دباختر اژانس کارکوونکو به ماښام ترناوخته کار کاوو، يوه شپه هغه وخت د اطلاعاتو او کلتور وزارت څخه د مکرريانو پر لور دباختر اژانس دکارکوونکو په موټر کي سپاره شول چې خپل ټول کارونه يې خلاص کړي وو، يو مسلکي کارکوونکی او يو چلوونکی د شپي ناوخته چي کله د پښتونستان واټ څخه تيريدل، د ارګ په مخکي تيرشوي سړ ک ته يې د موټر مخ برابر کړ (د طالبانو په وخت کې د ارګ په مخکي تير شوي سړک باندي پلي تلونکو او کوچني شخصي تيز چليدونکي موټرانو ته دتګ او راتګ اجازه وه)، کله چي موټر د ارګ دروازي څخه لږ نور هم تير شو، يو ناڅاپه موټر ودريد او ګل شو، د طالبانو په وخت کې د نن وخت په څير د موټرانو ګڼه ګوڼه نه وه، او نه هم دومره زيات موټران وو، دباختر اژانس مامور او چلونکی چي دواړه په تن خوار او ډنګر وو، هرڅومره وس يې چې وکړی موټر يې نه شوای ټيله کولای، ناچاره ولاړ او د سړک يو او بل لورته يې کتل که چيرته کوم موټر او يا دوه درې تنه طالبان وويني چې مرسته ورسره وکړي.
د هغه وخت سره نسبتا مناسب د نوی ماډل موټر بطي ليدو دوی خوشاله کړل، ډير ژر يې څنګ ته موټر ودريد، او د سيټ څخه يو د ښايسته نوراني مخ لرونکي کس ورته وويل چي خيرت خو به وي، په سړک د ولاړ موټر کسانو وويل چي موټر مو نه چالانديږي او زموږ وس هم نه رسيږي چي ټيله يې کړو، ټيله غواړي چي چالاندشي.
دښايسته نوراني مخ لرونکی کس د موټر له سيټ څخه راکښته، ورسره دوه ملګري يې هم ډير ژر راکشته شول او تر ټولو لومړی د موټر ټيله کيدو ته د نوراني مخ لرونکي شخص اوږه ورکړه، د باختر اژانس کارکوونکی د موټر ټيله کيدو په وخت کي پوه شو، او لاسونو او پښو يې لړزه پېل کړه، خو دده له بخته موټر ډير ژر چالاند شو، او د نورانی مخ او ښايسته څيري لرونکی شخص چي کله بيرته خپل موټر ته تلی، مخ يې ورته راواړاوو چي بل شي ته خو به مو ضرورت نه وي، دباختر اژانس کارکوونکی په دغه وخت کي وويل چې بخښنه غواړو، موږ بې احترامي وکړه او تاسي مو ونه پيږندلای، که نه د دريدو تکليف مو هم نه درکاوو، خو دغه هوډمن او په خپل ولس مېن مجاهد وويل چې دازموږ دنده ده او موږ خپله دنده سرته ورسوله، تاسي پرموږ حق لرئ، او موږ يواځي ستاسي سره مرسته وکړه نور مو هيڅ ډول تکليف نه دی کړی.
لوستونکيه پوهيږي چې دا په خپل ولس او هيواد مېن شخص څوک وو، چي په تياره ماښام يې په سړک ولاړ د باختراژانس د کارکوونکو موټر ته اوږه ورکړه او دهغوی سره يې موټر ترهغه وخته ټيله کړ ترڅو چې چالاند شو، الله اکبر، دا د افغانستان د اسلامي امارت د سرپرستي شوری رئيس ملامحمد ربانی آخند وو، هغه څوک چي د نوم په اوريدو يې د نړۍ ټول کفار په لړزه کي وو، هغه څوک چې په افغانستان کې يې د افغان مجاهدينو په ګډون د ګڼو هيوادونو د مجاهدينو مشري کوله، او داهغه څوک وو چې روسان په خوب کې دده له نامه او څيري څخه ويريدل.
الله عزوجل دي ملامحمد رباني آخند د جنتونو سردار او دمحمد رسول الله ) سره دي الله جل جلاله دده روح يوځای کړي، او الله عزو وجل دي دده روح خوشاله او ارامه ولري.
ماسپښين جماعت تير شوی وو، د پلخشتي مسجد ته د لمونځ کولو له پاره ورغلم، کله چي مې څلور رکعته فرض لمونځ لا نه وو تمام کړی، چپ لورته مي څو تنو په جماعت لمونځ پېل کړی، چپ لورته په سلام ګرځولو مي د ختيځ زون تنظيمه رئيس او د سرپرستي شوری اقتصادي معاون مولوي عبدالکبير صاحب وليد، چي د خپلو ملګرو امامت يې کاوو.
