حميد برنا

پيــــــــوست به گذشته

مناظرهء

کاکه تيغون وکربلايی

بخش چهل وپنجم 

      چارشنبه دوازدهم سپتامبر وآخرين روز ماه شعبان است، که فردا اولين روز ماه مبارک رمضان ميباشد،هردودست نسبت بارانی بودن هوا در خانهء کاکه تيغون نشسته وچای صبح را صرف ميکنند، شايد بعد از ين به استثنای يگان پياده گردی مجلس منـــــــاظره خود را در خانه ترتيب بدهند، در آخرين دقايق صرف چای کاکه تيغــــــــون ميخواهد يک يک پياله چای بريزد وضمناً پُرسان ميکند:

کاکه تيغون:کربلايی جان ده محفل تجليل از ششمين سالگرد کشته شدن آمد شاه مسعود، چرا کرزی گپای خوده خلاص نکده، ادامه محفل قط ( قطع) کد؟

کربلايی با آواز بلند ميگويد:

کربلايی: کاکه جان؛

کاکه تيغون: آستا ( آهسته) گپ بزن کربلايی جان، که چای سر دستم ريخت ونزديک وضـويم شکسته بود.

کربلايی ميخندد وفوراً کريم دندان را آورده و انگشتان کاکه تيغون را چرب ميکند، ضمـــــــناً بخشش خواسته، صحبت را ادامه ميدهد :

کربلايی: خوب شد که چارزانو شيشته بودی،يگان تا باد از وضو شکستن چارزانو می شينن

که فايده نداره.

هردو چند دقيقه ميخندند  وکربلايی ادامه ميدهد:

کربلايی: آواز فيره نشنيدی کاکه جان؟

کاکه تيغون: نی ولا( والله)، کسی سرشان فير کد؟

کربلايی: نی کسی سر از وا فير نکد، ده بيرون دروازه مردم جـــــم شده بودن وميخاستن به زور داخل ستديوم شون، پوليسای محافظ از بسکه مردم ده دروازای ( دوازه هــــــای) آينی سنگ ميزدن، هــــوايی فير کدن که مردم تيت وپرک شون، آغای کرزی فکر کد که کدام گپ خطرناک شده، به او خاطر محفله قطع کد.

کاکه تيغون: ای مردم مخالفين بودن، يا طرفدارای آمد شاه مسعـــود؟ چرا نمی مانديشان که داخل شون؟

کربلايی: کاکه جان ( بی بی سی) گفت: که طرفدارای مسعود بودن، خدا ميدانه راستشه که چطو بود.

کاکه تيغون: خو کربلايی جان هرچه بود، ای ره بگو وختيکه ده امريکا از روز قتل مسعود تجليل ميکدن، ده اعلان خود نوشته بودن ( سيدالشهدا)، سيدالشهدا خوبری امام حسين (ع) ميگفتن، بری آمد شاه مسعودام صيحيس يانی؟

کربلايی: خارپشتاکم، بچه خوده بخمل بچيم ميگه، صيحی وغلطشه مه نميبامم.

کاکه تيغون: کربلايی جان، ايکه آغای سيستانی ده مورد آمد شاه مسعود نوشته کده بود که ماه پنجصد هـــــــزار دالر از امريکا وبه اندازه هموپيسه، سلاح از شوروی ميگرفت ومردم ميکشت وپولارام ذخيره ميکد،هيچ چيزی نگفتن وکُل ای گپا زير خاک شد واو مزدور امريکا وروس سيدالشهدا شد؟

کربلايی:کاکه جان پُشت مرده گپ زدن صيحی نيس، ده وطن ما هيچ مرده خراب وزنده خوب

يافت نميشه، هرکس که بمره يا کشته شوه ميگن خدا بيامورزش، ايکه حساب وکتاب آخرتش چه ميشه او هم مالوم نيس! باز ده او دنيا که رفتی بخير سيل شانه کو.

کاکه تيغون: مه وتو يکجای ميريم بخير!

