چند ویژه گی مدرنیسم در ادبیات
جاویدفرهاد جاویدفرهاد

مدرنیسم در ادبیات، مثل عرصه های دیگر هنری مانند: معماری، پیکر تراشی، نقاشی، موسیقی، تیاتر، سینما و ... ویژه گی های مبتنی برخودش را دارد که در این بخش(به گونه ی فشرده) به بخشی از این ویژه گی ها ی مدرنیسم درادبیات اشاره می شود:

1 .  بازتاب مفاهیم امپرسیونیستی و به نوعی آفرینش رویکرد درون گرایی در نوشتار و از سوی دیگر تأکید بر روش « چگونه دیدن» و «چگونه خواندن» محتوای اثر ادبی با توجه به مسأله مواجه شدن مخاطب با متن است، (یعنی این که مخاطب از متن چه چیزی دریافت می کند ) که در این باره می توان آثار ادبی در حوزه ی «جریان سیال ذهن» را بهترین نمونه ی این گونه روش تلقی کرد.

2. جدا شدن و پرهیز از برون گرایی مطلق و کاربرد نماد ها (سمبل ها) با توجه به روش نمادین ها آن در آثار ادبی؛

3 . از میان برداشتن تفاوت گونه های ادبی (ژانر ها) به شکلی که شعربه لحاظ صوری شبیه و نزدیک به نثر می شود و نثر نیز شاعرانه تر می شود مثلی که در آثار "ویرجیناولف" و "جیمز جویس" دیده می شود.

4. تکه تکه ساختن فرم وتوته توته ساختن روایت.

5. گرایش به خود آگاهی (برخلاف نگاه سوریالیست ها که اثر هنری را مخلوق نا خود آگاهی می انگارند) در آفرینش آثار هنری با توجه به این نگره که هر اثر ادبی (و در واقع هنری) به حیث یک پدیده ی جدا و به گونه یی که خلق شده مورد نقد و بررسی قرار می گیرد و مخاطب را به خود جلب می کند.

6. دوری از آفرینش زیبایی شناسی چند لایه و بغرنج در هنگام خلق اثر و هم چنان پرهیز در بیان نگره هایی در این زمینه.

7. طرد هرگونه تفکیک و تفاوت میان مسأله ی "عالی" و "پست" هم در گزینش محتوای اثر ادبی و هم در روش آفرینش و برداشت از اثر.

افزون برآن چه به گونه ی کوتاه در این جا گفته شد، ویژه گی های دیگری نیز در چارچوب نگره های مدرنیسم در ادبیات برشمرده شده که ماهیت و اهمیت ویژه گی های مردنیسم را در ادبیات نشان می دهد؛ اما این هفت دیدگاهی که در این جا بیان شد(و هرکدام به شرح و تفسیر با ذکر نمونه های آثار ادبی نیازمند است) در واقع نگره هایی اند که ما را کمک می کنند تا در درک ما از مدرنیسم در ابیات ( و به همین سان آثار ادبی مدرن) دچار اشتباه نشویم.

در فرصت دیگر می کوشم با گسترده گی بیشتر، وجوه نزدیکی و تفاوت این ویژه گی های مدرنیسم در ادبیات را در حوزه ی ادبیات "پست مدرن" نیز نشان برهم.

 


June 11th, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
شعر،ادب و عرفان