جماعت تمام شو، ورپسي دوه رکعته سنت مؤکد لمونځ هم اداء شو، د روغبړ لپاره ور ولاړ شوم (ماسپښين ناوخته وو نو ځکه خو په پلخشتي مسجد کی ډير خلک نه وو، او بل داچي په هغه وخت کي د کابل اوسيدونکی هم کم وو او نږدې شاوخوا ټول خلک به د لمانځه په وخت کي جماعت ته حاضريدل)، مولوي عبدالکبير صاحب په ډيره مينه او محبت روغبړ راسره وکړی، ورپسي مي دهغه له ملګرو سره روغبړ وکی، بيا يې زما لاس په خپل لاس ټينګ ونيو او راته ويې ويل چي: ولی نه راځي، دوه اونۍ کيږي چي زه کابل ته راغلی يم (مولوي عبدالکبير صاحب د ختيځ زون د تنظيمه رياست سربيره نوی د سرپرستي شوری اقتصادي معاون هم ټاکل شوی وو) او ته نادرکه يې، پوښتنه هم نه کوي، بې وفا يې، ورته مې وويل چې مولوي صاحب، ډير زيات زما په زړه کي ځای لري، والله چي ډير زيات راته ګران يې، او خبر هم وم چې تاسي کابل ته راغلي ياست، خو بخښنه دي وي، مولوي صاحب چې زه پيږندلم، ټينګار يې وکړ، چې نه! حقيقت ووايه ولي نه راغلي؟ هرڅوک راځي (هدف يې د نوي دندي مبارکي وه) خو ته هيڅ معلوم نه شوي، له ښه ټينګار وروسته چې لاهم په مسجد کې دننه ولاړ وو، ومې ويل، مولوي صاحب ( د طالبانو په وخت کې مولوي صاحب، حاجي ملاصاحب، آغاصاحب، حاجي آغا، او طالب کليمي کارول کيدي، نوري اضافي او د دندي اړوند کليمي طالب وزيرانو او مشرانو نه خوښولي، نو ځکه خو مې دغه دلوړ او مهم منصب لرونکي شخص ته وويل چي مولوي صاحب) چې ر ښتيا ووايم خفه به شي، خو دومره وايم چې ډير زيات دي زما په زړه کي ځای دی، مولوي صاحب خبره بيا غبرګه کړه وويل چې ژرښه وايه که نه څپيړه درکوم (ټوکه يې وکړه)، دهغه ټول ملګري ولاړ وو او زه هم يو عادي شخص وم چې نه کوم والي وم، نه معاون دوالي او نه مي د کوم غټ رياست دنده پرغاړه وه، په تبسم کې مي ورته وويل چې مولوي صاحب، والله چې زړه مي غوښتل چې درشم، ودي وينم او دا ستاسي حق وو، خو داچي اوس تاسي په ډيره غټه چوکۍ کار کوي، او دنده مو ډيره لوړه شوی ده، څو ځله مي وغوښتل چې ستا حويلي ته درشم او ودي وينم، خو درنه غلم، ويريدلم چې که زه درشم هلته به ستا ساتونکي په دروازه کي ستاسي د ليدواجازه رانه کړي، او يا خو به وايې چي مولوي صاحب ډير مصروف دی ( دطالبانو په وخت کې طالب وزيرانو او مشرانو ته دهغوی رسمي دفتر او يا د اوسيدو ځای ته د ورتګ په وخت کې تلاشي نه کيدله، يواځي کله که به مصروف وو، سکرټر اويا ساتونکو به څوک نه پيژندی نو پوښتنه به يې کوله) په دواړو حالتوکې که اجازه رانه کړل شي، نو هغه مينه او محبت چې اوس مې په زړه کي درته شته، هغه مينه به کمه او يا ټکنۍ شي، او بل داچې بيا به ټول وخت د درتګ او ليدلو هڅه هم ونه کړم، له همدې ويري ستا د ليدو او پوښتني کولو څخه بې برخي پاتي وم، اوس ځکه ډير خوشاله شوم چي په مسجد کې مي وليدلې او د ليدو اړوند د ساتونکو احسان دي هم نه منم، مينه ناک، له خپلو ملګرو او دوستانو سره محبت کوونکی، د ښايسته څيري لرونکی او له وقاره ډک شخص مولوي صاحب په ارامه خندا وکړه او ويې ويل چې: تر ننه هم ته چا منع کړی يې؟ او داسي شوي چې ته راغلی يې او چا تاته اجازه نه وي درکړي؟ داخو ستا کمزوري ده، اوس به داسي کوي چې ډوډۍ به کوي او موږ به ميلمانه کوي او په راتلونکی کي به هر وخت زما د اوسيدو ځای ته هم راځي.
دختيځ زون تنظيمه رئيس او دسرپرستي شوری اقتصادي معاون د خپلو ملګرو په مخ کې دميني اومحبت ښکاره کولو له پاره ميلمستيا غواړي خو زما ځواب: مولوي صاحب د ميلمستيا له پاره روپۍ والله که لرم او له بل چا څخه يې قرض هم نه اخلم،ځکه قرض بيرته غوښتل غواړي، زه به سهار چای برابر کړم او تاسي به له ماسره زما د اوسيدو په ځای کې چای وڅښئ (زه د اطلاعاتو او کلتور د وزير ښاغلي ملااميرخان متقي په حويلۍ کي اوسيدم، په دغه وختونو کې متقی صاحب په کندز کې وواو زموږ حويلۍ هم سپيره معلوميدله، ځکه که د کور مشر په کور کي نه وي که د رياست رئيس په رياست کې نه وي او که دکلي مشرپه کلي کې نه وي هلته ديوې تښي احساس کيږي)، هغه با وقاره او د دروند شخصيت لرونکی مجاهد زما په خبره خفه نه شو چې ومې ويل ډوډۍ نه شم درته کولای چای درته برابروم (څه فکر کوئ که د اوسنۍ اداري کوم وزير يا والي د عادي رئيس څخه د ډوډۍ غوښتنه وکړي او هغه ووايې چه نه! چای به درکړم، فکر کوم چې د آخرت ترورځي به کينه ورسره وساتي دا به د خپل ځان له پاره عار وګڼي، خو هغه چې د الله ددين له پاره راولاړشوي وو، او دالله ددين خدمت يې نېت وو، په اسلام او د اسلامي ژوند آداب ورته معلوم وو، هغه يې د ځان له پاره وياړ ګڼي، هغه خوشاليږي، چې ددوی ترلاس لاندي رئيسان دومره قدر پيسي هم نه لري چې دغو محترمو ته پري ډوډۍ وکړي).
باور وکړئ چې زما په خبره ددي پرځای چې مولوي صاحب خفه شي هغه خوشاله شو، او تکرار تکرار يې وويل چې ته به خامخا ډوډۍ کوي، او په چای به ځان نه خلاصوي.
وګورئ هغه ماته ونه ويل، او نه يې هم خپل مالي مسؤل (د طالبانو په وخت کې هر وزير، والي او مشر خپل ځانګړي مالي مسؤل درلود چي ټول وخت به ورسره وو، خو په رسمي دفتر کي به يې رسمي مالي هم درلود) ته وويل چې ده ته پيسي ورکړه، بلکه ماته يې ويل چې ډوډۍ به خامخا کوي.
دغرمۍ له پاره مې د ختيځ زون تنظيمه رئيس او د سرپرستي شوری اقتصادي معاو ن ته شوروا او لږ وريجي، فکر کوم د لندي ميوي پرځای خټکی تيار کړل، هغوی دغه ډوډۍ دومره په مينه وخوړله چې تراوسه مي هم هغه ورځ نه هيريږي.
تاسي به فکر کوئ چې د ډوډۍ روپۍ به خامخا ماته وروسته او يا مخکی مولوي صاحب او يا کوم بل مشر راکړي وي، يواځي له ډوډۍ خوړلو وروسته يې پوښته وکړه چې پيسي دي له کومه کړي، ومې ويل چې له ملا موسی آخند ( دمتقي صاحب مالي مسؤل) څخه مي قرض کړي.
د مولوي عبدالکبيرصاحب دي الله مل او ساتندوی شي تر ډير حده يې ترځان د لوړو چوکيو درلودونکو خيال د قدرت دبقا په خاطر نه ساتی، ولې دهر چا قدر او احترام يې د هغه د شخصيت او علميت په اندازه درلود، ماليدلی دی چې د کليوال عالم به يې تر ځېنو وزيرانو زيات احترام او قدر کاؤ.
