بازگشت
شاه امان الله غازی و خط سیاه دیورند
انجنیر فضل احمد افغان انجنیر فضل احمد افغان

                                                                      کانادا:۱۵جون ۲۰۱۳م

شاه امان الله غازی خط سیاه دیورند را قبول نکرده

بلکه تمام معاهدات امیران افغانستان را با بریتانیا توسط انګلیس فسخه نموده

هموطنان نهایت عزیز و ګرامی: امروز میخواهم یک سند مهم تاریخی را به توجه شما برسانم امید با خواندن این سند مهم تاریخی نه تنها سوالات چون.معاهده تحمیلی است تحمیلی نیست.؟معاهده امضاء شده امضاء نشده.؟معاهده برای صد سال بود و یا نبود.؟ حل شود بلکه اعتراف کنیم که واقعآ امان الله خان غازی نه تنها محصل  استقلال افغانستان است بلکه دولت بریتانیای وقت را با درایت و فهم خود به زانو در آورده وبالایش تمام معاهدات قبلی را که با امیران افغانستان از وقت شاه شجاع الی پدر معظمش امیر حبیب الله خان امضاء ګردیده بود فسخ نماید، قضیه از این قرار است که:

سردار اقبال علیشاه مؤرخ ورزیده هندی در کتاب خود که بنام((The Tragedy of Amanullah در سال ۱۹۳۳م تألیف نموده در صفحه ۱۳۷مینویسدکه:

"بعد از جر وبحث های جدی بالاخره معاهده صلح بساعت یازده مؤرخ ۸ آګست ۱۹۱۹ بین نمایندګان امان الله و بریتانیا قرار ذیل طی پنج ماده در راولپندی برای احیایی صلح امضاء شد."

قبل از اینکه به اصل مطلب بروم باید متذکر شد که یک تعداد وطنداران عزیز ما تنها به استناد ماده پنجم معاهده بدون اینکه یادی از یاداشت ضمیمه معاهده را بکنند نتیجه ګیری میکنند که امان الله خان تعهدات پدر خود یعنی امیر حبیب الله خان را قبول و خط سیاه دیورند را برسمیت شناخته، در حالیکه چنین نیست اینک من در این نوشته خود ماده پنجم معاهده که بیانګر تائید معاهده امیر حبیب الله خان میباشد با یاداشت ضمیمه معاهده را بدون کام کاست برای قضاوت هموطنان ګرانمایه تقدیم میدارم که قرار ذیل است:

ماده پنجم معاهده:

"دولت افغانستان سرحد هند و افغان را که امیر مرحوم قبول نموده میپزیرد و برعلاوه موافقه به علامه ګذاری قبلی هیأت بریتانیا و علامه ګذاری ناشده قسمت غرب خیبر را که از انجا حمله اخیر افغان صورت ګرفته توسط هیأت بریتانوی علامه ګذاری و بحیث سرحد قبول میشود.عساکر انګلیس به این طرف در موقعیت فعلی خود الی تکمیل علامه ګذاری باقی میمانند. "

 قابل تذکر استکه در پنج ماده معاهده متذکره فوق همین ماده پنجم است که اشاره به موافقه امیر مرحوم و موضوع سرحد شده و وطنداران عزیز بدون غور وتعمق سهوآ و یا عمدآ به استناد همین ماده استدلال میکنند که خط دیورند ازطرف شاه امان الله غازی برسمیت شناخته شده و موضوع ختم است، در حالیکه چنین نیست بلکه شاه امان الله با درایت و احساس عمیق که به مادروطن خود بحیث یک شخصیت مدبر و سیاستمدار دلیر داشت از موقع استفاده نموده سر به سیاستمداران بریتانیا خم نکرده دلیرانه بعد از اطلاع آنکه معاهده امضاء و با تشریفات خاص از طرف رئیس هیأت بریتانیا((Sir Hamilton Grantبه هیأت افغانی تسلیم داده شد فوری بسیار ماهرانه عدم رضایت خود را در مورد معاهده و خاصتآ ماده پنجم را به هیأت افغای اظهار داشت که در نتیجه هیأت بریتانوی طی یاداشت جداګانه به تشویش شاه امان الله غازی چنین جواب داد.

"شما ازمن در معاهده صلح تقاضای اطمینان بیشتر را نموده اید که در معاهده نباید چیزی ذکر شده باشد که مانع آزادی خارجی و داخلی افغانستان شود.دوستم، اګر شما معاهده صلح را بدقت بخوانید در آن هیچ اشاره که مبنی بر مداخله در آزادی افغانستان باشد نیست. شما من را مطلع ساختید که دولت افغانستان موافقه ندارد که تعهدات زمان مرحوم حبیب الله خان که مکلف به اخذ مشوره در مسائیل سیاسی از دولت بریتانیا بود قبول نماید.متذکر میشوم که من از اظهار چنین مطلب در معاهده صلح اجتناب نموده ام و هیچ ذکری بعمل نه آمده.فی لهذا با معاهده متذکره و این نامه افغانستان رسمآ آزاد و در امور داخلی و خارجی مستقل است.برعلاوه تمام معاهدات قبلی با این جنګ فسخ ګردیده."

حال اګر وطنداران عزیز به نامه ضمیمه( Sir Hamilton Grant ) و خاصتآ سطر اخیر نامه بدقت توجه شود نه خط دیورند و نه معاهدات قبلی الی دوران شاشجاع اعتبار دارد و ما باید اعتراف کنیم که شاه امان الله غازی واقعآ قهرمان ملی ،زعیم مدبر،نهایت وطندوست، طرقیخواه و صلحدوست بود، خداوند روحش را شاد داشته باشد و برای ملت رنجدیده افغان قهرمان دیګری چون شاه امان الله خان غازی نصیب کند.

 آمین یا رب العالمین    






June 16th, 2013


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل تاریخی