آیــا در شـهـرِ شـمـا بـاران مـیشـود؟
عبدالودود فضلی عبدالودود فضلی

=======================

 

(( حکـایـت یـک تـا جـر و قـاضی ))

 

تــاجــرِ کــــم  مـایــه ی یـک  روزگـار

مـال هــا بــر مـرکـبِ خــود کـرده بــار

تــوشـه ی بهـرِ سـفــر هــم کـرده دوش

تــا رَوَد  مُـلـکِ  دیـگــر بـهــرِ فــروش

چـنــد روزی  در سـفــر  بــودی  روان

خستـه بــود و زِلــه گشـت و کــم تــوان

بــر لــبِ  دریــا  شـبـی  اُتــراق  کـــرد

خـور و نـوشی بـیـرون از طبراق کـرد

ایـن محـل بــودی بـه یک مُـلـکِ دیگـر

گـشتـه بــود از مُـلـکِ خـویشش دورتـر

آب و نـانـش را  نـمـودی نــوشِ  جــان

مـرکـبَش بــود و خـودش بـی  کــاروان

ســر نـهـاد و رفــت انــدر خــوابِ نــاز

چـشــم  بگشـودی صـبـا  وقــتِ  نـمــاز

جَـسـت از جــا و طـهــارت شـــد بـجــا

سـجــده هـــای صـبحگــاهــی  شـــد ادا

چـونکـه دیگــر مـنـزلی درپـیش داشـت

بــار هــا را بــر ســرِ مـرکـب گـذاشـت

خـواسـت مـنزل بـاز بـر گـیـرد ز ســر

بــر لــبِ  دریــا بـلـغــزیـــد  پــای خــر

بــود  دریــای  خــروشــان  مَــوجـــدار

خــر میـانـش غـرق شــد بـا جمـلـه بـار

مضطـرب تـاجـر بـه هــرسـو میـدویــد

از دو دیــده آبِ حسـرت  مـی  چـکـیــد

آنهـمـه دار و نــــدار از کــف بــرفـــت

آرزو هــا بــرهــوا چــون تـَف بـرفــت

در مـیـان گــریــه  مـیگـفــت  ای خـــدا

چـیسـت تـقصیـرم کــه دیــدم ایـن ســزا

در همـیـن حـال مــوسپـیـدی شــد پـدیـد

مــردِ تـاجــر را بـه ایـن حـالــت بــدیــد

کــرد اسـتـفـسـار زایــن  حــالِ خــراب

در چـنـیـن حـالــت چــرایـی دِه  جـواب

مــردِ  ابـتـر  قـصـه را  تـقــریــر کــرد

پـیشِ چشمش حــالـتـش تصـویــر کــرد

آب بُــرد  ســرمـایــه هــایــــم را تـمــام

زنــدگــانـی بــر ســرم  گـشـتـه حـــرام

مــو سـفـیدش گـفــت دیگــرغـــم مکــن

ایـنـقــدر فــریــاد و هـــم مــاتــم مـکــن

رَو کـنــون در نــزدِ قـاضی ایــن بـــلاد

در حضـورِ او بکـن ایــن عـرض و داد

گـفـت تـاجــر مـال و مــرکــب آب بُـرد

نــه کــه  آنــر  آدم  و دزدان  بـخـــورد

مـن کـه هـوشیـارم نـیَــم خـُـل و خـُبـاط

نـیسـت قـاضـی را بــه  دریــا  ارتـبـاط

اینکـه انسـان نـیسـت بـر قـاضی چکـار

قــاضـیـان را آدمــان  بــاشـــد  بـکـــار

مــوسـفـیـد گفـتـش مـرو در ایـن خـیـال

قـاضیـان  را  تــو نـمـی  دانـی  جـــلال

مـسـنــدِ  پـیـغـمـبـری   بــاشـــد  قـضـاء

ســـروری و داوری   بــاشـــد  قـضــاء

رَو  بــه آنـجــا  مشکـلــت آســان شــود

آنچــه حــق بـاشــد بــرایــت آن  شـــوَد

رفــت تـاجــر نــزدِ آن قـاضـیِ  شـهــر

واقـعــه  تـقـریــر  کــرد زیــر و زبـــر

زنــدگـی ام  رفـتـــه  انـــدر  کـــامِ  آب

گـشـتـه ام  از آتــشِ  حـسـرت  کـبـــاب

گـفــت قـاضـی کـــن تــوکـُـل بــا خـــدا

بــا تــوکــُل گـشـتـه هــر حـاجـــت  روا

عــرض و دادت را نـمـایـــم بــر رسـی

مستحـق گــر بــودی  بــر آن مـیـرسـی

در هـمـه عــالــــم خــدا بــاشـــد قــدیــر

حُـکــم قــاضــی را بـیـا  فــردا بـگـیــر

فـیـصلـه  بــاشـــد بـتـــو حــقُ الـیـقـیــن

عـــدل و انـصـافِ خـــداونـــدی بـبـیــن

مــرد از بسکــه بــودی خـونـیـن جگــر

خــواب بــر چـشمش نـیـامــد تــا سـحـر

تـا سـحــر درگـیــر در وســواس  بـــود

در شـک و تــردیــد هـــا احساس بـــود

در چـنـیـن احساس شــب را روز کــرد

بــاز آهــی  از دلِ  پُــــر ســـوز کــــرد

شــد روان بــر جــانــبِ قـاضـیِ شـهــر

تــا ز احـکــامِ  قـضــا  گـیــرَد   خـبـــر

کــرد  قــاضـی را  ســـلام  و احـتــرام

در حضـورت  حـاضــرم  والا  مـقـــام

آمـــدم  تـــا  بـشـنــوَم  حـکــــمِ  قـضـــا

تــا چــه پـیـغـامـی بـمـن گــردد عــطــا

گفـت قاضی غـم مخـورحاجـت رواست

آن خــدای مهــربــان مشکــل کشـاسـت

رَو  بــه آنجـایـی کــه  آن مــال  و اُلاغ

غــرق گــردیـــد و تـــرا دل کــرده داغ

 