په خپلو ملګرو باورې او پوره اعتماديې پرې درلودی. په ملګرو بدګمانه نه ؤ، او هميش يې دملګرې په اړه مثبت نظر درلود. خپل موټرچلوونکی او له ده سره ساتونکي يې مؤدب، په خبره پوه، مطيع، ځان او ځای پېژندونکي او د بشپړ نظافت مراعت کوونکي ؤ.
مولوي عبدالکبيرصاحب د هغه رئيسانو سره ډير مينه درلودله چې کار يې کاؤ، برعکس د هغو رئيسانو سره يې مينه نه درلودله چې کار يې نه کاؤ. همدارنګه د کار کولو لوړه او قوې حوصله يې خپله هم درلودله او ژر يې ستړيا نه حس کوله.
مژده صاحب وايې چې يوځل موږ مزار شريف ته د تاجکستان دولتي چارواکو سره د خبرو له پاره تلو، زموږ سفر له کابل څخه مزارشريف ته په يوه زړه الوتکه کي وو، هغه وايې چي په دي سفر کي د اوبو او بريښنا وزارت معين هم زما سره نږدې ناست وو، کله چې الوتکي پرواز وکړ، د اوبو او بريښنا وزارت معين (له مژده صاحب څخه يې نوم هير شوی) د صدرۍ له جيب څخه کوچنی قران کريم را وايست او په تلاوت يې پېل وکړ، ترهغه وخته يې تلاوت کاوو ترڅو چي موږ مزارشريف ته نږدې شوو، کله چې يې قران کريم بند کی، ما ورته وويل چې حاجي ملاصاحب ښه شو ستا د تلاوت زور وو چې دغي زړي الوتکي راورسولو (پرطالبانو نړيوال بنديزونه لګيدلي وو الوتکي يې ډيری زړي او پرزي يې هم نه شوای ورته پيداکولای، دالوتکو ترميم هم نه کيدی، هغه عاميانه خبره چې د الله پرتوکل چليدلي).
مژده صاحب وايې چې معين صاحب وويل چې ما خو په دي خاطر د قران کريم تلاوت نه کاوو چې الوتکه به ولويږي، ما ځکه تلاوت کاوو چې د کابل برق ډير کم دی، زه د ماهيپر د اوبو او بريښنا بند ته ولاړم ، هلته چې مي د بريښنا د بند او توليد مامورين را ټول کړل، پوښتنه مې ورڅخه وکړه چې ولي برق کم دی؟ هغوی ويل چې توربينونه سم کار نه کوي، چې کله يې چالاند کړو ګرميږي، او د پټاويدو خطر يې شته، معين صاحب وايې چې ما ورته وويل چې دغه توربينونه خلاصيږي؟ د ماهيپردبريښنامامورينو وويل، هو.
ومې ويل چي يو توربين راخلاص کړئ زه يې ګورم، مامورينو يو بل ته وکتل چې عجيبه ده نه انجنير دی، نه هم د توربين او برق مسلکي، ساده طالب دی او وايې چې توربين راخلاص کړئ زه يې ګورم، چې موږ يې خلاص کړو نو دی څه پري پوهيږي؟ په هر صورت يو بل ته يې کتل او ما ورته وويل چې تاسي ژر کوئ يو توربين راخلاص کړئ زه يې ګورم، هغوي په خپلو منځو کې پټي خنداوي او اشاري يو بل ته کولي، او زما په ناپوهي يې خندل.
لږ وروسته چې کله يې توربين راخلاص کړی، ما توربين په زير سره وکتی، چې ګورم يوه جستي ميله د توربين په څرخ کې دايروي شکل سره شاوخوا ورکول شوي وه، دغه جستي ميله ټوله زنګو وهلي وه او زنګو خوړلي وه، دبريښنا مامورينو ته مې وويل چې خبره په ميله کي ده، دغه ميله به ورته نوي کړو انشاءالله کار کوي، هغوی وويل چې دا امکان نه لري چې نوي يې کړو، نوي ميله خو ورته پيداکيږي هم نه؟ بل داچې دا خو المونيم او يا بله کومه مهمه اوسپنه ده، معين صاحب وايې ورته مې وويل چې نه المونيم دی او نه بله مهمه اوسپنه، زه يې جوړوم، کابل ته راغلم، د اوسپنو (فلزکار) مسلکی کسان مي له بازاره راسره بوتلل، هغوی ميله جوړه کړه، وروسته مامورينو ويل چې د توربين پنکه هم خرابه ده کار نه کوي، ورته مې وويل چې تاسي يې راخلاصه کړئ، داخو زما د موټر په ډول پنکه ده، انشاءالله داهم اسانه ده، مامورينو ويل چې حاجي ملاصاحب، دا جلاسايز اوجلا ډول پنکه ده، عادي د موټر پنکه توربين ته کار نه کوي، ومې ويل چې تاسي يې راخلاصه کړئ زه يې جوړوم، هغوی بيا يو بل ته اشاري وکړي او پټي خنداګاني يې کولي، پنکه چې يې راخلاصه کړه، رښتيا هم غټه وه او د موټر پنکه سمه نه ورته راتلله، په کابل کې مي يو لليټرجوړونکی ملګری وو، هغه ته مي پنکه راوړه او ورته مې وويل چې دغه ډول پنکه غواړم، هغه هم د کوم موټر پنکه راپيدا او لاس يې پکې وواهه هغه سايز او ډول يې راته لاسي تياره او جوړه کړه، بيرته ولاړو او پنکه مو هم توربين ته وتړله (د پنکي جوړلو او فلزکار ماهيپرته وړلو پسي دواړه ځله د اوبو اوبريښنامعين خپله کابل ته راغلی وو)، سهار مو په توربين کار پېل کړی وو او ترماښامه مو بيرته توربين وتړی، نن سهار وعده وه چې توربين چالاند کړو او ټسټ يې کړو چې کار کوي که نه، هغه ماته دغه سفر راپيدا شو او ورنه غلم، اوس مي په دي خاطر د قران کريم تلاوت کاوو چې هغه توربين جوړشي او کابل ته برق ورکړو (دغه په ولس مين خلک چې مسلکی زده کړي يې نه درلودلي، خو اخلاص ، اطمنان او عقيده يې راسخه وه، په الله يې ايمان او باور وو چې ددوی مرسته به کوي، د ولس له پاره يې په سمه معنی خپل ځانونه خادمان ګرځولي وو نه حکمرانان)، الله جل جلاله ته مې سوال او زارۍ کولي چې ما هغه مامورينو ته ونه شرموي او الله عزوجل دغه توربين جوړکړي.
