بازگشت
په ګران افغانستان کی د نا وړېو سیستمونوله کبله ؟
دوکتور؛م؛ پکتیا وال دوکتور؛م؛ پکتیا وال

      په ګرا ن افغانستان کی؛ د نا وړ یو؛ سیاسی؛اقتصا دې؛ ټولنیزو؛ دفا عی او امنیتی   سیستمونوله کبله ؛د ا د ؛ اوسنیو نا خوالوعلتونو څرګندو ۍ دۍ ؟  

    لمړۍ : سیاست؛ څه د اقتصا د ؛ ځبیښلۍ بیا ن دۍ ؛ دزیارکشا نو ټول زیار او کار؛ د خپلی ګذارې او عا دې ژوند لپاره بیانو ۍ ؛ او په ګرا ن افغانستان کی اوسنۍ دکار او زیار سیاسی سیستم د زیا رکشانو استثمار؛ او استعمار ول دې؛ا وهغوۍ یی دسختی بیکارۍ تراستعمارلاند ې نیولی دې؛ سیاست په دغه ډول ؛په نورو سیستمونو کی هم  د سیا سی ناوړو ؛ چلند و د افغانی غوره دود په پر تله ناچله اغیزه کړېدۍ ؟  

  د افغانستان د اسلا می جمهور یت  ؛ کورنۍ او با ند نۍ  سیاست ؛په ټو لنیزو؛ اقتصا دې؛ دفاعی او امنیتی چاروکی هم ناوړۍ  اثر  په ډاګه څر ګند  وۍ؟ 

  په اقتصا دې سیستم کی هم دافغانستان  د مختلط دودیزسیستم ؛دټولو سیکتورنو په ګډون   نشتوالۍ هغه ناوړې عواقب  منځ ته را وړۍ دې؛ څه دولت  له ټولو زیمواریوڅخه له ولسونود هغو مالیاتو او محصولا تو څخه ځا ن خلا صو ې؛ څه دوې د خدمت داجرا په هکله دولت ته ور کړې دې ؛او ملی  ملکیتونه یی هم خپلو طبقاتی انډ یولانو ته په کمه بیه ورکړې او ورکوې ؛ دا نن سبا د اسیا یی د با نک   ۶۰ میلونه دالره مر سته  دد ې لپار دۍ ؛ څه دولت با ید په ۲۸ میلونودالرو مرستو څه اوس یی ورکوې  دا ثا بته کړې څه ۱۱ دولتی تصدۍ یی په خصو صی سیکتور با ند ې خر څی کړیدې؛ او په دې وسیله خپله طبقه لا هم غنی او پا نګا واله  کړې ؛ په دې سیستم کی یی ۱۸۰۰ افغانی با نډونه څه د ولسونه ملکیتو نی او جا یدادو نه یی  غصب کړې دې  لا یی  ملا تړ کوې ؛ تر ۳۶ میلیاردودالرو وعده سوې مرستو هم با ند نیوپه خپلو جوبو کی اود خپلوافغانی ملا تړوپه جو بو کې ور واچولی  نور اونور؟ ټولنیز سیستم هم د داسی ناوړ تیا و څخه خلا ص نه دۍ ؛ د پو هنی ؛ عالی تحصیلا تو کلتور او اطلا عاتو ؛ رو غتیا یی او نور چا رې هم له زیا تو مشکیلا تو سره مخا مخ دې ؛ د لنډ مثا ل په تو ګه؛ پو هنه د علمی او تعلمی ؛ دښو ښو ونکیو؛ درسی  او ښو نځیو ؛ د تولو زده کونکیو دنه شمول له نشتوالی؛ اوله نورو نا وړتیا وو سره لا س تر ګریوا ن دۍ؛  عا لی تحصلا ت له پورتنیو کمبودیو څخه علاوه ؛ ټو ل د ۱۲ ټو لګیو فا ر غا ن په پو هنتو نونو کی ؛څه اکثره یی د کلیوالی تر ښوونځیو ښه او غوره نه دې ؛ نه سی شا ملو لۍ ؛ په هم دې شان  فار غا نو ته هم د کار امکا نات نه سی برابرولۍ ؛ سره لدې څه د مها جرت شرایط خورا سخت او نا وړې دې ؛ خو دلا نا مکملو زده کړو له امله هغوۍ ته د با ندې هم دکار امکا نا ت نه لید ل کیږې؛ رو غتیا ی او کلتورې چارې هم له خورا نیمګړ تیا وو سره مخا مخ دې؛خلاصه دغه ټو ل د نا فذه ناوړې سیستم  زیګنده  دۍ ؟ 

   بنیا دې مسله هم دادۍ ؛ د ملی افغانی سراسرې سولی او د ملی مسلحو قوتونو روغونه او سمبا لول دې ؛بدو ن د یوې سراسرې سولی څخه ټو لی چارې نیمګړې دې ؟        افغانی مجاهد ینو ؛په ګرا ن افغانستان کی له پخوا نیو دولتی واکدارا نو ؛ اوپه نړۍ کی په دې پو هه سو ل ؛ څه که نن له القاعدی ؛ طالبانو ؛ او اسلامی ګو ند سره سوله په دې  نه کوې ؛څه نور هغوۍ ته د سو سیالیستی کمپ د مو قتی نشتوا  لې له کبله اړه نه لرې ؛ نو په هم دې ډول سبا ته د  مجا هد ینوډلو ته هم اړه نه لرې ؛او له نیکه مر غه هغوۍ پدې پو هه سره ؛  په ملی شورا کی یی د ۱۳۵۷ کاله څخه را په دې خوا د حق الله څخه عمو می عفوه اعلان او تصویب کړه او د تو شیح لپا ره یی حا مد کر زې ته ور ولیږله؟

  جنا ب حا مد کرزې د اساسی قا نون د  ۹۴ مادې د حکم سره ددې منشور او مصوبی د رد او یا د تو شیح حق در لود ؛ ولی هغه د نورو با ند نیو په دستوراوتحریک؛ ؛دا عفو ه د عبورې دولت تر وخته تعد یله کړه ؛ څه په طبعی ډول د هغه دغه کار د اساسی قانون سر ه مغاریت لرې ؛ او په دې شان یی د اوسنی د افغانی جګړې مخ نیوۍ ونه کړ ؟ 

  او اوس به په ملی شورا کی د با ند نیو بو ډاګیا ن له یوې خوا او ددې منشور غو ښتونکیو له بلی خوا ؛ دبیا دو په دریو بر خو رایو په تصویب کی سره مبارزه کوې او نتجه به یی معلو میږې څه ایا په افغانستان کی سوله تامینیږې او یا جګړه د با ند ینو په غو ښتنو سره دوا م مومی ؛ څه دوۍ یو په بل پسی خپل دوښمنان ور کړې ؛ او دانحصا ګرو وسلی خر څی سی ؛ او دوۍ خپل بوډاګیا ن په سیا سی قدر ت سره تر خپل تسلت  لاندې وسا تی ؟  

  په ګرا ن افغانستان کی تر هر څه اول سولی ته اړتیا دې ؛ څه بیا ملی نا پیلۍ مثبت سیاست ؛ ملی پوره یوالۍ ؛ خپلواکی ؛ ملی دودیز   مختلط اقتصادې سیستم؛ د ملی مسلحو قوتو پیا وړ تیا ؛او د ټو لنیزو اقتصاد ې بیا رغونه او پر مختیا په متوازن ډول او نور ې په یوه پرا خه ملی جبهه کی منځ ته راشی ؛ په درنا وې۰  

                                                       ۱۳۸۶/۱/۳     

 

 


March 26th, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات