بازگشت
بانکداری در افغانستان
نوشته کریم پوپل نوشته کریم پوپل

  چرخش اقتصادی یک کشور توسط بانکها صورت میگیرد.گفته میتوانیم بانکها نبض اقتصادی یک کشوررا در دست دارند. زیرا همین بانکها است که پول چاپ میکند کنترول مناسبات پولی را مینماید از همه مهمتر سرمایه از خارج توسط همین مرجه انتقال وتوسط همین مرجه در پروژه ها وبنیاد های جدید تاسیس یک کشور بمصرف میرسد. درحقیقت محل حفاظت سرمایه کشور میباشد. در افغانستان سیستم بانکداری دولتی وخصوصی وجود دارد.که همه این بانکها توسط د افغانستان بانک یا بانک مرکزی کشور کنترول میگردد.در سیتم دولتی علاوه بر دافغانستان بانک و بانک ملی بانکهای سکتور از قبیل بانک پشتنی تجارتی بانک ، بانک انکشاف زراعتی ، بانک انکشاف صنعتی میباشد. قانون جدید بانکداری دولت افغانستان تلاش نمود تا ضمن توسعه بانک های دولتی زمینه را برای گسترش و فعالیت بانک های خصوصی نیز فراهم نماید تا این بانک ها در راستای تحقق برنامه های اقتصادی کشور فعالیت نمایند و منابع مالی را به سوی فعالیت های سودمند و مولد اقتصادی سوق دهند.فعالیت بانکهای خصوصی افغانستان سریع تر از بانکهای دولتی اند ودلیل آن اینست که سیتم بانکهای خصوصی کاملاً از سیتم جدید بانکداری و انترنیت مجهز میباشند.در انتقال پول ازیک ولایت به ولایت دیگر مشکلات مردم را مرفوع نموده اند.پس از ورود قوتهای بین المللی سیستم ونظام بانکداری کشورهای غربی تا حدودی تاثیرات خودرا بالای بانکهای کشور انداخته سود یا مفاد نا جایز بدست می آورند.قبلاً زیاده ترین تکس بانکی ۱۰% بود واز سرمایه ۱۱% درسال دولت به سهمداران مفاد میپرداخت.فعلاً تکس به ۲۰% رسیده است .که این مفاد نمیتواندایجاد تاسیسات بنیادی را در افغانستان نماید.کشورهای اسلامی روش بانکی مخصوص دارند که از کشورهای غربی متفاوت اند.سر مایه نقدی بانکهای افغانستان۱۴۴،۹۸ ملیارد میرسد که با این پول میتوانند در ترقی کشور فعالیت بانکداری اسلامی را نمایند.[۵]