مژده صاحب وايې چې کله موږ د مزارشريف هوايې ميدان کې کښته شولو، د اوبو او بريښنا معين ورک شو، نيم ساعت يا شل دقيقي وروسته هغه رامعلوم شو، ډير خوشاله معلوميدی، خوله يې له خندا ډکه وه، خوشالي يې پرټوله څيره له ورايه ښکاريدله، مولوي عبدالرحمن زاهد دبهرنيو چارو معين ورباندي ږغ کړل چې حاجي ملاصاحب ډير خوشاله معلوميږي لکه چې دځوی د پيدا کيدو زيری درباندي شوی دی؟ معين صاحب وويل چې يا! له دي هم غټ کار شوی دی ځکه خوشاله يم، زاهدصاحب پوښتنه ورڅخه وکړه چې دا نو څه شی دی؟ معين صاحب وويل چې هغه توربين چې موږ پرون کارورباندی کړی وو او مامورينو راپسي خندل چې داساده طالب وګوره او توربين جوړول، سهار يې چالانده کړی، او تراوسه نه دی ګرم شوی، انشاءالله چې مازيګرته هم لږ وخت پاتي دی، او ترمازيګره که ګرم نه شي نو کابل ته برق ورکوي، او نور توربينونه به هم دا ډول جوړکړو.
مژده صاحب وايې چې اوس د کرزي د ادراي وزيران او د اسلامي امارت وزيران يو تربله سړی څه ډول پرتله کولای شي، هيڅ د پرتلي وړ نه دي، هغوي خپل ولس او هيواد ته ژمن وو، او د کرزي د اداري وزيران يواځي خپل جيب ډکولو ته ژمن دي.
دغه ډول ډيري بېلګي شته، د ليکني د اوږدوالي له امله په يادو شوو خاطرو بسنه کوم، په راتلونکې کې به انشأالله د وخت او حالاتو په نظرکې نيولو سره د اوسني حکومت د ځينو وزيرانو ، واليانو او لوړپوړو چارواکو د ژوند پخواني او اوسني حالت وڅيړو، او د عدل او انصاف تله به لوستونکو ته په لاس ورکړو.
September 20th, 2012
برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
- علی رستمینقش پیش نهاده هایی تاریخی وسامان یابی های بعدی قدرت درتأسیس وافول حزب دموکراتیک خلق افغانستان(حزب وطن)
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادجهاد و جنگ در افغانستان قبل از آمدن قطعات شوری به حمایت پاکستان و رهبری امریکا آغاز شد
- سیداحسان واعظیبخش دوم نقش سازنده و ماندگارببرک کارمل در مسیر تاریخ
- سیداحسان واعظینقش سازنده و ماندگارببرک کارمل در مسیر تاریخ
- داکتر حمیدالله مفیدفرود دو ستاره درخشان از کهکشان اندیشه وخرد
- علی رستمی ببرک کارمل بااندیشه عدالت خواهانه به خاموشی رفت
- گزارنده به پارسی دری: عزیز آریانفرآریایی ها یا تورک ها؟
- عبدالو کیل کوچی دسامبردر آیینهء تاریخ
- عبدالو کیل کوچیمحمود بریالی ابر مرد جنبش چپ وترقی خواه افغانستان
- محمد عوض نبی زادهنا یب سالارمحمد حسین خان پیکارجوی رزمگاه میوند وغزنیگک
- خلیل وداد چگونه س.د.ج.ا. به س.خ. ج.ا. تعویض شد
- مترجم: ا. م. شیریانقلاب اکتبر! استالین. نوسازی- کودتای لیبرالی
- نویسنده: نجیب سرغندوی نهضت خدایی خدمتگاری و نقش آن دربیداری پشتونها
- گزارنده به پارسی دری: عزیز آریانفرتوران
- حسن پیمانامیرتیمورموئسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنگ ومدنیت آسیای وسطی قسمت-6
- حزب کارایران(توفان)انقلاب اکتبر ناقوس مرگ سرمایه داری بود
- ظهو رالدين دبرېالي انقلاب دکاليزې په وېاړ
- زمان هوتکبمناسبت هفدهمین سالشهادت داکترنجیب الله
- رحمت اله رواندشهید داکتر نجیب اله داوولسم تلین په یاد
- جلال بايانی کاوشگرشـــهيد داکتر نجيب الله
- جلال بايانی کاوشگرهفده سال قبل درقلب افغانستان کابل حماسه تاريخ رخ داد
- نصیراحمد – مهمند پیړی،پیړی زغم او پیچ دی وګالل شی
- داکتر حبیب منګل دافغانستان دخپلواکۍ غورزنګ ته لنډه کتنه
- نویسنده : مهرالدین مشیدروزی که زمامداران ناکاره در سایۀ آن صرف احساس فربهی کرده اند
- حسن پیمانامیرتیمور موئسس سبک اصیل هنر معماریوحامی فرهنگ ومدنیت آسیای وسطی5
- برگردان و تبصره از دکتر خلیل ودادحقایقِ تلخِ جنگِ 1979-1991 افغانستان از زبان نظامیان شوروی پیشین
- عبدالوکیل کوچی نگاه مختصری به تاریخ کوشانی ها
- انجنیر فضل احمد افغان شاه امان الله غازی و خط سیاه دیورند
- میر عنایت الله سادات معضلۀدیورند
- تتبع ونگارش؛تلخیص وترجمه: ازحسن پیمانامیر تیمور موسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنگ ومدنیت آ سیای وسطی قسمت(4)
- امان معاشر؛ خبرنگار آزادهشت ثور آوردن مجاهدین رو بزوال از کوه ها به قدرت جنرال دستم
- ا. م. شیریزادروز لنین، روز شرمندگی ما
- عتیق الله مولویزادهاز دین پروری، تا دین فروشی!!
