ایستگاههای سیاسی یک نویسنده
آرام بختیاری آرام بختیاری

 

 

Vallejo , Cesar 1892 - 1938

Vargas Llosa, Mario 1936- ?

 

 

 

             شاعر و اتوپی کمونیسم    

 

انسان بد زاده شد ،

بد زیست ،

مرده ای بد بود ،

و میرنده ای بد .

 

مترجم آلمانی اشعار فالیو ، شاهر پرویی ، آثار او را نشان از بدبینی و ناامیدی سرخپوستی نامید . سزار فالیو ، شاعر جوانمرگ کمونیست آمریکای لاتین بین سالهای 1938-1892 زندگی نمود و در سن 46 سالگی در مهاجرت در پاریس درگذشت .

او از سال 1922 در اروپا زندگی نمود . فالیو در سالهای مهاجرت در فرانسه در فقر زیست و در سال 1928 وارد حزب کمونیست گردید . او از خانواده ای متوسط برخاسته بود و پیش از مهاجرت در کشورش ، معلم خصوصی ، دانشجو و صندوقدار یک شرکت نیشکر بود .

آثار اجتماعی انتقادی فالیو شامل شعر ، درام ، رمان ، مقاله ، داستان و سفرنامه هستند . او یکی از پایه گذاران ادبیات مدرن زبان اسپانیایی و مهمترین نماینده شعر آمریکای لاتین در آغاز قرن بیست است گرچه از او فقط سه مجموعه شعر بجا مانده .

فالیو زندگی اش را در خدمت انقلاب زبان و انقلاب اجتماعی گذاشت . وی با ترکیب سوررئالیسم و رئالیسم ، مبلغ اتوپی کمونیسم در ادبیات بود .

آثار سزار فالیو نشان از مبارزه عظیم انسان علیه هستی و سختی های زندگی هستند . او در شعرش از استتیک رادیکال زبان و کوششهای اصلاحات اجتماعی استفاده میکند . در آثار و خواننده با عناصر مدرن سوررئالیستی و رئالیستی روبرو میشود . فالیو از ترکیب ادبیات مدرن اروپا و ادبیات آمریکای لاتین با ادبیات سرخپوستان ، ادبیات جدیدی بوجود آورد .

آثار او نشان از هومانیستی جامع در خود دارند . وی با مخالفت با شعار " هنر در خدمت هنر " به رنج مردم در حاشیه جامعه مدرن پرداخت . شعر فالیو در خدمت مبارزه اجتماعی است . او خود شاهد استثمار جمعیت سرخپوست کشورش بود .

وی یکبار به اتهام شرکت در یک عملیات مبارزه مسلحانه دستگر و مدتی به زندان افتاد . وی شاهد استثمار کارگران معدن پرو مخصوصا کارگران سرخپوست آن کشور بود .

فالیو در شعرش در جستجوی عشق و ارزشهای ابدی است . او از یکطرف یک جهانوطن کمونیست است و از طرف دیگر عاشق مارکسیستی سرخپوستهای بومی کشورش . وی میگفت که هستی یعنی قدمی روزانه بسوی مرگ اجتناب ناپذیر . او بجای شغل های بورژوایی ، شاعر سنت رمانتیک مردم دوستی شد . در شعر او خواننده با اعتراض اجتماعی ، از خودگذشتگی دینی ، عشق اروتیک و ناله بیگانگی روبرو میشود .

سزار فالیو ، جوان ترین کودک یک خانواده 13 نفری بود . وی در دانشگاه ادبیات اسپانیایی تحصیل کرده بود و پایاننامه دانشگاهی اش را در سال 1915 در باره رمانتیک در ادبیات اسپانیایی نوشت .  او در فرانسه و در جنگ داخلی اسپانیا بعلت شغل روزنامه نگاری ، به کمونیسم علاقمند شد . وی در سال 1930 به سبب کمونیست بودن از فرانسه اخراج شد و به اسپانیا رفت و در آنجا با گارسیا لورکا آشنا گردید .

فالیو به سبب زندگی مادی سخت  به بیماری افسردگی دچار شد ولی بعد از سفر به شوروی و ورود به حزب کمونیست فرانسه دوباره در زندگی روزمره فعال و امیدورار شد . شکست جبهه جمهوریخواهان  در جنگ داخلی اسپانیا از جمله علل افسردگی روحی او بودند . فالیو بعد از مرگش در سال 1960 بعنوان شاعر مهم زبان اسپانیایی مورد توجه منقدان و دوستداران شعر قرار گرفت .

از جمله آثار سزار فالیو ، سرودهای انسانی ، پستچی سیاه ، سفر به روسیه ، ولفرام برای یانکی ، تریلسه ، و هرولد سیاه ، هستند . رمان " ولفرام برای یانکی " اولین نمایش مبارزه ضد امپریالیستی طبقه کارگر در آمریکای لاتین بشمار می آید . در کتاب " آوازهای انسانی "  ، فالیو به مبارزه برای نجات انسان از توحش و بربریت جامعه طبقاتی میگوید. فالیو گرچه در آغاز متکی به مدرنیسم بود ، بعدها ولی سبک مستقل خود را یافت و با استفاده از عناصر زبان عامیانه و زبان روزمره ، با سنت ادبی گذشته قطع رابطه کرد . او در شعرش نه تنها خالق انقلاب زبان بلکه خواستار تغییرات اجتماعی  است . فالیو از سال 1923 بعنوان مهاجر در پاریس بصورت ژورنالیست و فعال کمونیست رندگی نمود .