تاریخچه بانکداری افغانستان

درطول سلطنت پادشاهان افغانستان سود جوئی از طریق پول با پول حرام و خلاف شریعت اسلامی پنداشته میشد. بدین لحاظ رسماً هیچ بانکی الی سال ۱۳۱۲ وجود نداشت . مال شاهی در خزانه شاهی حفظ میشد.مردم سرمایه خودرا خود حفاظت مینمودند در بسا شهرها از طرف یک فامیل بزرگ امانت خانه ها ساخته میشد که فقد پول بدون سود حفاظت میشد. یک تعداد صرفان که وجود داشت بنام سود خور دوزخی یاد مینمودند که در اجتماع بنام حرام خور جای نداشتند.پس از ورود انگلیس تعداد صرفان هندی بین افغانستان هندوستان فعالیت مینمودند. پولهای بارزش وقت سکه اشرفی (طلا عربی ) نقره نیکلای (نقره اصل روسی ) روپیه هندی و پوند انگلیسی بود .تبادله این نوع پولها در تجارت ورفتن به حج وسفرها صورت میگرفت. این صرافان بیشتر در بازار های کابل و قندهار فعالیت داشتند اسعار مورد ضرورت دولت نیز از همین صرافان خریداری میگردید، این روند ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۳۱۱ با ابتکار یکی از تاجران ملی و شخصیت های برجسته کشور مانند محترم عبدالمجید "زابلی" یک شرکت سهامی بنام شرکت سهامی هاشمی را تأسیس کرد که بعداً در ماه ثور سال (۱۳۱۲هـ ش) این شرکت سهامی بنام بانک ملی افغان مسمی و بحیث اولین بانک در افغانستان عرض وجود کرد. در ابتدا این بانک به عنوان یگانه بانک در کشور وظایف بانک مرکزی را پیش میبرد و به گذشت زمان هر روز وظایف و فعالیت های این بانک گسترش می یافت و در سلسله همین انکشافات دومین بانک در افغانستان به عنوان بانک مرکزی افغانستان (د افغانستان بانک)بتاریخ ۱۷/۱۱/۱۳۱۸ به سرمایه ابتدائی ۱۲۰ ملیون افغانی در پایتخت کشور (شهر کابل) افتتاح شد که بعداً در سال ۱۳۵۴ سرمایه د افغانستان بانک به یک ملیارد افغانی ارتقاء کرد که این رقم در ماده هشتم (۸) قانون (۱۳۷۳) پول و بانکداری ۱۰ ملیارد افغانی نشان داده شده است. نظام بانکداری در افغانستان با تأسیس بانک ملی توسط محترم "رابلی"پا به عرصه وجود گذاشت چنانچه قبل از تأسیس د افغانستان بانک، بانک ملی امور بانکداری دولتی را نیز پیش میبردکه بعد از تأسیس د افغانستان بانک وظایف بانکداری دولتی به د افغانستان بانک واگذار گردید. چاپ و نشر پول از بانک ملی به د افغانستان بانک سپرده شد که د افغانستان بانک توانست تحولات و انکشافات بزرگی را در رابطه به چاپ و نشر پول افغانی بوجود آورد . پس از سال۲۰۰۲ مطابق به ماده دوازدهم قانون اساسی د افغانستان بانک یک بانک مستقل و بانک دولتی را تمثیل مینمود. د افغانستان بانک توانست که قوانین چون قانون د افغانستان بانک، پول و بانکداری، قانون مبارزه علیه تطهیر پول، عواید ناشی از جرایم، مبارزه علیه تمویل تروریزم و غیره را تسوید نماید که بعد از توشیح مقام ریاست جمهوری اسلامی افغانستان در معرض اجراء گذاشته شد. بانک مرکزی افغانستان و نظام بانکداری افغانستان با روی کار شدن دولت جدید جمهوری اسلامی افغانستان خصوصاً بعد از توشیح قوانین جدید د افغانستان بانک و قانون پول و بانکداری وارد مرحله جدید شد.د افغانستان بانک با تطبیق ریفورم پولی با چاپ و نشر پول جدید به خوبی توانست بحران تورم پولی را در کشور مهار کند که پایانی بود برای تغییر شکل پولی افغانستان. زیرا تا حال با روی کار آمدن هر رژیم جدید شکل و نوع پول افغانی دست خوش تغییر بوده است.د افغانستان بانک برای اولین بار پلان استراتیژیک پنج ساله ای خویش را در سال ۱۳۸۸ هجری شمسی ترتیب و به دست اجراء گذاشت. این پلان که از (۱۳۸۸)شروع و تا (۱۳۹۲) ادامه می یابد بر تعهدات راسخ بانک در زمینه تحقق مأموریت اش مبنی بر ثبات قیمت ها و ایجاد نظام مالی مستحکم تاکید جدی صورت گرفته است.

1.    بانکهای دولتی :پشتنی بانک ، بانک ملی افغان ، دافغانستان بانک (بانک مرکزی افغانستان)

2.    بانکهای خصوصی:تمامی بانکهای خصوصی افغانستان پس از ۲۰۰۴ تاسیس شده است.عبارتند از عزیزی بانک ،کابل بانک،یوناتید بانک،بانک بین المللی افغانستان،آرین بانک،باختر بانک،بانک الفلاح،برک بانک،غضنفر بانک ،حبیب بانک لمیتد ،میوند بانک،نشنل بانک پاکستان،پنجاب نشنل بانک،ستندرد چارترد بانک،فرست مایکروفاینانس بانک میباشد.از جمله ۵ بانک خارجی است که ۳بانک پاکستانی یک عربی ویک خارجی است.


February 1st, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
علمي و معلوماتي