- حسن پیمان امیرتیمور موسس سبک اصیل هنر معماری وحامی فرهنک ومدنیت آسیای وسطی قسمت 3
- نوشته کریم پوپل تاریخ نوروز کهن
- نجم کاويانیيادی از نوروز در کابل قديم
- تتبع ونگارش-ترجمه وتلخیص: ازحسن پیمانامیرتیمور موسس سبک اصیل هنرمعماری وحامی فرهنگ ومدنیت اسیای وسطی-2-
- دوکتور امین برین زوریدوکتور امین برین زوری
- برگردان و تبصره از دکتر خلیل ودادیهودیت در افغانستان
- ارسالی صمیمیبازگشت «لنین» به «خجند»
- حسن پیمانشمۀ ازخدمات وکارنامه های امیرتیموردرأئینۀ تأریخ
- سلیمان راوشجشن سده
- حسن پیمانتأریخ وخدمات زنده ومشهود امپراتوری تیموریان محال است به فراموشی سپرده شود
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادمناسبات سابق دولت افغانستان و اتحاد شوروی آمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی در ششم جدی به افغانستان
- سرلوڅ مرادزی برتانوي هند او برتانوي پنجاب، د پښتنو د ویښتیا دښمنان !
- سرلوڅ مرادزی برتانوي هند او برتانوي پنجاب، د پښتنو د ویښتیا دښمنان !
- عتیق الله مولوی زادهزندگی از کاخ تا کا نتینر!
- سرلوڅ مرادزیبرتانوي هند او برتانوي پنجاب دواړه، د پښتنو د ویښتیا ضد !
- سرلوڅ مرادزیډیورنډ کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون
- نویسنده : مهرالدین مشیدبالاخره امریکایی ها سر به بالین بیمار نظامیان پاکستانی این بازوی زرهی تروریزم جهانی نهادند
- عبدالوکیل کوچید سامبر نقطه عطف درتاریخ جنبش داد خواهانه مردم افغانستان
- سرلوڅ مرادزی ډیورڼد کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون دوهمه برخه
- انجنیر فضل احمد افغانخط سیاۀ دیورند مولود دسایس انګلیس و روسیه
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه، څپڅپاند دریځونه او پنځم ستون
- فرزاد رمضاني بونششناسايي يا عدم شناسايي ديورند؟
- انجینر محمود صافی دافغانستان دتاریخ ځلانده ستوری احمد خان « احمد شاه بابا » درانی کال
- سید ذا کر شاه ( ســــــــــادات) (( د ډیورند کرښې غندل یا د پاکستان ســـــــره دښمنی))
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او څرګند دریځونه
- بیداربمناسبت کنفرانس بین المللی لندن و عدم پذیرش دیورند خط فاصل
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او روستۍ پراختیاوې
- عزیز آریانفرنیاز تاریخی به بازگشت به توافقات ژنو
- سرلوڅ مرادزی ډیورنډ کرښه او روستۍ پراختیاوې
- سرلوڅ مرادزید ډیورند کرښې پریکړه به، لروبر افغانان خپله کوي
- ارسالی صمیمیبرگی از تاریخ جنگ جهانی دوم/ چگونه مسکو تسلیم آلمان ها نشد
- میر عنایت الله سادات نگاهی به تاریخ آریانا
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد بخش آخر
- جلال بايانیبزرگ مردان تاریخ
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش دوازدهم
- شبيراحمد طالب وزيران اوخاطرې
- رسول پويانجايگاه هرات در مدنيت خراسان
- محمدنبی عظیمیسفر دیگر به جلال آباد
- عزیزه عنایت خامۀ درفرا راه آزادی !
- نصیراحمد - مهمنددافغانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو دشهیدانواوغازیانوپه یاد
- دوکتور جلال بايانی « روح شاه غازی امان الله شاد و پر نور باد »
- انجنیر ظهو رالدین اندیشپراو دا
- محمدنبی عظیمیتعرض متقابل قوای مسلح افغانستان
- نوشته کریم پوپل اشغال و تاراج کابل از زمان تاسیس الی امروز
- سلیمان راوششهروندان شهر (جندان)
- محمدنبی عظیمی درحاشیه تعرض متقابل
- رسول پویاننقش استعمار در تخریب تمدن خراسان
- رسول پویانخراسان بعد از فروپاشی امپراتوری تيموريان
- رسول پویان ریشه های خراسان کهن
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش هشــــــــــــــــتم
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخـــش هفتـــــــــــــم
- ا. م. شیریپراودا در ۱۰۰ سالگی: زنده و رزمنده
- اسدالله جعفریمیلاد گل سرخ
- عبدالحی نزهت افزودن دشواری کارعاقلانه نیست
- فوادشاه امان الله خان غازى از نظر احمد شاه مسعود كى بود؟
- انجنېر ظهو رالدین اندېشپر فا شیزم د بري ورځ یعنی دامپرېا لیزم دنیمی تنی ښخول په شوري سوسېا لیستي هېواد کی
- نویسنده : مهرالدین مشید نباید بیش از این بهایی برای ویرانی این سرزمین پرداخت
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بخش ششم
- نوشته صوفی کریم فیضانی حملات اعراب در افغانستان
- انجنیر ظهورالدین اندیشد افغا نستان د خلک دمو کراتیک گوند داد شهیدا نو او اتلانو دسور گوند ټولو غړو ته له پو رته نه تر کښته پو رې
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد بقیه بخش پنجم
- نبی حیدری معلم جنک یا صلح
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد بقیه بخش چهارم
- تهیه وترتیب:میرمحمدشاه رفیعیچهره امروزی تپه مرنجان ورازهای تاریخی آن
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد -- 4
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد - 3-
- سلیمان راوشتندیس های بامیان مجسمه های بودا نیستند
- حسن پیمانبیادبودسلسال وشهمامه تندیسهای بودا دو همبزم ودو همسنگ
- حسن پیمانافشارخونین وقتلهای زنجیره یی انگیزۀ اتحادخلقهای تحت استبداد
- محمدنبی عظیمی جنگ جلال آباد
- رحمت اله رواند روسانو يرغل او وتل دواړه تېروتني وې
- احمدولي بدخشياداي ديني به قربانيان فاجعة افشار
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد
- عتیق گلشمه ازجنایات بعضی گروه های ماوئیستها درافغانستان
- محمد نبی عظیمیچرا از مرگ می ترسید ؟
- جمعه خان صوفيلر وبر دوه افغان که يو افغان؟ (يوولسمه او آخري برخه)
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟ (اتمه برخه)
- عبدالو کیل کوچی فرخنده باد چهل وهفتمین سالگرد تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، حزب قهرمانان وشهیدان !
- حمید محویتآتر بی نوایان
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزادآمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی به افغانستان
- تهیه کننده : عبدالقدیر میرزاییسقوطِ یک امپراتوری!