مــال و مــرکــب در هـمـانجـا انـتـظـار

مـی کـشـنــد تــا صـاحـبـش آیــد کـنــار

حــال بـایــد رُخ  بــه آن جـانــب شَــوی

مـیـتـوانـی مـال و خــر صاحـب شَــوی

رفــت تـاجــر در محـل چـون دیـد حـال

آن شگـفـتـی دیـــده  و رفــتـی  ز حــال

آنـچـه  را  آنـجــا  بـــدیـــد  ایسـتـاد  دَم

خرهمـان بـود و نـه مـالَـش بـیش و کــم

گـویی هــرگـز مـال و خـر بـیجـا نـبـود

غــرقـــه  هـــم در بـستــرِ دریــا نـبــود

گـشـت خـرسـنـد و گـرفـتـا مـال و خــر

شـــد روان بـــر جــانــبِ شـهــرِ دگـــر

قـصـه کــوتــه مــال هــایـش را  تـمــام

بـرفـروخـت  یکـدم بـه نـقـده نی بـه وام

چـنـد روزی را در ایــن شهــرِ غـریـب

بگـذرانـیـد آب و نــان بــودش نـصـیـب

بـعــد از آن امــوالِ پُــربــار و مـفـیــــد

بــاالـمـثـِل بـهــرِ دیـــارِ خــود خــریـــد

وقـتـی مـیکــرد در خــریــدش جستجـو

یــادش  آمـــد  قــاضـی  و  احـسـانِ  او

گـفـت قـاضی مُــرده هـایــم زنــده کـرد

غــم زدود  از دل ســرور آگـنــده کــرد

پـس چــو احسـانـش بـمـن بـاشــد گـران

تُـحـفــه ی زیـبــا  خـَـرَم  از  بـهــرِ  آن

صــادقــانـــه در تکــاپــویـش  چـخـیـــد

تـحـفـه ی بــا ارزشـی  بـهـرش خــریـد

کــرد بـعــد از مــدتـی  تــرکِ  مـکــان

ســوی شـهــرِ خـویـشتـن گـشـتـی روان

شـهـرِ آن قـاضی رسـیــد روزی دیگــر

بُــرد در کـاروانسـرایـی  مــال و خـــر

نــزدِ قـاضـی رفـتــه و تـعـظـیـم  کـــرد

در حـضـورش تـحـفــه را تـقـدیــم کـرد

گـفــت قـاضـی چـیسـت آوردی  بــمــن

انــدر ایـن مـورد  بگــو چـیـزی سـخـن

اصـلِ  مـطـلــب را  بـیــاور بــر زبــان

تــا  بــدانـــم  عــلــت  از  فـحـوای   آن

گـفــت تـاجـر بـنـده مــرهــونِ شماسـت

زنــدگـی ام  جـمـلــه مــدیــونِ شماسـت

عــدل و انصـافـی کــه بــا مــن داشـتـی

بــارِ احســان بـــر ســـرم  بـگــذاشـتـی

زایـن سـبــب آورده ام ایــن تـحـفــه  را

گــرچــه لایــق نـیـست بــر شــأنِ شـمـا

 

ســوی تـاجــر دیـــد آن قـاضـیِ شـهـــر

خـنــده کــرد و گـفــت ای نـیکـو سـیَــر

یـک ســؤالـی دارم و خــواهــم جــواب

چـون دلــم افـتـاده است در پـیچ و تـاب

دیــده  بــر حــالِ تـــو حـیـران مـیشــود

آیــا در مُـلـکِ  تــو  بــاران  مـیـشـود ؟

گـفـت  تـاجــر  آری  از لـطــفِ  خـــدا

ابــر و بـاران مـی شــود در مُـلـکِ مــا

ایـن ســؤال از بـهـر چـه کـردی ز مــن

ســـر نـیــاوردم  بـــدَر از ایــن سـخـــن

گـفـت قـاضی ای عــزیــز وای حبـیــب

در تعجـُب گـشتـه  زآن مُـلـکِ عـجـیـب

انــدر آن شهــری کــه دارنـــد قـاضیـان

رشـــوه گـیـرنــد یــا کــه تـحـفـه نـامِ آن

جــای  آنکـه  بــارِش آیـــد بــر زمـیــن

سـنگ مـی بــایـــد بـبــارد  خـشمـگـیـن

قـاضـیـانـی کــز خـــدا شـــد بـی خـبــر

مُـلـکِ  او بــایــد شـــود زیــر و زبــــر

تحـفه ی خـود را بـبـردر مُـلکِ خـویش

بــارِ دیـگــر مـی نـبـیـنــم  دَور و پـیـش

گـشـت تـاجـر سـوی شـهـر خــود روان

گـفـت یــارب  کــن هــدایــت عـاصیـان

 


August 23rd, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
شعر،ادب و عرفان