هردو ميخندند وچند جرعه چای نوشيده، دوباره کاکه تيغون ميپرسد:

کاکه تيغون: کربلايی جان، باز ده ای روزا آوازهء ملاقات طالبا با دولت کرزی گرم شده، نی که 11 سپتامبره ميخاين تجليل کنن؟

کربلايی: کاکه جان ای يک تال چال نواس! از يکطرف نماينده های دولت ميگه پذيرفتن نظام وقانون اساسی از طرف طالبــــــــا پيش شرط مذاکرات اس، واز طرف ديگه شنيدی که قاری يوسف که خوده سخنگوی طالبا ميگه به تلويزيون آريانا گفته که اول بايد ده قانون اســـاسی تغيرات بيايه وخارجيا از افغانستان برآين، باد از و مـــــا به مذاکره فکر ميکنيم! توببی کاکه جان که تفاوت راه از کجا تاکجاس؟ به گمان مه ای شيرا قيماغ نمی گيره!

کس نبايد دل خوده به ای گپا خوش کنه، اگه طالبا ودولت آشتی کنن وجنگ ختم شوه، خو باز گپای کلانتر چطـــــو ميشه؟ برو کاکه جان پُشت ای گپا نگرد که ای کارای کلانا س، شوله ته بخو پرده ته بکو!

کاکه تيغون: کربلايی جان چُپام بوده نميتانم، دلدرد ميشم، خی بگی يک شعر بخان که کيف کنيم!

کربلايی: اينه کاکه جان يک شعر دهمی جيبم دارم، که خدا گردن مه نگيره يک شاعر وطنز نويس افغان ما  چند سال پيش نوشته کده،به گمانم ده قاره امريکاس ياده کانادا، يا اتازونی.

کاکه تيغون: اتازونيش چيس کربلايی جان؟

کربلايی: همی اضلاح متحده امريکاره ده اولا ( اتازونی) ميگفتن، مام مانای شه نميفامم، اگه کدام اوغانی شناسا ده اونجه باشه، ازش پرسان ميکنــــــــــم، باز بريت ميگم، ای شعره زير عنوان ( مناظرهء بن لادن با ملا عمر) نوشته، نام مُستار ( مستعار) يا عاريتی شاعرام کاکه تيغون اس !

کاکه تيغون: کربلايی جان، يک نفر ديگام  نام مستعار خوده بنام مه ( کاکه تيغون) مانده، به گمانم او هم يک شعر طنز آميزه زير همی عنوان وهمی نام مستعـــــار گفته، امّا تو بخان که فرق داره يا چطو؟

کربلايی: کاکه جان هرکس حق داره دلش که هرنام اصلی يا مستعاره انتخاب ميکنه او حق خودش اس، تو خوش باش که نام تو ايقه جالب اس که بسياری دوستا خوش ميکنن.

کاکه تيغون: خی بخان که مه گوش کنم!

                                                                                         کاکه تيغون

مناظرهءبن لادن با ملا عمر

بن لادن به عمر گفت: کاکا عمری                    به گمانم که جهـان شد خطری

بنمـــــــا دَفتــــــر من خوب مُرور                    بسته آندم سر آخـــــــور ترور

من کجا وحشت ودهشت به کجا؟                    صد سلام از من، برجــــد شما

برَ من استاد  کمی قهـــــــر شده                     قهـــــــر برنوکر اين دهر شده

بی سبب تهــــــــمت ناحق کرده                      پيش مـــــا پايه خود لَق کرده

گر نظر بر تو کنــــــــــد يا برما                      هردو باشيـــــــــم َبنی امريکا

خود او نيز کنـــــد آنچه که من                      من چرا جـــــانی واو جنتلمَن؟

کار يک، نام دوتا، خــود بنگر                      من خرم يا توخری يا همه خر؟

مهــربان چون پدرم بود بجان                       هـــم کُله داد و چَپَن هم  تنبان