- محمد عارف عرفان رازهای حقیقی دعوت ارتش شوروی
- حمید محویدر بارۀ [کشته شدن پلخانوف(؟)]
- محمدنبی عظیمیجنگ جلال آباد
- صدیق رهپو طرزیما و نو آوری، تجدد و مدرنیزم
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟ (پنځمه برخه)
- داکترآریننام ببرک کارمل جاویدانه است زیرا توده های مردم آنرا ستوده اند
- عبدالو کیل کوچیپنجمین سالگرد وفات محمود بریالی را گرامی میداریم
- صدیق رهپو طرزیدیورند: سر و صدا برای هیچ
- محمدنبی عظیمیسپیده ها این جا آرام انــد
- محمد عوضازمكتب مبارزهء رفيق ببرك كارمل بياموزيم
- علی رستمیببرک کارمل ستارهء درخشان مبارزِ عدالتخواهء کشور
- عبدالو کیل کوچیببرک کارمل بزرگ مرد تاریخ
- دوکتور نثار احمد صدیقینام ببرک کارمل جاودان و روانش شاد باد
- جمعه خان صوفيلر و بر دوه افغان که يو افغان؟(٢ مه برخه)
- عزیز آریانفرچگونه دهلیز واخان ایجاد و به زور به افغانستان داده شد
- جمعه خان صوفيلر و بر: دوه افغان که يو افغان؟
- انجنېر ظهورالدين اندېشبه افتخار سالګرد انقلاب پېروزمند و زنجير شکن سوسياليستی اکتبر
- گزارشگر از انگلیسی به پارسی: صدیق رهپو طرزیده اسطوره در مورد افغانستان
- انجنېر ظهورالدين انديشبمناسبت سالمرګ انقلابی دلير وانديشمند خلل ناپذير
- از کریم پوپل روش سیاسی دولتها وملیتهای افغانستان در طول تاریخ
- عدالتدشمن هرگز وارد شهر لنين نخواهد شد!
- عبدالو کیل کوچی ماندگاران تاریخ
- نصیراحمد – مهمنددافغانستان دخپلواکی دبیرته اخیستلو
- سليمان راوش به پیشواز 28 ـ اسد
- انجنېر ظهورالدين اندېشدافغانستان دخلکو دملی_ازادی بخښونکي انقلاب دکاليزی په وياړ
- گزارنده: عزیز آریانفرمقاله دوم نقش دولت «کیرپاند» در با هم آمیزی فرهنگ های آسیای میانه
- عزیز آریانفرشاهنشاهی پنج صد ساله تاجیکی- ایرانی کیرپاند در مرزهای باختری چین
- حامدعلمیرساله روزشمار وقایع افغانستان از سال 1747 الی اخیر سال 2010
- نوشته کریم پوپلظهور وزوال اردوهای افغانستان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش دوازدهم وپایانی
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش 11
- گزارشگر از زبان انگلیسی به پارسی صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دوران تیموریان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش دهم
- سرلوڅ مرادزیلندن کې ډيورند جرګه د پنجاب پر سر کلک ګوزار
- تهیه کننده:امان معاشر نامه ی خواجه حافظ شیرازی برای امیر تیمور
- عبدالصمد ازهرخود کشی یا قتل بخش نهم
- محمدنبی عظیمی لحظاتی با ازهر بزرگوار
- محمدنبی عظیمی آیا روزی تاریخ حــــرب کشور ما نوشته خواهد شد؟
- عبدالصمد ازهر اسرار مرگ میوندوال بخش نهم
- ازهر عبدالصمداسرار مرگ میوندوال بخش هشتم
- محمد همایون سرخابی شهر غلغله در ماتم نبود بودای بزرگش هنوز میگرید
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوالبخش هفتم
- محمدنبی عظیمیتا لحظهء انــــتقال مسؤولیت
- گزارش از انگلیسی به پارسی صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دوران تیموریان
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش ششم
- اسدالله جعفریآیاافشار باردیگر تکرار خواهد شد؟
- سید عبدالقدوس «سید»جنگ افشار
- خلیل الله سکندریواقعیت های پنهان در ماجرا های عیان افغانستان
- محمد همایون سرخابی نگاه مختصری پیرامون زندگی پرافتخار ظهیرالدین محمد بابر
- عبدالصمد ازهراسرار مرگ میوندوال بخش پنجم
- محمد عالم افتخارسید جمال الدین افغانی ؛ اَبَر انسانی که از نو باید شناخت !
- سرلوڅ مرادزی پاچاخان د بهرنیو پوهانو په نظر کې
- صدیق رهپو طرزیباستانشناسی افغانستان از کهن ترین روزگار تا دور تیموریان
- میرعنایت الله سادات نظری بر موافقتنامه ای دیورند
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا قتل؟ بخش چهارم
- نویسنده : مهرالدین مشیدامریکا و بازی بزرگ در کشوری که دشنۀ مقاومت گلوی هر مهاجمی را شگافته است
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا مرگ بخش های دوم و سوم
- تتبع و نگارش امان معاشر، خبرنگار آزاد آمدن قوت های نظامی اتحاد شوروی به افغانستان
- ا. م. شیریبمناسبت زادروز استالین
- عبدالصمد ازهرخودکشی یا مرگ
- نویسنده: ولادیمیر پلاستون ببرک کارمل تا آخرین نفس های خود به حقانیتِ راهی که خود انتخاب نموده بود باور داشت
- ع.رستمی ببرک کارمل نماد وحدت!
- ر. حسنهفته اول دسامبر یاد آور روز های فقدان دو شخصیت مبارز نستوه کشور
- نوشته از ع. بصیر دهزادبخاطر 14چهاردهمین سالگرد وفات شادروان ببرک کارمل
- عبدالو کیل کوچی گرامی وجاویدان باد نام وخاطره تابناک زنده یاد ببرک کارمل
- عبدالو کیل کوچی چهارمین سالروز وفات زنده یاد محمود بریالی را گرامی میداریم
- احمدشاه سرخابییادی از جاودان یاد ببرک کارمل و برادر و همرزم فقید ش محمود بریالی!
- سرورددیورند کرښه دتکړه پوهانو وځیړ نو ته ضرورت لري
- عزیز آریانفردرنگی بر سر نام کشور ما- افغانستان
- عزیز آریانفرراز نهانی نامه دوست محمد خان به نیکلای یکم- امپراتور روسیه
- عزیز آریانفرآیین نامه داخلی انقلابیون جوان افغان (جوانان افغان)
- شباهنگ راددر یادمان کمونیست رزمنده «ارنستو چه گوارا»
- دکتر بیژن بارانکوچ آریاییها از شمال خزر
- سرلوڅ مرادزی د تاریخ پاڼه : کوز پښتانه او د افغانستان خپلواکي
- سليمان راوش تجاوزانگليس ، روس و امريکا بر افغانستان يا يک دروغ بزرگ
- اکادمیسن دستگیر پنجشیریحملات بر نیروهای چپ و پیامد های آن
- عزیز آریانفرگستره «اروآسیای میانه بزرگ»
- احسان لمر یادی از خانوادهء ناظر صفر
- داکتر . و .ع . خاکسترفراز های از زند ه گی یهودان در افغانستان
- نوشته صدیق رهپو طرزیتمدن «سند ـ هلمند» آغاز گر تاریخ ما
- انجنیر زلمی نصرت مهمندافغانستان د«جواهر لعل نهرو»له نظره!
