
- ارسالي جواد نصريانزن در آنسوي تاريخ
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحيعقوب ليث صفاري مرد خرد وپيکا ر
- ارسالي صيقلرويدادها ي تاريخي
- ارسالي بنفشه ميتراآخرين تغييرات سياسي جهان در دهه پسين سده دوهزار عيسايي
- ارسالي فرحت شکوهمندگفتار بزرگان
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- ارسالي بنفشه ميترامجموعه ای از دانستنی ها
- گردآورنده وتلخيص استادصباحسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحگسترش فرقه اسماعیلیه در قرن اخیر
- نسرین مفیدردپای زن افغان در تاریخ
- نسرين مفيدهشتم مارچ روز جهاني زن در پهنای تاريخ
- ارسالي محبوب شاملعقايد اسماعيليه
- ارسالي ميلاد بهزادتاریخچه کتاب و کتابخانه در عهد با ستا ن
- ارسالي نسترن نيلابمروري برآيين کا تو ليک
- ارسالي شامل سالارد رمورد زرتشت و زرتشتیا ن چه میدانیم؟
- ارسالي فريدون کيومرثمهاتما گاندی منجی صلح وپيام آورآزادي
- ارسالي بکتاش نهيردرباره اصطلاح شيعه
- استاد صباحکمي ازحقا يق ناگفته وتاريخي سرزمين خراسان
- ارسالي جواد نصريانتاريخ ظهور و مؤسس مذهب معتزله
- ارسالي اميد برهاناهل حديث و حنابله
- ارسالي جواد نصريانوهابيت چگونه بوجودآمد؟
- استاد صباحتاريخ مذ هب اسماعيليه
- ارسالي دانش آرزوتاریخ اروپا
- ارسالي اميد آهنگربابل درکجا واقع بود؟
- ارسالي جواد نصريانپنج دهه از تصویب اعلاميه جهاني حقوق بشر ميگذرد
- ارسالي اميد آهنگرامپراتوری اسکندر چه وسعت داشت ؟
- ارسالي عمران مهربانچه نيرويي ملتها را به حرکت در مي آورد؟
- ارسالي ميلاد دوستچه کسی می تواند تاریخ بنو یسد؟
- ارسالي مشهيد مهوشبِنِدِتو كروچه
- ارسالي اميد آزموننظرمن در باره تاريخ
- ارسالي مشهيد اميلسا ما نيان
- ارسالي داکتر بصيرجنگ نفت
- ارسالي احمد منصور آگاهنهروآزاده مرد آزادي
- ارسالي وليد نصرياندرتاريخ ا مريکا چه گذشته است؟
- استاد صباحلحظه يي دردهليزهاي تاريخ
- ارسالي سالار هوشمندبه بها نه، سالروز ترور مهاتما گاندی
- ارسالي داکتربصيرتاريخ و هويت ملي ما
- ارسالي شامل صباحلحظه يي با تاريخ
- دستگير صادقيگراميداشت از مبارزات قهرمانانهً مردم با شهامت افغانستان در حفظ استقلال کشور