در کجــا بود که همراه نرفت؟                      خِر ما بی جَــــــو او راه نرفت

زر مرا خوب چو درانبان شد                       نفت وآبم به نظـــر يکسان شد

ترس مرگ است وياهم طاعت                     که وضو ميشکنم هـر ساعت؟

گاه اگر حــــرفک ناقی زده ام                      پيش بم لاف وپتــــاقی زده ام

نه سر پيــــــاز نه کون پيازم                       من به ريش ديگران می نازم

باز بی آب شدم ای تو اميـــر                       اقلاً بينی ِی سازم  زخميـــــر

گفت: جانم چه کنــم؟ ناچارم                       خـــــــود من نيز به زير دارم

سرنوشت من وتوهردويکيست                 کمرت سخت ببند، ترس ازچيست؟

هردو شاگرد دو استاد بزرگ                    هردو در خدمت و در محضرگرگ

همه گوينـــــد که باشم طالب                     چه کنـــــــم که زور ندارد قالب

ثبت شد نام همه در طــومار                      از تروريست شروع تا بيــــکار

درج نام همه در لِست شود                      بی که يکبــــارکسی  تِست شود

حرف من گرچه نباشد جالب                    خود بجان ميخـــردش هر طالب

طالبان عقل کجــا می طلبند؟                    جز خری بهـــــــره زعالم نبرند

طالبان مايه فخر همـــه کس                    کارشان چوک چه ازپيش چه پس

آنچه خود مايهء آزارمن است                  منصب ورتبـــهء بادار من است

از تو صد شکر که ايمان دارد                  اَقــــــلاً  پول  فـــــــــروان دارد

نيم دنيا پُر از آوازهء اوست                     کس نه همتا ونه اندازهء اوست

ليک استاد من،استاد خطاست                  دَغـــــل وناسره وقلب ودغاست

فرق استــــــاد من وتواينست                   که خـودش نوکر بد آئين  است

چشم من کور شود بار دگر                       گر شوم باز به پيش تو نوکر

کاکه تيغون عجبــــا دلشادی

که نه شاگرد ونه هم استادی

بعد از قرائت شعر، که کاکه تيغون بسيار خوش وخندان بود وبه شاعر مرحبــــــا ميگفت، کربلايی به ارتباط حرف نخست کاکه تيغون پيرامون شعر وشاعرش گفت: کاکه جــــان ای شعره راه که خاندم به يقين ميدانم که با شعر نشر شده تحت همی عنوان فرق داره، ممکن گوينده های ای عنوان مشابه از همديگر الهام گرفته باشن، بهرصورت تصوير وسرودهء عالی اس.

هردو يار آماده گی رفتن به جماعت خانه را ميگيرند، امروز در همينجا مناظره ختم ميشود، يارزنده وصحبت باقی!

بخش چهل وششم

     شانزدهم سپتامبر 2007،يکشنبه وهواآفتابيست، علی الوصف هوای گرم، در خانه کاکه تيغون با کلکين های باز هردو نشسته ودر حاليکه روزه دار هستند به مناظره ميپردازند.

کاکه تيغون: ده وطن کربلايی جان چه گپاس؟

کربلايی: کاکه جان مشت نمونه خرواربريت ميگم، که ده جوزجان يک تعداد عودت کننده ها آمدن وکتی خبرنگار (بی بی سی) گفتن: نه نان، نه آو ونه سرپناه دارن، ده دشت خدا افتيده وخلاص. وده تلويزيون آغای بيات گفتن که عساکر آلمانی تا بازی که هنـــــوز شروع نشده، تکميل نشوه از افغانستان نمی برآين، اينی دوخبربس اس يا دگام؟

کاکه تيغون: بس اس کربلايی جان،چُرت ما ده ای ماه مبارک خراب ميشه وبس، حالی همو قصای ( قصه های) وزيرای ظاهره بگو که فکاهی واريس يک ساعت خنده کنيم.

کربلايی: اول يک فکاهی بريت ميگم کاکه جان، بازسوالای تُره جواب ميتم:

يک آدم بسيار خوب، هرچه پُرسان ميکدی می گفت( از خيرات سر شما) ای تکيه کلامش بود مثلن پُرسان ميکدی، چطواس صحت تان؟ ميگفت: از خيرات سرشمـــــا خوب هستم، از سفر آمدی بخير، بخير گذشت؟ ميگفت از خيرات سرشما بخيـر گذشت. يک نفر ازش پُرسان کد که چند طفل داری؟ گفت از خيرات سرشما پنج طفل دارم.