- لیکونکی : نجم الدین « سعیدی »دعلامه دوکتورمحمد سعید « سعید افغانی»د «۲۵» تلین په ویاړ !
- سيد احسان " واعظی"تمدن های آريانای کهن و خراسان باستان
- آصفه صبابه مناسبت سی امین سال شهادت شاد روان محمدطاهربدخشی
- عبدالوکیل کوچیفرخنده باد چهل و پنجمین سالگرد تاسیس حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، حزب قهرمانان وشهیدان !
- مرادزیستر پاچا خان : ملي هویت ، خپلواکي ، ملي ژبه او تعلیم
- علی رستمی چهل وپنجمین سالکرد حزب دموکراتیک خلق افغانستا ن را گرامی داشت !
- داود کرنزی بمناسبت سومین سالگرد وفات رفیق بریالی
- یعقوب هادینام و نیکوئی های رفیق ببرک کارمل جاودان باد
- سید احسان واعظی شخصیت نام اوری که باتاریخ زیست
- ترجمه و تحشیه از خلیل وداداز انقلاب اکتوبر تا انقلاب ثور
- سيد احسان " واعظی"تمدن هاي آرياناي كهن و خر اسان باستان
- احسان واعظی جايگاه والا و ارزشمند فيض محمد کاتب هزاره دربازتاب رويدادهای سياسی و تاريخ نگاری کشور
- رحمت اله رواند سنبلی نهمه نیټه د پښتنو اوبلوڅو د پیوستون د ورځی په یاد
- مرادزئ د وږي ۹ مه د پښتونستان ورځ
- نوشته : میرمحمد شاه "رفیعی"آرزوهای فراموش ناشده شهدای به خون خفته
- صديق وفا لويَه جَرگه ها ونقش ارزشمند آن در ساختار اجتماعی- سياسی وقانون گذاری افغانستان
- صديق وفا لويَه جَرگه ها ونقش ارزشمند آن در ساختار اجتماعی- سياسی وقانون گذاری افغانستان
- پژوهش: ظاهردقیق ماسترعلوم سیاسیحکومت مجاهدین(!)وبرکناری نقابهای تقدس آنان
- محمد عوض نبی زا د ه سی ومین سالروز شهادت علامه محمد اسمعیل مبلغ فرخنده و گرامی باد
- دکتورخلیل وداد (بارش)خاطرات مهندس هُلندی فان لوتسنبورگ ماس
- محمد عوض نبی زا دهدرويش علي خان هزاره اولین نایب الحکومهءهرات دردولت درانیها
- میرعبدالواحد ساداتسخنی چند پیرامون شخصیت والای غبار
- محمد عوض نبی زا ده بنیادعلیخان هزاره مبارزهمیشه درسنگرو یکی ازمدافعین راستین استقلال کشور
- محمد عوض نبی زا دهشیرمحمدخان هزاره جنگاورقهرمان و یکی از فاتحین اصلی معرکهءمیوند
- ترجمه و تحشیهء دکتور خلیل وداد نخستین مداخلهء نظامی شوروی به افغانستان
- سیدحسن رشاددو یاد و دو خاطره
- گزارنده به دری: عزیز آریانفرافغانستان در مراحل نخست توسعه مستقل (سال های دهه 1920)
- محمد عوض نبی زا ده میر یزدان بخش بهسودی نماد ازایمان و مقاومت ،قربانی توطیه و پیمان شکنی
- محمد عوض نبی زا د ه یکصد وپا نزدهمین سا لیا د شهادت میرمحمدعظیم بیگ سه پای
- نسیم جویا جویاــ پرچم شجاعت و نبرد مردم افغانستان به خاطر ازادی,عدالت وترقی
- محمد عوض نبی زا دهچهل و سومین سا لگرد وفات زنده یاد برات علی تا ج یکی ازپیشآهنگان ، نهضت مشروطه خواه و دموکرات گرامی باد
- محمد عوض نبی زا دهیکصدوپنجمین سال تولد فرقه مشرفتح محمد خان میر زاد یکی از پیش قراولان جنبش مشروطیت کشور فرخنده باد!
- محمد عوض نبی زا دهبیست و ششمین سا لیا د وفات محمد ابراهیم گا و سواریکی ازپیشگامان نهضت دهقا نی وضد استبداد گرامی با د!
- جنرال محمد یاسین امیریهشتاد سال از تولد ببرک کارمل شخصیت استثنایی تاریخ معاصرکشورمی گذرد
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- محمدعوض نبي زاده نقش و مقام مردم هزاره دردولت و جامعه طی دوونیم قرن اخیر
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟(قسمت ششم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- مشعلشخصيتي که با تاريخ عمر خواهد کرد
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت پنجم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت چهارم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- محمدعوض نبی زاده یادی ازمبارزقهرمان عبدالخالق شهید
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)تاريخ سخن ميگويد: چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ )قسمت سوم (
- تهيه ، تدوين وپژوهش (راد مرد)چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟ (قسمت دوم )
- تهيه ، تدوين وپژوهش )راد مرد)تاريخ سخن ميگويد: چگونه آمريکا شکارافراطيون شد؟
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- دپلوم انجنیر خلیل الله معروفی جوانمرد لک بخش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در كوچه هاى خون و اّتش (جلد دوم)
- نصرت شاد يادي از “ مولانا “ ملانصرالدين !
- محمدعوض نبی زاده معرفی مختصریکعده ازمبارزین شاخص مردم هزاره درجنبیشهای ضد استبدادی و استعماری
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- ويرايش وگردآورنده جانبازنبردنخستين سلطنت يک زن ازسلاله غزنويان در جهان اسلام
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- ظريفيبه بها نهء هشتا دهفتمین سالگرد استرداد استقلال افغانستان
- آتوسا سلطان زاده فيلسوفاني كه پيامبر شدند !