                                                 -----------------------------------------

 

    ماریو وارگاس لوسا ، نویسنده پرویی ، خالق رمانهای روانشناسانه و هومانیسم بورژوایی ، خود از طبقه ای مرفه برخاسته بود . او با انتقاد از جامعه کاپیتالیستی کشور پرو و تصویری انتقادی از جامعه سرخپوستان لیما ، جام جهان نمایی  انتقادی از کشور پرو عرضه کرد .

وارگاس نه تنها به انتقاد از وضعیت آزادی بیان در کشورش بلکه به انتقادی علنی از دیکتاتوری نظامی کشورهای امریکای لاتین پرداخت . او بعد از ترک دانشکده افسری ، از سال 1958 ساکن اروپا و آمریکا شد .

وارگاس لوسا در زمان دانشجویی مدتی هوادار کمونیسم ، بعد طرفدار سارتر ، و سپس جانبدار فیدل کاسترو و جامعه مدل کوبا شد . بعد از سرکوب بهار پراگ توسط استالینیست های شوروی ، او ضد کمونیست گردید و مارکوزه را شاعر درباری فیدل کاسترو نامید . او همچون آلبر کامو ، به سبب خشونت و بنیادگرایی ، ضد انقلاب و مخالف توتالیتاریسم چپ و راست شد . وارگاس بعد از جدایی از کمونیسم ، هوادار اقتصاد لیبرال و دمکراسی مدل شمال اروپا گردید و به نقل از کارل پوپر میگفت که در جوامع آزاد ، از جمله وظایف شهروندان آنست که نگذارند حکومت هایشان خشن و وحشی گردند .

ماریو وارگاس لوسا مدام ژانر نویسندگی اش را خلاف نظر منتقدین ادبی تغییر داده است. آثارش شامل رمانهای تاریخی ، داستانهای اتوبیوگرافیک ، رمان سیاسی اجتماعی ، و رمان تخیلی طنزآمیز هستند . رمانهای ضد ارتشی ضد دیکتاتوری او چنان جامع هستند که میتوانند در هر جامعه ای اتفاق افتاده باشند .

هر کدام از آثار او شامل عناصر اتوبیوگرافیک است . در آثار او غیر از طنز و اروتیک ، جانبداری از سرخپوستان کشور پرو نیز میگردد .

ماریو وارگاس متولد 1936 میلادی و برنده جایزه نوبل ادبی درسال 2010 است . او در اروپا و آمریکا استاد دانشگاه و منقد ادبی بود ، و در جوانی جزو سردبیران یک مجله ادبی کوبایی شد و در سال 1976 رئیس کانون نویسندگان کشورش گردید و در سال 1990 کاندیدای ریاست جمهوری کشور پرو بود ولی در انتخابات رای کافی در مقابل رقیبش نیاورد . وارگاس غالبا جمله ای از فلوبر را نقل میکند که گفته بود " هستی را فقط میتوان با کمک نشئگی ادبی قابل تجمل نمود " .

مهمترین آثار وارگاس – شهر و سگ ها ، خانه سبز ، بحث در کلیسای جامع ، سرهنگ و گروهان زنان اش ، عمه ژولیا و خطاط ، جنگ در پایان دنیا ، داستانهای مایتاس ، جشن بز نر ، اتوبیوگرافی ماهی در آب ، جنبه دیگر زندگی ،تحسین نامادری ، نمایشنامه قصه گو ، مرگ در آندن ، رمز و رازهای دون ریگو ، و زمان شور و شوق ، هستند .

او در کتاب " داستانهای مایتاس " به زندگی و شکست یک مبارز تروتسکیست میپردازد . منظور نویسنده در رمان معروف "  جشن بز نر " یک دیکتاتور ارتشی است . رمان " خانه سبز " او به تاریخ یک فاحشه خانه میپردازد که ارتش در جنگلهای آمازون ساخته بود تا ارتشی ها به زنان و دختران معمولی جامعه تجاوز نکنند . او در این رمان ارزشها و تصورات اخلاقی یک ارتش دیکتاتوری در یک کشور جهان سومی را نشان میدهد .

ماریو وارگاس به انتقاد از ارتشی فاسد و ناتوان میپردازد که در اداره یک فاحشه خانه ناتون است ولی ادعای اداره جامعه فقر زده را دارد . در آثار او انتقاد از هرم حاکمیت در ارتشی است که خلاقیت فردی را نابود میکند ، انتقاد از بچه ننه هایی که در ارتش ، ظالم و زور گو میشوند . او به انتقاد از یک جامعه مفعول و غیرفعال میپردازد که ترسوها و فاسدان معیارها را تعیین میکنند . رمانهای ضد دیکتاتوری  و رئالیستی انتقادی وارگاس در تمام دنیا مورد توجه روشنفکران اجتماعی قرار گرفته اند .


January 7th, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
شعر،ادب و عرفان