هردو يار موافق بسيار ميخندند وکربلايی بعداز چند دقيقه به سوالات کاکه تيغـــــــــون پاسخ ميدهد:

کاکه جان ده زمان ظاهرشاه نه تنها وزرای دانشمند وطنز گـــوی بود، بلکه شعرای که يکی کتی ديگه خود مزاق ميکدن هم زيات بود، مثلن يکروز چند نفر از شعرا کتی آغای الفت ده موتر سوار بودن، ديدن که خـــــرا، گردن به گردن ميشدن وخيزک وجستک ميزدن، يکی از مابين همی شعرا گفت: الفت صايب ببين که ای خرا بين خود چقــــه الفت دارن، الفت صايب گفت: طبعيست، مثلی که شما بين خود مره دارين.

هردو می خندند وکاکه تيغون ميگويد: اينی قصا ره بگو که خنده کنيم وخوش باشيم.

کربلايی ادامه ميدهد:

کاکه جان، همی آغای مير غلام محمد غبار وسيد هاشم شايقه خو حتمن ميشناسی؟

کاکه تيغون: بلی کربلايی جان، آغای غبار تاريخ نويس وشايق صايب خوب شاعر بود.

کربلايی: خی اينالی گوش کو قصه شانه!

يک روز شايق صايب آغای غباره ديد وگفت: ما ديروز ده کاريز "مير" رفته بوديم، آغـــای غبار که ده گپ رسيده بود گفت: ما که هرهفته ده تنگی "سيدان" ميريم هيچ دگه.

دوباره اين فی البديهه گويی هـــــــــــای دانشمندان خوش شان آمده ومی خندند، کاکه تيغون اشتياقش بيشتر شده، خواهان همچو حکايه ها ميشود.

کربلايی ميگويد:

سيد شمس الدين مجروح ره خو می شناسی؟

کاکه تيغون: آ کربلايی جان بخيالم ده پاکستان کشته شد، همی مجاهــــدين اوره  بنام دوست وهوا خواه ظاهرشاه کُشتن !

کربلايی: اوی شه نميفامم، اما قصه ره گوش گو:  اوره کتی کتوازی اشتباه نکده باشی، بهر صورت ؛ يک روز که ظــــــاهر شاه پادشاه افغانستان بود، بری تفريح وخوشگذارانی طرف بدخشان رفت، او هر وخت که او طرفا سفر ميکد، مرحوم خليلی ويگان نفر دگه ره کتی خود می بورد، امدفه همی آغــــــــــای مجروح ره بورده بود، او چون کنُری وسيد بود اوره پاچا ميگفتن: دهمی زمن ( ضمن) گردش پای پياده يک جای رسيدن، که درياچه بود، ظاهرشاه گفت: ازهمی او کتی پای تير ميشيم، يکدفه همی آغای خليلی دهمی لب او که رسيدن بلنــــد صدا کد که "پاچاره" بالا کنين... مقصدش هر چه بود، خو زود پاچای پطلون خوده بالا کد، مجروح بد بد طرفش ديد وظاهرشاه بيچاره نفاميد، دگرا پُسخن( تبسم) کدن وتير شدن.

کاکه تيغون: بسار خنده ميکند وبازهم تقاضای حکايه می نمايد:

کربلايی ميگويد: بسيار خنده بلند نکو که همسايه هــــا ده ای ماه مبارک رمضان چی خات گفتن، دو اوغان نو همسايه ما شدن.

کاکه تيغون: خو کربلايی جان، آستا خنده ميکنم ، دگه قصه خو بگو نی.

کربلايی: يک روز همی شايق صايب خانه بيتاب صايب رفت، همی که سر توشک شيست، سگگ خانه گی بيتاب صايب، خيز وجست زده وچو چو کنان آمر سر زانوی شايق صايب بالا شد وسر شانه ش خيز زد. شايق صايب گفت: سگگ مقبول تان" بی تابی" می کنه، بيتاب صايب فورن ( فوراً) جواب داد: شايق جمال شماست.

  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.