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- دوکتور.م. پکتیا وا ل بمنا سبت هشتا دو هفت مین سا لګر د استر دا د استقلا ل ملی افغانستا ن
- محمدعوض نبی زاده هزاره جات یا هزارستان ازدیدگاه ونظر مورخین
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- نصرت شاد توماس هابس متفكر و فلسفه سياسي دولت
- عليشاد لربچه ژان ژاك روسو
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- عليشاد لربچه زنون ؛ اهل كيتون
- نوشتهء: زمری کاسی شناسنامهء يکتن ازمشروطه خواهان، يک مبارز گمنـــام و افشای يک ترورسياسی ديگر؛
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پرشوردرمورد هفت وهشت ثور
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پر شوردر مورد هفت وهشت ثور
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رستاخيزمروري برواژه تاريخ
- جليل پرشور در مورد هفت و هشت ثور(بخش شـشم)
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- جليل پرشور در مورد هفت وهشت ثور بخش چهارم
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- جليل پرشوردر موردهفتم وهشتم ثور
- جليل پرشوردر مورد هفتم وهشتم ثور
- جليل پرشوردر موردهفتم وهشتم ثور
- سراج الدین ادیبروز جهانی کارگر وتشکیل سازمان بینالمللی کار
- سراج الدین ادیب جهان در آیینه ء رویداد های تاریخ (اول تا 31 می )
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمد وليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمد وليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- محمدوليبرگ های از تاريخ روابط خارجي افغانستـــــــــــــــــــان
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- سراج الدين اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخي
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- کريم حقوقابونصر فارابي ارسطوی شرق
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش سوم
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش دوم
- سراج الدين اديبجهان در آيينهء رويدادهای تاريخ بخش نخست
- گرد اّورنده و مترجم: غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- غفار عريفگذر در کوچه هاي خون و آتش
- رضا شادابهویت قومی هزاره ها و سادات هزاره
- ارسالي آرش فروزی با مبارز آتشين راه نجات مردم داکتر محمودی آشنا شويم
- سراج .اديبجهان در آئينهء رويدادهای تاريخ
- دوکتورمحمد شعيب مجددیمسابقه تير اندازی در زمان تيموريان هرات
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش سوم
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش دوم
- سراج الدين اديبجهان در آیینه ء رویداد های تاریخ بخش نخست
- اسکاریحسن صباح وجنبش اسماعيليه
- دستگيرصادقيغارت ميراثهای فرهنگي و تاريخي
- صباحچگونه ابوریحان بیرونی قاره آمريکا را کشف کرد؟
- داکتر وفاهوشی مین مردی که تاريخ را رقم زد
- صباحاولين سفير زن درتاريخ کابل زمين
- صباحگوشه ي ا ززندگي جاودانه مرد خراسان
- استادصباحابوالفضل بيهقی مورخ امپراتوري غزنويان
- سراج الدين اديببمناسبت 86 مین سال استقلال افغانستان
- تهيه و تدوين از بصيرشررتاريخ ، آزادي ،صلح واستقلا ل
- عينيسيرتاريخي فاجعه ملي ومجرمين جنگي
- رسالتروزا زن بحث انگيزتاريخ
- استادصباحميمنه د راورا ق تاريخ
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحچهل سال اسماعیلیه بعد از وفات حسن صباح
- استادصباحتاريخ عمومي اسماعیلیه هاواوضاع خراسا ن
- نبشهءايشرداسالاحمدالله هندوی افغانستانیم؟!
- تهيه و ترتيب از اشرف بهروزفشرده اي از تاريخ فرانسه
- انجنيرغلام سخي ارزگانيبه بهانه يي گرامي داشت از روز جهاني مادر
- ارسالي جواد نصريانزن در آنسوي تاريخ
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحيعقوب ليث صفاري مرد خرد وپيکا ر
- ارسالي صيقلرويدادها ي تاريخي
- ارسالي بنفشه ميتراآخرين تغييرات سياسي جهان در دهه پسين سده دوهزار عيسايي
- ارسالي فرحت شکوهمندگفتار بزرگان
- ارسالي بنفشه ميتراسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- ارسالي بنفشه ميترامجموعه ای از دانستنی ها
- گردآورنده وتلخيص استادصباحسفر تاريخي وهنري د ردنياي باستا ن
- استادصباحگسترش فرقه اسماعیلیه در قرن اخیر
- نسرین مفیدردپای زن افغان در تاریخ
- نسرين مفيدهشتم مارچ روز جهاني زن در پهنای تاريخ
- ارسالي محبوب شاملعقايد اسماعيليه
- ارسالي ميلاد بهزادتاریخچه کتاب و کتابخانه در عهد با ستا ن
- ارسالي نسترن نيلابمروري برآيين کا تو ليک
- ارسالي شامل سالارد رمورد زرتشت و زرتشتیا ن چه میدانیم؟
- ارسالي فريدون کيومرثمهاتما گاندی منجی صلح وپيام آورآزادي
- ارسالي بکتاش نهيردرباره اصطلاح شيعه
- استاد صباحکمي ازحقا يق ناگفته وتاريخي سرزمين خراسان
- ارسالي جواد نصريانتاريخ ظهور و مؤسس مذهب معتزله
- ارسالي اميد برهاناهل حديث و حنابله
- ارسالي جواد نصريانوهابيت چگونه بوجودآمد؟
- استاد صباحتاريخ مذ هب اسماعيليه
- ارسالي دانش آرزوتاریخ اروپا
- ارسالي اميد آهنگربابل درکجا واقع بود؟
- ارسالي جواد نصريانپنج دهه از تصویب اعلاميه جهاني حقوق بشر ميگذرد
- ارسالي اميد آهنگرامپراتوری اسکندر چه وسعت داشت ؟
- ارسالي عمران مهربانچه نيرويي ملتها را به حرکت در مي آورد؟
- ارسالي ميلاد دوستچه کسی می تواند تاریخ بنو یسد؟
- ارسالي مشهيد مهوشبِنِدِتو كروچه
- ارسالي اميد آزموننظرمن در باره تاريخ
- ارسالي مشهيد اميلسا ما نيان
- ارسالي داکتر بصيرجنگ نفت
- ارسالي احمد منصور آگاهنهروآزاده مرد آزادي
- ارسالي وليد نصرياندرتاريخ ا مريکا چه گذشته است؟
- استاد صباحلحظه يي دردهليزهاي تاريخ
- ارسالي سالار هوشمندبه بها نه، سالروز ترور مهاتما گاندی
- ارسالي داکتربصيرتاريخ و هويت ملي ما
- ارسالي شامل صباحلحظه يي با تاريخ
- دستگير صادقيگراميداشت از مبارزات قهرمانانهً مردم با شهامت افغانستان در حفظ استقلال کشور