۴۰۰ هزار کودک افغانی در تهران
مهران فرجی مهران فرجی

حتی تعدادشان هم مشخص نیست و کسی از آمار دقیق‌شان خبر ندارد؛ اما هستند. کودکانی که در خیابان‌های شهر پرسه می‌زنند تا هزینه زندگیشان را تامین کنند. سر بعضی از چهارراه‌ها، مترو، پارک‌ها هستند و برای فروختن گل، بادکنک و آدامس التماس می‌کنند. گرچه طبق اصل هفت اعلامیه حقوق کودک، همه کودکان محق به برخورداری از تعلیم‌و‌تربیت رایگان و «اجباری» هستند، اما تحصیل برای آنها در شلوغی خیابان‌ها گم شده است. می‌گویند، بعضی‌هایشان باندی هستند و شب‌ها رییس باند آنها را جمع می‌کند، حامیشان است و به جای پولی که از آنها می‌گیرد جای خواب و غذا به آنها می‌دهد؛ بعضی‌هایشان هم روزی ۲۰ هزار تومان در می‌آورند.» اما واقعیت این است که همه‌شان بدبخت هستند.» این را معصومه ابتکار، عضو شورای شهر تهران می‌گوید. بر اساس تحقیقی که یک گروه پژوهشی آسیب‌شناسی دانشگاه تهران درباره کودکان کار و کودکان خیابانی منتشر کرده است، حدود ۲۰ هزار کودک خیابانی در کشور وجود دارند اما نهادی رسمی، آماری از تعداد کودکان خیابانی ندارد. بنا بر آیین‌نامه ساماندهی کودکان خیابانی، که در سال ۱۳۸۴ به تصویب رسید، کودک خیابانی، به فردی گفته می‌شود که کمتر از ۱۸ سال دارد و به صورت محدود یا نامحدود در خیابان زندگی می‌کند. ‌گرچه در مورد تعداد کودکان خیابانی در ایران آمار دقیقی در دست نیست اما آخرین پژوهشی که در انجمن حمایت از حقوق کودکان انجام گرفته نشان می‌دهد، شمار کودکان خیابانی در تهران سالانه به طور متوسط ۱۲۳ درصد افزایش داشته است. معصومه ابتکار به وظیفه بهزیستی، شهرداری و نیروی انتظامی در ساماندهی این کودکان اشاره می‌کند. او به شرق می‌گوید: دولت کودکان خیابانی را رها کرده است و هیچ برنامه‌ای هم برایشان ندارد. دولت مسوول است و باید وارد عمل شود. شهرداری هم در این رابطه مسوولیت دارد. او درباره تشکل‌های حامی کودکان کار معتقد است: این تشکل‌ها و سازمان‌ها مشکلات و کمبودهای زیادی دارند که باید با کمک‌های مادی و معنوی و حقوقی، تقویت شوند. باید برای این کودکان رها شده در خیابان برنامه‌ریزی شود. ما نمی‌توانیم این کودکان را رها کنیم. کودکان افغانی بخشی از همین کودکان خیابانی را تشکیل می‌دهند. ابتکار می‌گوید: حدود ۴۰۰ هزار کودک افغانی واجب‌التعلیم که خیلی از آنها همین کودکان کار هستند در شهر تهران وجود دارند. او با اشاره به اینکه تنها دو مدرسه در مناطق پنج شهرداری و شورآباد مخصوص تعلیم این کودکان تبعه افغان است، گفت: با توجه به اینکه ۹۹ درصد از پدران این کودکان در ساختن زیرساخت‌های این شهر از قبیل فاضلاب، زباله و مترو فعالیت می‌کنند، از نظر انسانی، اخلاقی و دینی درست نیست که برای آنها تدابیر حمایتی مناسب اندیشیده نشود.

طبق بند چهار اصل ۳۰ قانون اساسی پدر و مادر یا سرپرست قانونی کودک که وظیفه نگهداری او را برعهده دارند، موظف هستند موجبات تحصیل فرزند خود را فراهم کنند و در غیر این صورت حکم قضایی علیه آنها صادر می‌شود. اما آیا پیداکردن پدر و مادر این کودکان و محل سکونت آنها برای نیروی انتظامی، شهرداری و بهزیستی غیرممکن است؟ ابتکار پیشنهاد می‌دهد: کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران با همکاری آموزش‌وپرورش، تشکل‌های مردم نهاد و شورایاران موضوع را بررسی و راهکارهایی برای آنها طراحی کنند چرا که اگر این کودکان تحت تعلیم‌وتربیت قرار نگیرند به سمت بزه‌هایی می‌روند که به صلاح شهر و کشورمان نیست.

منتشر شده در روزنامه شرق


June 7th, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
مسايل اجتماعي